Дойбының сиқырлы әлемі

КМҚК «Айсұлу» бөбекжайы

«Дойбының сиқырлы әлемі»

Мектепке дейінгі даярлық топ балаларына арналған бағдарлама

(дойбы ойынын үйрету)

Тәрбиеші:

Койайдарова Бекзат Муратовна

Қарағанды 2020 жыл

Мазмұны

түсіндірме жазба

Дойбы ойыны біздің елімізде өте танымал. Дойбы басқа спорт түрлерінің арасында сегізінші орында. Дойбы ойыны бізге ежелден келді. Бүгінгі таңда бұл ойын спорт түрлерінің біріне айналды.

Дойбы ойыны логикалық ойлауды, тапқырлықты, тез тапқырлықты дамытады; абстрактылы ойлау қабілетін дамытады; табандылыққа, кеңістіктік қиялға тәрбиелейді; ақыл – ойда әрекет ету қабілетін дамытады; ең бастысы-есте сақтау қабілетін дамытады. Дойбы-бұл балалардың ақыл-ой дамуының құралы. Бұл ойынды Үйренетін бала өзін-өзі сынайтын, өзін-өзі ойлауға, шешім қабылдауға, соңына дейін күресуге, сәтсіздікке ұшырамауға дағдыланады. Мұндай әрекет жұпта жұмыс істеуге арналған және бастапқыда баланың даму тиімділігін арттыратын бәсекелестік элементін де қамтиды.

Сиқырлы дойбы әлеміне қатысатын балалардың мектепте, әсіресе нақты ғылымдарда жақсы оқитыны эксперименталды түрде расталды. Мектеп жасына дейінгі балаларды дойбы ойынына үйрету бүгінгі күні өте маңызды мектеп жасына дейінгі балаларды дойбы ойынына ерте үйрету Баланың бастауыш мектептің оқу процесіне неғұрлым ыңғайлы кіруін қамтамасыз етеді, стресс деңгейін төмендетеді, оқу процесіне де, баланың жеке басының дамуына да пайдалы әсер етеді, оның ойлау қабілетін арттырады.

Эксперименттік зерттеулер тәжірибешілердің қорытындыларымен сәйкес келеді: дойбы ойыны балабақшаның педагогикалық процесінде белгілі бір орын алуы мүмкін, өйткені мұндай ерте жаста дойбымен танысу балалардың қиялын, логикалық ойлауын дамытуға ықпал етеді, олардың жадын нығайтады, нәтижені салыстыруға және болжауға, іс-әрекеттерді жоспарлауға үйретеді. Балалар ойынға қызығушылық танытып, мұқият болуды үйренеді, бәсекелестік пен бәсекелестік рухын үйренеді. Ересектерден балаларға ауыса отырып, бұл таңғажайып ойын тәрбие мен оқытудың құралы болды, сонымен қатар көзге көрінбейтін, қызықты, қызықты болды. Сонымен қатар, мектеп жасына дейінгі балаларды жаппай оқыту дарындылықты анықтауға көмектеседі.

Бұл бағдарлама мектепке дейінгі білім беру мекемелерінің дойбы үйірмесіне арналған және балалардың теория мен практика, дойбы тарихы бойынша материалдарды зерделеуін, жарыстарға қатысуын қарастырады. Сонымен қатар, үйірмеде мектеп жасына дейінгі балалардың бос уақытын дұрыс ұйымдастыру, олардың белсенділігін тәрбиелеу, адамгершілік мінез-құлық нормалары мен принциптерін дамыту бойынша жұмыстар жүргізілуде.

Дойбы ойынына үйрету қиын және еңбек талап ететін оқыту процессі.Сондықтан спорттық жетістікке жету үшін тек табандылық, еңбекқорлық, тұрақты аналитикалық жұмыс арқылы қол жеткізуге болатындығын жеткізу өте маңызды. Өзінде ерік күшті тәрбиелемей,жалпы-физикалық дайындықсыз елеулі нәтижелерге жетуге болмайтынын ойыншыларға түсіндіру қажет.Дойбы бойынша танымдық ойын жағдайларының бағдарламасы дойбы ойынының теориясы мен практикасы бойынша білім негіздерін бірнеше, сипаттамалық түрде игеруді қарастырады. Шығармашылық тұрғыдан алғанда, осы бағдарлама бойынша жүйелі кездесулер жаңадан келген дойбышыны ақыл-оймен ойлау, талдау, дойбы тақтасында тапқыр комбинациялар құру, серіктестің идеяларын болжау қабілетіне жақындатуы керек. Ойын техникасын одан әрі жетілдіру үшін іздестіруді, әрбір жағдайда шыдамдылық танытып мақсатты жүріс жолдарын табуды іздеуге үйрету.

