"Ізгілік іздеп келемін" 8 - сынып

Мақсаты: оқушылардың ізгілік жолында дұрыс әрекеттіңмаңыздылығы туралы түсініктерін кеңейту.

Міндеттері: -оқушыларға ізгілікке жетуде дұрыс әрекет жасау арқылы білімдерін кеңейту.

-оқушылардың бойында ізгі істерге жетелейтін адамгершілік қасиеттерді дамытуға ықпал ету;

-оқушыларды адамгершілігі мол, ізгілікті тұлға ретінде тәрбиелеу.

Ресурстар:

Оқулық, дәптер,

А-4.

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі.

*Сәлемдесу

*Топқа бөлу. Оқушыларға ( 2 түрлі гүлдің күлтелері таратылады. Оқушылар күлтелері бойынша бірігіп, бір гүлді құрап, топ болып бірігеді).

Тыныштық сәті.Су асты патшалығына ойша саяхат.

Көзіңізді жұмыныз және бір неше рет терең тыныстаңыз, денеңізді босатыңыз. Бірнеше секундтан соң теңіз түбіне саяхат жасаймыз. Теңіз жағасымен келе жатқаныңызды елестетіңіз. Толқындардың жеңіл шалпылына, шағалалардың шуылына құлақ түріңіз. Жалаң аяқтарыңызбен құмды сезініңіз. Шалғайдан қары нүкте көріп тұрсыз:ол жақындаған кезде дельфин екенін түсіндіңіз. Ол сізді теңіз түбіне алып кету үшін келді. Ол өте әдепті жәндік, сізді шыдамдылықпен күтіп тұр. Жайлап оның арқасында отырыңыз, мықтап ұстап, жолға шығыңыз. Дельфиннің арқасында жайланып отырып, өзіңді қауіпсіз сезіну, су астында жүзу қандай керемет. Жан-жағыңызға қараңыз:мұнда кемпірқосақ тәрізді арлы-берлі жарқырай қалқыған әсем балықтар қаншама. Теңіз түбіне бойлаған сайын айнала қалайша өзгереді, суда тербелген қаншама ғажайып балдырлар. Қараңызшы, қандай орасан зор балықтар, ал енді анау жаққа көз тастаңыз... бұл орасан зор сегізаяқ. Су асты –неткен қызықты әрі ғажап әлем. Сіз бір нәрсені байқадыңыз ба? Мұнда неткен тұңғиық, толық тыныштық. Осы тыныштық күйде болыңыз.Ал қазір жоғарыға, өз әлемімізге кері қайтуға дайындалыңыз. Айналаға жіті қараңыз.Ғажап түстерге тағы бір рет қараңыз және тыныштыққа құлақ түріңіз. Осындай тыныштық сізге самалдай әсер береді. Енді дельфин кері қарай жолға шықты. Сіз су бетіне шықтыңыз, жағаға жақындадыңыз. Дельфиннің арқасынан түсіңіз, оны сипалаңыз және осндай ғажап саяхатқа апарғаны үшін ризашылық білдіріңіз. Сыныпқа оралыңыз және өз орныңызға келіңіз. Бірнеше секундтан соң көзіңіздіашыңыз, осы түйсінген тыныштықты өз бойыңызда сақтауға тырысыңыз.

Үй тапсырмасын тексеру

Берілген бейнефильм бойынша, пікірлерін тыңдау.

• Көрген бейнефильмнен алған әсерлерін қандай?

• Баласының істеген әрекеті дұрыс па?

• Күнделікті өмірде осындай жағдайлар кездесе ме?

Оқиғаларды әңгімелеу Аңыз әңгіме

Бір диуана ер аралап шаһардан шаһар кезіп, ұзақты күн қоржын артқан қашырының үстінде жүреді екен. Оның айтар сөзі, берер батасы «жақсылық етсең өзіңе, жамандық етсең өзіңе» деген мақал болса керек.

Күндердің күнінде есік алдында ерігіп тұрған кербез әйел келе жатқан диуананы көріп: «О, жаман неме, міне саған жақсылық та, жамандық та. Мынаны же де, өліп қал»,- деп

у қосып пісірген бір таба нанды ұстата салады. Нанды қоржынға салып алған диуана ел аралап, жұрттың қол қайырын алып жүре береді.

Бір күні ол жапан далада шұбап келе жатқан керуенді көреді

Керуен соңында жаяулар да бар еді. Керуен жақындап, диуананың қасына келіп тоқтайды.

-Е, диуана жүрген жерің мейірімді, қайырымды болсын,-деп ізетпен сәлем береді керуен басы.

-Жүрер жол, басар тауың жеңіл болсын,-деп диуана ілтипатпен жауап қатады. Керуен соңында азып-тозған аталы-балалы екеу тұр екен.

-Ей, диуана, азық таусылып біздің күніміз қиын болады. Тағдырдың тәлкегіне ұшырап, қарақшыларға тоналып аталы-балалы екеуіне жүрек жалғар бірдеңе болса, бер,-дейді керуен басы.

