Дұрыс пирамида. Қиық пирамида. 11 сынып

Сабақ кезеңі

Жоспар мазмұны

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ресурстар

І. Кіріспе

1 минут

Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу. Түгендеу. Сабаққа даярлығын қадағалау. Жұмысқа жағымды көңілді қамтамасыз ету.

Әр оқушыға бағалау парағы таратылады, алдағы жұмыс алгоритмін түсіндіру

Мұғаліммен амандасады. Оқу-шылар сабаққа дайындалады.

ІІ. Тұсаукесер

5 минут

«Ой қозғау»

1. Қ айталау сұрақтары:

«Графикалық тест» ия- , жоқ -

1. Беті саны шектеулі көпбұрыштардың бірігуінен тұратын денені көпжақ дейміз.(ия)

2. Көпжақ үшке бөлінеді. (жоқ)

3. Көпжақтың тобына шар, сфера, цилиндр, конус жатады (жоқ)

4. Тік призманың бүйір бетінің ауданы оның табанының периметрі мен биіктігінің көбейтіндісіне тең (ия)

5. Пирамида төбесінен оның табан жазықтығына түсірілген перпендикуляр пирамиданың биіктігі деп аталады. (ия)

6. Табаны параллелограмм болатын призманы пирамида деп атаймыз. (жоқ)

7. Пирамида элементтері жағы, төбесі, қыры, биіктігі (ия)

8. Барлық қыры тең көпжақтарды дұрыс көпжақтар деп атаймыз.(ия)

2.Үй жұмысын тексеру: №9

Бер: КАВС пирамида

АВС тең қабырғалы

,

Т/к:

Ш еш: КОВ

Жауабы: АВ=ВС=АС=12

Оқушылардың графикалық тестке жауап береді.

Сағат тілі бойынша бір - бірлерін тексереді.

Сонымен, біз бүгінгі сабаққа қажетті материалды қайтала-дық. Өздік жұмысты орындау-да қандай қиындықтар кездесті? Кейбір оқушылар өздерінің әлсіз жақтарын анықтап, жіберілген қателері-мен жұмыс жасады. Өздік жұмысты қорытындылайық. Бағалау парағын толтырайық.

Оқушылар дәптерлерін алма-сады. Сағат тіліне қарама - қарсы бір бірлерін тексереді.

слайд, үлестірмелер, бағалау парақтары

ІІІ. Негізгі бөлім

20 минут.

жұмыс жеке, жұптық, топтық.

«миға шабуыл», «сын тұрғысынан ойлау», «өкіл» стратегиялары арқылы меңгертіледі.

Жаңа тақырыпты меңгеру:

Тақырыпты мұғалім ақпарат көзін пайдаланып, түсінік алуына бағыт береді.

Екі топқа тапсырма:

№1 топқа пирамиданың моделін және қайшы беру

№2 топқа түрлі түсті қағаздардан жасалған үшбұрыштар және жапсырма беру

Онда қалай ойлайсындар бүгінгі сабақтың тақырыбы қандай?

Сабақтың тақырыбы айтылады, дәптерге жазылады.

Сонымен, бүгін біз дұрыс және қиық пирамида жайлы түсінік аламыз. Ұлдар тобы «Қиық пирамиданы», қыздар тобы «Дұрыс пирамиданы» оқимыз.

Егер табаны дұрыс көпбұрыш болып төбесінің проек-циясы табанының центріне дәл түссе, онда пирамида дұрыс пирамида деп аталады.

РАВСD… N  дұрыс n бұрышты пирамида болсын. Онда анықтама бойынша оның табаны АВСD … N  дұрыс n бұрыш, ал пирамиданың Р төбесінің проекциясы табанының центрі О нүктесіне дәл келеді. Дұрыс пирамиданың бүйір жағының пирамида төбесінен түсірілген биіктігі пирамиданың апофемасы деп аталады.  Мысалы,  РК – дұрыс пирамиданың апофемасы.

Пирамиданың төбесі арқылы өтіп, табанымен қиылысатын жазықтармен қималары үшбұрыштар болып келеді. Бүйір қыры мен табанының диагоналы арқылы өтетін қиманы пирамиданың диагональдық қимасы деп атайды.

