Тақырыбы:

Диаграмма

Күні,айы:

Мұғалімнің аты-жөні: Ерубаева Айгуль Галымжановна

5 «ә» сынып

Сабаққа қатысқан оқушылар саны:

Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

5.4.3.1 дөңгелек, сызықтық және бағанды диаграммалар туралы түсініктері болу;

5.4.3.2 дөңгелек, сызықтық және бағанды диаграммалар салу;

Сабақ мақсаты

Барлық оқушылар:

оқушыларды диаграммалардың түрлерімен таныстыру, дөңгелек диаграммаға тоқталу;

Оқушылардың басым бөлігі:

Өзімен қатарлас баладан немесе жасы үлкен адамнан қажетті заттың бірін

сұрап ала алады.

Кейбір оқушылар:

• Сабаққа қызығушылығы артып, өз ойын жүйелі түрде жеткізеді. Оқушылар сыни тұрғыдан ойлауға

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңдері

Жоспарланған жұмыс

Ресурстар

Сабақтың басы(2-5 минут)

(МК),

Өткен материалды қайталау.

Графикалық диктант.

- дұрыс, - бұрыс

Бұрыштар.

1. Тең бұрыштардың градустық өлшемдері тең болады.

2. Жазыңқы бұрыш 179⁰ құрайды.

3. Сүйір бұрыш тік бұрыштан кіші болады.

4. Доғал бұрыш деп сүйір бұрыштан кіші бұрышты айтады.

5. Жазыңқы бұрыш 180⁰-қа тең.

6. Барлық тік бұрыштар жазыңқы бұрыштың жартысына тең.

Жауабы:

.

. Тапсырма: Процентті ондық бөлшек түрінде жазып, кестені толтыру. Тапсырманы әр топқа тарату.Шыққан ондық бөлшектерді өсу ретімен жазу. Сонда бүгінгі сабақтың тақырыбы шығады.

Сабақтың ортасы (6-40 минут)

(МК,Ұ)

Дөңгелек диаграммада 30 га, 50 га, 80 га және 20 га- ға тең аудандарды кескіндейік. Ол үшін дөңгелек аламыз (2- сурет). Бұл дөңгелек жалпы ауданды, яғни 180 га- ды береді, өйткені 30 га+50 га +80 га + 20 га=180 га (3- сурет). Дөңгелектің 360⁰-қа тең толық бұрышты қамтитыны белгілі. Алдымен 1 га-ға қандай сектордың бұрышы сәйкес екенін табамыз. Ол үшін толық бұрышты жалпы ауданға, яғни 180 га- ға бөлеміз. Сонда 360⁰ : 180 =2⁰. демек, 30 га-ға сәйкес сектордың бұрышы 60⁰, өйткені 2⁰∙30=60⁰; 50 га-ға сәйкес сектордың бұрышы 100⁰, өйткені 2⁰∙50=100⁰; 80 га-ға - 160⁰, өйткені 2⁰∙80=160⁰; 2⁰∙20=40⁰.

Транспортирдің көмегімен дөңгелекке бұрышы 60⁰, 100⁰, 160⁰, 40⁰ болатын секторларды бірінен соң бірін саламыз (4- сурет)

2- сурет 3- сурет 4-сурет

Секторларды әртүрлі түстермен бояу арқылы дөңгелек диаграмманы аламыз.

Зерттеу бағытындағы есептер:

1. Сыныптағы қыздар мен ұлдардың санын шығарып, дөңгелек диаграмма құру.

М ысалы: Барлығы - 12 оқушы

Қыздар- 5

Ұлдар- 7

Шешуі: 5+7=12

360⁰:12=30⁰

5∙30⁰=150⁰

7∙30⁰=210⁰

2. Сыныптағы оқушылардың туған жылын зерттеп, дөңгелек диаграмма құру.

М ысалы: Барлығы -12

2001 жылғылар –3

2002 жылғылар -9

Шешуі:3+9=12

360⁰:12=30⁰

3∙30⁰=90⁰

9∙30⁰=270⁰

3. Сынып оқушыларының деңгейіне байланысты үздік, жақсы, орташа оқитындарды дөңгелек диаграммамен көрсету.