Теориялық біліммен қатар,ойыншылар әртүрлі спорттық жарыстарда өнер көрсете отырып, практикалық ойын тәжірибесін алуы керек. Бағдарлама сонымен қатар қызықты фактілерді қамтитын дойбылардың ғасырлық тарихымен және біздің елімізде дойбы қозғалысын ұйымдастырумен танысуды қарастырады. Бұл ақпарат балаларға олардың жалпы мәдениетін арттыру үшін ғана емес, сонымен қатар отандық дойбы мектебінің әлемдік жетістіктерін түсіну үшін қажет.

Оқу бағдарламасы 5-7 жас аралығындағы балалармен аптасына 1 ОҚ 25-30 минутқа жұмыс істеуге арналған. Топтағы балалардың ұсынылған саны 12 адамнан аспайды. Оқу барысында дойбыға деген шығармашылық қызығушылық, жетілуге, жақсы және күшті ойнауға деген ұмтылыс күшейеді. Табысты білім беру қызметі үшін жабдықтармен жеткілікті қамтамасыз ету қажет: арнайы бөлме, тақталармен дойбы, демонстрациялық тақта,тәрбиешіге арналған дойбы әдебиеті.

Мақсаты:

-мектеп жасына дейінгі балаларды Дойбы ойынының принциптеріне үйрету, олардың осы ойынға деген қызығушылығы мен сүйіспеншілігін тәрбиелеу және тәрбиеленушілерді дамудың келесі сатыларына дайындау;

-үлкен мектеп жасына дейінгі балалардың жеке және зияткерлік дамуына жағдай жасау, дойбы ойнауды үйрету арқылы жалпы мәдениетті қалыптастыру.

Міндеттері:

Білімділік:

* балаларға ойын ережелері мен ойын барысын сақтай отырып, олардың қызығушылығы мен белсенді қатысуын дамыта отырып, дойбы ойынын ойнауға үйрету;

* қарапайым комбинацияларды, дойбы ойынын үйрету;

* балаларды ойын тапсырмаларын орындау барысында фигуралар арасындағы өзара әрекеттесуге, сондай-ақ ойын барысында дойбы туралы алған білімдерін қолдана білуге үйрету;

* таным мен шығармашылыққа деген ынтаны қалыптастыру;

* балалардың алған білімдерін тәжірибеде қолдана білуін дамыту;

* балалардың дойбы партиясын жүргізудің негізгі қағидаларын сәтті меңгеруін қамтамасыз ету.

Тәрбиелік:

* дойбыға деген көзқарасты спорттық және шығармашылық бағыттағы маңызды, пайдалы және қажетті іс-шаралар ретінде тәрбиелеу;

* тәрбиелеу, табандылық, мақсатқа талпынушылық, тапқырлық, ұқыптылық, сенімділік, ерік-жігер, еңбексүйгіштік, кісілік;

* өзіне және өз күшіне деген сенімділікті, шешім қабылдаудағы дербестікті тәрбиелеу; Дамытушылық:

* ақыл-ой қабілеттерін дамыту: логикалық ойлау, есте сақтау, зейін, байқау, қиял;

* бейнелі және аналитикалық ойлауды дамыту-бірнеше қадам алға есептеулер жүргізу мүмкіндігі;

* қарапайым байланыстар мен қатынастарды салыстыру, анықтау және орнату, оқу мәселесінің шешілу барысын өз бетінше шешу және түсіндіру білігін дамыту;

* логикалық есептерді шешуде дербестікті дамыту;

Балалармен жұмысты ұйымдастырудың негізі дидактикалық принциптер жүйесі болып табылады:

1. Даму әрекетінің принципі: ойын ойын үшін емес, әр қатысушының және бүкіл ұжымның жеке басын дамыту мақсатында.

2. Әр баланың пассивті ойлау емес, ойын әрекетіне белсенді қатысу принципі.

3. Бағдарламалық материалды ұсынудың қол жетімділігі, жүйелілігі және жүйелілігі қағидаты.

4. Вариативтілік принципі-балаларда өз таңдауын жүзеге асыру мүмкіндігі қалыптасады және оларға жүйелі түрде таңдау мүмкіндігі беріледі;

5. Шығармашылық принципі-оқу процесі балалардың шығармашылық іс-әрекеттің өзіндік тәжірибесін алуға бағытталған.

