| II. Жаңа материалмен танысу«Мағынаны таныту» | Теориялық материал.Оқушылардың үйден дайындап әкелген презентацияларын талдау. (алдын-ала тапсырмалар): 1-топ «Неміс-украиндар» өзге ұлт өкілдерінің тарихы жайында түсінік.2-топ «Орыс-татарлар» өзге ұлт өкілдерінде шығармаларын оқиды, хронологиялық кесте толтырады.3-топ «Қазақ-өзбектер» тарихтағы байланысын анықтау.Бірін-бірі бағалау «2 жұлдыз – бір тілек»
Тарих пәнінің мұғалімі:Жаңа тақырыпты оқытудың жоспары:Орыс халқы, Украиндар, Татарлар, Белорустар, Немістер, ПоляктарҚазақстанға басқа да ұлт өкілдерін қоныстандыру. ХҮІІІ-ХХ ғғ. Бас кезінде Қазақстанның байырғы халқы өкілдерінің басым көпшілігін құрады. 1897 жылы Қазақстанда барлығы 4147,7 мың адам тұрған болса, соның 80 пайыға жуығы қазақтар еді. Халықтың қалған бөлігін казактар мен қоныс аударған орыс шаруалары, сондай – ақ ұйғыр, дүнген, татар, өзбек, басқа да этностық топтар құрады. Осының ішінде Семей қаласында тұратын басқа ұлт өкілдері жайлы деректер жинау. Бізге белгілісі 1897 жылғы санақ бойынша Семей өлкесінде поляктардың көп тұрғандығы, болгарлар, немістер басым болған. Осыған сүйене отыра оқушылармен ары қарай зерттеу жұмыстары жүргізіледі. Жер аударылып келген поляктар Польшадағы 1830-1831, 1863-1864 жж Ресей империясына қарсы ұлт-азаттық көтерілістерге қатысушылар еді. Олардың едәуір бөлігін поляктардың таңдаулы тобы - дворяндар құрады. Поляктардың қатарында ақын-жазушылар, суретшлер мен дәрігерлер, инженерлер мен заңгерлер көп болды. Мәселен, Адольф Янушкевич қазақ халқының тарихын қызыға зерттеді. Суретші Бронислав Заселенский «Қырғыз даласының тіршілік-тынысы» деген ғажайып картинасын салды. Оның «Қазақсахарасына саяхат» деп аталатын альбом-кітабы 1865 жылы Парижде француз тілінде, 1991 жылы қазақ, орыс тілдерінде басылып шықты. Ақын Густав Зелинский қазақ өмірінен «Қырғыз» және «Дала» деген дастандар жазды. Владимир Недзведский Жетісу мұражайының негізін қалады.
Енді, осы тақырып төңірегінде меңгерген білімімізді қорытындылау үшін мынадай тапсырмалар орындаймыз:Білу және түсіну:Бұрыннан тұратын орыс шаруаларын қазақстардан қалай ажыратуға болатын еді?Украиндықтардың деревнялары өзге халық өкілдерінің тұратын жерлеріне қарағанда қалай ерекшеленді?Өлкеміздегі басқа ұлт өкілдері жайында не білеміз?Қолдану:Қосымша әдеби деректер мен интернет қорларын пайдаланып, Қазақстан халқының ассамблеясы жайында не айта аласың?Семей жеріне жер аударған Северин, Гросс «Қырғыздардың тұрмысын заңдық тұрғыда зерттеуге арналған материалдар» деген тамаша кітапта не жазды?Анализ: Орыс, украин, белорусс диаспораларының қалай қалыптасқаны туралы айтып бер? Біздің өлкемізде өзге ұлт өкілдерінің «Халықтар достастығы үйі» ненің дәлелінен?Синтез: Қосымша материалдарды пайдалана отырып қазіргі Қазақстанда тұратын, оның ішінде Семей өлкесінде тұратын басқа ұлт өкілдерінің санын анықтап, орналасқан аймақтарын көрсет? Өзге ұлт өкілдерімен біздің қарым-қатынасымыз қандай? Талда.Бағалау: Басқа ұлт өкілдерінің біздің жерімізде қоныстануы бізге қалай әсер етті? Жағымды және жағымсыз жақтары.
