Физика және экология

«Физика және экология» курсы бойынша тақырыптық– күнтізбелік жоспар

Түсінік хат

Шәкіртті тәрбиелеу, оқыту барысында білімдерін дамыту- бүгінгі педагогиканың ең көкейтесті мәселелерінің бірі болып табылып отыр. Соның ішінде физика пәнінен кең мағынада білім беру- әр ұстаздың міндеті. Қазіргі кезеңде ұстаздық кәсіптің өзі мол шығармашылық мүмкіндігі, бейімділікті, өзін қоршаған түрлі жағдайларға тез икемделіп қана қоймай, оларды керекті бағытына шығармашылықпен бұра білу қабілеттілігін қажет етеді. Соның бірі- оқушыларға қосымша, тереңдетілген түрде білім берудің бір бөлігі профильді курстары сабақтары. Физикадан оқу бағдарламасына сай алған білімдерін әрі қарай жетілдіру, тереңдету мақсатына алынып отырған бағдарламаның бірі- «Физика және экология». Бұл курс бағдарламасы 10-сыныпқа арналған. Курс оқушылардың физиканы оқу барысында алған білімдері мен біліктіліктеріне сүйенеді. Бағдарлама аптасына 1 сағаттан, барлығы 34 сағат. Профильді курстар оқушыларға оның қызығушылықтарының қажеттіліктеріне сәйкес келетіндей қосымша білім алу көлемін еркін таңдауға мүмкіндік береді.

Курстың мақсаты.

Физикалық кұбылыстарын экологиялық тұрғыда түсіне алуын және қоршаған ортаға деген жауапкершілігін, пәнаралық байланыстар негізінде қалыптастырып, білімдерін тереңдету. - «Қазақстан-2030» стратегиясының әлеуметтік-экономикалық және экологиялық мәселелерін жүзеге асыру

• Экологиялық дағдарыстан шығу жолдарына бағыт беру - Ел- жандылыққа,отансүйгіштікке,үнемшілдікке, достыққа баулу - Баяндамалар мен жобаларды қорғауға бағыт беру - Ұлттық бірыңғай тестілеуге алдын- ала дайындау - Мамандықты дұрыс таңдай алуға бағыт беру - Жаңа технологияларды пайдалана отырып сын тұрғысынан ойлауды оқу мен жазу арқылы дамыту

Міндеттері

• Оқушылардың пәнге қызығушылықтарын арттыру, ой өрісін кеңейту

• Табиғатқа сүйіспеншілігін арттыру, ғылыми дүние- танымын қалыптастыру

• Экологиялық мәдениетін, салауатты өмір салтын құруға қалыптастыру

• Теория мен практиканы ұштастыру мақсатында есеп шығару мен зерттеу жұмыстарын орындауға бағыттау

• Пән бойынша алған алғашқы танымдық қабілеттерін дамыта отырып, білім, білік дағыларын қалыптастыру

• Пәнаралық байланыстарды бекіту және қалыптастыру

Күтілетін нәтиже

Қазақстан 2030 стратегиясының әлеуметтік- экономикалық және экологиялық мәселерін жүзеге асыруда физикалық құбылыстарды экологиялық тұрғыда түсіндіреді, қоршаған ортаға өз жауапкершілігін қалыптастырады және экологиялық дағдарыстан шығу жолдарына бағыт береді

Жаңашылдық бағыты

1. Ақпараттық технологияларды қолдану

2. Электронды кітаптармен жұмыс

3. Денсаулықты сақтай отырып оқыту

4. Оқушылардың өз бетімен іздену қабілетін дамыту

5. Сын тұрғысынан ойлау

6. Жобалап оқыту

Болжамы. Аталған курс меңгерілгенде оқушы физикалық заңдылықтар мен өзгерістерді дұрыс пайымдап, табиғатқа жанашырлықпен қарап, экологиялық дағдарыстардың алдын алуға ұмтылады. Салауатты,мәдениетті тұлға қалыптасады.

Өзектілігі. Адам баласының өмір сүруі, тіпті тіршіліктің болуы немесе болмауы неге байланысты дегенде, бейбітшілік мәселесінен кейінгі, екінші орындағы, бүгінгі таңда шиеленіскен және шұғыл шешуді талап ететін мәселелердің бірі – экология. Адамның өміріне, тіршілігіне қоршаған орта әр уақытта да әсер етіп отырады. Табиғатты қорғау, оның байлықтарын тиімді пайдалану- қазіргі кездегі ең өзекті мәселе. Экологиялық жағдай- бүгінгі таңдағы кезек күттірмейтін күрделі мәселелердің бірі. Әлемде болып жатқан атомдық жарылыстар, радиациялық қалдықтар жайлы мәселелердің шешудің жолдары қарастырылуда.

Курстың мазмұны

I.Кіріспе (1 сағат)

Қазіргі экология ғылымының мазмұны, міндеттері мен өзектілігі.

II. Қазақстандағы экологиялық жағдайлар мен мәселелер(4 сағат)

Қоршаған ортаның табиғи жағдайлары. Өзіміз тұрған жердегі экологиялық жағдайлар. Экология және ҒТП .Қорытындылау сабағы

III. Жердегі ауа қабатының экологиясы(6 сағат)

Атмосфера-жердің ауа қабығы, оның құрамы, құрылысы, маңызы. Ауа температурасы .Биосфера-тіршілік қабығы, оның шекаралары. Гидросфера экологиясы .Энергетиканың экологиялық жағдайлары. Энергия қөздері . Энергияның түрленуі және машиналарды қолдану.

IV.Іштен жану және электр двигательдерінің пайдалы әсер коэффициенті, олардың экологиялық тазалығы (8 сағат)

Двигательден шығатын зиянды заттар. Есептер шығару. Формулаларды қолдану, есептеу дағдылары. Жылу двигателі және атмосфералық ауаны қорғау мәселесі. Ғылыми техникалық прогресс және табиғатты қорғау мәселесі. Динамика заңдары. Космостан бақылаудың экологияға маңызы. Жылу электр станциялары және экология. Қорытындылау сабағы. Конференция. Жылу двигательдері және қоршаған орта.

V. Адам ағзасы экологиясы(7 сағат)

Адам ағзасына электромагниттік өрістің әсері. Электромагниттік өрістің негізгі көздері және оның сипаттамасы .Электромагниттік өрістен сақталу шаралары. Семинар «Экология- ел аманаты» Космос-Күн энергетикасының жүйелері. Күн-мұхит электр станциялары. Акустика және экология.

VI. АЭС және ЖЭС қолданудағы экологиялық дағдарыстың зардаптары(8 сағат)

Атом энергетикасы және атом электр станцияларының экологиялық мәселелері. Ядроэнергетикалық циклдің қалдықтары. Уран рудасының өндірісі .Радиация және өмір. Иондаушы сәулелерді тіркеуші приборлар. Қорытындылау сабағы. Дискуссия. Жалпылау, қайталау