Ұзақ мерзімді жоспарлау тарауы:

Молекулалық биология және биохимия

Күні:

Оқытушының аты-жөні: Асатова Амрабуви Турсуновна

Топ: 23

Қатысты:

Қатыспады:

Сабақ тақырыбы

1.1.10. Дезоксирибонуклеин қышқылы молекуласының құрылымы.

1.1.11. Дезоксирибонуклеин қышқылының (ДНҚ) репликация механизмі.

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

• ДНҚ құрылысы мен оның қызметі арасындағы байланысты анықтау;

• Чаргафф заңы арқылы ДНК репликация үрдісімен танысу

ЕБҚ білім алушығада оқу мақсаттары қарастырылған

Оқыту

нәтижелері

• ДНҚ құрылысы мен оның қызметі арасындағы байланысты түсіндіру

• Чаргафф ережесін қолдану

• ДНҚ репликациясы механизмін талдау

ЕБҚ білім алушығада оқу нәтижелері қарастырылған

Бағалау критерийлері

• ДНҚ құрылымы мен қызметі арасындағы байланысты орнатады.

• Дезоксирибонуклеин қышқылының репликация процесін сипаттайды.

ЕБҚ білім алушығада бағалау критерийлеріде қарастырылған

Түйінді тұжырым

• Қарым-қатынас - ұрпақтан ұрпаққа генетикалық ақпараттың берілуі.

Пәндік тұжырым

• Заңдылықтар – ДНҚ репликация механизмі Э. Чаргафф ережесіне тәуелді (А=Г, Т=Ц)

• Трансформация – Э.Чаргафф ережесіне бағынбай А орнына Г келіп түссе ағза мутацияға ұшырайды

Сабақ барысы

Оқытушы әрекеті

Білім алушылар әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақ басы

3-мин

Ұйымдастыру кезеңі.

Топта жағымды ахуал туғызу

«Бес саусақ!»

ЕБҚ: басқа білім алушылармен саусақтарын тигізу арқылы амандасады

Білім алушылар кезек-кезек көршісінің саусақтарын бас бармақтарынан бастап түртеді:

1. Мен тілеймін (бас бармақ тигізеді);

2. үлкен (көрсеткіш);

3. табыс (орташа);

4. барлығында (атаусыз);

5. барлық жерде (кішкентай саусақ);

6. Сәлеметсіз бе! (бүкіл қолмен тигізу)

Мақтау сөздерімен бағаланады

П резентация

https://clck.ru/34i7pQ

10-мин

2-мин

Үй тапсырма

сын тексеру

Ферменттердің бәсекеге қабілетті және бәсекеге қабілетсіз тежелуі тақырыбы бойынша «Wordwall» платформасы арқылы үй тапсырмасын орындайды (10-тапсырма)

ЕБҚ: ұялы телефонмен берілген сілтемеге кіріп тапсырма орындайды

Карточкалар арқылы 3 топқа бөлу

ЕБҚ: карточка алып топқа бөлінеді

Ұялы телефондарын ашып платформаға өтіп тест тапсырмасын орындайды

Карточкаларды таңдап топқа бөлінеді

«Аденин», «Гуанин», «Цитозин»

Дескриптор

- бір компанентті ферменттер құрамын біледі

апофермент деген не екенін айтады

- фермент ингибиторын анықтайды

(дұрыс жауап 1б)

1 қосымша

Интернет

Ұялы телефон

2-қосымша

3-мин

« Миға шабуыл» стратегиясы

Егіздердің бір - біріне ұқcас болуы қандай қасиетке негізделген?

ЕБҚ: жазбаша түрде өз ойын жеткізеді

Білім алушылар 9 сыныпта алған білімдерін еске түсіріп ата – анадан бастапқы тұқымқуалау ақпараты ДНҚ – ның екі еселенуі кезінде берілетіндігін талқылайды.

ҚБ

«Мадақтау»

(«Өте жақсы!»)

Дескриптор

- Генетикалық ақпараттың ұрпақтан ұрпаққа ДНҚ арқылы берілуін анықтайды

3-

Қосымша

https://clck.ru/34i6op

https://clck.ru/34i6sR

Сабақ ортасы

10-мин

Білу,

түсіну

1 – тапсырма

«Еркін талқылау» әдісі

Топтық жұмыс

1-топ – ДНҚ молекуласының құрылымы мен қызметі

2-топ - Месельсон мен Стальдің эксперименті. Чаргафф ережесі.

