Тақырып 3. Экстремизм және терроризмнің ұлттық қауіпсіздікке тигізетін салдары. Экстремизм түрлері

Терроризм – латын тілінен terror (террор) Қорқыту, өлім жазасына берумен үркіту, өлтіру және барлық сұмдық қаталдықтар

Терроризм – жарылыс істеу, өртеу не басқа әрекеттер, адамдардың апатына қауіп-қатер жасайтын, мүлікке зиян келтіру жасау немесе басқа қоғамдық қатерлердің болу ақыры, егер бұл әрекеттер қоғамдық қауіпсіздікті бұзуға мақсатталған болса, халықты қорқыту не басқарушы органдар шешіміне әсері, және де нұсқалған әрекеттерді сол мақсаттарда қауіп-қатер істеу.

Терроризм теориясы жалпы мәселе болып табылады, себебі ол ешбір террорист дұшпансыз әр бір адамды өзінің құрбаны ете алады.

Терроризімнің құралы ретінде қарсы жауға арналған психологиялық артықшылық болып табылады, ол: не, қайда, қашан, не үшін кезекті соққы болатының білмейді. Терроризм – ол оның ұзақ мезімді болашағына есептелген және оның іске асыруына глобальді қарқындалған  жүйке соғысы. Терроризм, «өркениеттендірілген» соғыс ретінде, шайқас алаңында жеңбейді,ол адамның ішкі психика дүниесінде жеңеді. Адамның немесе үлкен адамдар тобының мінез-құлқын өзгерті үшін оларды өлтіріп, жарақаттау міндетті емес, тек олардың  саналарының құрылымы мен күйін өзгерту керек.

Террориз себептері:

Терроризм себептерін басынан үш аспектіден қарастыруға болады.

1. Транснациональді қылмыстардың себептері – экономикалық, әлеуметтік, саяси және басқа да тәртіптер (билікке таласу, меншікке, нарық өтімінде, әсер ету ортасының шегі, әлеуметтік теңсіздік,  информациялық қайта өңдіру, бақылауға алынбаған ресурс өзгерістері);

2. Терроризм себептері – (экстремизм, негізгі саяси, идеологиялық, діни және басқа көзқарастар т.б.);

3. Терроризмнің өршуі не бөлек террористік топтық актілердің (террористік ұйымдардың қалыптасуы, олардың жоғарғы әскери және басқа потенциалдары) себептері.

Терроризмнің мақсаттары мен міндеттері. Терроризмнің сипатты белгісі болып, жоғарыда айтып өткендей,  оңшыл, солшыл, ультрареволюциялық және сепаратистік сияқты сәйкес кеетін террористік ұйымдардың әр түрлі бағыттарын біріктіретін идеялық – саяси платформа, «террористік идеологияның» болуы табылады. Осы платформалардың мазмұны мен бағыттылығы әдетте белгілі бір террористік ұйымның жалпы сызығын және оның мақсаттары мен міндеттерін негіздейі.

Саясатішілік мақсаттарға жатқызуға болады: мемлекеттің саяси режимі мен қоғамдық құрылымын өзгерту; демократиялық қайта құру немесе оны қиындатуды жою, қопару; билік автаритеттерін және халықтың олардың заңды құқықтары мен қызығушылықтарын қорғай алу мүмкіндігіне деген сенімді жоғалтуды жүзеге асыру; саясатішілік құрылымды дестабилизациялау; билік және басқару органдарының немесе оларға қарсы келетін саяси партиялар немесе ұйымдардың әрекетін қиындату немесе қайта ұйымдастыру; Мемлекеттік билікте отырғандарға халыққа көмектесе алатындарына халықтың көз алдында дәлелдеу немесе террористтердің авторитетін көтеру;  билік және басқару органдарының белгілі бір өткізілетін іс- шарасын бұзу.

Қорытынды

Терроризмді әлеуметтік құбылыс ретінде зерттей келіп, оның маңызды белгілеріне көңіл аудару керек.

Сонымен, оны әлеуметтік-саяси құбылыс ретінде көрсететін мән, терроризмнің негізгі белгілеріне: 1. Ерекше өткір формалар мен әдістерді қолдану арқылы іске асатын зорлау мен қорқытуды қодану; 2. саяси мақсатқа жетуге, қарсыластарды әлсіретуге бағыттылық; 3. адам өміріне қауіппен байланысты жоғары қоғамық қауіп-қатер; 4. конспирацияны қолдану.

Айтылғандар арқылы терроризмді келесідей анықтауға болады; терроризм – бұл мемлекеттік органдарды, халықаралық және ұлттық мекемелерді, мемлекеттік және қоғамдық қайраткерлерді, жеке азаматтарды немесе олардың тобын террористердің пайдасына келетін қандай да бір істі аяқтауға итермелейтін саяси мақсаттарға қол жеткізу үшін зорлауды қолдану жүйесі.

Терроризмнің әлеуметтік- саяси құбылыс ретіндегі түсінігі терроризмді сипаттайтын басқа да түсініктермен тығыз байланысты. Олар: «террор», «террористік іс-әрекет», «террористік акция» және т.б.