Ағылшын тілі мұғалімі:
Brainstorming:You know that we live in a multinational country. At first listen how the word “Hello” sounds in different languages.Азербайджанский Салам алейкумАнглийский Hello, HiБелорусский ПрывитаниеБолгарский ЗдравейтеГрузинский ГамарджобаНемецкий Guten TagУзбекский Салам алейкумУкраинский ПривітLet's stand in a circle and say hello to each other in different languages.KnowingListening to the text about :The People of Kazakhstan, Ethnic GroupsThe People of Kazakhstan, Ethnic GroupsKazakhs do not constitute a majority of Kazakhstan's population, but they do constitute a plurality: with 46 percent of the population, they are the single largest ethnic group. The next largest ethnic group in Kazakhstan is Russians, with 35 percent of the population. Russians are concentrated in the north and in large urban areas, whereas Kazakhs are the predominant ethnic group in rural areas. Other ethnic groups in Kazakhstan include Ukrainians, Germans, Uzbeks, Uygurs (Uighurs), Tatars, and Belarusians.Kazakhstan was the only Soviet republic in which the titular nationality (or ethnic group for which a republic was named) constituted less than 50 percent of the population. Large numbers of Russians and Ukrainians settled in Kazakhstan in the late 19th and early 20th centuries, after Central Asia became part of the Russian Empire. During World War II (1939-1945), the Soviet authorities deported Germans, Crimean Tatars, Koreans, and others to Kazakhstan from other parts of the Soviet Union. Another wave of large-scale immigration of Russians and other Slavs into Kazakhstan began in 1954 as part of a Soviet program to increase the amount of cultivated land in northern Kazakhstan. By 1959 Russians outnumbered Kazakhs in the republic. During the 1980s this demographic trend reversed. Birth rates were higher among Kazakhs, and the immigration of other ethnic groups abated. By 1989, when the last Soviet census was conducted, Kazakhs outnumbered Russians, although only by a slim margin. After Kazakhstan became an independent republic in 1991, the proportion of Kazakhs continued to increase because many Germans, Russians, and members of other ethnic groups left Kazakhstan, while a significant number of Kazakhs moved into the republic from the neighboring Central Asian states and from Mongolia.AnalysisAnswer the questions:What nationalities live in Kazakhstan?What traditions do you know of other nationalities?What traditional holidays do you know of other nationalities?What national dishes do you know of other nationalities?Do you have friends or neighbors of other nationalities?Do you agree that Kazakhstan is a multinational country?What national musical instruments do you know?Разминка.
Қазақ әдебиеті пәні мұғаліміПрезентация сұрақ-жауап. (БИС технологиясы бойынша 63 сөзден асатын шығарма жазу)Қазақстар мен орыс тұрғындары арасында өзара шаруашылық алмасу орын алды. Орыс қызы Мария Рекинаның есімі бүкіл қазақ даласына белгілі болды. «Дударай» әнін орыс қызы өзі ғашық болған қазақ жігітіне арнады. В. Марченко егістік топырағының құнарлығын арттыру мақсатымен тұқым себудің он танапты әдісін енгізді: «Сельский вестник», «Хлебороб» журналдарын үзбей оқып тұрды. Сол кездегі ең жаңа ауыл аруашылық техникаларын пайдаланды. 1905 жылы Киевте болған шеруге қатысқаны Ақмола облысының Ақмола уезіне жер аударылған Афанаси Латутаны Жоламан деген қазақ өкіл бала етіп асырап алып, оған Жақып Жоламанов деген есім берген. Жақып қазақ тілін меңгеріп алды және өз бетінше ізденіп, исламның негізін де үйреніп, мұсылман дінін қабылдады. Қазақтардың 1916 ж. ұлт-азаттық көтерілісі кезінде ол Қорғалжыңдағы көтерілісшілердің танымал басшыларының бірі болды.Қазақстардың тілін, әдет – ғұрпы және салт-санасын жақсы білгендіктен де татарлар сауда саттық саласын да делдалдық рөл атқарды. Татар көпестерінің қазақ даласындағы ықпалы мен беделі бірте-бірте күшейе түсті. Татарлардың ауқымды бір тобын Қазақстан аумағына Еділ бойы губернияларының помещиктері жер аударып жіберді. Татарлар өлкенің ірі Петропавл, Семей, Орал, Верный, Ақмола, Павлодар, Зайсан және Өскемен қалаларында тұрды. Олардың негұрлым жиі қоныстанған жерерінде татар слободкалары пайда болды. | Топтық жұмыс.Сұрақтар дайындайды.Топтар бір-біріне сұрақ қояды.Жұмыстарын қорғайды.Мұқият тыңдап, сұрақтар дайындайды.Видеороликті талдайды.
(Мұғалім оқушыларға кеңес береді, топбасшылары топтарын бақылап отырады, және бағалап отырады. Бағалау бағалау парағы арқылы жүргізіледі.)
|
25 Желтоқсан 2017
392
0 рет жүктелген
Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған