Бөлім: Тарих тағылымы

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 10

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасы және ұлттық мүдде

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

10.1.5.1 ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру.

Сабақтың мақсаттары

Барлық оқушылар:

• Шығармадағы ұлттық құндылықты анықтау;

Көптеген оқушылар:

• Ұлттық құндылық көрінісіне шығармадан дәлел келтіру;

Кейбір оқушылар:

• ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру.

Бағалау критерийлері

• ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіреді.

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану, талдау.

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: Жалғыздық,алты алаш, нұрлы бояу,ай, күн, жер.

Диалог құруға/ шығарма жазуға арналған пайдалы

тіркестер: Жыр болып мәңгі жасауға,жалғыз арқар, жалғыз оқ,келер ұрпақ, келер күн.

Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Ақын неліктен өзін жалғыз сезінеді?

2. Поэмадағы автор идеясы қандай?

3. Неліктен ақын «Жалғыздықтан қорықпаймын, топқа, жікке бөлінген,

Құм төбедей өрілген тобырлардан қорқамын» дейді?

Не себепті ақын поэмаға «Жалғыз» деп тақырып берді деп ойлайсыз?

Құндылықтарға баулу

Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы(6-құндылық).

Осыған дейін меңгерілген білім

Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасы

Жоспар

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың

басы

І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеп, зейінін сабаққа аудару.

Жағымды психологиялық ахуал.

ІІ. Қызығушылықты ояту. «Мендік пікір» арқылы Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасынан алған әсерін жеткізу.

• Мені қинағаны…

• Мені түңілдіргені…

• Мені жұбатқаны…

• Мені өкіндіргені…

• Мені үрейлендіргені…

• Мені сүйсіндіргені…

• Мені қуантқаны…

• Мені қайраттандырғаны…

• Менің тілегім…

• Мені қызықтырғаны…

• Біздің түйгеніміз:

Сабақтың тақырыбы мен мақсаты анықталады.

Оқушылар «Мендік пікір» арқылы Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасынан алған әсерін жеткізеді.

10-сынып «Қазақ әдебиеті» оқулығы

Сабақтың

ортасы

ІІІ. Мағынаны тану. Әр топқа поэма үзіндісі беріледі. Поэма жолдарының мазмұндық құрылымына талдау жасайды.

1-тапсырма.

Поэма мазмұнын талдау үшін топтарға бірігіп, рөлдерін бөліп алады:

1-оқушы: таныстырушы- поэманың идеясы мен тақырыбын таныстырады.

2-оқушы: байланыстырушы – поэма идеясын өмірмен байланыстырады.

3-оқушы:салыстырушы: поэманы басқа ақынның осы мазмұндас шығармасымен салыстырады.

4-оқушы: суретші – поэма мазмұны бойынша сурет салады.

Бір рөл алған әр топтың мүшесі жаңа топ құрап, ой тізбегін құрастырады. Мазмұндық құрылым сақталуы тиіс.

Дескриптор:

• поэманың идеясы мен тақырыбын анықтайды;

• поэма идеясын өмірмен байланыстырады;

• поэманы басқа ақынның осы мазмұндас шығармасымен салыстырады;

• поэма мазмұны бойынша сурет салады.

ҚБ

2-тапсырма.

Кестені топта талқылап толтырады. Еліміздің тарихымен байланыстыра отырып, ұтымды пікір білдірулері тиіс.

1-топ.

Жалғыз

Ғұлама таулардың тұрғыны - арқар, құлжаны кәнігі мергендер күзде, тек қана күзде аулайды. Жауынға бөртіп, шыққа шыланып піскен қара жусанды қарпытып, тасты жарып шыққан мөлдір бұлақпен шөлін басқан еркін, қамсыз хайуандар, қуатты, қоңды шіркіндер мергеннің қақ жүректен көздеп атқан тосын оғы дөп тигенде былайғы аңдардай бірден құлап түсіп, жан тәсілім етпейтін көрінеді. Қойдың құмалағындай қорғасын оқтың уы ұлы денесіне тегіс жайылып болғанша сағаттап, тәуліктеп жылжымай қарысып тұра береді екен. Мұны ежелгі аңшылар қауымы “оққа сүйенген жалғыз арқардай” деген тәмсіл арқылы еске салады. Ақынша айтсақ:

Жалғыз арқар.

