2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Грамматикалық тапсырмалар жинағы

Материал туралы қысқаша түсінік

Жинақтағы жаттығулар 9-11 сынып оқушыларына ҰБТ,ОЖСБ-ға дайындау үшін көмекші құрал ретінде пайдалануға болады. Жұмыстың құндылығы фонетика тарауынан бастап синтаксис және пунктуация бойынша жеке тапсырмалар, жаттығулар берілген. Осы әдістемелік оқушылардың білім сапасын көтеруге өзіндік көмегін тигізеді.

Рамазанова Салтанат Кинаевна

Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

08 Қараша 2018

20208

91 рет жүктелген

Қазақ тілі Оқушылар жұмысы 9 сынып

Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі

770 тг 578 тг

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

«Қарабалық ауданы әкімдігінің білім бөлімінің Тоғызақ орта мектебі» ММ

Грамматикалық жаттығулар жинағы

9-11 сынып

Құрастырған: Рамазанова С.К.

Тоғызақ селосы «Қарабалық ауданы әкімдігінің білім бөлімінің Тоғызақ орта мектебі» ММ қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Рамазанова С.К.«Грамматикалық жаттығулар жинағы» әдістемелік құралына ПікірРамазанова С.К. «Грамматикалық жаттығулар жинағы» еңбегінде фонетика,лексика,морфология,синтаксис тарауларына берілетін жаттығу жұмыстарын түрлендіріп жұргізген. Ұсынылған еңбекте әр тараудың мазмұнына сәйкес жаттығу жұмыстары жинақталған.Жинақтағы жаттығулар 9-11 сынып оқушыларына ҰБТ,ОЖСБ-ға дайындау үшін көмекші құрал ретінде пайдалануға болады.Жұмыстың құндылығы фонетика тарауынан бастап синтаксис және пунктуация бойынша жеке тапсырмалар, жаттығулар берілген. Осы әдістемелік оқушылардың білім сапасын көтеруге өзіндік көмегін тигізеді. Жинақты қазақ тілі пәнінің мұғалімдеріне өз сабақтарында әдістемелік құрал ретінде пайдалануға болады.

«Қарабалық ауданы әкімдігінің білім бөлімінің Тоғызақ орта мектебі» ММ қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі, жоғары санатты ұстаз, қазақ тілі мұғалімдерінің ӘБ жетекшісі Хасанова С.М

Түсінік хатЖинақтағы жаттығулар 9-11 сынып оқушыларына ҰБТ,ОЖСБ-ға дайындау үшін көмекші құрал ретінде пайдалануға болады.Жұмыстың құндылығы фонетика тарауынан бастап синтаксис және пунктуация бойынша жеке тапсырмалар, жаттығулар берілген. Осы әдістемелік оқушылардың білім сапасын көтеруге өзіндік көмегін тигізеді.Грамматиканы оқытуда жаттығу жұмысының мәні зор. Оқушылар грамматикалық материалды оқулық пен бағдарламаға сай білгендерімен (терминдерді меңгереді, анықтамаларды жаттайды, ал жаттығу жұмыстары жүргізілмесе, ол ұзаққа бармайды, ұмытылып қалады.Жаттығуларды орындау үшін төмендегі талаптар қойылады:

Белгілі бір жаттығу орындау үшін оқушылардың сол жаттығуды орындарлық білімі болуы шарт.

Оқушылар жаттығуды не үшін орындайтынына, оның қандай пайдасы барлығына түсінсе ғана, оны саналы орындайды.

Жаттығуларды түсініп орындағанда ғана белгілі бір білік, дағды қалыптасады.

Жаттығу оқушының қызығуын, ынтасын, ықыласын артады

Фонетика тарауына арналған жаттығулар1-жаттығу .Көп нүктенің орнына тиісті дыбыстарды қойып жаз.Ы-іБ...л...м,ау...р,қ...с,өш...рг...ш,күндел...к, қаб...рға,с...ңл..., ор...нд...қ.Ұ-ү...лттық,б...зау,...міт,қ...лып,к...ріш,...найды,...йқы,к...шік,б...рын,...рпақ.

2-жаттығу Ашық дауысты дыбыстарды табыңыз.

