Есту мүшесі. Құлақтың құрылысы.

Сабақтың тақырыбы: Есту мүшесі. Құлақтың құрылысы.

Смарт мақсаты: Оқушылар есту мүшесінің маңызын, құрылысы мен қызметін, дыбысты қабылдау механизмін пәнаралық байланыс арқылы меңгереді,біледі.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Әдісі: Миға шабуыл, «Тең-теңге» оқыту,топтық, жеке жұмыс

Пәнаралық байланысы: Физика, музыка, қазақ тілі, зоология, бейнелеу.

Көрнекілігі: Анализаторлар, құлақтың құрылысы, сызбанұсқалар, кестелер.

Ой қозғау. Тәжірибе.

Қажетті құрал: лимон, лента.

Орындалуы: Оқушылар алдарына берілген лимонға талдау жасайды.

1. Оқушылар көздерін жұмып отырып, лимонның пішінін, қабығының тегіс – бұдырлылығын анықтау,

2. Түсін, дәмін айыру.

Сұрақ: Біз қоршаған дүние туралы ақпаратты қалай аламыз?

Көру Есту

Иіс сезу

Дәм сезу Сипап сезу

Өзекті мәселе.

Сыныппен жұмыс. Сұрақтарға ауызша жауап бере отырып, бір мезгілде

кесте толтыру.

1. Анализатор дегеніміз не? Анықтама беріңіз.

2. Анализатор қандай бөлімдерден тұрады?

Кесте толтыру.

1.Анализатордың бөлімдерін кестенің жоғарғы бағанына жазыңдар.

2. Өздеріңе белгілі анализаторларды кестенің бірінші бағанына жазыңдар.

Жеке жұмыс. 1. Кестенің 3 – 4 бағанын өз бетеріңізбен толтырыңыздар.

Сыныппен жұмыс: Кестенің толтырылуын тексере отырып, кестенің 2-ші

бағанын бірге толтыру.

ІІ. Оқыту:

1.Музыка ойналады.

Шағын дәріс

Қоңыраудың сыңғыры, құстың сайрауы, шағаланың ұшуы, желдің гуілі барлығы да дыбыс және біз оны естиміз. Табиғатты құдіреттілігі сол ол еш нәрсені тектен – тек жаратпайды. Барлығы қажеттіліктен туады. Дыбыс бұл физикалық құбылыс. Сөйлеу адамға ғана тән. Дыбысты қабылдау тірі табиғатқа қажеттіліктен туындаған, яғни, ол өмір сүрудің негізгі құралы. Сонымен біз:

1. Дыбыс дегеніміз не?

2. Оны біз қалай қабылдаймыз?

3. Ол қалай таралады? Біз оны қалай естиміз?

4. Адам өміріндегі маңызы қандай?

деген сұрақтарға тоқталамыз.

Еске түсір.

1.Біз күнделікті өмірде акустика деген сөзі қолданамыз, оның мәні неде?

2. Дыбыс шығару көздеріне не жатады?

3. Дыбыс қалай таралып, біз оны қалай естиміз?

М узыкалық Физикалық Оптоакустика

Архитектуралық Физиологиялық

Топтық жұмыс. «Тең-теңге» оқыту әдісі

І топ. Сілтеме табушылар.

1. Мәтінді оқи отырып, жаңа ұғымдарды табыңыздар?

ІІ топ. Баяндаушы топ

1. Мәтінді оқи отырып, сызба нұсқа, кесте құрастырып және оны баяндап

беріңіздер.

ІІІ топ. Ізденуші топ.

1. Оқулықтағы суреттерге талдау жасаңыздар.

ІҮ топ. Сұрақ қоюшы топ.

1. Мәтінді оқи отырып, мәтіннің мағынасын ашатын сұрақтар құрастырыңыз.

І топ. Сілтеме табушылар.

Дыбыс. Сыртқы құлақ. Дабыл жарғағы. Ортаңғы құлақ. Есту сүйекшелері. Ішкі құлақ. Иірім. Вестибула аппараты.

ІІ топ. Баяндаушы топ

Сыртқы құлақ

Ортаңғы құлақ Сыртқы құлақ

Ішкі құлақ

Сыртқы құлақ

Құлақ Сыртқы Дыбыс сүйекшелері Шытырман

қ алқаны дыбыс

жолы

Балғашық Төс Үзеңгі Сүйекті Жарғақты

Құлақтың құрылысы мен қызметі

ІІІ топ. Ізденуші топ.

Оқулықтағы 31,32,33- суреттерге талдау жасайды.

ІҮ топ. Сұрақ қоюшы топ.

1. Құлақ қандай бөлімдерден тұрады?

2. Құлақ қалқаны қандай қызмет атқарады?

3. Дабыл жарғағы қайда орналасқан?

4. Ортаңғы құлаққа нелер жатады?

5. Ішкі құлақтың құрылысы қандай?

6. Құлақтың қандай бөлігінде тепе – теңдік мүшесі орналасқан?

7. Адам ұшақта отырғанда неге құлағы бітеліп қалады?

ІІІ. Кері байланыс

1. Бүгін сабақта қандай жаңа тың мәселелер туралы білдіңіз?

2. Сен үшін ең пайдалы болғаны не?

3. Қандай ақпарат сен үшін күтпеген болды?

Бағалау.

Үйге тапсырма: §19. «Есту мүшесінің гигиенасы» деген тақырыпта реферат

жазып келу.