Материалдар / Хамза Есенжановтың 110 жылдығына орай 2-4-сыныптар аралығында өткізілген шара

Хамза Есенжановтың 110 жылдығына орай 2-4-сыныптар аралығында өткізілген шара

Материал туралы қысқаша түсінік

Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдеріне

Мусагалиева Анаргуль Айдыновна

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

21 Мамыр 2018

2409

3 рет жүктелген

Қазақ әдебиеті Тәрбие сағаты 4 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

«Бекітемін»МДТІЖО: Бигазиева А.М.

Танымдық сабақтың тақырыбы: Мақтанышы ұрпақтың асыл аға

Сергіту жаттығу: «Помогатор»

Миға шабуыл. Ресбус шешу. Жауабы: Хамза Есенжанов.-Балалар бүгінгі сабағамыз кім туралы болады деп ойлайсыңдар?-Хамза Есенжанов-Ол кім?- Жазушы, көркемсөз шебері-Дұрыс. Хамза атамыз туралы толығырақ Аяжан айтып берсін.

Аяжан: (1-слайд)Хамза Ихсанұлы Есенжанов 1908жылы 25 желтоқсанда қазіргі Орал облысы, Чапаев ауданы, шалқар көлінің жағасында орта шаруаның отбасында дүниеге келген. 1927-1929 жылдары 7- жылдық мектепте оқиды. 1928 жылы Алматы мал дәрігерлік техникумын бітіреді. 1933 жылы Қазақтың Абай атындағы педогогика институтының тіл- әдебиет факультетін бітірген. Хамза атамыз 1932-1933жылдары Қазақстан жазушылар одағының басқармасының жауапты хатшысы болады. 1936 жылы Ленинградтық мемлекеттік өнер институтының аспирантурасына оқуға түседі. Бірақ Қазақстанға қайта шақырылып әдебиет пен фольклор секторын басқарады. Хамза ата 1974 жылы 63 жасында өмірмен өтті. Биыл жазушы атамыз 110 жасқа толғалы отыр.Хамза атаның жары София анамыз медицина институтын бітірген. Хамза ата мен София ананың Эмиль атты ұлдары болды. Қуғын – сүргін басталған кезде Эмиль шетінеп кетеді.Хамза ата айдауда болғанда София ана қасында болып «Ақ Жайық» триологиясын жазыуға көп септігін тигізеді. Бүгінгі таңда Әлихан атты ұлы мен немерелері бар.

Ералы: (2- слайд) Хамза атамыз өзінің жазушылық жолын 1930 жылдары өлең, әңгіме жазудан бастады. Сол жылдары республикалық басылымдарға «Өлеңтінің жағасында», «Қызыл құмақ», «Күшке күш» сияқты әңгімелері мен «Жер шарында» атты сахналық шығармасы жрияланды.1957 жылы «Ақ Жайық» трилогиясының бірінші кітабы, 1959 жылы екінші кітабы, 1965 жылы үшінші кітабы жарияланды. Ал 1970 жылы «Ағайынды Жүнісовтер» романын жазды. Хамза ата өмірінің соңғы жылдары «Қарт қазақ», «Жайын ілерде», «Жар» сияқты әңгіме, очерк, әдеби- сын мақалалар жазды.М.Шолоховтың «Тынық Дон», романын, И.С. Тургеневтің «Рудин», Шуховтың «Үшпенділік» романдарын, А.С.Пушкиннің «Дубровский» повесін қазақшаға аударды. Сонымен қатар бастауыш, орта мектептер үшін оқулықтар жазды. Осындай еңбектері үшін Қазақстан Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты атанды.

Қарагөздің орындауында «Туған жер» өлеңін қабыл алыңыздар.

Хамза атамызға қаламдастары көптеген естелік жазбалар қалдырған екен. Соның бірқатарын тыңдап көрейік.

