Материалдар / Фосфор және оның қосылыстары

Фосфор және оның қосылыстары

Материал туралы қысқаша түсінік
Санат алуыма көмегі тиер деп ойладым
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
25 Қараша 2018
625
0 рет жүктелген
770 ₸
Бүгін алсаңыз
+39 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Тақырыбы: Фосфор Сыныбы: 9Мақсаты: Фосфор, оның периодтық жүйедегі орнына сипаттама беруБілімділік:Фосфордың ашылу тарихымен таныстыру, физикалық, химиялық қасиеттері, қолданылуы жайлы айту.Дамытушылық: Фосфордың табиғатта кездесуі, қасиеттерін түсіндіре отырып білімін дамыту қабілетін арттыру.Тәрбиелік: Оқушыларға салауаттылық тәрбие беру, фосфордың адам ағзасы үшін маңызын айту.Көрнекілігі: Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі. Интерактивті тақта, кесте, тестілер.Сабақтың түрі: Аралас сабақСабақтың әдісі: сұрақ-жауап Блум жүйесіПәнаралық байланыс: медицина, биология, тарих, география, математика, физика.Сабақтың барысы:Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу, оқушыларды түгендеу, назарларын сабаққа аудару.Оқушылардан үй тапсырмасын Азот қышқылы тақырыбынан сұрау.Азот қышқылы формуласы.HNO3физикалық қасиеттеріHNO3химиялық қасиеттіHNO3қолданылуыНитраттар Нитраттар қолданылуы туралы сұрап, білімдерін бағалау.Үй тапсырмасын шолу.«Кім жылдам» ойыныАзот қышқылдығы, азоттың тоттығу дәрежесі +5HNO3 – қандай зат, өткір иісті, түссіз сұйықтық, суда жақсы ериді, күшті қышқыл.Қ.ж. лабораторияда қанша % HNO3 – қолданылады 63%Химиялық қасиеттерде қандай заттармен әрекеттеседі металменНегіздермен, металдармен HNO3 – конц. СұйықӘлсіз қышқылдардың тұздармен әрекеттеседі.HNO3 – жұмыс істегендегі сақтық шараларын ата HNO3 күшті тотықтырғыш тері, жібек металдарда бүлдіреді. Өте сақ болу керек.HNO3 – тұздары қалай аталады – нитраттар, силитрлер.HNO3 – қалай сақтау керек қараңғы жерде, қоңыр ыдыста, жарық пен жылу әдісіненоңай ыдырайды.«Патша сұйықтығы» құрамына кіретін қышқылдар не себепті олай аталады.HNO3; HCE; 1:3 себебі ондай металдар патшасы алтын Pt ериді.HNO3 – көшу қолдануын ата.Бояулар, дәрілер, қопарылғыш заттар, тыңатқыштар.Нитраттар қандай өндірістерде қолданылады. Минералды тыңатқыштар, қопарылғыш заттар, бояулар дәрі – дәрмек.Жаңа тақырып. Фосфор тақырыбын түсіндіру.Фосфордың периодтық жүйедегі орны.Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістері.Табиғаттағы кездесуі және маңызы.Химиялық қасиеттері.Қолданылуы.Түсіну: Химиялық элемен. Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйесінен фосфорды тауып аластаушы. Тақтаға оқушыларға фосфорға жалпы сипаттама берейік.Химиялық таңбасы Р Реттік нөмірі 15 Ar (Р) = 31ІІІ – период V – А топ15 прот, 16 нейтрон, 15 электронАтом құрылысы Р )2)8)5 152 252 2рл3523Р – ІІІ,V – валенттілігінкөрсетедіТотығу дәрежелері – 3,0+3,+5(РН3, Р2О32О5)Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістері(аллотропиялық түрөзгерсі түсіндіріп өту) S мысалға келтіру.Ақ фосфор-өте белсенді, улы зат ауамен жанасса жарық шығарады. Суда ерімейді:сондықтан оны су астында сақтайды. Оны ауа қатыстырмай 250-3000С қыздырса қызыл фосфорға айналады.Қызыл фосфор-қоңыр қызыл түсті, улы емес, суда нашар еридіұшпайды, 2500С-де от алады.Қара фосфор- 2000С өте жоғары қысымда қыздырғанда түзіледі, түсі графитке ұқсас қолға майдай сезіледі, улы емес 5000С-де от алады.Фосфордың табиғатта кездесуі:Өте белсенді элемент болғандықтан табиғатта тек қосылыс күйінде кездеседі.Алынуы; Ca3(PO4)+3SiO2+5C2P+CO+3CaSiO3Фосфордың табиғи қосылыстары фосфорит Ca3(PO4)Ca5(PO4)3 OHФосфор адам және басқа тірі ағзалар тіршілігі үшін қажетті элемент Са2(РО4)2- кальцийОртофосфаты қаңқаға беріктік қасиет береді.Фосфор бұлшықет, жүйке кемік ұлпаларында, тіс кіреукесінің құрамын кіреді.ол туралы атақты геохимик академик А.Е.Фереман «Фосфор тіршілік пен алық ой элементі» деген.Себебі: мидың қызметі, бұлшықеттің қосылыстарының өзгерістеріне байланысты фосфордың ашылу тарихы.Адам мен жануарлар фосфорды өсімдіктерден алады, өсімдік фосфорды топырақтан алады.Алынуы: Р-тек қосылыс күйінде кездеседі.Са3(РО4)+3SiO2+5C2P+CO+3CaSiO3Ақ фосфорды кальций фосфоратынан электр пешінде ақ құмының көмегімен 13000С-қа дейін қыздыру арқылы алады.Фосфор бу түрінде пайда болып, салқындатқанда қатаяды. Оны су астында жинайды.Қазақстанның фосфорит кен орындарыҚаратау фосфорит Ақтөбе металлы Семей Маңғыстау Қызылордада кездеседіБассейні 1941ж бассейніДүние жүзі бойынша 1-ші орында.Тараз суперфосфат Шымкент фосфор Ақтөбе химия комбинатыТұздарын өндіреді.Қазақстанның фосфорит кен орындары.Қаратау фосфорит Ақтөбе металлы Семей Маңғыстау Қызылордада кездеседі.Бассейні 1941ж бассейніДүние жүзі бойынша 1-ші орында.Тараз суперфосфат Шымкент фосфор Ақтөбе химия комбинаттыТұздар өндіреді.Химиялық қасиеттері«Фосфор» сөзі грекшеден аударғанда «Жарық шығарғыш» мағынаны білдіреді ауада оттектік әрекеттесіп жарық шығара әркеттеседі.Оттектен 4Р+5О22О5Галогендер 2Р+3СІ3Күкіртпен 2Р+3SР2S3Металмен 3Са+2РСа3Р24Р+3NaOH+3H2O3NaH2PO4+PH3Натрий фосфитГидрофосфитіФосфор сөзіне «кім көп біледі» ойыны бойынша топтастыруҚорытындылауҮйге тапсырма. §31 5-6 есеп



Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Осы аптаның ең үздік материалдары
Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары
Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз
Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз
Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады
Толығырақ