Жалғыз оқ.

Жалғыз құздың басында –

Селт етпейді боранға,

Селк етпейді жасынға.

Мұңлы қоңыр жанары бір жанады, бір өшіп,

Ажалына сүйеніп, қатып қалған сіресіп.

Қос өкпесі деміксе - жусан исі бұрқырап,

Таңғажайып тағдырға тау тағысы тұр шыдап.

2-топ.

Өз діңіне сүйеніп,

Шайқалса да жарықтық құламайды құрдымға –

Тамыры шынжыр болаттан.

Батыр Баян бабамыз ақ найзаға сүйеніп,

Ел қорғаған қасқайып,

Көкірегін кекті жас шайып.

Киелі қара шаңырақ, сүйеніп қызыл уыққа, уыққа емес рухқа.

Ана тіл ақ боз биедей оқыранып, жер тарпып,

Талқандап тұсау, кісенді ілінбеген құрыққа.

Ақ бесікке сүйеніп,

Әлди-әлди әндетіп анамыз бөбек тербеткен.

Әкем қырдың басында ақ таяққа сүйеніп,

Ақтылы қой төлдеткен.

3-топ.

Жоңғар құмын омбылап, Сары-Арқаға жеткенше –

Қияметтей жол жүрдім.

Өкпемді қарып ыстыққа, жүректі аяз, тоңға ұрдым.

Адамша ерлік жасадым, бұралқы иттей болдырдым.

Өмір сүрдім дегенім - тырағай тірлік, тірі егес.

Тек өлген соң боламын құбылмалы құр елес.

Алабөтен тағдырым

Такламакан шөліндей жазы ыстық, қысы аяз.

Қабірімнің басына сексеуіл өсер, гүл емес ...

Жалғыздыққа сүйенген, Мен де жалғыз арқармын.

Жалғыз өлең дарыса, жүректегі тарқар мұң.

Жырдың уы бойыма жайылғанда өлермін,

Өзі айтады үкімін келер ұрпақ, келер күн.

4-топ.

ұл жалғанда кім жалғыз?!

Ақ борықтай Ай жалғыз, Айдан нұрлы Күн жалғыз.

Жарқырап тұрған Шолпан да жалғыздығын сезінер,

Таң алдында көз ілер...

Жыр боп мәңгі жасарға, Абай жалғыз қашанда.

Абай жалғыз болғасын, екеу емес Мағжан да.

Аспанды бұлт торлайды, жауынсыз жер сорлайды.

Абылай хан жалғыз болғансын, Бұхар екеу болмайды.

Махамбет жалғыз құбылыс, Исатай оқыс бұрылыс.

Ақжайық көздің жасындай, Қарой топырақ бір уыс...

Қиял - қыран, ақыл - шың. Майдансыз қайтпас жау беті.

Сен де, жалғыз батырсың. Ер Баукең Момыш әулеті.

Көңілде бар көп түйткіл, айтыла бермес көбінде.

Өмір жалғыз болғасын, екеу емес өлім де.

Өз көзіммен көргем жоқ, себебі әлі өлгем жоқ.

Тозақ та жалғыз деседі, жұмақ та жалғыз деседі.

Жүктеу

ЖИ арқылы жасау

ЖИ арқылы жасау

Бөлісу

Материалға шағымдану

Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз

Жариялаған:

.