«Біздің Хамза» Мариям Хакімжанованың Нұрайым. Жаралған жан Ақ Жайықтың төсінен.Азамат еді ақжібектей есілген.Тумаса да туғандай боп сыйластық,Кей мінезі кетер емес есімнен.Көрші тұрдық бір аулада ұзақ жыл.Серуенге шығушы еді күнде бір.Софиясын сүйген жарын қолтықтап,Секілді еді егіз қозы, егіз гүл. Кез келгенде, апай деуші еді иіп бас,Болса дағы арамызда екі ак жас.«Жарық үшін жалын жалап, от шайнап,Азап шеккен асыл жансыз айнымас!»АқмаржанДейтін еді ыризалық білдіріп,Қоюшы еді кейде бізді күлдіріп.Тағдырлас ек түсінетін дос сырын,Қатар жазған қаламдас ек бір жүріп.Адам еді, азамат еді дарынды,Көруші едің алыстан болашағыңды.Қиянат көріп, қиналсаң да жасыңда,Талантыңмен тапқан едің бағыңды.Қашан көрсең бір қалыпты байсалды,Сол мінезің талайраоға ой салды.Айтам десе, ақ жарылып айтатын,Көргенім жақ өзім ондай қайсарды.НұргауһарОй маржанын ақжаңбырдай селдеткен,Бар тарихын жиып алып жер –көктен.Ана сүтін ақтаймын деп ант етіп,Ақ Жайықты алдына алып тербеткен.Талай томды тартып едің еліңе,Талай томды жинап кеттің төріңе.Бергеніңнен, берерің көп жан едің,Тіл тиді ме көкірегіңе, көгіңе?...Аңқаты мен Өлентідей өзенін,Кезек емген перзентісің сеземін.Ақ Жайықтың күмбірлетін кеудесін,Жетпісіңді тойлап жатыр өз елің.Той басыңда достарыңмен сүйген жар,«Қанатым» деп қадір тұтқан ұлың бар.Томдарыңды мақтанышпен көтеріп,Күлімдейді қарасақал қара шал!

«Қайсар талант алдында» Ғайсағали Сейтақ 2- сынып оқушылары (Камила, )

Қайсар талант арқалаған нар сенімАқжайықтың атын жайған жаршы едіңСынаптайын жылдар сусып өтсе де,Ұмытпайтын ұрпақтарың бар сеніңКөп күттірген арманыңа жетіп еңМен де өзіңе қарап алып бекінем.Көтерілген елдең биік еңсесінКөрген деймін «Ақ Жайықтың» бетіненКеттің солай тағдырымның сыйын ап,Бұл туралы сөз қозғау да қиын ақ.Бүгінде мен Жүнісовтер қайғысынЖүргендеймін жүрегіме түйіп ап.Болар әлі ақ Атырауға қиар шақКеткендеймін керемет бір күй аңсап....Сол ағадай адал жүрсек арман жоқСол адамдай Ақ Жайықты сүйе алсақ!

«Қадірлі ағаға» 2-сынып оқушылары

Ұйытқан Ақжайықтың абзал әні,Бұл күнде кім білмейді Хамза ағаны.Сөз бе екен азамтқа алпыс деген,Көп әлі жазғанынан жазбағаны!Сырларын көңіліме тоқығанмынТаланттың арғымағын құр-құрлайды.Атынан 225 мың оқырманның,«Лениншіл жас» шын жүректен құттықтайды

«Хамза Есенжановқа» Ақұштап Бақтыгереева 4-сынып оқушылары

НазеркеБірісің киелі өлке тапқан ұлдың,Жайық боп, роман боп ақтарылдың.Сен мынау ару өзен тарих емес,Тарихын жаздың Ұлы Октябрьдің.Ақ таңда айығар ең ойдан әреңНүктесін шығармаңның қоймаған еңХалқыма ұл болсам деп армандадың,Халқыма жау болсам деп ойламап ең.Сор болды ау отыз жеті мынау елгеДалада ару қаңғып, жылады ер де,Өзіңді пірдей тұтқан дәрігер қызҚартайды еріп жүріп лагерьде.НұрданаБостандық саған әттең кеш берілді,Түрмеге үйретті еркін өскен ұлды.Сұм отыз жеті жыл бүлдірмесеБіздермен тойламас па ең сексеніңді.Соңына лауызым мен атақ еріп,Томдары жалдары мен қатар еріп,Ата боп немереге отырмас па еңБұл күнде төрімізде бата беріп.Ел бірақ ұмыта алмас жарқын ұлдыТаланттың кім екенін хақы білді.Арманың үндес еді Ақ Жайықпен Жайықтың мүмкін емес сарқылуы.

«Сарыөмірде мәңгілік бір ғұмыр бар» Ғ.Сейтақ 4- сынып оқушылары (Қарагөз, Жаннұр)

ҚарагөзКүн сәулесі сол күні түскен көлге,Құшағы еді ананың күш бергенде.Қараша үйді жылытып жатты сәбиСарыөмірге сарыаяз қыс келгенде.Туған жердің елтіді күйіне мың,Шерту үшін ел сырын сүйіне бір.Сарыөмірдің қырынан әрі асы да,Дүбіріне қосылды дүниенің.Жау көбейіп,сумаңдап із баққанда,Жау жүрегін қайғы еді сыздатқан да.Жас жігіттің ғұмырын үсік шалды,Қабағына заманның мұз қатқанда.Кітап жазып қайыңның қабығына,Жары болып дүние жазығы да,Өтті ақыры бәрін де бұзып-жарып,Ұқсап бейне Шалұар балығына.Қалмайды енді сөз ақсап,күй қақалап,Жатады оның атымен сый да аталып.Қаламын сыйғызып Ақ ЖайықтыЖүрегіне халқының күйді апарып.Жатса да өзі Алатау бауырында,Асқақтап-ақ тұрғандай тауы мұнда.Хамза болып әр үйге еркін еніп,Бір саыныш жүргендей ауылында.Қалды ма екен махаббат табы құмда,Отар ма екен беріліп жаны мұңға!?Арман болған Жайыққа сүңгіп шығып,Аңсай ма екен Шалқардың балығын да.ЖаннұрКөңіл-ыстық,Түссе де жерге қырау.Бала біткен жүгіріп көлде жүр-ау,Сарыөмірін ол да әйтеуірКөзін тігіп тұрғандай елге мынау.Сарыөмірде сібірлеп таң атады,Сұңқарларды ұшырыар дала тағы.Тұған жерін,тау,көлін тұр жылытыпҰлы адамның аялы алақаны.Халық жайлы осылыай толғайды алып,Жайығын да ұрпағы қорғайды анық.Сарыөмірде мәңгілік ғұмыр бар деп,Шағалалар ұшып жүр көлді айналып.

«Хамза» Сағынтай Бейсенғалиев 3-сынып оқушылары (Салахаддин, Бибіфатима)

БейбіфатимаБолғанда күн еңкейген кіші бесін,Құлын- жыр ізгіні іздеп кісінесін.Жайықты жырға қосты талай-талай,Жайырлар «ауызымен құс ілетін».Кеңестің кезіп тозақ түрмелерін,«Асырап»абақтының бүргелерін.Жасаған ел тарихын жанкештіңді,Мойында,көдедей көп «жүлдегерім»!Айналып «Ақ Жайықтың»-ақ бесігін,Танытты текті елінің жатқа есімін.Бітімі бөлек сөзден сарай салған,СалахаддинХамзаға «кәрі құрлық»ашты есігін.Шалқыған сұлу сөздің Шалқары еді,Талант-тау,Ол-шығында арқар еді.Тағдыры талқан болмай тірі жүрсе,Шыңғыртып шындық күйін тартар еді...P.S.Жә,жетер,желге қарап түкірмелік,Қоржынын кер заманныі бүтінделік.Хамзадай қыранының ғасыр тойың,Жайығы жасап жатса-шүкір делік! Көрерменмен ойын. «Бес қадам» ойын шарты бойынша үш оқушы ортаға шығады. Бес сұрақтан қойылады. Бәріне дұрыс жауап берген оқушы жеңімпаз атанады.

Х.Есенжанов қай жылдары дүниеге келді? (1908-1974 жылдары)

Биыл Хамза ата неше жасқа толады? (110 жас)

Қандай шығармалары бар? (Әңгіме, роман) («Ақ Жайық», «Күшке күш», «Қызыл құмақ», «Жар», «Ағайынды Жүнісовтер», «Қарт қазақ», «Жайын ілерде» т.б.)

Орал қаласында Есенжанов атында не бар?

Біздің мектеп кімнің атында?

«Ия, жоқ сұрақтары»

Хамза ата жазушы (ия)

Хамза Есенжанов 1905 жылы дүниеге келді (жоқ)

Шалқар көлінің жағасында дүниегі келді (ия)

1927-1929 жылы 7жылдық мектепте оқыды (ия)

Хамза атаның жұбайы София ана мұғалім (жоқ)

«Ақ Жайық» трилогиясы бар (ия)

«Ақ Жайық» трилогиясы екі кітаптан тұрады (жоқ)

«Қарт қазақ», «Жар», «Қызыл құмда» деген әңгімелері бар (ия)

Бастауыш, орта мектептер үшін оқулықтар жазған (ия)

Орыс тілінен аударған шығармалары жоқ (жоқ)

Кері байланыс «Әліппе желісі» әріптер тарату. Сабақ бойынша сол әріптен басталатын сөз айтады. (х, ж, ш,)

Рефлексия. Егер сабақ ұнаса, аяғыңды тарсылдат, Егер сабақ ұнаса, шапалақ та, шапалақ

Хамза Есенжанов атындағы жалпы орта білім беретін мектеп

(Хамза Есенжановтың 110 жылдығына орай2-4 сыныптар аралығында өткізілген тәрбие сағаты)

Өткізген: Мусагалиева А.А.

2017-2018 оқу жылы

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!