Мектеп:

Мұғалімнің аты- жөні:

Бөлімше:

Пән: Дүниетану №1 сабақ

Ортақ тақырып: 1. Жанды табиғат Бөлімше: 2.2 Климат және ауа райы

2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері

Күні:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Тақырып:

Жер бетіндегі климат неге тәуелді?

Оқыту мақсаты

3.2.2.1 жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтайды;

3.2.3.1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) орналасуын талдау.

Сабақтың мақсаттары (Күтілетін

нәтижелер)

Барлық оқушылар климаттың не екенін біледі.

Көптеген оқушылар климаттың негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтайды.

Кейбір оқушылар табиғат жағдайларына байланысты адамдардың қоныстануына талдау жасайды.

Тілдік мақсат

Оқушылар жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алған ақпараттарды қолданады.

Пәндік лексика мен терминология:

Климат, климаттық белдеу.

Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер

Климат дегеніміз – белгілі бір жердегі ауа райының көп жылдық режимі, яғни осы аумақтағы ауа райы жағдайының жүйелі түрде қайталанып отыруы.

Жергілікті жердің климаты теңіздер мен мұхиттардың жақындығына, жер бедерінің пішініне, полюстер мен экватордан қандай қашықтықта орналасуына байланысты.

Талқыланатын мәселелер:

Климаттың негізгі түрлерінің сипаттамалары қандай?

Климат пен табиғаттың ерекшеліктері адамдардың қоныстануына қалай әсер етеді?

Алдыңғы

білімдер

Ауа райы туралы білімдері. Жер бетіндегі ыстық және суық жерлер. Оқушылардың өмірлік тәжірибелері.

Сабақ жоспары

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой қозғау 1 мин

Уәждеме. Стартер.

Мұғалім:

– Сәлеметсіңдер ме, балалар! Неге солтүстікте пальмалар өспейді? Неліктен бізде қар да, жаңбыр да жауады, ал оңтүстікте тек қана жаңбыр жауады? Осы және өзге де қызықты сұрақтардың жауабын біз осы сабақта алатын боламыз. Бүгінгі сабағымызда біз Жер

бедерінің белдеулерімен танысамыз, олардың атауларын есте сақтаймыз. Әр белдеудегі ауа райының ерекшеліктері, ондағы өсімдіктер мен жануарлар әлемі жайында сөйлесетін

боламыз.

Жаңа сабақ 35 мин

1. (К) Білімді өзекті қылу. Мұғалім-оқушы диалогі

Бүгін біз жаңа бөлімді оқуды бастаймыз. Бөлім қалай аталады, оқыңдар: «Жанды табиғат»

«Қиыр солтүстік»

«Тропиктер» иллюстрациялары

Оқулық

Электронды қосымша Қағаз, сабақтың

бөліміндегі қосар бетті қарап шығыңдар, осы бөлімде не туралы айтылады?

– Екінші сыныпта біз сендермен ауа райының не екенін білдік. Анықтамасын естеріңе

түсіріңдер.

– Ауа райы дегеніміз – белгілі бір уақыттағы, белгілі бір жердегі ауаның жай-күйі.

– Ауа райы үнемі бір қалыпты болып тұра ма? Мысалдар келтіріңдер.

– Барлық жерде ауа райы бірдей ме? Неліктен? Мысалдар келтіріңдер.

2. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі.

– Сендердің тұратын аймақтарыңда жазда қандай ауа райы болады? Күзде ше? Қыста ше?

Көктемде ше? Сипаттап беріңдер.

– Неліктен Қиыр Солтүстіктегі және Тропиктегі ауа райы бірдей емес?

– Күн сәулесі ғаламшар бетін біркелкі жылытпайды, сол себептен де Жер бетінің әр

жеріндегі ауа райы да әртүрлі. Оқулықтағы мәтіннен жылдың қай мезгілінде бірдей ауа

райының қалыптасатынын білетін боламыз.

3. (Ө) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс. Оқудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

– Мәтіннің бірінші бөлімін оқыңдар (Сұрақтарға және тапсырмаларға дейін).

(Ж) Сөйлеудің, тыңдаудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

– Екі-екіден отырып, климат дегеніміз не? Жердің белдеулері қалай аталады? деген сұрақтар бойынша сөйлесіңдер. Картадан шартты климаттық белдеулерді көрсетіңдер.

4. (Т) Оқудың, сөйлеудің, тыңдаудың коммуникативтік дағдыларын дамыту. Модельдеу

• Топта жұмыс істеудің ережелерін еске түсіріңдер.

• Топта жұмыс істей отырып, мына тапсырмаларды орындаңдар: полярлық, қоңыржай, тропиктік және экваторлық белдеулердің ерекшеліктерін оқып біліңдер. Әр белдеудің

өсімдік, жануарлар әлемі, жер бедерінің пішіні жайында, сонымен қатар, онда өмір сүретін адамдар жайында постер құрастырыңдар. Оқулықтағы материалдарды (мәтіннің 2-бөлімі), қосымша әдебиеттерді қолданыңдар, электронды презентацияны көріңдер.

Бағалау критерийлері Дескрипторлар

Климаттық белдеулерге тән ерекшеліктер 1. Климаттық белдеудегі ауа райының туралы постер (жұмыс) құрастырылды. ерекшеліктеріне сипаттама берілген

(температура, жауын-шашын).

2. Климаттық белдеудегі өсімдіктер әлемінің 1-2 түріне сипаттама берілген.

3. Климаттық белдеудегі жануарлар әлемінің 1-2 түріне сипаттама берілген.

4. Климаттық белдеудегі жер бедеріне сипаттама берілген.

5. Адамдардың өмір сүру жағдайларына сипаттама берілген.

Орындалған жұмыстарды көрсету. Өзара бағалау.

5. Сергіту сәті:

Орнымыздан тұрамыз, Алақанды ұрамыз.

Бір отырып, бір тұрып, Тез шынығып шығамыз.

«Климат» тақырыбын ары қарай жалғастырамыз.

тақырыбына қатысты суреттер

Желім

Маркерлер, қайшы Оқулық

Дәптер

Электронды қосымша

6. (Ө) Алған білімді нығайту бойынша өз алдына жұмыс жасау. Тапсырманы орындау.

Рефлексия 3 мин

• Бүгін қандай тақырып бойынша жұмыс істедік?

• Жердегі климат неге тәуелді екен?

• Қорытындыны оқыңдар. Дәлелдер келтіріңдер.

Сабақтағы атқарған жұмысыңа баға бер және жауаптарыңды түсіндір.

1. Мен сабақта жұмыс істедім, өйткені

2. Мен сабақтағы жұмысыма

3. Сабақтың тақырыбы болып шықты.