Қайырымды диуана қоржынынан бір таба нан алып, екеуіне бөліп береді. Неше күн бойы нәр татпаған олар нанды қомағайлана жей бастайды. Нанды жеп бола бере әуелі бала, одан кейін әкесі құлайды. Сол құлағаннан тіл қатпайды. Неше күн, неше түн жол азабын бірге көріп келе жатқан ер азаматтардың ауыр халге ұшыраңанын көріп, керуеншілер диуананы бас салып ұрғылай бастайды. Оны ауыз аштырмай сабай береді. Бір кезде диуана үн қатады.

-Уа, қарапайымды адамзат, жазықсыз мені таяқтадындар. Мен ел берген қайыр -садақаны алып жүре бердім. Кімнің не бергенін қайдан білейін, бірақ осы таба нанды берген үйді білемін. Ар жағын айтқызбай керуеншілер бастырмалатып кетеді:

-Жүр, баста бізді сол үйге.

Хал үстіндегі адамдарды арбаға салып алып, керуеншілер диуанаға ереді. Диуана нан берген үйді көрсетеді. Керуеншілерді көріп, далаға жүгіріп шыққан сылқым әйел, әл үстінде жатқан күйеуі мен жалғыз баласын көріп, өз ісіне өзінің жаны күйзеледі. Әйелдің жазықсыз жаңға жауыздықпен жамандығына өкініп, ақыры ішқұса болып өмірден өтеді.

Міне «Жақсылық етсең өзіңе, жамандық етсең өзіңе» деген мақал осыдан қалған екен.

-Әңгімеден не түсіндіңдер?

-Әйелдің жаман ниеті қандай нәтиже берді?

-Қайырымдылық пен мейірімділіктің мәні неде?

-«Жақсылық етсең өзіңе, жамандық етсең өзіңе» деген мақалды қалай түсінесіңдер?

Дәйексөз

«Адамға қалай да болса көмек келтіретін ой мен іс-ізгілік деп аталады. Ізгілікке ұмтылу адамның жаратылысының өзінде бар нәрсе».

М.Жұмабаев

-Осы дәйексөзді қалай түсінесіңдер?

-Қандай адамды ізгі дейді?

Шығармашылық іс-әрекет, топтық жұмыс.

№1 топ- Жағдаят құрастыру, сахналау

№2 топ - Ізгілік сөзіне сөзжұмбақ құрастыру

Екі топқа да тапсырма:Ж. Баласағұнидың «Құтты білік» дастанынан үзінді түрінде алынған «Ізгілік» атты өленің еске түсіріп, көп нүктенің орнына сөздерді қою тапсырылады.

Ізгілік не? Тегі қандай? Түсі қандай өзінің?

............................................ қандай өзінің?

Ізгіліктің нышаны?

............................................ қайтпай құрақ ұшады.

Ізгі жүрек ...................... сатпайды,

Жомарт жандар ............................жатпайды,

Қайырымды жан ......................... есеппен,

Есе күтсең..........................................................

Қадірсіз зат ....................................................

Асыл нәрсе.............................орын алады.

Ізгі іс етсең-текті өмір сүргенің,

Жауыздығың ................................кіргенің.

...Ізгі ісіне опық жеген жан бар ма?

Жаманатты зауал таппай қалған ба?

Жамандықты қусаң, .........................

Жамандыққа жақсылық қып женесің.

Топпен ән айту.Жақсы адамдар

Әні мен сөзі: А. Оралов

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар,

Жақсы адамдар – бұзылмас тас қамалдар.

Табаныңның астында жатады әлі

Пенделіктен өресі аспағандар

Қайырмасы:

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар.

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар.

Жақсы адамдар.

Жақсы көрем сендерді жақсы адамдар,

Жүрегіңде өйткені аппақ ар бар.

Сендер жайлы шырқалар асқақ ән бар,

Жолы болсын ақ ниет бар адамдар!

Қайырмасы:

Жақсы адамдар, жақсы адамдар

Күйіп кетсін көре алмас бәтшағарлар

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Жолы болсын ақ ниет бар адамдар!

Жақсы адамдар.

Сендер жайлы шырқалар асқақ ән бар,

Жолы болсын ақ ниет бар адамдар!

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар,

Қарап өтсін сендерге басқа жандар.

Қайырмасы:

Жақсы адамдар, жақсы адамдар

Қарап өтсін сендерге басқа жандар

Жақсы адамдар, жақсы адамдар

Қарап өтсін сендерге басқа жандар

Жақсы адамдар.

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар.

Жақсы адамдар, жақсы адамдар,

Сендер аман болыңдар жақсы адамдар.

Жақсы адамдар.

Үй тапсырмасы

Дәптермен жұмыс.

Ғ.Жандыбаевтың мына өлең жолдарындағы ойды жалғастыру тапсырылады.

Нұрланып ізгі жандар тілегімен,

Күн күлер мейірімнің реңінен.

Әлемдік сыйластықтың қызыл жібі,

Өтеді әр адамның жүрегінен.

Сабақтың соңғы тыныштық сәті

(Тыныштық... бар жерде, тыныштық... бүкіл әлемде)

Сабақта айтылған ойларымызды жүрек түпкіріне бекітіп, түйейік. Өмірде жасаған жағымды іс-әрекеттеріміз шын жүректен шығып, ізгілікке ниеттелсін.