Ж.Бәдешұлы"Жалғыз" поэмасы және ұлттық мүдде

Бөлім: Тарих тағылымы

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасы және ұлттық мүдде

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

10.1.5.1 ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

• Шығармадағы ұлттық құндылықты анықтау;

Көптеген оқушылар:

• Ұлттық құндылық көрінісіне шығармадан дәлел келтіру;

Кейбір оқушылар:

• ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру.

Бағалау критерийлері

• ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіреді.

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану, талдау.

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: Жалғыздық,алты алаш, нұрлы бояу,ай, күн, жер.

Диалог құруға/ шығарма жазуға арналған пайдалы

тіркестер: Жыр болып мәңгі жасауға,жалғыз арқар, жалғыз оқ,келер ұрпақ, келер күн.

Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Ақын неліктен өзін жалғыз сезінеді?

2. Поэмадағы автор идеясы қандай?

3. Неліктен ақын «Жалғыздықтан қорықпаймын, топқа, жікке бөлінген,

Құм төбедей өрілген тобырлардан қорқамын» дейді?

Не себепті ақын поэмаға «Жалғыз» деп тақырып берді деп ойлайсыз?

Құндылықтарға баулу

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы(6-құндылық).

Осыған дейін меңгерілген білім

Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасы

Жоспар

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың

басы

І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеп, зейінін сабаққа аудару.

Жағымды психологиялық ахуал.

ІІ. Қызығушылықты ояту. «Мендік пікір» арқылы Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасынан алған әсерін жеткізу.

• Мені қинағаны…

• Мені түңілдіргені…

• Мені жұбатқаны…

• Мені өкіндіргені…

• Мені үрейлендіргені…

• Мені сүйсіндіргені…

• Мені қуантқаны…

• Мені қайраттандырғаны…

• Менің тілегім…

• Мені қызықтырғаны…

• Біздің түйгеніміз:

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты анықталады.

Оқушылар «Мендік пікір» арқылы Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасынан алған әсерін жеткізеді.

10-сынып «Қазақ әдебиеті» оқулығы

Сабақтың

ортасы

ІІІ. Мағынаны тану. Әр топқа поэма үзіндісі беріледі. Поэма жолдарының мазмұндық құрылымына талдау жасайды.

1-тапсырма.

Поэма мазмұнын талдау үшін топтарға бірігіп, рөлдерін бөліп алады:

1-оқушы: таныстырушы- поэманың идеясы мен тақырыбын таныстырады.

2-оқушы: байланыстырушы – поэма идеясын өмірмен байланыстырады.

3-оқушы:салыстырушы: поэманы басқа ақынның осы мазмұндас шығармасымен салыстырады.

4-оқушы: суретші – поэма мазмұны бойынша сурет салады.

Бір рөл алған әр топтың мүшесі жаңа топ құрап, ой тізбегін құрастырады. Мазмұндық құрылым сақталуы тиіс.

Дескриптор:

• поэманың идеясы мен тақырыбын анықтайды;

• поэма идеясын өмірмен байланыстырады;

• поэманы басқа ақынның осы мазмұндас шығармасымен салыстырады;

• поэма мазмұны бойынша сурет салады.

ҚБ

2-тапсырма.

Кестені топта талқылап толтырады. Еліміздің тарихымен байланыстыра отырып, ұтымды пікір білдірулері тиіс.

1-топ.

Жалғыз

Ғұлама таулардың тұрғыны - арқар, құлжаны кәнігі мергендер күзде, тек қана күзде аулайды. Жауынға бөртіп, шыққа шыланып піскен қара жусанды қарпытып, тасты жарып шыққан мөлдір бұлақпен шөлін басқан еркін, қамсыз хайуандар, қуатты, қоңды шіркіндер мергеннің қақ жүректен көздеп атқан тосын оғы дөп тигенде былайғы аңдардай бірден құлап түсіп, жан тәсілім етпейтін көрінеді. Қойдың құмалағындай қорғасын оқтың уы ұлы денесіне тегіс жайылып болғанша сағаттап, тәуліктеп жылжымай қарысып тұра береді екен. Мұны ежелгі аңшылар қауымы “оққа сүйенген жалғыз арқардай” деген тәмсіл арқылы еске салады. Ақынша айтсақ:

Жалғыз арқар.

Жалғыз оқ.

Жалғыз құздың басында –

Селт етпейді боранға,

Селк етпейді жасынға.

Мұңлы қоңыр жанары бір жанады, бір өшіп,

Ажалына сүйеніп, қатып қалған сіресіп.

Қос өкпесі деміксе - жусан исі бұрқырап,

Таңғажайып тағдырға тау тағысы тұр шыдап.

2-топ.

Өз діңіне сүйеніп,

Шайқалса да жарықтық құламайды құрдымға –

Тамыры шынжыр болаттан.

Батыр Баян бабамыз ақ найзаға сүйеніп,

Ел қорғаған қасқайып,

Көкірегін кекті жас шайып.

Киелі қара шаңырақ, сүйеніп қызыл уыққа, уыққа емес рухқа.

Ана тіл ақ боз биедей оқыранып, жер тарпып,

Талқандап тұсау, кісенді ілінбеген құрыққа.

Ақ бесікке сүйеніп,

Әлди-әлди әндетіп анамыз бөбек тербеткен.

Әкем қырдың басында ақ таяққа сүйеніп,

Ақтылы қой төлдеткен.

3-топ.

Жоңғар құмын омбылап, Сары-Арқаға жеткенше –

Қияметтей жол жүрдім.

Өкпемді қарып ыстыққа, жүректі аяз, тоңға ұрдым.

Адамша ерлік жасадым, бұралқы иттей болдырдым.

Өмір сүрдім дегенім - тырағай тірлік, тірі егес.

Тек өлген соң боламын құбылмалы құр елес.

Алабөтен тағдырым

Такламакан шөліндей жазы ыстық, қысы аяз.

Қабірімнің басына сексеуіл өсер, гүл емес ...

Жалғыздыққа сүйенген, Мен де жалғыз арқармын.

Жалғыз өлең дарыса, жүректегі тарқар мұң.

Жырдың уы бойыма жайылғанда өлермін,

Өзі айтады үкімін келер ұрпақ, келер күн.

4-топ.

ұл жалғанда кім жалғыз?!

Ақ борықтай Ай жалғыз, Айдан нұрлы Күн жалғыз.

Жарқырап тұрған Шолпан да жалғыздығын сезінер,

Таң алдында көз ілер...

Жыр боп мәңгі жасарға, Абай жалғыз қашанда.

Абай жалғыз болғасын, екеу емес Мағжан да.

Аспанды бұлт торлайды, жауынсыз жер сорлайды.

Абылай хан жалғыз болғансын, Бұхар екеу болмайды.

Махамбет жалғыз құбылыс, Исатай оқыс бұрылыс.

Ақжайық көздің жасындай, Қарой топырақ бір уыс...

Қиял - қыран, ақыл - шың. Майдансыз қайтпас жау беті.

Сен де, жалғыз батырсың. Ер Баукең Момыш әулеті.

Көңілде бар көп түйткіл, айтыла бермес көбінде.

Өмір жалғыз болғасын, екеу емес өлім де.

Өз көзіммен көргем жоқ, себебі әлі өлгем жоқ.

Тозақ та жалғыз деседі, жұмақ та жалғыз деседі.

188тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Қазақ әдебиеті пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары