Доминантылық заңы

Сабақ тақырыбы:

Доминанттылық заңы. Екінші ұрпақта белгілердің ажырауы. Ажырау заңы. Гомозиготалы және гетерозиготалы даралар

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары:

Доминанттылық заңының мәнін талдау. Екінші ұрпақта белгілердің ажырауын біркелкілік заңы мен салыстыру. Ажырау заңын тұжырымдау.

Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: Моногибридті, дигибридті будандастыруды, қандай белгілердің доминантты, рецессивті болатынын айта алады

Оқушылардың көпшілігі: Г. М. Мендель ашқан белгілердің тұқым қуалау заңдылықтарын талқылай алады.

Кейбір оқушылар:Мендельдің гибридологиялық әдістерін талдау арқылы олардың негізгі ерекшеліктерін талқылап бір-біріне түсіндіреді Біркелкілік және ажырау заңының мәнін түсіндіре алады

Бағалау критерийлері:

Бағалау критерийі:

1. Моногибридті будандастыруды түсінуі

2. Мендельдің бірінші, екінші заңына анықтама бере алуы

3.Толық және толық емес доминаттылықты түсіндіре алуы

Тілдік мақсаттар

Оқушылар сабақ барысында қолданылатын терминдер мен сөз тіркестері

-гомозиготалы,гетерозиготалы, толық емес доминаттлық,ажырау, фенотип, генотип

Оқушылардан сабақ барысында осы терминдерді қолданып сөздерді құрау сұралады

Құндылықтарды дарыту

Сабақ барысында мектеп құндылығы сабақтың ажырамас бөлігі болып табылады

Ашықтық. Ынтымақтастық. Өмір бойы білім алу

Талқылауға арналған

тармақтар

1. Моногибридті будандастыру

2. Дигибридті будандастыру

3. Біркелкілік және ажырау заңы

4. Толық емес доминанттылық

Жазылым бойынша ұсыныстар:

Берілген тапсырмаларды орындайды, кітаппен жұмыс жүргізеді

Алдыңғы тақырып

Гомозиготалы, гетерозиготалы генотип дегеніміз не?

Гибридологиялық әдіс дегеніміз не?

Сабақтың кезеңдері

Уақ

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ресурст

Басы

2 минут

2 минут

10минут

Сыныпта ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. ( Көңіл – күйіміз қандай? Өз- өзімізді мадақтаймыз. Мен мықтымын, мен білімдімін, менің қолымнан бәрі келеді)

Топқа бірігу (Генотип, фенотип, моногибридті, дигибридті)

Сабақ мақсатын тұжырымдау үшін сұрақтар қойылады. «бүгінгі сабақта қандай мақсатпен жұмыс жасайсыңдар?», «бүгін біз не үйренуіміз керек?», «нені орындай алуымыз керек?» мұғаліммен бірлесіп сабақ мақсатын тұжырымдау

Бүгінгі сабақтың оқу мақсаты

• Мендельдің бірінші біркелкілік, және екінші ажырау заңын білу

Үй тапсырмасын сұрау «Сұрақтарды қағып ал»

1. Генетика ғылымы нені зерттейді?

2. Генетика ғылымының негізінің қалану себебі? Т.б

«Мендельдің гибриодологиялық әдісі » тақырыбына роунд-робин жасату арқылы үй тапсырмасын бекіту.

Мен мықтымын, мен білімдімін, менің қолымнан бәрі келеді)

«Қалағанынды ал» ойыны арқылы топқа бірігеді

Бағалау критерийлері

1. Моногибридті будандастыруды түсінуі

2. Мендельдің бірінші, екінші заңын ажыратып, анықтама бере алуы

3.Толық және толық емес доминаттылықты түсіндіре алуы

Оқушылар бір-біріне сұрақтар лақтырады

Дәптерлерінен көрсетілген сұрақтарға жауап беру арқылы үй тапсырмасын еске түсіреді.

Таратпа қағаздар

Суреттер

Ортасы

10 минут

«Ой қозғау » әдісі бойынша жаңа тақырыпты түсіну үшін өтілген материалдардан сұрақтар қою.

Бағыттаушы сұрақтар қоямын.

1 Будандастыру дегеніміз не?

2 Гибрид дегеніміз не?

1-топ: Белгілердің біркелкілік заңын оқу формула арқылы жазу

2-топ: Белгілердің ажырау заңын оқу формула арқылы жазу

3 – топ Толық емес доминаттылықты топта оқып талдап, сурет арқылы түсіндіру

4-топ: Мендельдің бірінші және екінші заңын салыстырмалы түрде кесте жасау

Сұрақтарға жауап беру арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашады. Пікірлер ағашына Ажырау заңы туралы білгендерін жазады.

Топта оқушылар берілген тапсырма бойынша талқылау жүргізіп, түсіндіру жұмыстарын жүргізеді Түсінбеген жерлерін мұғаліммен біргелікте талқылайды

тақта,бағалау парақшасы.

Жаңа сабақты пысықтау

15 минут

1.Төмендегі терминдерге анықтама бер

Генетика, моногибридті, дигибридті шағылыстыру, басымдық белгі, басылыңқы белгі,гомозигота, гетерозгота

2. Генотиптері төмендегідей дарақтардан қандай гаметалар түзіледі?

АА- Аа- ААВВ- АаВв-

Мәтінді оқып, мәтіндегі сызбалар мен суреттермен жұмыс жасайды

Тақта , бор

Қорытынды

5 минут

Формативтік және суммативті бағалау

Нені үйрендің?

Нені үйренгім келеді?

Не қызық болды?

Не қызық болмады?

Үй тапсырмасы

Қосымша есептер шығару

Алған білімдерін жинақтап, жаңа сабақты қорытындылайды. Күнделікке баға қойғызады

Қосымша ақпарат

Саралау- Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тасырманы күрделендіруді қалай жосарлайсыз?

Бағалау-оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс.Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері. АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс

Бір- бірін үйретуге жетелеймін.

Қосымша тапсырмалар беремін

Бағалау критерииімен таныстыру

Химия

Тектілік жайында сөз қозғау

Рефлексия .

1.Сабақ/оқу мақсаттары

шынайы ма? Бүгін оқушылар

не білді?

2. Мен жоспарлаған

саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім

бе?

3.Мен өз жоспарыма қандай

түзетулер енгіздім және неліктен?

Қорытынды бағамдау.

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекеленген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетінін не білді?