4. Мен жайында тағы қосымша мәліметтер білгім келеді.

Үй тапсырмасы

1 мин

«Адамдардың қоныстануына климат қалай әсер етті?» Сұрақтың жауабын табыңдар.

Дәптер

Мектеп:

Мұғалімнің аты- жөні:

Сынып:

Пән: Дүниетану №2 сабақ

Ортақ тақырып: 1. Жанды табиғат Бөлімше: 2.2 Климат және ауа райы

2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері

Күні:

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Тақырып:

Ауа райы адамдарға қалай әсер етеді?

Оқыту мақсаттары

3.2.2.2 ауа райы қолайсыз жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру;

3.2.3.2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру.

Сабақтың мақсаттары (Күтілетін нәтижелер)

Барлық оқушылар:

• катаклизмнің не екенін біледі;

• катаклизмнің түрлерін ажырата алады;

• табиғат катаклизмдері туындаған кездегі мінез-құлық ережелерін құрастырады. Көптеген оқушылар климаттық жағдайлардың адам өміріне қалай әсер ететінін анықтайды. Кейбір оқушылар адамның өміріне катаклизмдердің тигізетін әсерін талдайды.

Тілдік мақсат

Оқушылар:

– жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алған ақпараттарды қолданады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

Катаклизм, геологиялық катаклизм, апат.

Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер

Катаклизм дегеніміз – жойқын табиғи процестердің әсерінен жер бетіндегі өмір жағдайының күрт бүлінуі.

Талқыланатын мәселелері:

Катаклизмнің қайдай түрлері болады? Катаклизмдер адам өміріне қалай әсер етеді?

Табиғи катаклизм кезіндегі қауіпсіздік ережелері қандай?

Алдыңғы білімдер

Климат және климаттық белдеулердегі ауа райының ерекшеліктері жайындағы білімдері. Оқушылардың өмірлік

тәжірибелері

Сабақ жоспары

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой қозғау 7 мин.

Уәждеме. Стартер. Мұғалім:

• Сәлеметсіңдер ме, балалар!

Сабағымызды жақсы көңіл күймен бастаймыз.

• Өткен сабақта қандай тақырыпта әңгіме қозғадық?

– Климат дегеніміз не?

– Әр климаттағы ауа райының ерекшеліктері қандай екен?

1. (Ұ) Үй тапсырмасының орындалуын тексеру. Мұғалім-оқушы диалогі

• Қандай сұраққа жауап іздеу керек еді?

• Қандай жауап дайындадыңдар? Ақпаратты қайдан іздедіңдер?

Табиғат процестері мен ауа райы жойқын күш көрсете бастаса, не болады? Бүгінгі сабағымызда осы сұраққа жауап алатын боламыз.

Сабақтың тақырыбын түсінуде «Сөзді жина» ойыны көмекке келеді. Әріптерден сөзді құрастырыңдар.

• Сендерге «катаклизм» сөзі таныс па? Ол қандай мағынаны білдіреді? «Катаклизм» сөзін қандай сөзбен алмастыруға болады?

• «Катаклизм» сөзін естігенде сендерде соған қатысты қандай ассоциациялар туындайды?

К, А, Т, А, К, Л, И, З, М

әріптері

Жаңа сабақ 30 мин

1. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі.

• Адам өмірі қандай табиғат құбылыстарына тәуелді?

• Жаңбыр мен қардың жаууы, қатты желдің соғуы адам өмірі мен оның жұмысын қалай өзгертеді?

2. (Ө) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс. Оқудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

• Мәтіннің бірінші бөлімін оқыңдар (кестеге дейін).

(Ж) Сөйлеудің, тыңдаудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

• «Сұрақтар мен тапсырма», «Талқылау», «Сөздікпен жұмыс» айдарындағы тапсырманы екіден отырып, орындаңдар.

Тапсырма орындалған соң мынадай сұрақтар қойылады:

• Болуы мүмкін катаклизм жайындағы ақпаратты біз қайдан аламыз?

• Қандай табиғат апаттарының түрлерін білесіңдер? Олар қандай қиратушы күшке ие?

3. (Ө) Оқудың, жазудың коммуникативтік дағдыларын дамыту. Кластер

Тапсырмаларды орындаңдар.

Өздік жұмыс

Бағалау критерийлері Дескрипторлар

Венгр сөзжұмбағын шешеді. 1. Табиғат апаттарын білдіретін 4 сөзді

табады.

2. Табылған сөздерді ерекше түске бояп, бөліп көрсетеді.

3. Катаклизмнің ерекшеліктеріне қысқаша сипаттама береді.

«Катаклизм» терминіне анықтама береді. 1. «Катаклизм» терминінің мағынасын

анықтау үшін 1-2 қосымша әдебиеттерді пайдаланады. 2. Анықтаманы жұмыс

дәптеріне жазады.

3. Жазуға түсініктеме береді.

ҚБ: Өзара бағалау

– Қай анықтаманы дауыстап оқуға болады? Кім қосымша ақпараттарды қолдана

отырып, жаңа анықтама құрастыра білді? Өздерің құрастырған анықтаманы бізге оқып беріңдер.

Оқулық

Сөздіктер, электронды қосымша

Дәптер

4. Сергіту сәті

Қолдарыңды көтеріңдер – бір дейік. Көп отырып, қатты шаршап жүрмейік. Қолды создық, басты бұрдық – екі деп, Қозғалыспен әрбір адам жетіледі.

Алға, артқа қарадық та – үш дедік. Тағы жаңа жаттығулар істедік.

Түсірейік қолды төрт пен бесті айтып, Отырайық көңілді енді марқайтып /Б.Бөрiбаев/

5 (Ж) Кестемен жұмыс. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту. Кластер

Екіден жұмыс істей отырып, катаклизмнің түрлері берілген кестені оқып шығыңдар. Біздің елімізде катаклизмнің қандай түрлерін байқауға болатынын айтып беріңдер?

Қорытынды: Катаклизмнің бірнеше түрлері бар. Біз оның екі түрін оқып жатырмыз: геологиялық (жер бетінің жағдайына байланысты) және табиғи-климаттық (ауа райының жағдайына байланысты: жел, температура, жауын-шашын).

Біздің елімізде, цунамиден басқа, кестеде аталған құбылыстардың барлығын байқауға болады.

6. (Т) Оқушы-оқушы диалогі. «Табиғи апат кезіндегі қауіпсіздік ережесі» жобасы

– Топта электронды қосымшадағы, оқулықтағы материалдарды оқи отырып, табиғи апат кезіндегі мінез-құлық ережелерін құрастырыңдар. (Әр топ белгілі бір табиғи апат кезіндегі мінез-құлық ережелерін құрастырады).

