ШҚО, Аягөз қаласы

«№1 жалпы білім беретін орта мектебі» КММ

Девиантты мінез-құлықты оқушылармен жүргізілетін авторлық бағдарлама

Құрастырған: педагог-психолог Әбілахат А.Е

Мақсаты :

Девиантты мінез-құлықты оқушылардың танымдық процестерін, мінез - құлықтарын зерттеу және олардың эмоцияналдық қарым – қатынастарын қалыптастыру. Логикалық ойлауды және шығармашылық қиял қабілетін байқауды дамыту.

Міндеттері:

• Баланың оқуға деген қабілетін, мотивациясын жоғарылату.

• Баланың қабілеттерін, сезімдерін, қызығушылықтарын дамыту.

• Мінез ерекшеліктерін зерттеу, түрлі әдістер арқылы көңіл-күйлерін көтеру.

• Рухани байлығын, шығармашылық қиялын дамыту

• Қабылдаудың ерекшеліктерін, қасиеттерін анықтау

• Эмоциялық қарым – қатынасты қалыптастыру

Жұмыс жасау түрлері:

• жеке және топтық коррекциялық жұмыс жүргізу.

Жүзеге асыру әдістері:

• Әңгіме

• Сауалнама

• Тренинг

• Коррекциялық жұмыстар

• Релаксациялық ойындар

• Сабақтарға қатысу

• Диагностика және мониторинг

Оқушылармен жүргізілетін жұмыс түрлері:

• Ата-анасымен байланыс жасау;

• Тәртібі «қиын» оқушылар мен жағдайы «қиын» отбасыларды бақылауға алу;

• Қамқоршы мұғалімдер бекіту;

• «Қиын» оқушыларға жеке портфолио арнау;

• Жеке картотека жүргізу (әңгімелерді тіркеу);

• Психологиялық зерттеулер жасау;

• Еңбекпен қамтылуына ықпал жасау;

• Мектепішілік және мектептен тыс іс-шараларға тарту.

Түсінік хат

Мектептің әлеуметтік-психологиялық жұмысы балаға нақты және жан-жақты көмектесу, ата-аналарына максималды жақындау, қиын ортадағы балалар мен ата-аналарына басты жиі назар аудару және өзара қарым-қатынас жасау болып табылады.

Тәрбиесі қиын оқушыны болдырмау мақсатында мектепте «Құқық бұзушылықтың алдын алу кеңесі» ай сайын бекітілген жоспар бойынша жұмыс атқарады. Кеңестің төрайымы, мүшелері сайланып, бекітілген жұмыс жоспары мектептің қиындықтарымен ескеріліп жасалады. Кеңестің негізгі мақсаты: оқушының есепке алыну себептерін анықтау, қиындықты шешу жолдарын көрсету, бұзақылықтың алдын алу шараларын ұйымдастыру. Кеңес айына бір рет немесе қажетіне қарай екі рет отырыс өткізеді. Кеңесте оқушының құжаттары қаралып, шешім қабылдағаннан кейін бала мектепішілік есепке алынады. Есепке алынған оқушыға көмек көрсету, алға тарту, қиындықты жеңу жолдарын көрсету мақсатында сынып жетекшісі осы оқушы үшін тәлімгер болып тағайындалады.

Әр сынып құжаты ішінде

• Қоғамдық тәрбиеші туралы жалпы мәлімет.

• Мінездеме

• Пән мұғалімдермен байланыс, пікірлер.

• Хаттамалар.

• Түсінік хаттар

• Табель көшірмесі

• Бақылау, зерттеу күнделігі

«Қиын» бала тәрбиесі төңірегінде мектептің тәрбие ісінде басшылыққа алуына болатындай бірсыпыра оң ұсыныстар беруде.

Атап айтсақ, олар:

• отбасы тұрмысындағы қарым –қатынастарды, сәтсіздіктерді, бала тәртібін қадағалаудағы ата-ананың іс-әрекеттерін зерделеу;

• баланың сабақтан тысқары уақытын қадағалау;

• баланың шартсыз топтарға қатысуын, ондағы көшбасшылық деңгейін зерттеу;

• баланың девиантты тәртібінің себептерін анықтау;

• «қиын» баланың пайда болу себебін әлеуметтік педагогикалық тұрғыдан анықтап алу;

Қоғамда қалыптасқан “ мінез - құлықтан ауытқыған балаларды “қиын” немесе “ тәрбиесі қиын ” бала деп санау қабылданған тәрбиесі “қиын” балалардың әрекеті девиация деп аталады. Девиантты мінез-құлықтың пайда болуына көбінесе тұрмыс жағдайының қиын әрі төмен болуынан.

Ең басты себеп отбасы тәрбиесінде жатыр: ата-ананың ішімдікке салынуы немесе екеуінің біреуі болмауы. Осының бәрі баланың мінез-құлқының ішкі жан дүниесінің өзгерісіне әкеліп соқтырары белгілі. Алдын алу мақсатында девиантты мінез-құлықты оқушылармен жүргізілетін әлеуметтік педагог пен психологтың мектепішілік жылдық жұмыс жоспары құрылды.

