Болашағымызға байыпты тәрбие беру

Сыныптан тыс тәрбие сағаты «Болашағымызға байыпты тәрбие берейік» 8 - 10 сыныптар арасында.

Мақсаты: оқушылардыңқұқықтықбілімдерінтереңдету, заңалдындағыжауапкершіліктіарттыру, ұйымшылдық пен тәртіптіліктіңтиімдіжолдарынтабабілуге, саясисауаттылыққа баулу,

оқушылардыөзқұқықтарынқорғайбілугеүйрету,

оқушылардыңбойындадемократиялықкөзқарасқалыптастыру,

құқықтықнормативтікактілердіорындайбілугеүйрету, адамгершілікке, құқықтықсауаттылыққатәрбиелеу,

зияндызаттардан (арақ,темекі,есірткіден) аулақболуға,салауаттыөмірқалпынатәрбиелеу.

Задачи мероприятия:

1. познакомить обучающихся с основными правовыми документами: Конституцией РК, Всеобщей декларацией прав человека, Конвенцией о правах ребёнка;

2. довести до сознания обучающихся мысль о том, что каждый человек от рождения наделён личными неотъемлемыми правами;

3. обобщить знания обучающихся о личных правах человека; помочь осознать, что без прав нет обязанностей, а без обязанностей - прав;

4. воспитать законопослушного гражданина и патриота.

1. Сабақтың барысы:

Психолог:Құрметті оқушылар! Бүгіңгі сабағымызды"Дорогою добра" әнінен бастауды ұсынамын. Бүгінгі әңгіме тақырыбы – "Тәрбие". Сөз-қатаң, оқушылар үшін қызықты теориялық оқытуды көздейді. Алайда, біз тақырыпты басқаша қарауға тырысамыз. Алдымен осы ұғымға тоқталып көрейік.. (Оқушылардың пікірін тыңдайық).Тәрбие, тәлім-тәрбие – жеке тұлғаның адамдық бейнесін, ұнамды мінез-құлқын қалыптастырып, өмірге бейімдеу мақсатында жүргізілетін жүйелі процесс.

Бесік тәрбиесі, балдырған тәрбиесі, өрен тәрбиесі, жасөспірім тәрбиесі, жастар тәрбиесі бір-бірімен жалғасып, өз ерекшеліктерімен жүзеге асырылады. Тәрбиенің мақсаты адам бойында ізгілік, инабаттылық қасиеттерін және тіршілікке қажетті дағдылар қалыптастыру болып табылады.

Воспитатель:- А вот какое определение дают словари:  воспитание – это  

1) навыки поведения, привитые семьей, школой, средой и проявляющиеся в  общественной жизни (Толковый словарь Ожегова).

 2) систематическое воздействие на развитие ребенка (Толковый словарь  Ушакова)

 3) целенаправленное формирование личности в целях подготовки её к участию в общественной и культурной жизни в соответствии с социокультурными нормативными моделями (Свободная энциклопедия Википедия).

- Сегодня мы собрались на классный час, чтобы поговорить об очень важной проблеме для детей. Обратите внимание на выставку книг: «Конституция РК», «Всеобщая декларация прав человека», «Конвенция о правах ребёнка».

Назовите ключевое слово в названиях документов (права человека).

Дидактикалық ойын"Сөздікассоциация"

Психолог: Оқушылыр сіздерге«адам құқығы».- деген сөзді естіген кезде ойларыңызға ең бірінші қандай сөздер келеді.

Воспитатель: Назовите слова, которые приходят вам на ум, когда вы слышите выражение «права человека».

(на доске – рисунок):

Адам құқығы

ПРАВА

человека

- Учащиеся называют свои ассоциации.

Психолог:-Оқушылыр өз ойларын айтады.

- Давайте проверим, правильно ли вы думаете.

Психолог:-Кәне оқушылр тексеріп көрейік,сіздер дұрыс ойлаймекенсіздер.

Слайд 2. -А теперь давайте сделаем вывод из того, что у нас получилось.

- Ответы обучающихся.

Психолог:Енді тексеріп көрейік қандай сөздер шыққанын.

3. Давайте обратимся к словарю: я попрошу вас найти определение понятия "Права человека".