а) Е,И в) Ы, І с) А, Ә д) Ү, Ое) Ұ, У 3-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді жазыңдар.Әрк..мге,..қымбат,ар...тық,туып-...скен жер,...ғым, балалы.. шақ, б...л...нбейт...н,...ғымдар.4-жаттығу Дыбыстар үндестігін сақтай отырып, сөздерге әртүрлі жалғау, жұрнақтар жалғап көріңіз. Үлгі: бас+тық+тар+ғаБас+ .......................... От +........................................Сен+ .......................... Отбасы+ ................................Үлкен+ ......................... Сөз+........................................Біз+ .......................... Жиналыс+...............................Күз+ .......................... Сынып+..................................Мұғалім+..................... Оқушы+....................................Көктем+....................... Пәтер+......................................Бала+............................ Мереке+...................................Кітап+........................... Үй+..........................................

5-жаттығу Сөздерді орфоэпия заңдылығы бойынша айтыңыз. Үлгі: Жұмыс- ЖұмұсЖұмыс, көбелек, құқық, көбік, күрек, күшік, тасжол, Қыз Жібек, күзгі,үтік,үтір, мүйіз.

6-жаттығу Үндестік заңына жатпайтын сөздерді жазыңыз.————————————————————————————————————————————————————————————————

7-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып жазыңдарКүр...к,Ақт...бе,өск...ле...,күнд...з,ұз...н,үск...р...к,жұлд...з,түй...нш...к, күңг...рт,бүтт...ндей,құм...рсқа,қ...лақ,алаб...ға,б...лб...л,м...хит,ала...ай, та...ертең,к...тер...л...п.

8-жаттығу Төмендегі мәтіннен қатаң,ұяң,үнді дыбыстарды теріп жазыңдарАлғашқы күні Әлия окопта жатып,жаудың алдын байқады,тіпті бір ойпатта олардың көшпелі асханасы тұрғанын көрді. Себебі түс кезінде сол ойпатқа бір-бірлеп термоспен,котелокпен келушілер көбейе бастады. Сол жерді снарядпен соққылау керек деп,артта тұрған батареяға хабар берді.Көп ұзамай біздің зеңбірек жау асханасын тас-талқан қылды.Бұл күні Әлия айналаның бәрін есіне сақтап,шартты белгілермен кейбіреуін картаға түсіріп алды,көрінген жау болса да,атпады. «Бұл жолы бара тұр,ертең,бүрсігүні кездесіп қалармыз»,-деді.

9 жаттығу Мәтінді буынға бөліп жазыңдар,буын түрлерін анықтаңдарТүрік тұқымдас Қыпшақтар Оңтүстік-Шығыс Еуропаға осы күнгі Қазақстан жерінің солтүстік-батыс өңірінен кеген-ді.Оныншы ғасырда Еділ бойына жеткен.Он бірінші ғасырдың орта шенінде Днепр өзеніне барып тоқтаған.Ғасырлар бойы әдеттенген тәсілдері бойынша шабатын жауына жоқ жерден тиіп,заматта ғайып болып,үнемі ат үстінен түспей үйренген көшпелі елдің жігіттері шынында соғысқа әбден үйренген,ұзақ жорықтарға шығып жүрген нағыз жау жүрек жауынгерлер еді.Жасынан садақ атып,арқан тастап баулынған қыпшақ тайпалары ұшып бара жатқан құсты көздемей атып түсіретін шетінен мерген болатын.

10-жаттығу Көшіріп жазыңдар, сөздер мен сөз тіркестеріндегі үндескен дыбыстардың астын сызып,ықпал түрін ажыратыңдарҰшқышсың,көшке,торы қасқа ат,жаңа дала,бүгін,құндыз,күлдіргі,күңгірт,бұрын,бөлшек,төртеу,жай қалмау,Жүніспек,бір күнгі,Маржанкүл,басшы,Күмісжан,қағазсыз,қағазша,көк ала,қара ала, бара кел, бара алсаң, жұлдызша.

11- жаттығуҚарамен жазылған сөздерден ілгерінді ықпал заңын көрсетіңдер.Қыз ұшса-қияға,ұл ұшса-ұяға. Жүнісбек жазғы таңғы ұйқыдан әрі тез,әрі сергек оянады. Бүгін орталық клубта үлкен концерт бол ады. Жастардың өмірге деген көзқарасы күннен-күнге кеңейе түсуде.

