Cақ патшайымы Томирис

Сабақ:

Мектеп: КММ Қанай орта мектебі

Күні:4.02.2021ж

Мұғалімнің аты-жөні:Дәлел Т.А

Сынып: 5

Сабақтың тақырыбы:

Сақ патшайымы Томирис

Сабаққа негізделген оқу мақсаты

5.3.2.1.Қазақстан территориясындағы ерте көшпелілердің халықаралық сахнадағы орнын анықтау

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар: Сақ патшайымы Томиристі ел басқарушы тұлға ретінде біледі

Оқушылардың басым бөлігі: Геродоттың жазба деректерін талдау арқылы соғыстың сылтауы мен себебін ажыратып, Томириске мінездеме бере алады;

Кейбір оқушылар: Томирис патшайымның қаһармандық ерлігін бағалайды.

Бағалау критерийлері

1.Сақ патшайымы Томирис туралы жазба деректермен танысады

2. Сақ патшайымы Томиристің жүргізген сыртқы саясатын біледі

3. Сақ патшайымы Томиристің тұлғалық қасиетіне баға береді

4.Томиристің қарсыласы жөнінде пікір білдіреді

Пәнаралық байланыс

География, дүниежүзі тарихы, қазақ әдебиеті

Тілдік мақсат

Патшайым-царица-

Тактика-тактика-

Шайқас-битва-

Құндылықтарға баулу

Ержүректікке,Отан сүйгіштікке тәрбиелеу

Ресурстар

Оқулық,суреттер,топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар,топтық тапсырмалар,кері байланыс,стикерлер

Алдыңғы оқу

Тасмола археологиялық мәдениеті

Сабақтың жоспары

Жоспарланған уақыт 40 минут

Сабақтың барысы:

Ресурстар

Сабақтың басы

10 мин

І. Ұйымдастыру кезеңі:

А)Оқушылармен сәлемдесу,түгелдеу;
Ә) Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару;Оқушыларды шаттық шеңберіне тұрғызып бір-біріне жақсы тілектер айтқызамын.

Оқушыларды топқа бөлу. Қима қағаздар арқылы оқушыларды 2 топқа бөлемін:

1-топ: Томирис

2-топ: Кир

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

Үй тапсырмасы Тасмола археологиялық мәдениеті туралы постер қорғатамын

1-топ: Тасмола археологиялық мәдениеті қай жерден табылды және мұртты оба аталу себебі неде?

2-топ: «Мұртты» обадан табылған жәдігерлер қанша топқа бөлінеді?

3-топ: «Мұртты» обалар сақтардың діни наным-сенімі, дүниетанымы туралы жеткілікті ақпарат береді ма? Оқушылар әр топтың жауабына қарай өздерін басбармақ әдісі арқылы бағалайды.

Қима қағаздар

Постер,түрлі-түсті маркерлер

Сабақтың ортасы

20 минут

ІІІ.Жаңа сабақ: Жаңа сабақты видеоролик арқылы ашамын.Оқушыларға сұрақ қоямын. Мына видеороликтегі кім деп ойлайсыңдар,оқушылар ойын айтып тақырып ашылады.

Сабақтың тақырыбы: «Сақ патшайымы Томирис»

Сабақтың мақсатымен таныстырамын. 

Сабақтың мақсаты: Сақ патшайымы Томиристі ел басқарушы тұлға ретінде біледі. Ал балалар, ерте темір дәуірінің яғни сақтардың патшайымы Томирис екенін білдік. Орта ғасырдан бүгінгі күнге дейін елі үшін ерлік көрсеткен қандай батыр қыздарды білесіңдер.Оқушылардың ойы тыңдалады.Жарайсыңдар балалар енді жаңа тақырып бойынша видеоролик «Ұлы дала дүбірі» сақтар туралы көрсетемін.Өзім түсіндіріп өтемін.Зерттеу сұрағын айтам.

Зерттеу сұрағы:Тарихи деректерде Томиристің бейнесі қалай сипатталған. Ал балалар дәптерді ашып бүгінгі күнді жазайық. Дәптерге ақпарат жаздырамын.

Балалар олай болса сақтар мекендеген аумағына қарай қалай бөлінген. Оқушылардың ойы тыңдалады.Жарайсыңдар балалар.Сақ тайпалары орналасу аймағына қарай 4 ке бөлінеді.Аргиппейлер,аримаспылар, исседондар, массагеттер. Біздің сақ патшайымымыз Томирис сақ массагеттерге жатады.

