Кіші олимпиада мектебі

Түсінік хат

Қазақстанды әлемдік деңгейде таныту үшін білім жүйесі бәсекеге қабілетті жоғары деңгейде болуы қажет. Оқу үрдісі уақыт талабымен қаншама өзгермесін, бәрібір тек ұстаз ғана оның мазмұнын оқушы санасына жеткізеді. Шәкіртті оқу үрдісінде мұғаліммен бірдей субЪект ретінде танып, дара тұлға ретінде қабылдап, шығармашылық жұмысқа бағыттау, дарынды балалардың қабілеттерін дамытуға қолайлы жағдай туғызу- әр ұстаздың міндеті.

Қазіргі кезде балалар дарындылығын арттыру үшін көптеген жұмыстар істелінуде. Солардың ішінде дарынды оқушылар арасында гуманитарлық пәндер бойынша өткізілетін пәндік олимпиадалардың орны ерекше.

Пәндік олимпиадалар- оқушылардың білім деңгейін тексерудің бұқаралық сипаттағы жарыс түрінде өткізілетін бірден-бір формасы.

Жалпы пәндік олимпиадалар мектеп оқушыларының пәнге деген қызығушылығын тудырумен бірге, олардың білімін бағалаудың әділ жолы болып табылады.Мектеп оқушылары арасында қазақ тілі мен әдебиетінен пәндік олимпиада өткізудің басты мақсаты-дарынды оқушыларды іріктеу, кәсіптік бағдар бере отырып, қазақ тілі мен әдебиеті мамандығын игеруге шақыру, маман-кадрлар дайындауға үлес қосу, білім мен тәрбие берудің оңды жолдарын іздестіру.

Қоғамдық гуманитарлық ғылымдарының ішінде қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің оқушылардың танымдық қабілетін дамытудағы көтерер жүгі аз емес. Пәндік олимпиадаға оқушы таңдауда пән мұғалімі ең алдымен бала бойынан пәнге деген басым қызығушылығын, оның бойынан туа біткен қабілетін көре білуі қажет. Оқушының шығармашылық қабілетін іскер де білікті мұғалім ғана шебер ұйымдастыра алады.

Олимпиада резервтерін дайындауда ең алдымен оқушының пәнге қабілетін анықтап, төменгі сыныптан бастап дайындаған тиімді нәтиже береді. Дайындық жұмыстары жүйелі түрде, оқушының жас ерекшелігіне сай біртіндеп күрделендіріліп отыруы керек.

Олимпиада резервтерімен жұмыс жүргізудің дайындық жолдарына төмендегідей ұйымдастыру және оқу-әдістемелік бағыттарда жүзеге асуы тиіс:

1. Ең алдымен қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мектеп бағдарламасы шеңберінде сұрақтар мен тапсырмалар меңгерілуі керек, бірақ ол сұрақтар оқушыны шығармашылық ойларға жетелеуге тиіс;

2. Қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша алған теориялық білімдерін оқушы қолданбалық түрде көрсетуге, оның себеп-салдарын түсіндіруге, сөйлемдерді тіл білімінің салаларына сай талдай алуға, теориялық ұғымдарды меңгеруге, салыстырулар мен талдаулар жасау дағдыларын қалыптастыруға машықтануы керек.

3. Оқушы алдына қойған проблемаларға сараптау, айқындау, жіктеу, дәлелдеу, қажет болса болжам жасау негізінде өз көзқарасын білдіруге үйренуі қажет.

Осы мақсатта мектеп оқушыларын олимпиадаға дайындау мақсатында «Кіші олимпиада» мектебінің атқарар рөлі зор.

«Кіші олимпиада» мектебінің мақсаты:

Шығармашылық ізденіс арқылы оқушының ойлауын, қиялдауын, сана-

сезімін нақты біліммен қаруландыру, өзінің шамасы келетін мәселелер мен міндеттерді шеше білуге іскерлігі мен дағдыларын дамыту.

«Кіші олимпиада» мектебінің міндеті:

- Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мектеп бағдарламасы шеңберінде сұрақтар мен тапсырмаларын меңгер;

- Қазақ тілі мен әдебиеті пәні бойынша алған теориялық білімдерін оқушы қолданбалы түрде көрсету;

- сөйлемдерді тіл білімінің салаларына сай талдай алу;

- теориялық ұғымдарды меңгеру, салыстырулар мен талдаулар жасау дағдыларын қалыптастыруға машықтану;

- салыстырулар мен талдаулар жасау дағдыларын қалыптастыру;

- оқушы алдына қойған проблемаларға сараптау жасау негізінде өз көзқарасын білдіруге үйренуі қажет.

Күтілетін нәтиже:

• Алған білімдерін дәлелдеу арқылы көрсете алады;

• Эссе жазу түрлерін меңгереді;

• Сөйлемдер талдай алады;

• Тест сұрақтарына жауап береді;

• Көркемдегіш құралдарға талдау жасай алады.

• Ережелерді толық меңгереді.

Осы сатыға жету үшін басты назарда оқушының белсенді әрекеті шешуші роль атқарады.

Кіші олимпиада мектебінің бағдарламасы. Барлығы – 34 сағат, аптасына 1 сағат

Пайдаланатын әдебиеттер тізімі.

Мұғалімдер үшін:

1 Хасенов Ә. Тіл білімі. – Алматы: Санат, 2003.

2 Кеңесбаев І. Қазақ тіл білімі туралы зерттеулер. – Алматы: Ғылым, 1987.

3 Болғанбайұлы Ә., Қалиұлы Ғ. Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы.

4.Наралиева Р.Т., Тойғанбекова М.Ш. Қазақ тілі. – Алматы: Қазақ университеті, 2018.

5. Наралиева Р.Т., Тойғанбекова М.Ш., Сұлтанова Б.М. Оқу сауаттылығы. – Алматы: Қазақ университеті, 2019.

6. Наралиева Р.Т., Тастемирова Г.А., Тілеужанова Г.Т. Қазақ тілі. – Алматы: Қазақ университеті, 2017.

7.Агзамова З., Шаймерденова К. Қазақ тілі. – Алматы: Мектеп, 2009.

8. Балақаев М., Серғалиева М.С. Қазақ тілінің мәдениеті. – Алматы: Дәуір-Кітап, 2013.

9.3. Құлмағамбетова Б., Исанова А., Исингарина М. Қазақ тілін оқыту әдістемесі - Алматы.: Білім баспасы, 2000.

10. З.Қабдолов. «Сөз өнері».-Алматы: «Санат», 2003

Оқушылар үшін: