Жаңа сабақ "Қозы Көрпеш-Баян сұлу"

Ұзақ мерзімді жоспар тарауы: 9-бөлім. Күні: 31.01.2024 ж

Мұғaлiмнiң aты-жөнi: Темиржанова А.Н.

Мектеп: №16 ЖОББМ КММ

Сынып: 8 Қaтысқaндaр: Қaтыспaғaндaр:

Сaбaқ тaқырыбы

Қозы Көрпеш – Баян сұлу

Сабақтаіскеасатыноқумақсаты (оқубағдараламасынансілтеме)

8.Ж3.Жазба жұмыстарында символ мен кейіптеу түрлерін қолданып жазу.

Сабақтың мақсаты

Көркемдегіш құралдарды қолданып жазу

Көркем әдебиеттің негізгі жанрының бірі-эпостық поэмаға жататын лиро-эпостық жырлар жайында теориялық түсінік беру. Қозы Көрпеш-Баян сұлу жырын түсініп оқу. 

Бағалаукритерийі

Жазба жұмысында «Қозы Көрпеш – Баян сұлу» жырын негізге алып жазады;

Жазба жұмысында символ мен кейіптеу түрлерін қолданып жазады.

Жырдағы кейіпкерлердің іс-әрекетіне байланысты әрқайсысының басында болған күйініш-сүйініштерін пайымдайды, мінез ерекшеліктерін байқайды,ой-өрісі,дүниетанымы кеңейеді. 
Топта бірлесіп жұмыс істеуге, қажетті іс-әрекетте оқушының өз бетінше белсене орындауына мүмкіншілік беріледі. 

Тілдікмақсаттар

жаһандану, глобализация, үдеріс, ғаламдану

Құндылықтар

Өзіне және өзгеге құрмет көрсету, топтық жұмыстарда ынтымақтастық қарым-қатынас орнату, жүктелген жауапкершілікті сезіну.Ұлттық құндылықтарды меңгерту (салт-дәстүрлер)

Жаһандықазаматтыққатәрбиелеу

Әлемдікжаһанданутуралымәлімет беру.

АКТ дағдысынқолдану

Таныстырылымслайды, аудиомәтін, мульфильм

Өмірменбайланыс

Қоғамдаболыпжатқанғылыми-техникалықпрогресстікүнделіктіөмірдепайдалану.

Пәнаралықбайланыс

Тарих (оқиға кезеңі) , география (жер-су аттары)

Алдыңғыбілім

Шешіндікөнер

Сабақ барысы

Жоспарланған кезеңдері

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Дерек көздер

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту. Қозы мен Баян туралы әнді тыңдату.

http://www.youtube.com/watch?v=pJ3k2tEJlcM

Сұрақтар: -Ән не туралы? Қандай әсер алдыңыздар?

Қозы мен Баян есімдерін естігенде ойымызға не келді?Ойымызды 2 мин. жазамыз. Ойымызға келген сөзді тізбектеп жаза береміз.

Топтастыру.Суреттер арқылы топтасады.

Қозы мен Баян туралы әнді тыңдайды.

Сұрақтарға жауап береді.

Суретер арқылы топтасады.

ҚБ

Бас бармақ.

http://www.youtube.com/watch?v=pJ3k2tEJlcM

Сабақтың ортасы

Мағынаны тану кезеңі. Ой шақыру

- Cимвол дегеніміз не?

-Кейіптеу дегеніміз не?

Кіріспе бөлім

Символ - суреткер сомдаған кермек туындының түпнегізін төркіндеттіретін аса мәнді өзектердің бірлігінен, тектестігінен туындайтын деректі бейне. Төмендегі суреттерде махаббаттың символы суреттелгенін мұғалім түсіндіреді.

Қозы Көрпеш — Баян Сұлу — XIII-XIV ғасырлардан бастап жырланып, XIX ғасырдың ортасында қағазға түскен қазақ халқының лиро-эпостық жыры. Поэма Сыбанбай, Бекбау, Жанақ, Шөже ақындардың орындауында ауызша таралған. 20-ға жуық нұсқасының ішінен ең белгілісі - Жанақтың нұсқасы. Алғаш ел арасынан жинап, хатқа түсіргендер: Г.Саблуков (1830), Ғ.Дербісалин (1834), А.Фролов (1841), Шоқан Уәлиханов (1856). Жырдың мазмұнын М.Путинцев орыс тіліне аударып бастырды (1856), кейін В.Радлов "Түркі тайпаларының халық әдебиеті үлгілері" жинағының 3-томына еңгізді (1870).