Оқытудың негізгі нысандары мен құралдары:

1. Практикалық ойын.

2. Есептерді, комбинацияларды және этюдтерді шешу.

3. Дидактикалық ойындар мен тапсырмалар, ойын жаттығулары;

4. Ойын-сауық және танымдық демалыс, дойбы ойындары.

Ойын кездесулерін өткізу әдістері – ауызша: әңгіме, әңгіме, түсіндіру; - көрнекі: мысалдармен иллюстрация, тақтадағы позицияларды көрсету; - практикалық: жаттығу, тренинг, дойбы аяқтауларын шешу, тапсырмалар, этюдтер, жарыстар, қателіктермен жұмыс.

Бағдарламаның мазмұны

Бағдарламаның ерекшелігі-балаларды, негізінен мектеп жасына дейінгі, нөлден басталатын балаларды бастапқы дайындауға үлкен көңіл бөлу. Шашечная ойын многообразна де қарапайым, меніңше, бірінші көзқарас. Дойбы өз ерекшеліктеріне ие және жекпе – жекті басқарудағы қиындық-барлық дойбы, егіз жауынгерлер. Дойбы бойынша отырыстарды қарапайым түсіндіруден күрделіге дейін өткізу жоспарлануда. Ойын кездесулерінің формалары балалардың психологиялық-педагогикалық және жас ерекшеліктерін ескере отырып таңдалады, топтық және жеке өткізіледі. Ойынның танымдық жағдайлары практикалық жаңалықтың элементтерін ойын және бәсекелестік дағдылармен, сондай-ақ тәрбиелік іс-шаралармен алмастырып, аралас түрде өткізіледі.

Дойбы бойынша танымдық ойын жағдайларының бағдарламасы дойбы ойынының теориясы мен практикасы бойынша білім негіздерін бірнеше, сипаттамалық және ертегі түрінде игеруді қарастырады. Шығармашылық тұрғыдан алғанда, олар жаңадан келген шашкистті ақыл-ой, талдау, дойбы тақтасында тапқыр комбинациялар құру, серіктестің идеяларын болжау қабілетіне жақындатуы керек. Одан әрі жетілдірумен ойын техникасы қажет іздеп, өзгеруін табу әрбір жағдай неғұрлым целесообразный барысы.

Дойбы қағазын игерудің жеткілікті күрделілігіне қарамастан, мектеп жасына дейінгі балаларға арналған курс мүмкіндігінше қарапайым және қол жетімді. Дойбы ойынын үйрену кезінде арнайы ұйымдастырылған ойын әрекеті, оқу тапсырмаларын орындау әдісін қолдану, ойын жағдайларын жасау маңызды. Ойын түрінде балаларды дойбы әлеміне енгізеді: мектеп жасына дейінгі балаларды дойбы даму тарихымен таныстырады. Қарапайым және түсінікті түрде ол дойбы, тақтаның «сиқырлы» қасиеттері мен жұмбақ ерекшеліктері, ойынның қарапайым ережелері және оның кейбір принциптері туралы айтады, мектеп жасына дейінгі балаларды дойбы әлемімен таныстырады, оларға ежелгі және дана ойынға деген сүйіспеншілікті оятады. Сондықтан бағдарламада мектеп жасына дейінгі балаларға қызықты болатын ертегілер, жұмбақтар,шарлар, қызықты тапсырмалар мен викториналар кеңінен қолданылады.

Блоктар бойынша мазмұны

Күтілетін нәтижелер

Оқу жылы соңында балалар білуі керек:

* Дойбы терминдері: Ақ және қара өріс, көлденең, тік, диагональ, орталық, серіктестер, басталу орны, жүру, алу, пат, тең ойын;

* Жүріс ережелері.

Оқу жылы соңында балалар:

* Дойбы тақтасында бағыт алуды;

* Ережелерді бұзбай әр фигураны бөлек және басқа фигуралармен бірге ойнауды;

* Серіктестер арасында тақтаны дұрыс орналастыруды;

* Ойын алдында фигураларды дұрыс орналастыруды;

* Қарапайым дойбы есептерін шығаруды.

Перспективалық-тақырыптық жоспар

№	Тақырыбы	Мазмұны	Сағат саны
1	«Білім жолында» - дойбы клубына экскурсия /видеоматериал-қайнар көзден/.	Дойбы тарихымен танысу. Ойынның пайда болу тарихымен таныстыру. Салауатты өмір салты туралы түсінік.	770 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Балабақша пәні бойынша барлық материалдарды көру Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