Жұмыстың нәтижесін сыныпқа көрсетіңдер.

Дәптер

Электронды қосымша, қағаз, маркерлер,

Оқулық

Бағалау критерийлері

Дескрипторлар

Табиғи апат кезіндегі мінез-құлық ережелерін құрастырады.

1. Ережелерді постерге жазады.

2. Үйдегі су құбырымен, электрмен, газ құбырымен жұмыс істеуге қатысты іс- әрекеттердің ретін көрсетеді.

3. Қандай заттарды өзімен бірге алу керектігін көрсетеді.

Жұмыстарды көрсету

ҚБ: Топтың өзара бағалауы

Рефлексия 3 мин

• Сабақта қандай тақырып бойынша жұмыс істедік?

• Ауа райы адамға қалай әсер етеді?

• Катаклизм дегеніміз не?

• Қорытындыны оқыңдар. Дәлелдер келтіріңдер.

Сабақтағы атқарған жұмысыңа баға бер және жауаптарыңды түсіндір.

1. Мен бәрін түсіндім. Сабақ ұнады.

2. Сабақ қызықсыз болды.

3. Мен ештеңе түсінбедім, сабақтың бітуін сабырсыздықпен күттім.

Үй тапсырмасы

Оқулық тапсырмасын орындаңдар.

Дәптер

Мектеп:

Мұғалімнің аты- жөні:

Сынып:

Пән: Дүниетану №3 сабақ

Ортақ тақырып: 1. Жанды табиғат Бөлімше: 1.4 Денсаулық және қауіпсіздік

Күні:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Тақырып:

Менің табиғи ортадағы қауіпсіздігім

Оқыту мақсаттары

3. Түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау.

4. Табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлау.

Сабақтың мақсаттары (Күтілетін нәтижелер)

Барлық оқушылар:

• табиғи орта дегеніміздің не екенін біледі;

• табиғи ортада қандай қауіп-қатерлердің болатынын біледі.

Көптеген оқушылар:

• табиғи ортадағы қауіп-қатерлерге баға береді;

• табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлайды.

Кейбір оқушылар:

– басқа да қауіп-қатерлерді зерттейтін болады (жәндіктерден, саңырауқұлақтардан болатын қауіптер және т.б.)

Тілдік мақсат

Оқушылар

- жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алған ақпараттарды қолданады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

Қауіп-қатер, табиғи орта, қауіпсіздік ережесі, қауіпсіздікті жоспарлау.

Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер

Табиғи орта дегеніміз – адамды қоршап тұрған табиғат жағдайлары, жанды және жансыз табиғаттың алуан түрлі формаларының жиынтығын айтады.

Талқыланатын мәселелер:

Табиғи орта дегеніміз не?

Табиғи ортада қандай қауіп-қатерлер жасырынған?

Табиғи ортадағы қауіпсіздікті қалай жоспарлауға болады?

Табиғи ортада қауіпсіздік ережелерін сақтау неліктен маңызды?

Алдыңғы білімдер

Табиғаттағы адамға төнетін қауіп-қатерлер жайындағы білімдері. Оқушылардың өмірлік тәжірибелері

Сабақ жоспары

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой қозғау 7 мин.

Уәждеме. Стартер. Мұғалім:

Қоңырау соғылды, сабағымызды бастаймыз.

• Өткен сабақта қандай тақырыпты өттік?

• Катаклизм дегеніміз не?

• Катаклизмдер шартты түрде қандай түрлерге бөлінеді?

1. (Ұ) Үй тапсырмасының орындалуын тексеру. Мұғалім-оқушы диалогі.

• Қандай сұрақтың жауабын іздеп келу керек еді?

• Қандай жауап дайындадыңдар? Ақпаратты қайдан іздедіңдер?

Бүгінгі сабақта мына сұрақтарға жауап іздейтін боламыз:

• Табиғи орта дегеніміз не?

• Табиғи ортада қандай қауіп-қатерлер жасырынған?

• Табиғи ортадағы қауіпсіздікті жоспарлауға бола ма? Оны қалай істеу керек?

Жаңа сабақ 30 мин

1. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі.

– Табиғи орта дегеніміз не? Қандай ортаны табиғи орта деп атауға болады?

2. (Ө) Оқудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

Оқулық

• Мәтіннің бірінші бөлігін оқыңдар (кестеге дейін).

(Ж) Сөйлеудің, тыңдаудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

• Екіден отырып, «Зерттеу», «Талқылау» айдарларындағы тапсырмаларды орындаңдар. Тапсырма орындалған соң, мынадай сұрақ қойылады:

• Сендердің өмірлеріңде осыған ұқсас жағдайлар болды ма? Қауіп-қатерден қалай құтылдыңдар, айтып беріңдерші.

3. (Ө) Оқудың, жазудың коммуникативтік дағдыларын дамыту. Кластер

Тапсырмаларды орындау.

Өздік жұмыс

Бағалау критерийлері Дескрипторлар

«Табиғи орта» терминіне анықтама береді. 1. Оқулықтағы анықтаманы оқиды.

2. Басқа дереккөздерді пайдаланады.

3. «Табиғи орта» терминіне анықтама береді, оны дәптерге жазады.

Табиғи ортада қауіпсіздік ережелерін 1. Қауіпсіздік ережелерін сақтамаудың сақтамаудың салдары деген кестені салдары деген кестені толтырады. толтырады

ҚБ: Өзара бағалау (екі оқушы) Талқылау.

– Табиғи ортада қауіпсіздік ережелерін сақтамасаң, оның зардаптары қандай болуы мүмкін? Қауіпсіздік ережелерін сақтаудың маңыздылығы туралы қорытындыны тұжырымдаңдар.

5. Сергіту сәті

Бiр, екi, үш, бiр, екi, үш, Бойға жинап күш.

Жаттығу жасап алайық, Бiр дем алып қалайық.

5. (Ж) Жиектемедегі мәтінді оқу (Табиғаттағы қауіп-қатерлер)

– Табиғи ортада адамды қандай қауіп-қатерлер күтіп тұруы мүмкін екенін оқыңдар. Тізімді

Оқулық

Сөздіктер, ғаламтор желісі

Дәптер

басқа да қауіп-қатерлердің түрімен толықтыруға бола ма?

Электронды қосымша Оқулық

Бөлім бойынша жиынтық бағалаудың материалдары

7. (Ж) Оқулықпен жұмыс. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту.

