Эдвард де Бононың «ойлаудың алты қалпағы» әдісінің шығарманы оқуда рөлі

Эдвард де Бононың «Ойлаудың алты қалпағы» әдісі – ойды ұйымдастыру әдістемесі және шығармашылық мәселелер мен дауларды шешу тәсілі. Әдістің пайда болуының алғы шарты адамның өмір сүру процесінде ойлауы бірте-бірте біржақты болады, стереотиптерге ие болады деген сенім болды. Бұл көптеген факторларға байланысты: мәдени-әлеуметтік орта, дін, білім, логика, адамгершілік туралы ойға қондырылған идеялар және т.б. Сонымен қатар, ойлау процестері адамның өзінің көңіл-күйімен, оның эмоцияларымен, түйсігімен де байланысты Жоғарыда айтылғандардың барлығына сүйене отырып, Эдвард де Боно мидың ойлау және шешім қабылдаудың үйреншікті күйін бұзуы мүмкін 6 әдісті ұсынды. Олар кез келген мәселені әртүрлі қырынан қарастыруға негізделген. «Алты ойлау қалпақ» әдісі психологиялық рөлдік ойын. Белгілі бір түсті қалпақ ойлаудың жеке режимін білдіреді және оны кию арқылы адам осы режимді қосады. Бұл мәселе туралы тұтас пікір қалыптастыру үшін қажет. "Ойлаудың алты қалпағы" Әрбір «ойлау қалпағының» мағынасын қысқаша ашайық: Қызыл қалпақ «Эмоциялар»: студенттер талқыланатын мәселе туралы ойлаған кездегі түйсік, сезім және алдын ала ескертулер. Ақ қалпақ «Ақпарат»: мәселе бойынша бізде қандай ақпарат бар? Мәселені шешу үшін бізге қандай ақпарат қажет? Қара қалпақ «Абайлаңыз»: пайымдау, бағалау. Бұл жұмыс істей ме? Қандай кемшіліктері бар? Бұл жерде не дұрыс емес? Көк қалпақ «Ой ұйымдастыру»: біз неге қол жеткіздік? Бұдан әрі не істеу керек? Біз қандай жұмыс істеуіміз керек? Жасыл қалпақ «Шығармашылық»: түрлі идеялар, ұсыныстар. Мәселені шешудің қандай жолдары бар? Баламалар қандай? Тиімділікті арттыру үшін не ұсынуға болады? Сары қалпақ «Артықшылықтары»: неге мұны істеу керек? Қандай пайдасы бар? Неліктен ол жұмыс істейді? Бұл не үшін қажет? «Алты ойлау қалпақ» әдісін қолдану мысалдары: Әдісті қолдану мысалдары: Белгілі бір құрылыс компаниясы жаңа кеңсе ғимаратын салуды жоспарлады, бірақ оның табысқа жететініне сенімді болмады. Олар алты ойлау қалпақ әдісіне жүгініп, осы тақырыпта жиын өткізуді ұйғарды. Ақ қалпақты киіп көру барысында қатысушылар нарық жағдайын талдап, есептер мен экономикалық болжамдарды зерделеді, нәтижесінде бос кеңселер санының төмендеу тенденциясын және жалға алуға мүдделі компаниялар санының көбеюін анықтады. Сонымен бірге, қызыл қалпақ киген кейбір қатысушылар ғимараттың ұсынылып отырған жобасына күмән келтіріп, оны ұсқынсыз деп санап, сұраныстың өзектілігі туралы батыл болжамдарға күмән келтірді. Қара қалпақпен жұмыс істеу барысында компания өкілдері экономикалық өсу болжамдары орындалмай, циклдік құлдырау орын алған жағдайда ықтимал тәуекелдерді қарастырды. Егер үй-жайдың бір бөлігі жалға алынбаған болса, жағдайдан болуы мүмкін шығындар есептелді. Дегенмен, сары қалпақ киген қатысушылар жағымсыз салдарлардың ықтималдығы аз деген қорытындыға келді, өйткені болжамдар нақты макроэкономикалық көрсеткіштермен расталады және әлеуетті тұтынушылар үшін оны тартымды ету үшін ғимараттың дизайнын өзгертуге болады. Жасыл қалпақпен жұмыс істегенде, архитектуралық бөлшектер туралы ұсыныстар мен идеялар жиналды, VIP компаниялар үшін жайлылық пен сервисті жоғарылататын бірнеше қабат жасау туралы шешім қабылданды. Талқылау барысында көк қалпақты төраға идеяларды сынға алуды және қалпақты ауыстыруды бақылап отырды. "Мышление изменяет эмоции. Мышление изменяет поведение. Мышление укрепляет ваше чувство собственного достоинства и уверенность в себе - вы способны править миром, вместо того чтобы плыть по воле волн." - Эдвард де Боно