|
(М) Қымбатты
оқушылар Ежелгі Қытайдың
мәдениетінің қалыптасуы мен дамуына ойшылдар - Конфуций мен Лао Цзы
елеулі үлес қосты. Олар Қытай тұрғындарының әдептілік көрсету
мәдениетінің қалыптасуына елеулі роль атқарып, конфуцийшылдық пен
даосизм діни-этикалық мектептердің негізін
қалады.
(Б) және
(Т/Ж) Слайд пен және
материалдармен жұмыс жүргізу.
(М)
– Сіздерге берілген кітаптағы
мәтін мен құжаттарға сүйеніп ең алдымен Конфуцийдың өмірбаянымен
және оның ілімімен танысайық
-
Салт-дәстүрлерді және
қоғамдағы қалыптасқан тәртіптерді сақтау;
-
Ескіні
құрметтеу
-
Ежелгі даналыққа
тартылу
-
Үлкендерді құрметтеу және
сыйлау дәст
-
Жақсы әдеп – тәрбиелі адамның
белгісі
-
Барлық жерде тәртіп болу
керек
-
Дана басшы, салт-дәстүрлері
мен және әдет-ғұрыптарға сүйене келе, барлық жерде үлгі бола алады,
ол қатығездікке бармайды
-
Халық басшыны әкесіндей сыйлау
керек, ал басшы – халқын өз баласындай көру
керек.
Оқушылар талқылау нәтижесінде
Конфуцийдың мелекетте, әр отбасыда дәстүрлердің сақталуына аса мән
бергеніне көз жеткізу керек.
Жауаптарды бағалау
критерийлері
|
Конфуцийдың өмірбаяны мен қызметі туралы айтып береді
|
|
Адамның және отбасының әлеуметтік рөлі туралы қысқаша мазмұндап береді
|
|
Әр отбасыда және мемлекетте салт-дәстүрлерді сақтау маңыздылығын түсінідіре алады
|
(Б) және
(Т/Ж) Тарихи құжаттармен
жұмыс
Конфуцийдің нақыл сөздерін
бірнеше бөлікке бөліп, әр топқа таратылып
беріледі.Сұрақтар:
- Сіздерге берілген
бөліктерді дұрыс біріктіріңіздер.
- Әр оқушы сынып ішінде өз
жұбын дұрыс тауып, біріктірілген нақыл сөздерді сыныпқа оқу
керек.
- Балалар, егер Сіздер
Конфуцийдың ұстанымдары бойынша өмір сүрсеніздер, онда бұл
ұстанымдар қаншалықты өмірлерінізге әсер етуші
еді?
- Бұл ілім бойынша
қоғамдағы гармония-үйлесімдік неге байланысты
болады?
- Бұл ілім бойынша, қалайша
мемлекет басқарылуы керек?
Оқушыларға Конфуцийдің келесі
нақылдары беріледі: «Адамдар саған қандай қарым-қатынаста болғанын
қаласаң, өзің оларға сондай қарым-қатынаста бол», «Текті адам борыш
туралы ойлайды, ал тексіз адам пайда ойлайды» және т.б. Нақыл
сөздерде көрініс тапқан конфуцийшілдік идеяны айқындау үшін олардың
мағынасына талдау жүргізіледі.
Тапсырмаға арналған
дескрипторлар.
|
Кем дегенде 3
сұраққа жауап береді.
|
|
Конфуцийшылдықтың
негізгі идеяларын көрсете алады
|
|
Қоғамдағы
гармония неге байланысты екенін түсінідіре
алады
|
|
Мемлекетті
басқару тәсілдерін айталады
|
(Т) Барлық топтарға ортасында
Конфуцийдің суреті бар А-3 ватманы мен оқушылар білетін аккадтық
Саргон, Вавилонның билеушілері, парсы патшасы Дарий және император
Ашока секілді билеушілердің есімдері жазылған карточкалар
таратылады.
-
Конфуций бойынша дәстүр
ережелерi (ли), ата-аналар мен үлкендерге құрмет (сяо), адамдық
қасиет (жэнь), адамдар қамқорлығы (шу), билеушiге адалдық (чжун),
парыз (и) және т.б. жатады. Осыған орай
карточкаларда
берілген қай билеушілердің ілімі
Конфуций іліміне жақын келетін болса, соншалықты қарточкаларынызды
Конфуцийдің суретіне жақындатып
орналастырыныздар
Оқушылар Конфуций іліміне
жақын билеушілерді А-3 ватманға
орналастырады
(М) Конфуцийдің өлімінен кейін
оның ізбасарлары Қытайда өте беделді адамдарға айналып, көбінесе
мемлекеттік кеңесші немесе сот шенеуніктері қызметтерінде
болды.
-Сендер білесіндер, Қытайдың
мемлекетінің қалыптасуына елеулі үлесті Лао Цзы қосты. Ол Қытайдың
өзара жауласып отырған бірнеше мемлекеттер тұсында өмір сүрді.
Сондықтан да, қарапайым халық кедейшілікте отырғанда, қытай
билеушілерін соғысты баюдың көзі деп қарағаны үшін қатты сынға
алды.
(Б) Оның нақылдары жазылған
көшірмелерді таратып беремін де, және жұп ішінде әр ойдың нені
білдіретінін талқылауын сұраймын.
Оқушыларға қойылатын
проблемалық сұрақтар:
- Лаоның әр нақыл сөздері
нені білдіреді?
- Лао-Цзыдың пікірінше,
қуаттылық, байлық және билік болып не
саналады?
Жауаптарды бағалау
критерийлері
|
Ілімге сәйкес
қуаттылық деген не екендігін түсінідіре
алады
|
|
Ілімге сәйкес
байлық деген не екендігін түсінідіре
алады
|
|
Ілімге сәйкес
билік деген не екендігін түсінідіре
алады
|
(Т) Оқушыларды конфуцийшілдер
және даосистер тобына бөліңіз. Берілген қысқа уақыт ішінде олар
бұған зерттеу жасайды:
- Лао-Цзы көзқарастарының
Конфуцийдің көзқарастарына қаншалықты жақын болғанын
талқылаңыздар.
-
Неліктен Лао-Цзы Конфуций
идеяларын жоққа шығарды?
- Конфуцийшілдердің
Лао-Цзыдың билеушілерге арналған кеңестеріне (даосизм) қалай
қарағанын талқылаңыздар
- Егер оқушы осы аталған
ілімдер бойынша (конфуций және даосизм) оның ережелерін бұзса, онда
ережені бұзған оқушыға қандай шаралар қолдану керек деп
ұсынасыз?
- Олардың идеяларының
қайсысы қазіргі Қазақстан үшін оңтайлы болуы
мүмкін
Зерттеу нәтижесінде оқушылар
мемлекетті басқару негізінде қандай да бір философиялық ілім жатуы
мүмкін екендігін анықтай алады
Жұптық және топтық жұмыстарды
бағалау критерийлері:
|
№
|
Оқушының
Аты-Жөні:
|
|
Талаптар:
|
максим.
балл
|
алған
баллы
|
|
1
|
Мазмұны тақырыпқа
сай
|
5
|
|
|
2
|
Өз пікірін дәлелдей алады
және ілімнің практикалық маңыздылығын көрсете
алады
|
5
|
|
|
3
|
Регламентті
сақтайды
|
5
|
|
|
4
|
Қорытынды жасай
алады.
|
5
|
|
|
5
|
Әр оқушы өте
белсенді
|
5
|
|
|
30 Қырқүйек 2018
3123
1 рет жүктелген