– Екіден отырып, электронды қосымшадағы, оқулықтағы материалдарды оқып (мәтіннің

екінші бөлігі), табиғи ортада өзіңнің қауіпсіздігіңді жоспарлауға бола ма, ол үшін нені білу

керек және не істеу керек деген мәселені талқылаңдар.

Сабақтың тақырыбы бойынша қорытынды.

8. Пікір алмасайық, әр алуан тапсырмаларын орындау.

Бөлім бойынша жиынтық бағалау

Рефлексия 3 мин

• Бүгін қандай тақырып бойынша жұмыс жасадық?

• Табиғи ортада өзіңнің қауіпсіздігіңді қалай жоспарлауға болады?

• Сабақ бойынша қорытынды жасап, оны негіздеңдер.

Үй тапсырмасы

Тапсырмаларды орындаңдар

Дәптер

Мектеп:

Мұғалімнің аты- жөні:

Сынып:

Пән: Дүниетану №4 сабақ

Ортақ тақырып: 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

Бөлімше: 3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриоттық.

Күні:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Тақырып:

Адамдар не үшін еңбек етеді?

Оқыту мақсаты

3.3.5.2 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіндіру

Сабақтың мақсаттары (Күтілетін нәтижелер)

Барлық оқушылар:

• еңбектің не екенін біледі;

• адамның дамуына еңбектің тигізетін әсерін біледі.

Көптеген оқушылар:

• жеке тұлғаның, отбасының дамуындағы еңбектің рөлін түсіндіреді.

Кейбір оқушылар:

Қоғамның, мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіндіреді.

Тілдік мақсат

Оқушылар:

– жауапты нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алған ақпараттарды қолданады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

Еңбек, қажеттіліктерді қамтамасыз ету, физикалық еңбек, ақыл-ой еңбегі

Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер

Еңбек арқылы адам дамиды. Еңбек арқылы адам өз қажеттіліктерін өтейді.

Талқыланатын мәселелер:

Еңбек дегеніміз не? Адам не үшін еңбек етеді?

Адамның қандай қажеттіліктері бар? Еңбектің арқасында осы қажеттіліктерді қалай қамтамасыз етуге болады? Адамның, отбасының, қоғамның, мемлекеттің дамуына еңбектің тигізер әсері қандай?

Алдыңғы

білімдер

Балалардың еңбек туралы, көп адамдардың еңбектенетіні жайлы, сонымен қатар, еңбек адамды дамытатыны жайлы

білімдері (2-сыныптың материалдарынан).

Сабақ жоспары

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой қозғау 7 мин.

Уәждеме. Стартер.

• Сәлеметсің бе, Күн!

• Сәлеметсің бе, әлем!

• Сәлеметсіз бе, мұғалім! Біз бүгін сыныпқа келдік,

Біздің білім алғымыз келеді. Ол да еңбек. Төмендегі жұмбақта не жайлы айтылған. Жауабын шеш.

Бір нәрсе білмегенді білгізеді, Өзіңді тұрсаң қарап күлгізеді. Жалғанда әңгімесі сондай қызық,

Жаныңды тыңдай берсең кіргізеді.

(Кітап)

• Бүгін біз жаңа бөлімді оқуды бастаймыз. Ол қалай аталады екен, оқыңдаршы.

«Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен»

Қосалқы алғы бетті қарап шығыңдар. Бұл бөлімде қандай тақырыптарды сөз ететін боламыз?

1. Сабақтың тақырыбын анықтау.

• Жұмбақты тыңдаңдар. Жұмбақтың жауабы сабағымыздың тақырыбын анықтауға көмектеседі.

Ертелі-кеш бақшаны Қазады әкем күрекпен.

Дейді ол жұмысты көршілер Ел көгерер ... (еңбекпен).

• Бүгін біз сабақта адамдар не үшін еңбектенетінін айтатын боламыз.

Жаңа сабақ 30 мин

1. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі

– Балалар, кластерді толтыруды ұсынамын. Адамдар не үшін еңбектенеді?

Қағаз, маркер Оқулық

Еңбек құралдарының және қол еңбегін алмастырған мәшинелердің иллюстрациялары. Мысалы: қол орақ және комбайн, күрек және мотосоқа.

(оқушылар өз ойларын айтады, мұғалім тақтаға бекітілген қағаздарға жазады)

2. (Ө) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс. Оқудың коммуникативтік дағдыларын

дамыту.

– Мәтіннің бірінші бөлігін оқыңдар. Сұрақтарға жауап беріңдер. Өз ойларыңды

өмірден мысалдар келтіре отырып, дәлелдеңдер.

(Ж) Сөйлеудің, тыңдаудың коммуникативтік дағдыларын дамыту

– Екіден отырып, «Талқылау», «Бақылау, зерттеу» айдарларындағы

тапсырмаларды орындаңдар.

Тапсырма орындалған соң:

– Адамның дамуы үшін еңбек қажет екенін дәлелдеңдер.

– Еңбек құралдары, еңбектің әдістері қалай өзгергеніне мысалдар келтіріңдер.

– Отбасы үшін еңбектің маңызды екенін дәлелдеңдер.

– Қоғам мен мемлекет еңбексіз еш дамымайтынын дәлелдеңдер.

3. Сергіту сәті

Ендi бiз демаламыз, Айналаны шоламыз.

Қол-аяқты кезекпен, Оңға-солға созамыз. Күн шыққанда сүйiнiп, Бәйшешектей иiлiп,

Бiз тынығып аламыз. Жиi-жиi жаттығып, Үлкен кiсi боламыз.

/ Б.Бөрiбаев/

4. (Ұ) Жіктеу. Мұғалім-оқушы диалогі

Тақтаға көрнекі суреттер ілінеді.

• Бұл мамандықтарды қандай екі топқа бөлуге болады?

• Ата-аналарыңның мамандықтары жайлы айтып беріңдерші.

• Ата-аналарыңның еңбегі олардың өздеріне, отбасына, қоғамға, мемлекетке қандай пайда әкеліп жатыр?

(Ө) Коммуникативтік дағдыларды дамыту (оқу)

• Мәтіннің екінші бөлігін оқыңдар.

5. (Ө) Оқудың, жазудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

Тапсырмаларды орындау.

Өздік жұмыс

Әртүрлі мамандықтағы адамдар бейнеленген көрнекі суреттер (ақыл- ой және дене еңбегі)

Оқулық Дәптер

Бағалау критерийлері

Дескрипторлар

«Еңбек не үшін қажет?» деген сұраққа жауап береді және

жауабын негіздейді.

1. Жауаптарды жұмыс дәптеріне жазады.

2. Еңбектің қажет екендігіне 2 немесе одан да көп себептер табады.

Мақалдың басын соңымен дұрыс қосады.