12 –жаттығуБерілген сөйлемдерге фонетикалық трансскрипция жасаңыз. Дауысты және дауыссыз дыбыстардың бір-біріне ықпал ету ерекшеліктерін түсіндіріңіздер.Ащы мен түщыны татқан білер,Жақын мен алысты жортқан білер.Менің адаспауым бақсылық емес.Осыны ұққан сайын,барлық кәрілерді жанындай жақсы көре бастады.Анда-санда күле қарап, жалт етіп қарағанда,әлдеқандай көп шұғылалы,мол сәуле төккендей болдды. Сопақша біткен сұлу жүзінде жұқалақ,әсем қызылы бар.Үлкен қара үйдің іші ертедегі байлықтың қазіргі күндегі жұтаң кедейліктің жайын айтып тұр.Жалғыз көз шүңет емес,томпақша. Тесіле,сыздана қарайды.Кірпігін де сирек қағады.

13-жаттығуМәтіндегі сөздерді буынға бөліп, тасымал жасаңыз. Тасымалданбайтын сөздердің неге тасымалданбайтынын түсіндіріңіз.Жиын,Алматы,Астана,уыз,бек,сап,іш май, бес кг,лаж жоқ,ТМД,БҰҰ,электр шамы,үлкен үй, куә бол,күлу,күнде,бүгін,М.Ю.Лермонтов,Александр Бек,суық су,жалт-жұлт,қант,бұлт,орамал,он га,ҚХР,қиын,думан той, жиналыс,уыт,улану,уыттысөз,күйлі мал,әдемі қыз,гүл,нұр,сұр,ертіс,экспедиция,кел,жол,екі-үш жыл,жылы кеш, көшіп келді.14-жаттығуТөмендегі шарттарды орындаа)Жуан және жіңішке буынды сөздерді тапә) Қатаң,ұяң, үнді дыбыстарға біткен түбір сөздерді тапб)Ашық, бітеу, тұйық буынды сөздерді ажыратКеше нөсерлеп жаңбыр жауды.Жаңбырдан кейін кемпірқосақты көрдім.Кемпірқосақ алуан түсті екенін байқадым.Аспаннан күн сәулесі түскенде,сен оны аппақ жарық ретінде көресің.Кемпірқосақтың жеті жолағы бар. Кемпірқосақ жолақтары қызыл,қызғылт, сары,жасыл,көк,көгілдір,күлгін түсті болады.15-жаттығуҚосымшасы қатаң,үяң,үнді дыбыстардан басталған сөздерді іріктеп жаз.Үйде,дастарқанға,кәмпиттер,сандыққа,суретшілердің,апамның,кісілерге,оқушылар,балықшылар,кітапханада,бірлік,жастық,тәрбиеші,көңілсіз,жақын.,Лексика тарауына арналған жаттығулар 1-жаттығу Синонимдік қатарды жалғастырыңыз.1. Сұлу, ажарлы,.................................................................................................... қыз.2. Батыр, ержүрек,...............................................................................................жігіт.3. Сабырлы, салмақты,............................................................................................дос.

2-жаттығу Мақал - мәтелдерді аударыңыз. Антонимдерді теріп жазыңыз.Көп сөз – күміс, аз сөз - алтын. Ала сөйлеп, ұлыққа жаққанша, адал сөйлеп,жұртқа жақ. Шын - бір сөз, өтірік – мың сөз. Жаман сөз – жанға кірген тікен,жақсы сөз – таптырмайтын ем. Ашу түбі – кейіс, ақыл түбі – кеніш. Ақылыаздың – ашуы көп.

