XX ғасыр өткен уақыт!
Бұл уақыт тарихқа
толы болды, артында із қалдырған тұлғалар адамзатқа қорлық
көрсеткен басшылар қанды соғыс. Ең алдымен бізден бастасақ дұрыс
болар тарихымызда қаншама қиын сәттер бастан кештік. Өткен ғасыр
десек бірден көз алдымызға қазақ зиялылары келед, жазықсыз атылған
халық жауы осы туралы айта кетсек. Қазақ үшін аянбаған тұлғалар көп
Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Сәкен Сейфуллин, Мағжан
Жұмабаев т.б. Бұл зиялы қауым өкілдері өткен ғасыр сәтінде ел үшін
тым еңбек етті. Қазір біз бейбіт өмір сүріп жатқанымызға осы
тұлғалар себеп десек артық айтпаған едік. Қазақ даласында қолдан
жасалған ашаршылық тарихымызда ерекше орынның бірі: өзімізден емес
өзгеден көрген қорлық, өз жерімізден кетуіміз халыққа жан сауғалау
болды. Осы кезде қазақ үшін қызмет етер тұлғаларымыз мәңгі есте
қалады. Халық жауы ретінде атылып, кінәсіз кеткен тұлғалар қазақ
тарихында мәңгі сақталады.
Өткен ғасырға
адамзаттың естен кетпес сәттің бірі қазақтың да қаны төгілген 1941
жылы басталған ұлы отан соғысы 20 ғасырдың маңызды оқиғасы. Бұл
миллиондаған адамның өліміне әкелді. Сол соғыста қазақ халқы да
орынсыз қалмады Бауыржан Момышұлы атамыздың ерлігі, Мәншүк пен
Әлиядай қазақ қыздарының батылдығы бір ден бір себеп. Әрине бұл
кезде де қазақты айтпау мүмкін емес орнымыз бөлек. Әр ғасырдың
өзіндік ерекшелігі бар жақсы мен жаманы қатар жүрген. Біздің өткен
ғасырда көрген жақсы жақсы жақтарысыз да көп тек қиындық көрдік деп
айтуға да болмайды. Ал енді есте қалған сәттерді айтсақ (өткен
ғасырдың бастапқы кезеңінде қиындық көп болды, 60 жылдарға таман
еңсеміз ді көтере бастадық! Дінмұхаммед Қонаев КСРО да ең биік
саяси лауазымға ие болған алғашқы қазақ, міне осы кезеңде
жағдайымыз жақсарды. Көп ұзамай Д. Қонаев атамыздың орнына Колбин
келді алайда қазақ жастарының наразы болып желтоқсан оқиғасы болды.
Ғасыр соңы жақындай келгенде 1991 тәуелсіз ел болдық аңсаған
арманға қол жеткіздік. Қазір өткен ғасырдағыдай қан төгіс, өлім
жетім жоқ, заман тыныш қоғамда қауіп жоқ.
Әлемнің өткен
ғасыры толық айтсақ
Барлық әлем өткен
ғасырдың куәсі болды жалғыз біз ғана емес, қиын сәттерді бастан
кешкен елдер жетерлік. АҚШ-тың Жапонияға қарсы
атом қаруын қолдануы, дәл осындай жағдай бізгеде яғни Семейгеде
жасалған болатын. ХХ ғасырда қатал басшыларда көп болды Гидлер,
Сталин, Ленин, секілді. Гидлер миллиондаған адамның өмірін құрты
Сталин қазақ халқының санының кемуіне себепкер болса Ленин құдайды
жоққа шығарды. Шынында да өткен ғасыр ұмытылмас уақыт. Анықтап
қарасан 21 ғасыр адамзат үшін қолайлы секілді адам өлімі аз, бәрі
тәртіпке бағынады, заң қатал, адамдар мейірімді. Уақыт адамдардың
жасап жатқан іс әрекетімен өтеді тек зиянды болмауы аса маңызды.
Себебі әр адамның тарихы өткенде қалады деп айтуға болады. Өткен
ғасыр сәтінде өмір сүрген патшада білімді тұлға да, бүгінге аңыз
болып қала береді. Соғыс пен адам өлімінің көптігі 20 ғасырдың 50
жылдарына шейін яғни бізді қосқанда халықты жаппай қыру қолдан
ашшық жасау бейім болды. Неге қазақ елін көп айтуға болады, қуғын
сүргін кінәсіз атылып тастау өз жеріміздегі байлықты пайдалана
алмау қазақтың өткен қасіреті. Өткен ғасырдағы қателіктерді
қайталамау өз қолымызда. Әлем тек мейірілімдікпен ғана тоқталмайды
жамандық қатар жүреді.