1. Мақалдың басы мен жалғасын дұрыс қосады.

2. Мақалдың мағынасын түсіндіреді.

Ақыл-ой еңбегі мен дене

еңбегінің мамандықтарына

1. Ақыл-ой еңбегіне 2-3 мамандық жазады.

2. Дене еңбегіне 3-4 мамандық жазады.

мысалдар келтіреді.

ҚБ: Өзара бағалау (екі оқушы) Талқылау:

– Ақыл-ой еңбегі дене еңбегімен қалай байланысады? Мысалдар келтіріңдер.

6. Сабақтың тақырыбы бойынша қорытынды

– Сабақтың тақырыбы бойынша қандай қорытынды шығаруға болады?

Рефлексия 3 мин

Ал енді кластерге келейік.

• Адамдар не үшін еңбектенеді?

• Адамның, қоғамның, мемлекеттің дамуына тигізер еңбектің әсері қандай?

• Қандай мамандықтар ақыл-ой еңбегімен, ал қандай мамандықтар дене еңбегімен байланысты?

Сабақтың басында дайындалған кластер

Үй тапсырмасы

Тапсырмаларды орындаңдар. Ата-анаңнан немесе үйдегі үлкендерден сұхбат алу.

Ата-анаңның еңбек жолында қалай дамығанын білу. Хабарлама дайындау.

Дәптер

Мектеп:

Мұғалімнің аты- жөні:

Сынып:

Пән: Дүниетану №5 сабақ

Ортақ тақырып: 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен. Бөлімше: 1.1 Менің отбасым

Күні:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Тақырып:

Отбасы шығыстары қалай жоспарланады?

Оқыту мақсаттары

4. өз шығыстарын жоспарлау және негіздеу;

5. өз шығыстарын оңтайландыру жолдарын ұсыну.

Сабақтың мақсаттары (Күтілетін нәтижелер)

Барлық оқушылар:

• кірістің және шығыстың не екенін біледі;

• адамның дамуына еңбектің қалай әсер ететінін біледі;

• өз шығыстарын жоспарлай біледі

Көптеген оқушылар:

• шығыстарды оңтайландырудың маңызын түсінеді.

Кейбір оқушылар:

• өз шығыстарын оңтайландырудың жолдарын ұсынады.

Тілдік мақсат

Оқушылар:

- жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алған ақпараттарды қолданады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

Шығыстар, жоспарлау, оңтайландыру

Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер

Отбасының кірістері, еңбекақы, негізгі отбасылық шығыстар, күнделікті жұмсалатын ақша.

Шығыстарды оңтайландыру дегеніміз – неғұрлым аз ақша жұмсайтындай етіп, шығысқа кететін ақшаны дұрыс жоспарлау. Өз шығыстарыңды алдын ала жоспарлаған жөн.

Талқыланатын мәселелер:

Отбасындағы ақша қайдан келеді? Ақша не үшін керек?

Отбасы ақшаны не нәрселерге жұмсайды? Шығыстарды оңтайландыру деген нені білдіреді? Шығыстарды қалай жоспарлау керек?

Алдыңғы

білімдер

Отбасының бюджеті қандай кірістерден құралатыны жайлы, ақша қандай қажеттіліктерге жұмсалатыны жайлы білімдері

(2-сынып материалынан). Оқушылардың өмірлік тәжірибелері.

Сабақ жоспары

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой қозғау 5 мин.

Уәждеме. Стартер.

Қоңырау соғылды, сабағымызды бастаймыз. Құлағымыз түрулі, көзіміз ашық болсын.

Тыңдаймыз, есте сақтаймыз, бір минутты да жоғалтпаймыз.

1. Сабақтың тақырыбын анықтау.

– Мультфильмді көріңдер, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы қандай болатынын анықтаңдар.

https://www.youtube.com/ watch?v=vaGnAN_DJXU YouTube желісінен мультфильм көруге арналған сілтеме

Жаңа сабақ

1. Үй тапсырмасының орындалуын тексеру

35 мин

2. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі

– Ақша дегеніміз не? Ақшаның қандай түрлері болады? Ақша не үшін керек? Отбасына ақша қайдан келеді?

Отбасы қандай қажеттіліктерге ақша жұмсайды? Өз өмірлеріңнен мысалдар келтіріңдер.

3. (Т) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс. Оқудың, тыңдаудың, жазудың, сөйлеудің коммуникативтік дағдыларын дамыту.

• Мәтінді оқып шығыңдар. Иллюстрацияларды қараңдар. Тұрақты отбасылық шығыстар жайлы айтып беріңдер.

Мына сұрақтарға жауап беріңдер:

• Негізгі отбасылық шығыстар қандай?

• Күнделікті жұмсалатын ақша деген не? Олар не үшін керек?

• «Шығыстарды оңтайландыру» деген нені білдіреді?

• «Шығыстарды жоспарлау» деген не?

• Шығыстарды не үшін жоспарлау керек?

• Әр жауапқа өмірден мысалдар келтіріңдер.

Кластер немесе кесте құрастырыңдар. Жұмыстарыңды сыныпқа көрсетіңдер. Бағалау критерийлері

Бағалау критерийлері Дескрипторлар

Кластер немесе кесте 1. Оқулықтағы материалды оқып құрастырады шығады.

2. Барлық сұрақтарға жауап береді.

3. Өмірден мысалдар келтіреді.

2. Сергіту сәті Көтереміз қолымызды Созыламыз жоғары. Бір, екі, үш

Денеңді солға бұр.

Қағаз, маркер

Оқулық

Қағаз, маркерлер, тұрақты отбасылық шығыстар бейнеленген суреттер, желім, қайшы

Қолыңмен көмектесіп Беліңді шынықтыр.

5. (Ө) Оқудың, жазудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

Тапсырмаларды орындау Өздік жұмыс

Бағалау критерийлері Дескрипторлар

«Кіріс» және «шығыс» деген 1. Дәптерге «кіріс» терминінің дұрыс терминдерге анықтама береді. анықтамасын жазады.

2. Дәптерге «шығыс» терминінің дұрыс анықтамасын жазады.

«Кірістер және шығыстар» 1. Отбасының кірісіне қатысты кем деген кестені толтырады. дегенде үш мысал келтіреді.

2. Отбасының шығысына қатысты кем дегенді үш мысал келтіреді.

Кірістерді, шығыстарды 1. Мәтінді оқиды.

ажырата біледі. 2. Қызыл түспен кірістердің, көк түспен шығыстардың астын сызады

ҚБ: Өзара бағалау (екі оқушы) Талқылау.

6. Сабақтың тақырыбы бойынша қорытынды.