22 Сәуір 2024

1491

Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз

Шағымды қалдыру

Ж.Бәдешұлы"Жалғыз" поэмасы және ұлттық мүдде

Тақырып бойынша 11 материал табылды

Ж.Бәдешұлы"Жалғыз" поэмасы және ұлттық мүдде

Материал туралы қысқаша түсінік

ҚМЖ

Материалды жүктеу

Материалдың қысқаша нұсқасы

Бөлім: Тарих тағылымы		Мектеп:
Күні:		Мұғалімнің аты-жөні:
Сынып: 10		Қатысқан оқушылар саны:	Қатыспағандар:
Сабақтың тақырыбы		Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасы және ұлттық мүдде
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары		10.1.5.1 ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру.
Сабақтың мақсаттары		Барлық оқушылар: Шығармадағы ұлттық құндылықты анықтау; Көптеген оқушылар: Ұлттық құндылық көрінісіне шығармадан дәлел келтіру; Кейбір оқушылар: ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіру.
Бағалау критерийлері		ұлттық құндылықтардың маңыздылығын контекстермен үндестіреді.
Ойлау дағдыларының деңгейі		Қолдану, талдау.
Тілдік мақсаттар		Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер: Жалғыздық,алты алаш, нұрлы бояу,ай, күн, жер. Диалог құруға/ шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер: Жыр болып мәңгі жасауға,жалғыз арқар, жалғыз оқ,келер ұрпақ, келер күн. Талқылауға арналған сұрақтар: 1. Ақын неліктен өзін жалғыз сезінеді? 2. Поэмадағы автор идеясы қандай? 3. Неліктен ақын «Жалғыздықтан қорықпаймын, топқа, жікке бөлінген, Құм төбедей өрілген тобырлардан қорқамын» дейді? Не себепті ақын поэмаға «Жалғыз» деп тақырып берді деп ойлайсыз?
Құндылықтарға баулу		Тарихтың, мәдениет пен тілдің біртұтастығы(6-құндылық).
Осыған дейін меңгерілген білім		Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасы
Жоспар
Сабақтың кезеңі/ уақыт	Педагогтің әрекеті		Оқушының әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеп, зейінін сабаққа аудару. Жағымды психологиялық ахуал. ІІ. Қызығушылықты ояту. «Мендік пікір» арқылы Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасынан алған әсерін жеткізу. Мені қинағаны… Мені түңілдіргені… Мені жұбатқаны… Мені өкіндіргені… Мені үрейлендіргені… Мені сүйсіндіргені… Мені қуантқаны… Мені қайраттандырғаны… Менің тілегім… Мені қызықтырғаны… Біздің түйгеніміз: Сабақтың тақырыбы мен мақсаты анықталады.		Оқушылар «Мендік пікір» арқылы Жәркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасынан алған әсерін жеткізеді.		10-сынып «Қазақ әдебиеті» оқулығы
Сабақтың ортасы	ІІІ. Мағынаны тану. Әр топқа поэма үзіндісі беріледі. Поэма жолдарының мазмұндық құрылымына талдау жасайды. 1-тапсырма. Поэма мазмұнын талдау үшін топтарға бірігіп, рөлдерін бөліп алады: 1-оқушы: таныстырушы- поэманың идеясы мен тақырыбын таныстырады. 2-оқушы: байланыстырушы – поэма идеясын өмірмен байланыстырады. 3-оқушы:салыстырушы: поэманы басқа ақынның осы мазмұндас шығармасымен салыстырады. 