Психолог:Сөздігімізге назар аударайықшы: «Адам құқығы» деген сөз қандай мағына береді екен.

Слайд 3. - Итак, права человека – так называют возможности человека, которые принадлежат каждому от рождения и которые нельзя отнять: право на жизнь, личную неприкосновенность. Защиту чести и достоинства, право на труд и отдых, свободу слова, свободу совести, право участвовать в управлении государством, право на собственность и многие другие.

- Какие правовые документы гарантируют эти права? С ними мы и познакомимся сегодня на классном часе.

Психолог:Сонымен, адам құқықтары-әркімге туғаннан тиесілі және оларды: өмір сүру құқығы, жеке қол сұғылмаушылық деп тануға болмайтын адамның мүмкіндіктері деп аталады. Ар-намысты қорғау, еңбек пен демалыс құқығы, сөз бостандығы, ар-ождан бостандығы, мемлекетті басқаруға қатысу құқығы, меншік құқығы және басқалар.

- Бұл құқықтарға қандай құқықтық құжаттар кепілдік береді? Біз олармен бүгін тәрбие сағатында танысамыз.

3. Основная часть. (Открытие нового).

- Ребята, а где перечислены наши права?

Психолог:Балалар біздің құқығымыз қайда жазылған?
(В Конституции.)

Слайд 4 (изображение Конституции).

Психолог:Конституция деген ұғымды кім қалай түсінеді?

- Как вы понимаете, что такое Конституция?

Слайд 5

Психолог:Конституцияның анықтамасы.

– определение Конституции.
(Законы жизни.)

Слайд 6

Психолог:Адам құқықтары (Конституциядан үзінді)

– Права человека (выписка из Конституции)

Психолог: - Міне сонымен қатар түрлі мәселелер де туындай бастады. “Адамдар не істеуге болады, не істей алады?” деген сұрақтар туындай бастады. Міне, осы кезде әр елдің заңы, ережелері шыға бастады.

Міне, адамның шыр етіп жерге түскен минутынан бастап оның өмірін, денсаулығын, тыныштығын қорғап отырған заң бар. Бұл заң – 1948 жылы 10-желтоқсанда қабылданған “Адам құқығының жалпыға бірдей декларациясы”, соныменқатар 1959 қабылданған “Бала құқықтарыдекларациясы”. Міне осы декларацияданкейін 61 ел қолқойған 1989 жылы 20-қарашада “Бала құқығытуралы конвенция” қабылданды. Қазірдебұған 91 мемлекеткірген. Конвенция дегеніміз – арнаулы мәселелер жөніндегі келсім - шарт. Осы Конвенция негізінде 2002 жылы 2-қырқүйекте Қазақстан “Бала құқығы

Туралы конвенцияға” қол қояды, сөйтіп Қазақстанның “Балаларқұқығытуралызаңы” енгізілді.

Психолог:Сөздікпен жұмыс .Работа со словарём.

- "Декларация"ұғымын табыңыз.

- Найдите понятие «декларация».

Слайд № 8 – «Декларация» ұғымы.

понятие «Декларация»

- Давайте послушаем об истории ее создания.

- Выступления учащихся с докладами об истории создания Всеобщей Декларации прав человека.

Психолог:Жалпығабірдейдекларацияныңоңайлатылғаннұсқасындаадамқұқықтарына байланыстытоптықжұмыс.

Групповая работа с правами человека в упрощенной версии Всеобщей Декларации.

Психолог:Сіздіңалдыңыздадүниежүзілікдекларациядағы 30 адамқұқықтарыныңтізімі. Әрқұқықтытүсіндіругетырысыңыз.

Оқушылар "Құқық + түсіндіру" карточкаларынан жиналып, интерактивті тақтаға жұпболып жазамыз.

Воспитатель: -Перед вами список 30-ти прав человека из Всемирной декларации. Попробуйте разъяснить каждое право.

Учащиеся складывают из карточек «Право + разъяснение» и записывают парами на интерактивной доске. (Приложение №1, 2)

Психолог:Бірақ біз сіздермен бірге бізде тек қана құқық емес, сонымен қатар міндеттербар екенін ұмытпауымыз керек міндеттер-бұл ҚР Конституциясында жазылған.

