Пән: дүниетану Мектеп:

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

Мұғалімнің аты –жөні:

Машықкер:

Күні:

Сынып:3 Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Көшпелілер мен отырықшылардың өмір салты.»

Осы сабақта қол жеткізлетін оқу мақсаттары:

3.3.1.1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін түсіндіру

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар: - көшпелілердің маусымдық жайылымдары мен жер өңдеушілердің өмірлері туралы біледі;

Көптеген оқушылар: Көшпелі және отырықшы өмір салтын ажыратады

Кейбір оқушылар:

Бағалау критерийлері:

- Көшпелі және отырықшы өмір салттарын салыстырмалы түрде талдайды;

- Көшпелілердің маусымдық жайылымдары туралы айтады.

Тілдік мақсат:

отырықшы және көшпелі өмір сүру салты

Көшпелі –кочевник- nomad

Егінші – земледелец –far mer

Пәнаралық байланыстар:

Математика

АКТ пайдалану дағдылары:

Белсенді тақта

Бастапқы білім:

Оқушылар ежелгі адамдардың өмірі, ежелгі артефактілер және қалалар, отырықшы және көшпелі өмір сүру салты туралы 1 сыныпта «Саяхат» , 2 сыныпта « Салт-дәстүр және әдебиет» тарауларынан оқып танысқан

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақта жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

Психологиялық дайындық

-Сәлеметсіңдер ме,оқушылар!

-Бүгінгі сабағымызды мына өлең жолдарымен бастайық:

Күндей жадырап,

Айдай арайлап.

Судай мөлдір таза көңілмен,

Бүгінгі сабақты бастайық.

-Жарайсыңдар оқушылар! Осындай көңіл-күймен сабағымызды әрі қарай жалғастырамыз.

Спорт –денсаулық кепілі. Өткен сабақты қайталау,пысықтау.

-Спорттың денсаулыққа қандай пайдасы бар?

-Спорт түрлері нешеге бөлінеді ?

- Спорт түрлері қандай болып бөлінеді?

-Қазақстан спортшыларын ата?

Ольга Шишигина, Бекзат Саттарханов, Ермахан Ыбрайымов, Бақтияр Артаев, Бақыт Сәрсекпаев, Илья Ильин, Александр Винокуров ,Геннадий Головкин

Музыкалық сүйемелдеу

Сабақтың ортасы

ІІІ.Жаңа сабақ

Сергіту сәті

Сабақтың соңы

V. Қорытынды

«Қазақтың көшпелі мәдениеті»

https://www.youtube.com/watch?v=usNPed6t3zE

Көрнекті қазақ ғалымы Шоқан Уәлиханов «Көшпелі елдің тұрмысында азығы да,сусыны да,киімі де малдан..... ,» деп жазды.Ғалымның сөзін мысалмен дәлелде.

«Сызбаны оқы» стратегиясы (ұжымда)

Оқушыларға көшпелілердің маусымдық жайылымдары туралы сызба ұсынылады. Олар сызбаны пайдалана отырып, жыл мезгілдеріне сәйкес көшпелілердің жайылымдарды ауыстыруы туралы әңгімелеу керек.

Жайлау – жазғы қоныс. Жайлауды суы мол, шөбі шүйгін, маса-сона, шыбын-шіркейі аз жерлерден таңдайды. Қазақ елінің дәстүрлі жайлауы. Халық қыстаудан көктеуге, көктеуден жайлауға, жайлаудан күзеуге көшіп отырды. Жайлау мен қыстау малға тиімді, тіршілікке қолайлы, көшіп-қонуға ыңғайлы жерлерден таңдап алынды. 

Қыстау - қазақтың байырғы қысқы мекенжайы, әдетте суы бар, ықтасынды, оты мол жерлерде орналасады. Қыстау аумағы, негізінен шарбақпен қоршалады. Айналасында ор қазылған қора жайлары болады. Қыстаудағы тұрақжай түрлері: киіз үй, қоржын үй, жер үй, ас үй, сондай-ақ, шаруашылыққа арналған мал қора, тезек қора, пішен қора, т.б.

Көш жүгі жаздай даярланған азық-түлік, киіз-төсеніш, үй жабдықтары, қыстық киім есебінен құралып, күзге қарай молыға, ауырлай түседі. Күзеуге шығынсыз, аман-есен жету мақсатында, алғашқы күндері көш баяу қозғалады. Күзеуге мал баспаған, оты мол, қыстауға жақындау жайылым таңдап алынады

Көктеу– көктемгі қоныс; шөптің жаңадан қаулап шыққан кезінде, көктем айларында мал жаятын өріс. 

Жайлау, Көктеу, Күзеу және Қыстау сөздерін сөздіктеріне немесе дәптерлеріне жазып алады. Оқушылар осы сөздердің түбірлеріне қарап, өздері анықтама беріп көреді: Жаз, Көктем, Күз, Қыс.

• «Суретші» тапсырмасы (топта)

Оқулықтағы отырықшылар туралы мәтінмен таныстыру. Топта «Отырықшылар немен айналысады?» , «Көшпелілер не бағады?» тақырыбына сурет салып, постер қорғау.

Жұмыстың нәтижесі: постерді қорғау.

1. «Кестені толтыр» тапсырмасының таратпа парағы

Жұптағы оқушыларға көшпелі және егінші рөлдерін бөліп алуларын сұрау . Олар әңгімелесу үшін әрқайсысы 5 сұрақтан жазулары керек. Кейін сол сұрақтарын кестеге (әркім өз бағанына) жазып шығады. Осы кестедегі жазылған сұрақтарға сәйкес жұптар өзара әңгімелеседі.

«Алма ағашы» әдісі

Жасыл түсті алма – бүгін бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын, менің көңіл күйім көтеріңкі.

Сары түсті алма – мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл күйім жоқ.

Шағын бейне ролик