|
Warm up
( to set the context and activate prior
knowledge)
|
3 min
|
T: Before we start I want you to open the books on
page 46 and think about why do doctors analyze the blood of a
patient who has symptoms like vomiting, stomachache, diarrhea and
etc.?
Ss: Students brainstorm
T: Well done. Now, Let’s work with new terminology.
There is one “Traffic Light” on each table. I want you to look at new
words and place the words that you know on “Green” light, the words that you might know on “Orange” light and the words that you don’t know on “Red” light.
Ss: Students place words on corresponding places
and discuss it in groups and with teacher.
|
|
Presentation
( to present
the Lymphatic
system)
|
12 min
|
T: Now, moving on to Explanation let’s open the text
on pages 46 and 47 and listen to me?
ICQ: Do we have to read the text on page
46 or 64? (46)? Do you have to read the text or listen to me? (Listen to you)
Қанның құрамы мен
қызметі. Ағзаның ішкі ортасына қан, ұлпа сұйықтығы,
лимфа жатады.
Қанның қызметі: 1. адам ағзасында қан әрбір
мүшені, дененің әрбір жасушасын бірімен-бірін өзара байланыстырады;
2. оттегін өкпеден ұлпаларға жеткізіп, көмірқышқыл газынан
тазартады; 3. қорек заттарды асқорыту мүшелерінен ұлпаларға
жеткізеді; 4. ағзаның соңғы қажетсіз өнімдерін бүйрекке және т. б.
мүшелерге тасымалдайды; 5. дене температурасының тұрақтылығын
сақтайды; 6. ағзаны зиянды микробтардан қорғайды; 7. ішкі секреция
бездерінен бөлінетін гормондарды тасымалдайды; 8. жасушаларда
қышқылдың, судың деңгейін реттейді; 9. қорғаныштық қызмет атқарады
(қанды ұйыта алады).
Қанның құрамы. Қан дәнекер ұлпасының сұйық
түрі. Ағзада болатын қанның мөлшері адамның дене салмағына
байланысты 4,5-5 л. Қанның құрамы — плазмадан{55%) және қан
жасушаларынан (45%) тұрады .
Қан плазмасы (қан
сарысуы) — қанның сарғыштау түсті сұйық бөлімі. Егер қанды ыдысқа
құйып тұндырса, ыдыста 3 қабат айқын білінеді. Соның ең үстіңгі
сарғыш түсті мөлдірлеу қабаты плазма. Ал астыңғы қызыл түсті қабаты
— қан жасушалары. Плазманың құрамында 90-92% су; 7-8% нәруыз
(белок); 0,12% глюкоза; 0,7 0,ұ% май; 0,9% тұз болады. Бұлардан
басқа сүтқышқылы, ферменттергормондар бар. Плазмадағы нәруыздар
(7-8%) 3 топқа бөлінеді: альбуминдер (4,5%); глобулиндер (1,7-3,5
%) және фибриногендер (0.4). Фибриноген нәруызы қанның ұюына
қатысады. Глюкоза — жасушалар үшін негізгі қуат көзі. Плазмада
глюкоза мөлшері 0,04%-дан аз болса, ми жасушалары қатты қозып,
бұлшақеттер жиырылып, құрысады,
түйіледі.
Қан жасушаларына — эритроциттер (қанның қызыл
түсті жасушалары), лейкоциттер (қанның түссіз жасушалары) және
тромбоциттер (қан пластинкалары) жатады
.
Қан жасушалары: 1– қанның эритроцит
жасушалары:
Адамның эритроциттерінің диаметрі 7,5 мкм,
қалыңдығы 1-2 мкм. Қанның 1 мм3-де шамамен 4,5–5 млн, жаңа туған
нәрестенің 1 мм3 қанында 6-7 млн эритроцит бар. 3 айдан соң оның
мөлшері азайып, қалыпты мөлшерге (5 млн) келеді. Эритроциттердің
қызыл түсі гемоглобинге (латынша «haіma» – гемоглобиннің құрамында темір бар нәруызы
жоқ бөлігі, «globus» – нәруызды бөлігі) байланысты. Гемоглобин –
қанның қызыл түсті пигменті.
Гемоглобин құрамында
темір (гем) және нәруыздық бөліктер (глобин)
кіреді.
- қанның 1мм көлемінде 4,5-5млн эритроцит
бар.
- олардың ортасы қысыңқы тегершік пішінді .
Бұл эритроциттердің бетін 1,5 есе
үлкейтеді
және газдардың мол көлемде алмасуына
бейімірек келеді.
- орташа тіршілік ұзақтығы 120
күн.
- сүйектің қызыл кемігінде
түзіледі.
- бауыр мен көкбауырда жойылып
отырады.
- қызметі: өкпеден ұлпаларға оттегіні, ал
ұлпалардан өкпеге көміртегіні
тасымалдайды.
|
|
Practice
( to consolidate the material, to check
understanding of the topic)
|
8 min
|
T: Now let’s move on to practical activity. I want
you to work in 4 groups and solve the task. (Teacher gives
students the envelope with task on it. Attachment 1).
Ss: Students do creative
activity.
T: Now, I want you to look at the picture
on page 46 and
stick the names of the blood composition on your posters. When you
finished I want you to look at definitions and match them with
words on your projects (Attachment 2).
ICQ: Do you have to write or stick the names? (Stick). Do you have to
imagine
definitions or
match
them? (Match)
|
|
Production (to speak and present the
lymphatic system)
|
10 min
|
T: Well done. Good job! Now I want you to present
your posters and speak about Blood and its functions. Make sure
that you covered questions on page 47 in “Literacy” box.
ICQ: Do you have to speak about Lymphatic System? (No, we have to speak about Blood System)? Do
you have to answer the questions on page 47 in “Literacy” box? (Yes)
Ss: Students present their projects and speak
about their topic.
|
|
Conclusion (to finish the lesson and
set the homework)
|
2
|
Now, I’d like to recap. Today we have
explored the topic of “Blood and its functions”. The key things to
takeaway is that it has 4-basic functions: transportation,
maintaining balance, defense and clotting. For the next lesson I
want you to read the paragraph on pages 46 and 47 again and do the
“Research time” box. Remember this homeworks is not optional, you
must be ready for the next lesson. Have a nice day! I will see you
on _____
|
01 Желтоқсан 2018
854
2 рет жүктелген