М ысалы: Барлығы – 12

Үздік – 2

Жақсы – 6

Орташа – 4

Шешуі: 2+6+4=12

360⁰:12=30⁰

2∙30=60⁰

6∙30⁰=180⁰

4∙30⁰=120⁰

Оқулық

№1Жұмыс дәптері

Сабақтың соңы( 41-45мин)

(Қ)

Тақтада математикалық сөйлемдер мен есептер жауабымен жазылады:

Сөйлемдер ме есептердің дұрыс, бұрыстығына қарап, жаттығулар жасау.

1. 9- жай сан - жоқ

2. 12 3-ке бөлінеді- иә

3. 4²=16 – иә

4. 2 мен 3-тің ең кіші ортақ еселігі 5- жоқ

5. бөлшегінің онды бөлшек түрінде жазылуы – 0,12- иә.

6. -дұрыс бөлшек – иә

7. 10 санының 50%-ы – 8 – жоқ.

а)Оқулықпен жұмыс. Әр оқушы жеке жұмыстанады.

№962 есеп.

Орман 70 га, жайылым 80 га, ал егістік 210 гажерді алып жатқанын көрсететін дөңгелек диаграмма салыңдар.

Берілгені: Орман – 70 га.

Жайылым – 80 га

Егістік – 210 га.

Шешуі: 70га+80га+210га=360га.

360⁰:360=1⁰

Транспортирдің көмегімен 70⁰, 80⁰, 210⁰ болатын секторларды саламыз.

№965 есеп.

Бақшада алма, алмұрт, шабдалы және шие ағаштары бар. Олардың 110-ы алма, 100-і алмұрт, 80-і шие, ал 70-і шабдалы ағашы. Осы мәліметтерді көрсететін дөңгелек диаграмманы салыңдар.

Берілгені:

Алма- 110

Алмұрт -100

Шие -80

Шабдалы 70

Шешуі: 110+100+80+70=360

360:360=1

Транспортирдің көмегімен 110,100,80,70 ке тең секторларды саламыз.

алмұрт

шие

алма

шабдалы

1

ә)Әр топқа жеке тапсырмалар. Тақтада көрсетілген есептерді шығарып, түрлі-түсті қағаздардан дөңгелек диаграмма қиып жапсыру.

І-топ: Қоспаның 40%-ын күміс, 20%-ын мыс, қалған пайызын мырыш құрайды. Қоспаның құрамын көрсететін дөңгелек диаграмма салыңдар.

Ш ешуі: Күміс - 40%

Мыс - 20%

Мырыш -40%

40+20+40=100

360⁰:100=3,6⁰

40∙3,6⁰=144⁰

20∙3,6=72⁰

40∙3,6⁰=144⁰

ІІ- топ: Ауа құрамының 70%-ын азот, 20%-ын оттек, қалған пайызын әртүрлі газдар құрайды.Осы мәліметті дөңгелек диаграммамен көрсетіңдер.

Ш ешуі: Азот -70%

Оттек -20%

әр түрлі газдар- 10%

70+20+10=100

360⁰:100=3,6⁰

70∙3,6⁰=252⁰

20∙3,6⁰=72⁰

10∙3.6⁰=36⁰

І ІІ- топ: Сыныпта 30 oқушы бар. Оның 15-і қыз бала. Сыныптағы ер балалар мен қыз бабалар санының дөңгелек диаграммамен көрсетіңдер.

Шешуі: 15+15=30

360⁰:30=12⁰

15∙12⁰=180⁰

15∙12=180⁰

Бекіту сұрақтары:

1. Диаграмманы не үшін қолданады?

2. Диаграмманы қандай түрлері бар?

Сабақты қортындылау мақсатында мұғалім оқушылармен кері байланыс орнатады.Оқушылар сабақ барысында нені білгенін, қалай жұмыс істегенін ,не қызықты әрі жеңіл болғанын, не киындық туғызғаны туралы ой-пікірлерін білдір

Қосымша ақпарат

Қорытындылау

Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.

1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе?

2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды?

Қорытынды бағалау

Ең жақсы өткен екі нәрсе?

1.

2.

Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді?

1.

2.