Болымды және болымсыз етістіктер

Мерзімі

Пәні

Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Болымды және болымсыз етістіктер

Сабақтың мақсаты

Етістік бойынша алған білімдерін пысықтау және сөйлем ішінен етістіктерді тауып талдай білуге, ажырата білуге дағдыландыру.
Оқушылардың ақыл – ойын, тіл байлығын, көркем жазу дағдысын, салыстыру қабілеттерін дамыту.

Күтілетін нәтиже

Етістік бойынша алған білімдерін пысықтайды және сөйлем ішінен етістіктерді тауып талдай біледі, ажырата білуге дағдыланады.
Оқушылардың көркем жазу дағдысы, салыстыру қабілеттері дамиды.

Пән аралық байланыс

Қазақ әдебиеті, орыс тілі

Қолданылатын әдіс-тәсілдер

«Синквейн» әдісі, «SMART» бейджик» әдісі, «Спираль» әдісі,

Модульдердің кіріктірілуі

Сын тұрғысынан ойлауға үйрету. Оқу үшін бағалау және оқуды бағалау.Оқыту мен оқуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу. Оқытуды басқару және көшбасшылық. Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер. Дарынды және талантты балаларды оқыту.

№

Уақыт

Кезеңдер

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ресурстар

1

3минут

Ұйымдастыру кезеңі.

Психологиялық дайындық.

Топтарға топтастыру.

• Сәлемдесу

• Түгелдеу

Шаттық шеңберде тұрып сәттілік тілеп,

«SMART» бейджик арқылы топтарға топтастыру

Амандасып, оқушылар бірге

Қайырлы күн достым,

Қайырлы күн болсын!

Бейсенбінің сәті,

Сәттілікке толсын!

Біздің алар бағамыз,

Кілең бестік болсын! - деп, сәттілік тілеп, «SMART» бейджикті алып топтарға топтасады.

I топ Зат есім

II топ Етістік

Бейджик

2

5 минут

Үйге берілген тапсырманы сұрау

«Спираль» әдісі арқылы

Өтілген ережелерді сұрап пысықтау

Сұраққа жауап беріп,

Әр топ өз ережелеріне тоқталып өтеді

слайд

3

3 минут

Жаңа сабақ

Суреттерге сипаттама бере отырып, бүгінгі сабақтың қандай жұрнақтар арқылы жасалуын ажырату.

Оқушылар суреттерді атап өтеді

Плакат

суреттер

4

16 минут

Жаңа сабақты пысықтау

Ержелер жайында түсінік беру.

Болымды және болымсыз етістік

     Етістік мағынасына қарай болымды және болымсыз болып бөлінеді. Істің болғанын, болып жатқанын, не болатынын білдіретін етістіктің түрін болымды етістік дейміз. Мысалы: Мен сабақ оқыдым.  Істің болмағанын я болмайтынын білдіретін етістіктің түрін болымсыз етістік дейміз. Етістіктің болымсыз түрі болымды етістікке жұрнақ жалғану арқылы жасалады. Мысалы:

Ол етістіктің негізгі, туынды, күрделі түбірлеріне, етіс, күшейтпелі етістік тұлғаларына -ма, -ме, -ба, -бе, -па, -пе қосымшасы қосылу арқылы жасалады етістіктің болымсыздық категориясын жасайды.

5- тапсырма. Мәтінді оқу қима- қағаздағы етістіктерді болымсыз етістікке аудару. Сұрақтарға жауап береді.

6-тапсырма. М. Әуезов шығармасын оқып түсінік айту.

1.Көптен бері кездесулері осы.

2.Абай мен Ербол енді жүрмек боп киіне бастады.

Оқушылар ережені

дәптерге жазып алады.

Қима- қағаздар бойынша екі топ оқушылары жұмыс жасайды

Оқушылар қысқаша түсінік айта отырып, әр топ бір бір сөйлемді синтактистік талдау жасайды.

Оқулық

Дәптер

Кесте

Қима -қағаздар

А4 формат

4 минут

Сергіту сәті

Ой сергіту мақсатында қиылған сөздерді (тән дыбыстарын) дұрыс орналастырып, сөйлем құрастыру.

Оқушылар сөздерді ретімен орналастырып «Біз ынтымағы жарасқан берекелі қазақ елінде өмір сүріп келеміз» сөйлемін құрастырады.

АКТ

А4 формат

5

4 минут

Қорытындылау

«Синквейн»  әдісі
Шарты: 
1 жол. Зат есім – 1 сөз 
2 жол. Сын есім – 2 сөз 
3 жол. Етістік -3 сөз 
4 жол. Зат есімді сипаттайтын 1 сөйлем 
5 жол. Синоним – 1 сөз 

Оқушыларға екі тақырып беру.

Оқушылар сызба бойынша

кестені толтырады.

Мысалы:

1.Ана

2.әдемі, мейірімді,

3.оқытады, тамақ жасайды, мәпелейді

4. Жұмақ ананың аяғының астында

5.әйел

А 3 формат

Қима-қағаз

6

2 минут

Бағалау

Жұлдызшалар арқылы бағалау

Оқушылар түрлі жұлдызшаларға ие болады

Жұлдызша-лар

Стикер

7

1 минут

Үйге тапсырма

Ережені жаттап, мысал келтіру.

Күнделікпен жұмыс.

2 минут

Рефлексия

:

.

Оқушылар берілген кестені толтырады

Кесте