3-топ - ДНҚ репликациясы механизмі

ЕБҚ: жазбаша түрде өз ойын айтады

Берілген биология оқулығын және қосымша ақпаратты пайдаланып плакатқа постер құрастырады және оны қорғайды

(2-мин)

ҚБ

Қол шапалақтау

Дескриптор:

- ДНҚ молекуласының құрылымы мен қызметі арасындағы байланысты орнатады

- Месельсон және Стальдің экспериментін түсіндіреді

- ДНҚ репликация механизмін сипаттайды (20б)

Е.А.

Очкур

Ж.Ж. Құрманғалиева

М.А. Нуртаева

Биология 10

Плакат

тар

Маркер

Түрлі түсті қағаздар

5-мин

қолдану

2-тапсырма.

«Сүреттен – сөз, сөзден - сөйлем» әдісі Жүптық жұмыс

Суретке қарап, келесі сұрақтарға жауап беріңіздер

1. 1-6 ші суреттерде не бейнеленген?

2. ДНҚ тізбектері бір бірімен қалай байланысқан?

3. Әр жаққа бағытталған бағдарсызықтар нені білдіреді?

Білім алушылар

сүреттегі бейнелеген формулаларды анықтайды

ДНҚ тізбектері арасындағы байланысты сипаттайды

Сүретке қарап ДНҚ құрылымын айтады

ЕБҚ: сүретпен жұмыс жасайды

Сұрақтарға жауап береді

ҚБ «Екі жұлдыз бір ұсыныс»

Дескриптор:

- сүреттегі бейнелеген формулаларды байланыстыра

ды

- ДНҚ тізбектері арасындағы байланысты талқылайды

- бағдарсызытар туралы өз ойларын ұсынады. (10б)

4-қосымша

https://clck.ru/34i6iz

оқулық

презентация

10-мин

3-тапсырма. «Кесте толтыру» әдісі

Жеке жұмыс

кестені қажетті сөздермен толықтырады

нуклеотид формуласын құрастырады

фосфор қышқылының қалдығын анықтайды

дезоксирибоза формуласын жазады

комплементарлық ережесінің анықтамасын тұжырымдайды

ЕБҚ басқа білім алушылармен бірге орындайды

ҚБ

Дескриптор:

- ДНҚ құрамындағы заттарды анықтайды

- Репликация механизмін сипаттайды

- Чаргафф ережесін тұжырымдайды

(10 б)

https://clck.ru/34hLKL

24 мин

талдау

4-тапсырма

«Ғажайып көрме» әдісі

Жүптық жұмыс

Функционалдық сауаттылыққа арналған тапсырма

Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Берілген мәінды оқийды

Редупликация және репликация арасындағы байланысты орнатады

ДНҚ фрагментінің ұзындығын есептейді

Есеп шығарады

ДНҚ моделін құрастырады

ЕБҚ білім алушысы кіріктірілген

ҚБ «Бутерброд»

Дескриптор:

- ДНҚ тізбегіндегі фрагменттің ретін анықтайды

- Нақты фрагменттің ұзындығын есептейді

- Нуклеотидтер %-қ мөлшерін есептейді.

- ДНҚ фрагментінің ұзындығын анықтайды

- ДНҚ моделін модельдейді (25б)

5 қосымша

https://clck.ru/34i7CS

https://clck.ru/34i7Yu

15 мин

5-тапсырма

«Білгім келеді» әдісі

Топтық жұмыс

Функционалдық сауаттылыққа арналған тапсырма

Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Жас отбасы генетик дәрігердің тексеруінен өтуге шешім қабылдады себебі қыз өз анасының әкесінде мутацияның (орақ тәрізді анемия) бар екенін білді Бұл тексеру болашақта олардың балаларында мутацияның пайда болуының алдын алу шарасы болып табылады. ДНҚ тізбегі берілген:

ТГА – ГГА –ЦТТ – ЦТТ

А) Осы тізбектің генетикалық ақпаратымен синтезделген ақуыздың бастапқы құрылымы қандай?

Б) Егер үшінші нуклеотид мутацияға ұшыраса (яғни а-РНҚ ЦАЦ деп санайды), ақуыздың құрылымы қалай өзгереді?

Болжам жауап:

ДНК: ТГА – ГГА – ЦТТ – ЦТТ

аРНК: АЦУ – ЦЦУ – ГАА – ГАА

(қалыпты)

Ақуыз: тре - про - глу - глу

аРНК: АЦУ - ЦЦУ – ЦАЦ - ГАА

(қате)

тре - про - вал – глу

Дескриптор:

ДНҚ мутациясының салдарын түсіндіреді.

(25 б)

6-қосымша

https://clck.ru/34i7fy

Сабақтың соңы

4-мин

3-мин