Мысалы, DPВ үшбұрышы – диагональдық қима.

Қ иық пирамида деп пирамиданың табаны мен табан жазықтығына  параллель қима жазықтық  арасындағы бөлігі аталады.

Қиық пирамиданың табандарының қабырғалары қос – қостан параллель, сондықтан оның бүйір жақтары трапециялар болып табылады.

Бір табанының кез келген нүктесінен екінші табан жазықтығына түсірілген перпендикуляр қиық пирамиданың биіктігі деп аталады.

Дұрыс қиық пирамида деп дұрыс пирамиданың табаны мен табан жазықтығына параллель қима  жазықтық арасындағы бөлігі аталады. Бүйір жағының биіктігі дұрыс қиық пирамиданың апофемасы деп аталады.

Осы сабақта біз не нәрсеге үйренуіміз керек? Сабақтың мақсаты айтылады. Мұғалім оқушылардың пікірлерін толықтырады. Тарихи мағлұматтар айтылады.

№ 1 топ қайшымен пирамиданың кез келген жерін қияды және тақырыпты айтуға тырысады.

№2 топ үшбұрыштарды жапсырып, барлық қырлары тең екенін анықтап, тақы-рыпты айтуға тырысады.

Жұмыс жеке, жұптық, топтық түрде меңгертіледі.

Бұл кезеңде үйренуші жаңа ақпаратпен танысады, тақырып бой-ынша жұмыс істейді, тапсырмалар орын-дайды, өз бетімен жұмыс жасайды.«Жұптасып–ойлан-бөліс» стратегиясы бойынша, әр топқа Осылайша ұжым мүшелері бірін-бірі оқытуға, сол арқылы ойлауға үйренеді.

топтың атаулары оқулық, электронды оқулық

стикерлер,

түрлі түсті қағаздар, жапсырма, қайшы, пирамида моделі, тетраэдр моделі, бағалау парақтары

3 минут

Сергіту сәті

Цифрограмма «Пирамида». 1-10 ға дейінгі цифрлар пирамида бойынша орналасқан. Осы сандар бір – біріне көрші тұрмайтындай етіп орналастыру керек.

слайд

12 минут

Бекітуді ұйымдастыру

жеке жұмыс

Есептер шығару:

Әр оқушыға деңгейлік тапсырмалар беріледі. Тақтаға екі топтан бірінші болған екі оқушы жазады.

І топ:

І деңгей

№1

Дұрыс төртбұрышты пирамиданың табанының қабырғасы 6 дм, ал биіктігі 4 дм. Апофемасын тап.

ІІ деңгей

№2

Төртбұрышты дұрыс қиық пирамиданың биіктігі 2 см. Табандарының қабырғалары 1 см және 5 см. Қиық пирамиданың бүйір қырын тап.

ІІ топ:

І деңгей

№1

Дұрыс төртбұрышты пирамиданың табанының қабырғасы 12 дм, ал биіктігі 8 дм. Апофемасын тап.

ІІ деңгей

№2

Төртбұрышты дұрыс қиық пирамиданың биіктігі см. Табандарының қабырғалары 4 см және 8 см. Қиық пирамиданың бүйір қырын тап.

«Ауызша тапсырмалар»

Сөздің өзін пайдаланбастан бүгінгі сабақтың әрбір негізгі сөзін түсіндіру үшін сізде бір минут бар:

апофема, тетраэдр, дұрыс пирамида, қиық пирамида

Шығару жолын, қателерін талқылайды.

Сұрақтарға жауап береді

тақта,

дәптер, салу құралдары, слайд, үлестірмелер, бағалау парағы

ІV. Қорытынды

3 минут

Үйге тапсырма

Бағалау:

оқушылардың өзін-өзі бағалауы,

мұғалімнің бағалауы

рефлексия

№10, №11

Бағалау парағының нәтижесі бойынша журналға баға қойылады. Озық болған оқушыларды мадақтау, өзгелердің уәжін көтеру.

Оқушылар өткен тақырып бойынша өз ойларын айтады, өздерін бағалайды.

күнделік,

бағалау парағы