-Сіздің отбасыңыз-бұл өз құқықтары мен міндеттері бар шағын қоғам. Мен сізден Сіздің отбасыңыздың құқықтары мен міндеттері тізімін тәрбие сағатына дайындауды сұрағанмын. (оқушылар жауабы)

Воспитатель: -Но мы с вами не должны забывать о том, что у нас есть не только права, но и...обязанности – это записано в Конституции РК.

-Ваша семья - это маленькое общество со своими правами и обязанностями. Я просила вас подготовить к классному часу список прав и обязанностей в вашей семье.

Психолог:Оқушылардың сөз сөйлеуі.

Екі оқушы өз отбасындағы құқықтары мен міндеттерін оқиды.

Двое учащихся зачитывают свои права и обязанности в семье.

Психолог:Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы

Адам құқығының жалпыға бірдей декларациясы”, сонымен қатар 1959 қабылданған “Бала құқықтары декларациясы”. Міне осы декларациядан кейін 61 ел қол қойған 1989 жылы 20-қарашада “Бала құқығы туралы конвенция” қабылданды. Қазірде бұған 91 мемлекет кірген. Конвенция дегеніміз – арнаулы мәселелер жөніндегі келсім шарт. Осы Конвенция негізінде 2002 жылы 2-қырқүйекте Қазақстан “Бала құқығы

туралы конвенцияға” қол қояды, сөйтіп Қазақстанның “Балалар құқығы туралы заңы” енгізілді.

Бала құқығытуралы халықаралық конвенциядан”(балаларжауабы)

1.Мемлекет әрбір баланың аман- сау өсіп, жаң-жақты дамуын қамтамасыз етеді.

2.Бала өмірге келе салысымен тіркеуге алынады және өзіне есім мен азаматтық алуға құқылы.

3.Әрбір бала өз отбасында ата-анасымен бірге өмір сүруге құқылы.

4.Бала мектепте кінәлі болғанда да оны ешкімнің ұрысып жазалауға, кемсітіп қорлауға құқығы жоқ.

5.Бала тынығуға және ой-пікір, ар- ождан және дін еркіндігіне құқығы бар.

6.Бала өзі қалаған спорт түрімен шұғылдануға құқылы.

7.Бала денсаулығын сақтауға, емделуге құқылы.

8.Бала өз ойын еркін айтуға құқылы.

1993 жылы 18-қаңтарда тәуелсіз Қазақстан Республикасының тұңғыш Конституциясы қабылданды да, 1995 жылы 30-тамызда өзгерістерге, жаңа талаптарға сай толықтырылған жаңа Конституциясы өмірге келді. Қазақстан Республикасының Конституциясын, оның мазмұндық құрылымын көз алдымызға тағы бір елестетер болсақ, 98 бапты өз бойына қамтитын тоғыз бөлімнен тұрады.

Воспитатель: Всеобщая декларация прав человека – это основной международный документ, провозглашающий неотъемлемые и нерушимые права всех членов человеческой семьи.

В этом документе говорится о том, что все люди рождены свободными и равными в своих правах. Каждый человек обладает всеми правами и свободами независимо от национальности, языка, пола. Это значит, где бы человек не жил. На каком бы языке не говорил, был мужчиной или женщиной, взрослым или ребёнком, он должен быть свободным и обладать полными правами.

Многие из них вы знаете. Назовите права, которые всю жизнь принадлежат человеку. Выступление учащихся.

Ответы детей:

- это: право на жизнь;

- право на свободу и неприкосновенность;
- право на труд;
- право на отдых;
- право на защиту чести и достоинства;
- право на образование;
- право на медицинское обслуживание.

Воспитатель: Именно дети нуждаются в особой заботе и внимании со стороны взрослых, так как они – будущее нашего общества. У детей есть свои интересы и потребности. Эти обстоятельства были учтены, и 20 ноября 1989 года ООН была принята Конвенция (декларация) о правах ребёнка. Конвенция разработана на основе Всеобщей декларации о правах человека.

Психолог:Бізге бала құқықтарытуралыКонвенцияментанысуға, адамныңқандайқұқығынқорғайтынынбілуге, ертегілер мен әңгімелердіңмүмкінекендігінбілугекөмектесу.