4-оқушы: суретші – поэма мазмұны бойынша сурет салады. Бір рөл алған әр топтың мүшесі жаңа топ құрап, ой тізбегін құрастырады. Мазмұндық құрылым сақталуы тиіс. Дескриптор: поэманың идеясы мен тақырыбын анықтайды; поэма идеясын өмірмен байланыстырады; поэманы басқа ақынның осы мазмұндас шығармасымен салыстырады; поэма мазмұны бойынша сурет салады. ҚБ 2-тапсырма. Көтерілген мәселе Ұлттық құндылық Дәлел (өлең жолы) Кестені топта талқылап толтырады. Еліміздің тарихымен байланыстыра отырып, ұтымды пікір білдірулері тиіс. 1-топ. Жалғыз Ғұлама таулардың тұрғыны - арқар, құлжаны кәнігі мергендер күзде, тек қана күзде аулайды. Жауынға бөртіп, шыққа шыланып піскен қара жусанды қарпытып, тасты жарып шыққан мөлдір бұлақпен шөлін басқан еркін, қамсыз хайуандар, қуатты, қоңды шіркіндер мергеннің қақ жүректен көздеп атқан тосын оғы дөп тигенде былайғы аңдардай бірден құлап түсіп, жан тәсілім етпейтін көрінеді. Қойдың құмалағындай қорғасын оқтың уы ұлы денесіне тегіс жайылып болғанша сағаттап, тәуліктеп жылжымай қарысып тұра береді екен. Мұны ежелгі аңшылар қауымы “оққа сүйенген жалғыз арқардай” деген тәмсіл арқылы еске салады. Ақынша айтсақ: Жалғыз арқар. Жалғыз оқ. Жалғыз құздың басында – Селт етпейді боранға, Селк етпейді жасынға. Мұңлы қоңыр жанары бір жанады, бір өшіп, Ажалына сүйеніп, қатып қалған сіресіп. Қос өкпесі деміксе - жусан исі бұрқырап, Таңғажайып тағдырға тау тағысы тұр шыдап. 2-топ. Өз діңіне сүйеніп, Шайқалса да жарықтық құламайды құрдымға – Тамыры шынжыр болаттан. Батыр Баян бабамыз ақ найзаға сүйеніп, Ел қорғаған қасқайып, Көкірегін кекті жас шайып. Киелі қара шаңырақ, сүйеніп қызыл уыққа, уыққа емес рухқа. Ана тіл ақ боз биедей оқыранып, жер тарпып, Талқандап тұсау, кісенді ілінбеген құрыққа. Ақ бесікке сүйеніп, Әлди-әлди әндетіп анамыз бөбек тербеткен. Әкем қырдың басында ақ таяққа сүйеніп, Ақтылы қой төлдеткен. 3-топ. Жоңғар құмын омбылап, Сары-Арқаға жеткенше – Қияметтей жол жүрдім. Өкпемді қарып ыстыққа, жүректі аяз, тоңға ұрдым. Адамша ерлік жасадым, бұралқы иттей болдырдым. Өмір сүрдім дегенім - тырағай тірлік, тірі егес. Тек өлген соң боламын құбылмалы құр елес. Алабөтен тағдырым Такламакан шөліндей жазы ыстық, қысы аяз. Қабірімнің басына сексеуіл өсер, гүл емес ... Жалғыздыққа сүйенген, Мен де жалғыз арқармын. Жалғыз өлең дарыса, жүректегі тарқар мұң. Жырдың уы бойыма жайылғанда өлермін, Өзі айтады үкімін келер ұрпақ, келер күн. 4-топ. ұл жалғанда кім жалғыз?! Ақ борықтай Ай жалғыз, Айдан нұрлы Күн жалғыз. Жарқырап тұрған Шолпан да жалғыздығын сезінер, Таң алдында көз ілер... Жыр боп мәңгі жасарға, Абай жалғыз қашанда. Абай жалғыз болғасын, екеу емес Мағжан да. Аспанды бұлт торлайды, жауынсыз жер сорлайды. Абылай хан жалғыз болғансын, Бұхар екеу болмайды. Махамбет жалғыз құбылыс, Исатай оқыс бұрылыс. Ақжайық көздің жасындай, Қарой топырақ бір уыс... Қиял - қыран, ақыл - шың. Майдансыз қайтпас жау беті. Сен де, жалғыз батырсың. Ер Баукең Момыш әулеті. Көңілде бар көп түйткіл, айтыла бермес көбінде. Өмір жалғыз болғасын, екеу емес өлім де. Өз көзіммен көргем жоқ, себебі әлі өлгем жоқ. Тозақ та жалғыз деседі, жұмақ та жалғыз деседі. Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Қазақ әдебиеті Сабақ жоспары 10 сынып 22.04.2024 1491 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: . Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