BLOCKCHAIN ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Тугельбаева Жанель Русланқызы

Студент, Маңғыстау Туризм колледжі

Қазақстан, Ақтау қ.

Жеменей Мұхаммедрасул Шапурұлы

Магистр, Информатика пәнінің оқытушысы

Маңғыстау Туризм колледжі

Қазақстан, Ақтау қ.

BLOCKCHAIN TECHNOLOGY

Tugelbaeva Zhanel Ruslankyzy

Student, Mangistau Tourism college

Kazakhstan, Aktau

Zhemenei Muhammedrasul Shapuruly

Master,teacher of computer science

Mangistau Tourism college

Kazakhstan, Aktau

АННОТАЦИЯ

Блокчейн (блок-тізбегі) — сақтау құрылғылары жалпы серверге қосылмаған дерекқор. Бұл дерекқор блоктар деп аталатын реттелген жазбалардың үнемі өсіп келе жатқан тізімін сақтайды. Әр блоктағы уақыт белгісі алдыңғы блокпен байланысты жұмыс істейді.

ABSTRACT

A blockchain is a database whose storage devices are not connected to a shared server. This database maintains a constantly growing list of organized records called blocks. The time stamp on each block works in conjunction with the previous block.

Маңызды сөздер: блокчейн технологиясы; дерекқор; сервер; қаржы қызметтері; валюта; биткоин.

Keywords:blockchain technology; database; server; financial services; currency; bitcoin .

Блокчейн (блок-тізбегі) — сақтау құрылғылары жалпы серверге қосылмаған дерекқор. Бұл дерекқор блоктар деп аталатын реттелген жазбалардың үнемі өсіп келе жатқан тізімін сақтайды. Әр блоктағы уақыт белгісі алдыңғы блокпен байланысты жұмыс істейді.

Сурет 1. Block chain технологиясы

Blockchain технологиясы бастапқыда дерекқор деңгейінде қауіпсіздікті біріктірді. Блок-тізбектер тұжырымдамасын 2008 жылы Сатоши Накамото ұсынды. Ол алғаш рет 2009 жылы цифрлық валютаның компоненті ретінде жасаған. Blockchain барлық операциялар бойынша негізгі жалпы реестр рөлін атқарады. Blockchain технологиясының арқасында, Bitcoin ешқандай билік немесе орталық серверді пайдаланбай қосарланған шығындардың мәселесін шешетін алғашқы сандық валюта болды.

Blockchain технологиясының әтижесінде бір орталықсыз автономды түрде басқарылатын дерекқор жұмыс істей аламыз. Бұл бұқаралық тізбектерді оқиғаларды тіркеуге (мысалы, медициналық жазбаларды) және деректер операцияларын, сәйкестікті басқаруды және түпнұсқалық растаманы тіркеу үшін өте ыңғайлы технология.

Әрбір адам интернетке өз ақпараттын орналастыра алады. Содан кейін әлемнің кез-келген жерінен басқа адам оған қол жеткізе алады. Блоктар тізбегі кез келген мәндерді жібере алады. Тек blockchain файл арқылы екінші адам ақпаратты ала алады. Сонымен қатар қабылдаушы адамда белгілі «криптографиялық кілт» болуы керек. Сол кілт арқылы белгілі блокты пайдалануға рұқсат алады.

Сол «криптографиялық кілттер» хэш-код немесе хэш ақпарат арқылы жұмыс істейді. Хэш-код адамның қол саусағының таңбасы сияқты ешқашан қайталанбайды. Транзакциялардың тұтастығын (өзгермелілігін) бақылау үшін блоктарда қолданылады. Мысалға төрт хэш-код операциясын көрейік.

1.e4bb9f1ece9af9264a3b9e3913bbdb2cf497457167b14c

2.1f26aab02f7e645b95b4973a0202b42f4059941cf470b

3.0b706bab77aab5157143417e5b05a7899c88beef136c5

4.805c72c5f0b8450ab6a0f9bbf1f65cc262d2cdab98fcd

Сурет 2.

Блокчейн технологиясы қаржы саласының басты үш маңызды рөлін атқара алады. Олар мәмілелерді тіркеу, тұлғаның жеке басын растау және келісімшарттарды жасау.Бұл өте маңызды кезең. Өйткені қаржылық қызметтер нарығы бүкіл әлемдегі нарықтық капиталдандыру тұрғысының ең үлкені болып табылады. Осы жүйенің кем дегенде бір бөлігін blockchain технологиясына көшіру қаржы қызметтері секторында көптеген өзгерістерге әкеледі. Бірақ сонымен қатар, мұндай қызметтердің тиімділігін едәуір жақсартады.

Бұл технологиямен келісімшарт жасау өте ыңғайлы.Басқа валютаны (Bitcoin) енгізуден басқа, blockchain технологиясы кез-келген сандық ақпаратты, соның ішінде компьютерлік кодты сақтау үшін қолданылуы мүмкін.

Сол арқылы шарт жасасуға келіседі. Сол код сыртқы деректер ағындарынан (акция бағалары, метеорологиялық есептер, жаңалықтар тақырыптары және компьютермен талдауға болатын барлық нәрселер) ақпаратты ала алады. Және белгілі бір шарттар орындалған кезде автоматты түрде тіркелетін келісімшарттар жасай алады. Блокчейн технологиясының болашағы бар. Себебі оны әр түрлі салаларда қолдануға болады. Қазіргі таңда дамыған елдер осы технологияны саясат,денсаулық,білім жүйесінде тексеріп көруде. Егер технология сәтті болса әлем экономикасы өзгеретіні анық.

Әдебиет тізімі:

1. https://oilay.kz/ сайты