3-жаттығу Синоним сөздерді тап. «Залдың ортасында өңкей ажарлы қыздар, әрлі әйелдер отыр» 4-жаттығу Омоним сөздерін тап «Біздің қарамызды көрген соң, олар қолын бұлғап шақырды» 5-жаттығу Антоним сөздерді тап «Мұны әлділер әділет деп қуанса, әлсіздер қиянат деп қынжылады» . 6-жаттығу Мақал – мәлелдерден сөздің тура және ауыспалы мағыналарын ажыратыңыз. «Байлықтың атасы-еңбек, анасы – жер», « Өнерлінің өрісі кең», «Аузы күйген үріп ішер». «Ақыл жастан шығады, асыл тастан шығады» 7-жаттығу Асты сызылған сөздердің омонимін табыңыз. « Өткірдің жүзі, кестенің бізі, өрнегін сендей сала алмас» (Абай). Арық атқа қамшы ауыр тиеді. 8-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті антоним сөздерін тауып қойыңыз.Түймедей затқа өкпелесең, ..........көретініңіз қалмаған, мырза.Қорлық .......... ерлік өлім артық.Ақымақ бұзуға бар, ....жоқ. 9-жаттығу Синоним сөздерді тап:1. Қой аузынан шөп алмайды - момын 2. Жүрек жалғау- 3. Төбе шашы тік тұру- 4. Қас пен көздің арасында- 5. Бетінен оты шықты- 6. Қырғи қабақ болу- 7. Бармағын тістеу- 8. Аузына құм құйылу- 9. Ит өлген жер- 10. Тайға таңба басқандай- 11. Ат ізін салмау- 12. Пейілі тар-10-жаттығу Антонимдерді теріп жазыңыз.Қап-қара түнді көрдім де,Жап-жарық таңға кездестім.Қарасыз, сірә мен мүлде, Аппақтың нарқын сезбеспін. (М. Мақатаев) ***Жібек мінез, жігері мол қарындас,Жүрегінде у менен бал аралас. ***Бұл жалған ойын емес, бейнет жері,Қылғанға адал еңбек зейнет жері. (М. Жұмабаев)

11-жаттығу Өлеңнен синоним сөздерді тауып, тағы қандай синонимдер бар екенін анықтаңдар.Жас қайыңда жапырақКүзде тоңса қалтырап,Десең қуат, әл алсын,Жылуын бер жаныңның,Өйткені, сен адамсың.

12-жаттығу Өлеңдегі көнерген сөзді тауып, анықтау.Күміс шашып ойнайды күн кірпігі,Ақшоқының қызу еңбек күн-түні.Бұлақтардың жорға жүріс бүлкілі,Абай айтқан масатыдай қыр түгі.

Абайдың қырда көне тұр қыстауы,Ішінен байқалады тұрмыс-халі.Көтеріп Хан тағын көк сағыммененАлыста еңкейеді Шыңғыс тауы.

13-жаттығу Өлеңдегі эвфемизмді табу.Енесіне түскен ажал құрығы,Жетім лақтың жетті аяныш шырылы.Жай оғынан жан анасы мерт болғанКісінейді қулық бие құлыны.

14-жаттығуӨлеңнен дисфемизмді табу.Теңізде ойнап көрмесең,Теңізді сырттан жырлама.Өлеңге от боп енбесең,Өзгенің отын ұрлама!15-жаттығу Термин сөзді тауып қай салада қолданылатынын анықтаңыз. Әбділданы сыйладым жалыны үшін,Көрдім одан жанар тау жарылысын.Көрдім жанын жалаңаш жанып тұрғанПоэзия бақыты, жарығы үшін.Өкен жандар бейіттеріТеңіз жүзіп бойлайды.Ескі роман кейіпкеріСу бетінде ойнайды.

16-жаттығу Өлеңнен антонимдерді табуТыңдадың дала күйін жаның ұйып,Алдың сен көкірегіңе бәрін құйып.Болдың сен өз халқыңдай қарапайым,Тұлғасы әрі аласа, әрі биік.Сенсің жалғыз күндіз-түні тілегенім,Мың тіріліп, сен десе мың өлемін.Айқайласам жетпейді даусым менің,Ойлай-ойлай ормандай түнремін. 17-жаттығу Семантикалық карта

Сөз атауы	Көнерген сөз	Жаңа сөз	Термин сөз	Диалект сөз	Омоним	Синоним	Антоним	Сөздің көп мағ.	Кірме сөз
Облыс
әкімшілік
жүз
қадір, қасиет
тарих
шапқын- шылық
Сұлтан
алыс, жақын
жас
майталманы,шебері
Кесене
хандық
Жарғы
ағайын, туыс
би
империя

18- жаттығу Синоним сөздерді тап.«Залдың ортасында өңкей ажарлы қыздар, әрлі әйелдер отыр» 19- жаттығу

578тг - Сатып алу

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!