– Сабақтың тақырыбы бойынша қандай қорытындылар шығаруға болады? Шығыстар деген не? Шығыстарды жоспарлау не үшін қажет?

Шығыстарды оңтайландыру деген нені білдіреді? Сенің отбасыңда шығыстарды қалай жоспарлайды? Сенің отбасыңда шығыстарды қалай

оңтайландырады?

Дәптер

Рефлексия 5 мин

Сабақта атқарған жұмысымызды қорытындылаймыз: Мен бүгін … білдім

Маған …қызық болды Маған …қиын болды

Енді мен …аламын

Мен … байқап көремін

Үй тапсырмасы

Ата-аналарыңнан өз шығыстарын қалай жоспарлайтынын, шығындарды

қалай оңтайландыратынын біліп келіңдер.

Мектеп:

Мұғалімнің аты- жөні:

Сынып:

Пән: Дүниетану №6 сабақ

Ортақ тақырып: 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен. Бөлімше: 1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы

Күні:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Тақырып:

Адам досымен мықты

Оқыту мақсаттары

3. қоғамда өзін-өзі ұстау әдеп нормаларын түсіндіру;

4. өз тәжірибесінен мысал келтіре отырып, адамдар арасындағы достықтың маңыздылығын дәлелдеу.

Сабақтың мақсаттары (Күтілетін нәтижелер)

Барлық оқушылар:

• этиканың не екенін біледі;

• әдептілік қағидалардың не екенін біледі;

• әдептілік қағидаларды сақтаудың маңыздылығын түсінеді.

Көптеген оқушылар:

• адамдар арасындағы достықтың маңыздылығын дәлелдейді.

Кейбір оқушылар:

• этикалық нормаларды сақтау тұрғысынан жағдайларға талдау жасайды.

Тілдік мақсат

Оқушылар:

– жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алынған ақпараттарды қолданады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

Достық, этика, әдептілік – адамгершіліктің алтын қағидасы

Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер

Достық дегеніміз – адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Этика – мінез-құлықтың қағидалары мен нормалары. Адамгершіліктің алтын қағидасы: Адамдардың саған қандай қарым-қатынас жасағанын қаласаң, сен де

оларға сондай қарым-қатынас жаса.

Талқыланатын мәселелер:

Достық деген не?

Кімдерді дос деп атауға болады? Нағыз достықтың күші неде?

Достардың, балалардың арасында өзімізді лайықты ұстауымызға қандай ережелер көмектеседі?

Алдыңғы

білімдер

Достықтың құндылығы жайындағы білімдері. Оқушылардың өмірлік тәжірибелері.

Сабақ жоспары

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой қозғау 5 мин.

Уәждеме. Стартер.

Күннің жарқырап тұрғаны жақсы ма? (күнді бейнелейді) Жақсы! (қол шапалақтайды)

Желдің соққаны жақсы ма? (желді бейнелейді) Жақсы! (қол шапалақтайды)

Достармен бірге жүрген жақсы ма? (адымдайды) Жақсы! (қол шапалақтайды)

Анаңды құшақтаған жақсы ма? (өзін құшақтайды) Жақсы! (қол шапалақтайды)

Туған жерде жүрген жақсы ма? (қолдарын екі жаққа кереді) Жақсы! (қол шапалақтайды)

Үйімізде болған жақсы ма? (үйді бейнелейді) Жақсы! (қол шапалақтайды)

Айналып би билеген жақсы ма? (айналады) Жақсы! (қол шапалақтайды)

Қазақстандық болған жақсы ма? (бас бармақтарын көрсетеді) Жақсы! (http://tak-to- ent.net/load/494-1-0-11715)

1. Сабақтың тақырыбын тұжырымдау.

Іздегенде табылатын қасыңнан

Көңілі бар қызғалдақтай ашылған (Дос)

– Бүгінгі сабағымызда қандай тақырыпты сөз ететін боламыз?

Күн

Жел суреті

Суреттер (достар, ана, туған жер, отбасы т.б.)

Әнді тыңдау

Жаңа сабақ 35 мин

1. Үй тапсырмасының орындалуын тексеру

2. (Ұ) Сабақтың тақырыбымен жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі

– Балалар, достар туралы өлеңді тыңдап алайық:

Достарым

Тұрғанымда қысылып Медет берген достарым. Өз қайғысын ысырып Көмек берген достарым. Замандастың жеңісін Көре білген достарым; Қолындағы жемісін Бөле жеген достарым.

Сынға түскен кездерде Сырын бермес достарым. Қамыққанын өзгеге

Біліндірмес достарым. Тайғақ заман, тар жерде Қолын берген достарым. Жолдасына мәреде Жолын берген достарым Жырға сені қосумен Өтсем деймін, досым-ау! Сыйлас болып досыммен

Өмірімде осынау. /Жанбай Өзденбаев/

3. Оқулықтағы мәтінмен жұмыс жасау.

Топтардың тапсырмаларды орындауы: 1-топ. – Нағыз достық деген не?

2-топ. – Этика және әдептілік қағидалар деген не?

3-топ. – Адамгершіліктің алтын қағидасы дегеніміз не? Жұмыстарды көрсету

Оқулық, сөздіктер, ғаламтор желісі, қағаз, маркерлер, тақырып бойынша журналдардан алынған

қиындылар, желім, қайшы

4. Сергіту сәті

Ендi бiз демаламыз, Айналаны шоламыз. Қол-аяқты кезекпен, Оңға-солға созамыз. Күн шыққанда сүйiнiп, Бәйшешектей иiлiп,

Бiз тынығып аламыз. Жиi-жиi жаттығып, Үлкен кiсi боламыз.

/ Б.Бөрiбаев/

4. (Ө) Оқудың, жазудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.

Өздік жұмыс. Тапсырманың орындалуын екі-екіден отырып талқылау.

4. (Т) Өз сыныбыңа арнап достықтың заңдарын құрастыру.

Жұмыстарды көрсету

Бірлесе жасаған және қабылдаған достықтың заңдарын сыныптың көрініп тұратын жеріне ілу.

4. Сабақтың тақырыбы бойынша қорытынды

– Сабақтың тақырыбы бойынша қандай қорытынды шығаруға болады?

Дәптер Қағаз, маркер

Рефлексия 5 мин

Сабақтағы атқарған жұмысымызға байланысты қорытындылар шығарамыз:

– Достарыңның болғаны неліктен маңызды? Өз өмірлеріңнен мысалдар келтіріп, дәлелдеңдер.

Мен …үйрендім Мен …тырысамын Мен …түсіндім

Үй тапсырмасы

Өз досың жайлы әңгіме құрастыру.