1-тапсырма: Сәйкетендіру тесті

Тұлғаны таны

2-тапсырма: Тарихи диктант

Тарихи диктант

Томирис .......... өмір сүрді. Кейбір деректерде ................... атымен аталады. Томиристің қас жауы ..................... елінің билеушісі ................. болды. Тұмардың ұлы ............................. Кирге тұтқынға түседі. Томирис Кирге соғыс ашып «аңыз бойынша шайқаста ........................ жеңіп Кирдің ................ алады. Томирис тарихта орны ......................... ретінде қалды.

Дескриптор:

-Болған оқиғаларды сәйкестендіре алады;

-Томиристің ерлігі мен беделін әңгімелей алады;

-Осы тақырып бойынша тарихи диктант жаза алады.

Оқушылар үш шапалақ әдісі арқылы топтардың жауабын бағалайды.

Сергіту сәті: 1 сөзден тұратын өсиет ведео ролигі

Сабақтың соңы

Сабақты бекіту:

«Элективті тест». Мұғалім «А,В,С,Д» әріптері бар карточкаларды таратады. Оқушылар дұрыс жауаптарын табу үшін тиісті карточканы көтереді.

1.Сақ-массагеттер патшайымы Томирис туралы мәліметтер кездеседі.

А) Рим тарихшыларында;

В) Геродот жазбаларында;

С) Парсы деректерінде;

Д) Тарих деректерінде;

2.Соғыс өнерін жетік меңгерген, садақ атудың хас шебері, ел басқару ісінің қыр-сырларын жақсы игерген сақ патшасы

А) Зарина; В) Спаргапис; С) Анахарсис; Д) Томирис;

3. «Томирис әйел болса да жауынан қорықпайтын батыл болған» деп жазған кім?

А) Помпей Трог, В) Геродот; С) Страбон; Д) Арриан;

4. «Әлемнің төрт бұрышының, билеушісі» және «патшалардың патшасы» атанған патша.

А) Томирис; В) Дарий; С) Кир; Д) Спитамен;

5. «Вавилонды жеңгеннен кейін парсы патшасы Кир массагеттерге соғыс ашып, оларды бағындырмақ болды» деп жазған кім?

А) Геродот; В) Помпей Трог; С) Страбон; Д) Арриан;

6. Парсы патшасы Кир массагеттерге қарсы соғыс жорығын бастады.

А) Б.з.б.519ж; В) Б.з.б.530ж; С) Б.з.б.490ж; Д) Б.з.б.484ж;

7.Кир Египет пен Грекияны жаулап алмас бұрын солтүстікте кімдерді бағындыруды көздеді.

А) ғұндарды; В) сарматтарды; С)сақтарды; Д) үйсіндерді;

Бағалау: Әр оқушы өзін-өзі бағалайды

Кері байланыс:

Үй тапсырмасын беру: Сақ патшайымы Томириске хат

Қосымша ақпарат

Саралау –сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз?Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

1.Топтық,жұмыстар арқылы оқушыларға өзара қолдау, көмек көрсету жүзеге асырылады.Сәйкестендіру тесті,қысқаша әңгімелеу,тарих диктант әдісі арқылы игеруді ұсындым.Әдіс-тәсілдерге байланысты айтылым, жазылым және оқылым дағдылары қалыптасады.

2. Барлық оқушыларға мифтер мен аңыздарға мысал келтіру, олардың кейіпкерлерін анықтай білу тапсырмалары беріледі.

3. Қабілеті жоғары оқушыларға қорытынды жасау.

Бағалау- оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

1.Оқушылардың өткен тақырыптарда алған білімін жаңа сабақпен байланыстыруда ой түрткі сұрақтарын беру.

2. «Басбармақ», «Үш шапалақ», «Өзара бағалау» әдістерімен мадақталады.

3. Кері байланыс жасалады

Пәнаралық байланыстар, қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері, АКТ-мен байланыс. Құндылықтардағы байланыс.

Қабілетті оқушыларға шығармашылық,іздену тапсырмаларын,теориялық талдауды күрделендіріп беремін.

Оқушыларға кері байланыс арқылы қолдау көрсетіп отырамын.

Оқушылардың қызығушылықтарын ояту үшін түрлі тапсырмалар алдым

Дескриптор

Кері байланыс арқылы

Таныстырылымдар, слайд материалдары.

Сабақ барысында техникалық қауіпсіздік ережесімен таныстырамын. Тапсырам араларында көз жаттығуларын орындатамын

Рефлексия

Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз

-Сабақ,оқу мақсаттары шынайы ма?

-Бүгін оқушылар не білді?

-Сыныптағы ахуал қандай болды?

-Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

-Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?

-Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқыту мен оқуды да ескеріңіз)?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да оқуды да ескеріңіз)?

1.

2.

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетінін білдім?