Кейіптеу– әр түрлі жануарларды, табиғат құбылыстарын немесе жансыз нәрселерді адам кейпіне келтіріп суреттейтін көркемдік тәсіл. Қазақ халқының бірқатар эпостықжырларында атқа тіл бітіп, адамша ойлап, сезетіндей етіп бейнеленеді. Ертегілер мен сықақ-мысалдарда қасқыр, түлкі, қоян,тағы басқа жануарлар адам кейпінде суреттеледі. Жазба әдебиетте кейіптеудің жаңа үлгілері мол ұшырасады. Мысалы, Абайдың “Қыс” атты өлеңінде қыс мезгілі мейірімсіз, түсі суық, қатал шал кейпінде бейнеленген.

Мұғалім кейіптеуді түсіндіру үшін «Қыс» өлеңін оқиды. Оқушылар өлеңнің мазмұны бойынша сурет салады. Мұғалім Осы тапсырма арқылы кейіптеуді түсіндіреді де, символ мен кейіптеуді салыстырады.

«Қыс» өлеңі

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,

Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.

Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,

Басқан жері сықырлап, келіп қалды.

Дем алысы - үскірік, аяз бен қар,

Кәрі құдаң - қыс келіп, әлек салды.

Негізгі тапсырма.«Махаббат пен достықтың символы ретінде нені ұсынар едің?» тақырыбында шағын эссе жазыңыз.

Көлемі 90 сөз.

Сызбадағы жоспарға назар аударайық

7 6 5 4 3 2 1

Әңгіменің басталуы

Қарабай мен Сарыбай аңға шығуымен

Әңгіменің дамуы

Екі бай балаларын айттырады

Әңгіменің байланысуы

Сарыбайдың дүние салуы

Әңгіменің шиленісі

Қарабайдың көшіп кетуі

Шарықтау шегі

Қарабай Қодармен уәделесуі

Әңгіменің шешімі

Қозының Баянды іздеп келуі

Қорытынды

Ғашықтардың қосыла алмаулары

1. Жырдың басты тақырыбы не?

2. Жырда қазақ халқының қандай салт-дәстүрі орын алған ?

3. Өз елімен көшіп бара жатқанда кім қоштасып, зарланған, оқулықтан тауып оқу.

3.«Кім? Қашан? Қайда?» ойыны.

Жырдан үзінділер келтірмін, оқушылар қай кейіпкердің қашан, қайда айтқанын айтады.

«» тобына

1. – Қареке-ау, хан болыпсыз, сізді көрдік,

Жасы үлкен бай екенсіз, сәлем бердік...

Сарекем дүние салып кеткеннен соң

Біз биыл құдіретпен не көрмедік?!...

2. – Ханым-ай, ақ сұңқарым , сені көрдім,

Мен шошындым түсімнен бүгінгі күн,

Ежелден хан-қарашы адам едік,

Хан ием жолыққалы сізге келдік....

3. Қыз берсең, сен атасың, мен баламын,

Не қылып тең құрбымнан кем қаламын?

Асыраған қызыңды мен алмаймын,

Жалғыз қызың баянды мен аламын...

4. Қодекең естіп білді осы халді,

Іші күйіп, кәпірдің басы айналды,

Артын түйсе, қапталы быт-шыт болып,

Бармақ етін тісімен жұлып алды...

«Шпағат» тобына.

1. Бір жерег Қозы аттан түседі енді,

Бір киім тазшаның реңін берді.

Аягөзді құлдилап келе жатса,

Өзенде қой жайлаған таз кездей келді...

2. Сол Айбас, тоқтамады тағы шапты,

Мәнісін тамам жолдың оймен тапты.

Қыздың берген мейізі түсіп қалып,

«Мейәзек» деп тау атын қоя сапты...

3. – А, тазша , олай болса, мал сойғаның,

Құдайым дүниесіне сен тойғаның.

Сенің сәлдең басыңнаң жерге түссе,

Бес уақыт намазға бас қойғаның....

4. Сол күндегі жандардан Қодар епті,

Уағда қылған сертіне анық жетті,

Жан аямай қимылды қылып-қылып,

Неғылсада Бетпақтан алып өтті...

Дұрыс жыуапқа жұлдызшалар беріледі.

Ой шақыру әдісіне қатысады

Сұрақтарға жауап береді.

Символ деген сөзбен танысады.

Қозы Көрпеш-Баян сұлу жырымен танысады

Кейіптеу деген сөзбен танысады.

Бағалау критерийі:

Бағалау критерийі	Тапсырма №	Дескриптор
		Оқушы
Шығарманың (өлеңдер, әңгімелер, баллада, повесть) мазмұнын, негізг 450 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап табыс табыңыз! Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз. (kaspi Gold, Halyk bank) Соңғы бір жылда: 45 000 000 ₸ Авторлар тапқан ақша Толығырақ Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Қазақ тілі пәні бойынша барлық материалдарды көру Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