Мектеп:

Мұғалімнің аты- жөні:

Сынып:

Пән: Дүниетану №7 сабақ

Ортақ тақырып: 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен. Бөлімше: 1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы

Күні:

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Тақырып:

Біз – әрқашан біргеміз!

Оқыту мақсаттары

1. сыныптың өзін-өзі басқару ережелерін түсіндіру және өз нұсқасын ұсыну;

2. түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау жолдарын түсіндіру.

Сабақ мақсаттары (Күтілетін нәтижелер)

Барлық оқушылар:

• ұжымның не екенін біледі;

• өзін-өзі басқарудың не екенін түсінеді;

• сыныптағы өзін-өзі басқарудың ережесін құрастырады.

Көптеген оқушылар

• әртүрлі көзқарастар болған жағдайда ұжымдық шешімдерді қабылдай алады.

Кейбір оқушылар

• өзін-өзі басқарудың үлгісін ұсынады.

Тілдік мақсат

Оқушылар:

– жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алынған ақпараттарды қолданады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология: Өзін-өзі басқару, ұжым, ұжымдық шешім, үлгі. Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер

Ұжым – ортақ қоғамдық мақсаттар мен міндеттер біріктірген адамдар тобы. Өзін-өзі басқару – өз істерін басқарудағы дербестік.

Талқыланатын мәселелер:

Ұжым деген не?

Сыныпты ұжым деп атауға бола ма? Ал отбасын ше? Сынып ұжымын кім басқарады?

Бір сыныптың оқушыларына ортақ қандай мақсаттар бар? Сыныпты басқару деген не?

Сыныпты кім басқара алады?

Алдыңғы

білімдер

Сыныпты ұжым деп тану туралы білімдері. Оқушылардың өмірлік тәжірибелері.

Сабақ жоспары

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой қозғау 5 мин.

Уәждеме. Стартер. Күндей жарқырап, Айдай арайлап, Жұлдыздай жарқырап,

Судай мөлдір таза көңілмен, Сабақты біз бастайық.

Балалар маған қарап күлімдейміз,

Бір-бірімізге жылулық мейірімін төгеміз. Орнымызға отырып, сабақты бастаймыз.

1. Сабақ тақырыбын тұжырымдау

Бүгінгі сабағымызда өзін-өзі басқару туралы, ұжымдық шешімді қалай қабылдау керектігі туралы айтатын боламыз.

Сабағымыздың тақырыбы қандай болмақ?

Оқулық

Жаңа сабақ 30 мин

1. Үй тапсырмасының орындалуын тексеру

2. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі

• Ұжым деген не, өз ойларыңды айтыңдар.

• Сөздікті ашып, «ұжым» деген терминге қандай түсініктеме берілгенін оқыңдар.

Ақпарат көздерімен жұмыс.

3. (Ө) Саралау жұмысы.

Саралау. Оқулықтағы мәтінмен жұмыс.

Мәтіннің бірінші бөлігін оқу

(П) Сұрақты талқылау

Түсіндірме сөздіктер, ғаламтор желісі

Оқулық

– Бір сыныптың оқушыларына ортақ қандай мақсаттар бар?

Қорытынды: Сыныптағы оқушыларды бірге оқу, ойнау, демалу секілді ортақ мақсаттар біріктіреді.

4. (Ұ) Рефлексияға арналған жаттығу. Сөйлемді толықтырыңдар.

• Мен өз сыныбымды жақсы көремін, себебі ...

• Егер мені ... маған ұнамайды.

• Сыныптастарыммен ... жайында сөйлескенді ұнатамын.

• Мен өз сыныптастарыма әрдайым ...

• Мен ... дос бола аламын.

• Менімен дос болуға болады, себебі ...

5. Сергіту сәті

Жаттығу жасайық! Көтереміз қолымызды Созыламыз жоғары.

Бір, екі, үш Денеңді солға бұр.

Қолыңмен көмектесіп Беліңді шынықтыр.

5. (Т) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс. Мәтіннің екінші бөлігін оқу.

Өзін-өзі басқару туралы мәтінді оқу және талқылау.

Топта жұмыс істей отырып, 3 немесе одан да көп маңызды пункттен тұратын өзін-өзі басқарудың бірыңғай ережесін, дайын шаблонның негізінде өзін-өзі басқарудың меншікті үлгісін құрастыру.

Үлгі дегеніміз – заттың немесе үдерістің сызба түріндегі бейнесі.

Топтардың жұмыстарды сынып алдында көрсетуі.

Мұғалімнің дайындаған «Біздің сыныптағы жұмыстарымыз» презентациясы (оқушылардың сыныптағы және сыныптан тыс

Оқушыларға қолдау көрсету.

атқарған жұмыстарының фотосуреттері бойынша).

Үлгіні дайындауға арналған дайын шаблондар

қағаз, маркерлер

Дәптер

Ережелерді талқылау, оны қабылдау және сыныптың көрінетін жеріне ұжым

ережесінің қасына іліп қою.

Бағалау критерийлері

Бағалау критерийлері Дескрипторлар

«Ұжым», «мақсат», «өзін-өзі 1. Түрлі ақпарат көздерін басқару» терминдеріне пайдаланады (оқулық,

анықтама береді. сөздіктер).

2. «Ұжым» терминінің анықтамасын жазады.

3. «Мақсат» терминінің анықтамасын жазады

4. «Өзін-өзі басқару» терминінің анықтамасын жазады.

Сыныптағы бәріне ортақ 1. Сыныпқа ортақ ұжымдық істердің кластерін құрастырады. істерге 3 немесе одан да көп

мысалдар келтіреді.

2. Сыныптағы ұжымдық істерге қатысты өзінің пікірін жазады.

8. Сабақтың тақырыбы бойынша қорытынды

– Сабақтың тақырыбы бойынша қандай қорытынды шығаруға болады?

Рефлексия 5 мин

Сабақта атқарған жұмысымыздың қорытындысын шығарамыз:

• Сабақта қандай тақырып бойынша жұмыс істедік?

• Ұжым дегеніміз не?

• Ұжымның басқа топтардан айырмашылығы қандай?

• Өзін-өзі басқару дегеніміз не?

• Өз сыныбымызды өзіміз қалай басқара аламыз?

• Сөйлемдерді толықтырыңдар: Мен ... сездім.

Мен …ие болдым Мен … үйрендім

... менің қолымнан келді.

Үй тапсырмасы

Сынып ұжымы жайлы әңгіме жазу. Әңгімеге сыныпта өзін-өзі басқаудың қандай ережелерін ұстанатынын жазу керек.