Бізадамқұқықтары мен мәселесіқозғалатыншығармалардықарастырамыз, қулықпенөтірік, алдамшыжәнесенімсіздік адам құқығы айтылады. Ертегілердежақсылықозбырлықтыжеңеді.

Воспитатель: -Помочь нам познакомится с Конвенцией о правах ребёнка, узнать, какие права человека она защищает, нам могут сказки и басни.

Мы рассмотрим произведения, в которых затрагивается проблема прав человека, осуждаются хитрецы и лжецы, обманщики и невежды. В сказках добро побеждает произвол.

1-я сказка «Красная шапочка»

2-я сказка «Заюшкина избушка»

3-я сказка «Волк и семеро козлят»

4-я - басня «Квартет»

5-я сказка «Буратино»

6 –я сказка – «Айболит»

7-я сказка – «По щучьему веленью»

Психолог:Қандайертегілердежекеқолсұғылмаушылық, өміржәнееркіндікқұқығыбұзылған?

Слайд 11. 2. Какой литературный герой мог бы пожаловаться, что нарушено его право на неприкосновенность жилища?

Психолог:3. Адамныңөзмүлкіниеленуқұқығықандайертегідебұзылады?

Слайд 13. 4. Какие литературные герои воспользовались правом на свободу мирных собраний?

Психолог:5. Қайертегідеәрадамқайжердеболмаса да заңменқорғалуыкерекдегенқұқықбұзылды.

Слайд 15. 6. В какой сказке было нарушено право вступать в брак и создавать семью независимо от своей расы, национальности и религии?

Психолог: Қорытынды.ҚазақстанРеспубликасыныңКонституциясынасәйкес, біздіңазаматтарымыздыңқұқықтарынанбасқа да міндеттері бар.

Сіздерқалайтүсінесіздер. «міндеттердегеніміз не?»

-Көрініске назар аударайық.

8. Сценка

Сын. Сын слушает музыку, иногда сильно прибавляет громкость. Мама отдыхает с книгой в руках.

Мама. Сколько раз говорила - после 10 вечера громко слушать музыку нельзя! Музыка действует всем на нервы!

Сын. Мама, ты же всё равно в 10 часов не спишь.

Воспитатель: Каким правом пользуется сын? Соблюдает ли он при этом права родителей и соседей?

- Сын пользуется правом на отдых и досуг. Это право записано в статье 31 Конвенции о правах ребёнка, но в данный момент он ущемляет права родителей и соседей на отдых и нарушает общественный порядок. О какой важной обязанности он забыл? Он забыл, что у других людей точно такие же права, как и у него. Надо уважать права другого человека!

Личные права есть у каждого человека, как у взрослых, так и у детей. За их исполнение и нужно бороться – обращаться за помощью к гражданам, общественным организациям, государственным властям и даже ко всему человечеству.

Психолог:- Енді сұрақтарға жауап берейік: "Баланыңқұқығынқандайқұжатанықтайды?»

Қазіргі қоғамда әр адамның туғаннан бері көптеген құқықтары бар. Бірақ, әркімнің құқықтарынан басқа Қоғам алдындағы міндеттері бар екенін ұмытпау керек. Өйткені, қоғам адамға оның жеке басының өмірі мен дамуына жағдай жасайды. Өз құқығыңды қорғай отырып, басқа адамдардың да құқығын құрметтеуді ұмытпа.

9. Итог классного часа.

В конце классного часа следует предоставить обучающимся возможность высказать свое мнение о том, интересна ли им тема классного часа, что нового они узнали, пригодятся ли им в дальнейшем эти знания.

Воспитатель обращает внимание обучающихся на то, что, высказывая свое отношение к тому, что происходило на классном часе, они реализуют свое право на свободу слова.

Рефлексия.–Сөйлемді жалғастырыңыз:

Сегодня я задумался о том, что…

 Меніңойымша, тәрбие….

Қортынды: АтаЗаң – қорғанымыз. БауыржанМомышұлы “Азаматжолы – ар жолы” депайтқандай, ешкімнің ала жібінаттамай, өзқұқымызды да, өзгеніңқұқығын да бұзбайтәуелсізе