Девиантты мінез-құлықты оқушылармен жүргізілетін жұмыс жоспары

Реті	Жүргізілетін жұмыстар	Мерзімі	Жауапты
Диагностикалық жұмыс Мақсаты: Тәуекел топты анықтау, оқушының стресске төзімділік деңгейін зерттеу, мамандық таңдаудағы пікірлерін білу;
	Оқушылардың оқу әрекетінің мотивациясын анықтау (тест) Зунг депрессия шкаласы	Қыркүйек	Мектеп психологы
	«Стресске бейімділік деңгейін анықтау» Авторы: Э.Ховард	Қазан	Мектеп психологы
	Үрей деңгейін анықтау әдістемесі /Тейлор шкаласы бойынша/	Қараша	Мектеп психологы
	С.Спилбергер бойынша өзін-өзі бағалаудың тұлғалық шкаласы -Өз мәселеңді дұрыс шеше аласыз ба?	Желтоқсан	Мектеп психологы
	Темпераментті анықтау әдістемесі.	Қаңтар	Мектеп психологы
	Қолдау жағдайын бағалау шкаласы (Д.Браун мен Д.Марлоу)	Ақпан	Мектеп психологы
	Басса-Даркидің эмоциялық тесті	Наурыз	Мектеп психологы
	«Аяқталмаған сөйлем» әдістемесі	Сәуір	Мектеп психологы
	«Мен өмірді сүйемін!» сауалнамасы (7 – 11 сынып)	Мамыр	Мектеп психологы
Кеңес беру жұмыс Мақсаты: оқушылар, ата-ана. сынып жетекшіге дұрыс бағыт бағдар беру.
	Ерекше назарға алынған балаларға арналған кеңес	Жыл бойы	Мектеп психологы
	Ата-аналарға арналған бала тәрбиесіне қажетті 14 кеңес	Жыл бойы	Мектеп психологы
	Сынып жетекшілерге психологиялық кеңес	Жыл бойы	Мектеп психологы
Ағартушылық жұмыс Мақсаты: Топпен практикалық жұмыс, ата-аналардың психологиялық білімдерін жоғарылату;
	«Қиын бала қайдан шығады» ата-аналарға дәріс беру	Қыркүйек	Мектеп психологы
	«Қауіпті жағдайлар. Сыпайы бас тарту» (баяндама 5-11 сынып оқушыларына)	Қаңтар	Мектеп психологы
Түзету-дамытушылық жұмыс Мақсаты: оқушылар бойындағы эмоционалды қысымды шығару, тәуекел топ оқушыларын бақылау, өз-өзіне сенімділік деңгейін арттыру;
	«Таныстық» тренинг	Қазан	Мектеп психологы
	«Ашу-ызамен не істеу керек?» тренинг	Қараша	Мектеп психологы
	«Өз жұлдызыңды тап» тренинг	Желтоқсан	Мектеп психологы
	«Мен өзімді мақтан етемін» тренинг	Қаңтар	Мектеп психологы
	«Күйзелістен қалай құтылуға болады?» тренинг	Ақпан	Мектеп психологы
	«Ойлар. Сезімдер. Мінез-құлық» тренинг	Наурыз	Мектеп психологы

Ерекше назарға алынған оқушының дамуының психологиялық картасы

Баланың аты-жөні,тегі: _____________________________________________________________

Туған күні, айы, жылы:____________________________________________________________

Қай сыныптан бастап мектеп-лицейде оқиды: ____________________________________________________________________

Мекен – жайы: ____________________________________________Телефон:________________

Оқу үлгерімі: _____________________________________________________________________

Тәртібі: _________________________________________________________________________

Беделі:___________________________________________________________________________

Хоббиі: __________________________________________________________________________

Білімділігі мен ынтасы:___________________________________________________________

Арнаулы қабілеті, ерекшелігі_____________________________________________________

Өзін-өзі бағалауы:________________________________________________________________

Мінезінің ерекшеліктері:__________________________________________________________

Темперамент типі: _________________________________________________________________________________

Қорқыныш, агрессия ж.т.б. қажет емес көріністер байқала ма? _________________________________________________________________________________

Бойындағы өзі байқайтын кемшіліктер: _________________________________________________________________________________

Қарым – қатынасы: а) қоғамдық жұмыстарға_______________________________________ ә) сыныптастарына: _______________________ б) өз – өзіне____________________________

Достары:а)сыныпта:______________________________________________________________

ә) сыныптан тыс _________________________________________________________________

Жетістіктері: __________________________________________________________________________________

Ұстаздардың пікірлері: ______________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

Ата-анасы және отбасы

Әкесінің аты-жөні:_____________________________________________________________________________

Жасы:_________________ Білім деңгейі: _____________________________________________

Жұмыс орны:____________________________________Телефон:_________________________

Анасының аты-жөні:______________________________________________________________

Жасы:__________________Білім____________________________________________________

Жұмыс орны:____________________________________________________________________

Отбасына мінездеме_______________________________________________________________

Отбасы құрамы, отбасымен тұратын басқа да жанұя мүшелері:_________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Әлеуметтік жағдайы:______________________________________________________________

Моральдық кемшіліктері:__________________________________________________________

Бөлме саны: ____________________________________________________ __________________

Балаға деген отбасы мүшелерінің қатынасы:________________________________________________________________________

Баланың отбасы мүшелеріне деген қатынасы:________________________________________________________________________

Интеллектуалдық дайындық (сөздік қоры, ой өрісі, арнайы икемділіктері, даму деңгейі, көрнекі-бейнелік ойлаудың дамуы)

Эмоционалдық еріктік дайындық (мақсат қою, шешім икемділігі, әрекет жоспарын белгілеу, оны жүзеге асыруға күш салу, кедергілерді жою, психикалық жүйелердің ырықтылығы, мотивациялық дайындық)

Оқыту мен тәрбиелеу кезіндегі қиындықтар: __________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сынып жетекші:______________________________

Психолог_________________________________

Оқушының жеке басына берілетін педагогикалық - психологиялық мінездеме

І. Ұжыммен өзара қарым-қатынасы және мектепке деген қатынасы

1.Ұжымда__________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Сыныптағы –қарым- қатынасы__________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ІІ. Оқу әрекеті

1.Үлгерімі ____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________