Дәптер

Мектеп:

Мұғалімнің аты- жөні:

Пән: Дүниетану №8 сабақ

Ортақ тақырып: 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен. Бөлімше: 1.5 Құқықтар мен міндеттер

Сынып:

Күні:

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Тақырып:

Біздің Ата Заңымыз – Конституция

Оқыту мақсаты

3.1.5.1 Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызын түсіндіру.

Сабақ мақсаттары

(Күтілетін нәтижелер)

Барлық оқушылар:

• Конституция еліміздің негізгі заңы екенін біледі;

• құқықтар мен міндеттердің не екенін біледі.

Көптеген оқушылар

– еліміздегі басты құндылықтардың маңызын түсінеді.

Кейбір оқушылар:

– Конституцияның еліміздің азаматтары үшін маңызды екенін түсінеді.

Тілдік мақсат

Оқушылар:

– жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алынған ақпараттарды қолданады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

Конституция, құқықтар, міндеттер, еліміздің басты құндылықтары, азаматтық парыз.

Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер

Конституция – мемлекеттің негізгі заңы, жоғары заңдық күшке ие Ата заң.

Талқыланатын мәселелер:

Конституция дегеніміз не?

Азаматтың қандай басты құқықтарына Конституция кепіл береді? Еліміздің әрбір азаматының қандай міндеттері бар?

Алдыңғы

білімдер

Құқықтар мен міндеттер, Конституция жайлы білімдері. Оқушылардың өмірлік тәжірибелері.

Сабақ жоспары

Сабақ кезеңдері

Жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Ой қозғау 5 мин.

Уәждеме. Стартер. Қоңырау да соғылды, Сабақты біз бастаймыз. Назар салып, мән беріп Сабақты біз тыңдаймыз. Сұрақтарға жауапты Нақты, анық береміз.

Қоңырау

1. Сабақ тақырыбын хабарлау.

Ерте заманда, осыдан бірнеше мыңжылдықтар бұрын Жер бетінде адамдар пайда болды. Оларды мына сұрақтар мазалай бастады:

• Адамдарға нені істеуге болады және олар нені істемеу керек?

• Нені істеуге міндетті және нені істемеуге міндетті?

• Қандай құқықтарға ие және қандай құқықтарға ие емес?

Осы сұрақтарға жауап таппағанша, өмір нағыз сұмдыққа айналып, тәртіпсіздіктер орын ала бастады. Бұл сұрақтардың жауабын өте ұзақ іздеді. Соңында мәселе шешілгенде, заң пайда болды. Заң тәртіпсіздікті, шиеленіскен жағдайларды шешуге көмектесті.

Сонымен, заң дегеніміз не екен?

Заң дегеніміз – мемлекет белгілеген міндеттердің жиынтығы. Еліміздің барлық азаматтары заңды орындаулары керек. Заңның көптеген тармақтары болады. Біздің еліміздің басты заңы Конституция деп аталады. Елімізде Конституцияны Ата Заң деп те атайды.

Тақта

Қазақстан Республикасының Конституциясы

Өмірден әділдік пен бақ табатын Құқығым қорғалды деп шаттанатын. Өзіңдей жас өркендер келеді өсіп

«Бұл біздің – Ата Заң!» деп мақтанатын.

Жаңа сабақ 30 мин

1. Үй тапсырмасының орындалуын тексеру

2. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі. Конституцияның баспа нұсқасын қарау.

• Конституция деген не?

• Конституцияны парақтап, қарап шығыңдар. Мазмұнына қараңдар, Конституцияда қанша бап бар екен?

(оқушылар Конституцияны қарап шығады)

3. (Ө) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс

• Конституцияның кіріспе бетінде бұл заңның кім және не үшін жасалғаны жайлы айтылады. Өз беттеріңмен оқып шығыңдар.

Мәтіннің бірінші азат жолынан кейін берілген Конституция кіріспесін оқу немесе Конституцияның өзінен оқу.

(Ұ) Талқыланатын мәселелер:

• Конституцияны кім қабылдады?

• Бұл ережелер кім үшін жазылған?

• Біздің халықты біріктірген не?

• Халық нені құрады?

• Қазақстан халқы өзін қандай қоғам деп ұғынады?

• Халық өз алдына қандай мақсаттар қояды?

• Конституцияның кіріспе бөлігінде қандай түсініксіз сөздер кездесті?

• Ол сөздердің мағынасын қалай білеміз?

• Елімізді кім басқарып отыр? Еліміздің тұңғыш президентінің есімі кім?

4. (Т) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс (екінші бөлігі).

– Мәтіннің екінші азат жолын оқыңдар, тірек сөздерді бөліп көрсетіңдер, мәтіннің осы бөлігіне үш сөйлеммен жоспар құрыңдар.

Жұмыстардың нәтижесін көрсету.

Қорытынды: Конституцияда еліміздегі әрбір азаматтың негізгі құқықтары мен міндеттері жазылған.

5. Сергіту сәті

Орнымыздан тұрамыз Алақанды ұрамыз

Бір отырып, бір тұрып

Тез шынығып шығамыз.

Қазақстан Республикасының Конституциясы

Оқулық

Түсіндірме сөздік, ғаламтор желісі,

Н. Назарбаевтың портреті Оқулық

6. Бағалау критерийлері

Бағалау критерийлері Дескрипторлар

«Конституция» терминінің 1. Қалып қалған сөздерді дұрыс жазады. анықтамасын біледі 2. Өзінің жауабын оқулықтағы анықтамамен

тексереді.

Негізгі құқықтарды біледі 1. Үш жауаптың ішінен бір жауапты дұрыс

таңдайды.

Негізгі міндеттерді біледі 1. Иллюстрацияларда бейнеленген құқықтарды

анықтайды.

2.Иллюстрацияларға қол қояды.

3. Өзінің жауабын сыныптасының жауабымен салыстырады.

Өзінің конституциялық құқықтарын Өзінің конституциялық құқығына 3 немесе одан біледі да көп мысалдар келтіреді.

Өз өмірінен 3 немесе одан да көп мысалдар келтіреді.

Өзінің конституциялық міндеттерін Өзінің конституциялық міндетіне 3 немесе одан біледі да көп мысалдар келтіреді.

Өз өмірінен 3 немесе одан да көп мысалдар келтіреді.

Еліміз үшін Конституцияның 1. Мемлекет үшін Конституция қажет екендігін маңызды екенін дәлелдейді. дәлелдейтін 2-3 сөйлем жазады.

2. Өзінің пікірін қасындағы сыныптасымен талқылайды.

7. Сабақтың тақырыбы бойынша қорытынды

Сабақтың тақырыбы бойынша қандай қорытынды шығаруға болады?