Климат түзуші факторлар

Пәні: География

Сыныбы: 8 ^ә

Мерзімі: 7.11. 18ж.

Мұғалімнің аты-жөні:

Шалбалаева Гүлнар Турмысовна

Сабақтың тақырыбы: Климат түзуші факторлар.

Мектеп: Арыс қаласы

И. Журба атындағы жалпы орта мектебі

Қатысқандар саны: 26

Қатыспағандар саны: 0

Осы сабақ қол жеткізілетін оқу мақсаттары

(оқу бағдарламасына сәйкес)

8.3.2.1. климат түзуші факторларды талдайды

Сабақтың мақсаттары

Климат түзуші факторлар туралы білімдерін жүйелеу. «Күн радиациясы» ұғымын қалыптастырып, оның түрлерімен (тура, шашыранды, жиынтық) таныстыру . Жергілікті жердің климатымен таныстыру.

Бағалау критерийі

1. Климат түзуші факторларды анықтауды түсінеді.

2.Терминдер ұғымын түсіне алады.

3. Шартты белгілерді біледі.Ауа температурасын анықтайды. 

Тілдік мақсаттар

Оқылым: Мәтінді оқи отырып климат түзуші факторларды зерделейді.

Тыңдалым: Бейне материалдарды, бір-бірінің пікірлерін тыңдайды.

Жазылым: Тақырып бойынша термин сөздер: тура радиация, жиынтық радиация, жұтылған радиация .... туралы жазбаша сипаттайды.

Құндылықтарға баулу

1. Жалпы құндылықтар: Жақсы қарым-қатынас орнату.

2. Ұлттық құндылықтар: Ұлттық бірлік, ұлттық қауіпсіздік.

Пән аралық байланыс

Биология , химия

Алдыңғы білім

Климат туралы біледі

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар түрлері

Ресурстар

Басталуы

(3 минут)

(5 минут)

Ұйымдастыру кезеңі; Психологиялық жағымды ахуал орнату.

Бір-біріне жақсы тілектер айту.

Презентация, слайд

-«Қиынды қағаз» әдісі арқылы топқа біріктіремін.

1 топ: «Өзен»

2 топ: «Көл»

3 топ: «Тау»

Бақылаушы сайланады, бақылаушы парағы беріледі.

Стикерлер

Үй тапсырмасын сұрау.

«Миға шабуыл» сұрақтар арқылы беріледі;

«Ой шақыру» 
1.Ауа райы дегеніміз не? 
2.Климат деген не? Климаттың географиялық ендікпен қандай байланысы бар?

3.Климатқа мұхиттар мен теңіздердің әсері неден байқалады?

4. Ауа массасы деген не? Ауа массаларының қандай түрлері бар? 
5. Континенттік климат пен теңіздік климаттың айырмасы неде? 
6. Ауа мен тіршілік иесі арасындағы байланыс туралы не айтасың? 
7. Ауа райын қалай болжайды?

8. Ауа райын зерттеу не үшін қажет?

9.Алдағы ашық, жазда ыстық, қыста аязды, ауа райының белгілері

10.Ауа райы бұзылар алдындағы белгілер? 

Бағалау «Себеттегі тәттілер” арқылы ынталандыру.

Слайд, интербелсенді тақта,

тәттілер

Ортасы

(2минут)

(10минут)

(5 минут)

(5минут)

(3 минут)

(5 минут)

Жаңа сабақ

Топтарға мәтінді бөліп беру.Мәтіндерді өз бетінше оқып, талқылайды, жаңа мағлұматтармен толықтырады.Суреттерге түсініктемелер береді.

1-ші топтың мәтінмен жұмысы

КЛИМАТ ТҮЗУШІ ФАКТОРЛАР әр жердің климатының сипатын анықтайтын себептер мен жағдайлар. Оларға оның географиялық ендігі, теңіз деңгейінен биіктігі, орографиясы, мұз, қар және өсімдік жамылғылары, Күн радиациясы, атмосфераның жалпы айналымы, мұхит ағыстары, мұхиттан алыстығы, тағы басқа жатады. Қазақстанның климаттық жағдайының айырмашылықтары метеорологиялық элементтердің, ал ең негізгісі, жер бетінде жылу мен ылғалдың айырмашылығынан көрінетіні анық. Бұл өз кезегімен күн радиациясының қарқындылығына, жер қыртысының құрамы мен қасиетіне, жергілікті жердің пішініне, зат пен энергия айналымына да байланысты.

2-ші топтың мәтінмен жұмысы

Жыл мезгілдері бойынша жылу мен ылғалдың қарым-қатынасына байланысты Қазақстан аймағының әр түрлі ауа массалары мен олардың қозғалысы тәуелді дамиды.

Ауа мен ауа массаларының қозғалысы жылу мен ылғалдың айырбасына, желдің, жауын-шашынның қалыстасуына және температураның тербелмелі өзгерісіне әсері елеулі.

3-ші топтың мәтінмен жұмысы

Климаттық жағдайдың алуан түрлі болуы, олардың жыл мезгілдері бойынша өзгеріп отыруы үздіксіз бір-бірімен тығыз байланыста дамитын 3 факторға: территорияның әр түрлі бөліктеріне күн радиациясының әрқалай түсуі, төсеніш беттің сипаты мен қасиетіне және осы айрымашылықтарды бәсеңдетін ауа ағынына байланысты. Климаттың континенттік деңгейі де осы факторларға бағынышты. Осыған байланысты Қазақстанның жекелеген аудандарының климаты ғана емес табиғи жағдайлары мен кешендері дамиды.

Өздік жұмыс «Сұраққа жетіп ал» әдісі

Өз бетінше ойлап, ақпаратты меңгере алады. Ақпаратпен ықыласпен жұмыс жасайды. Мәтінге, әңгімеге сұрақ қояды, тұжырымдайды. Сыныптастарының жауаптарын ықылас қойып тыңдайды және сұрақтар қояды. Таным әрекеті үрдісінде қарым-қатынас шеберлігі дамиды. Оқушылар оқығандары бойынша бір-біріне сұрақ қояды және талқылайды.

Бағалау «Табиғат суреттері» арқылы жүргілді.

Электронды оқулық

Жазу дәптерлері

Интербелсенді тақта

«Кластерлер» әдісі.(топтық жұмыс)

І-топ – Арктикалық ауа массасының еліміздің аумағының климатын өзгертудегі әсерін анықтау;

ІІ-топ –Қоңыржай ауа массасының еліміздің аумағының климатын өзгертудегі әсерін анықтау;

ІІІ- топ – Тропиктік арктикалық ауа массасының еліміздің аумағының климатын өзгертудегі әсерін анықтау;

Оқулық.

Топтық жұмыс «Кел , ойланайық»

1. Оқушылардың ойлау белсенділігін арттыруға

арналған тапсырмалар:

1. Өздерінің тұрған жер климатына қандай факторлар әсер ететінін анықтаңдар.

2. Климаттық картаны пайдаланып, жергілікті жердің климатындағы басты ерекшелікті анықтаңдар.

Оқушыларға дұрыс жауап үшін смайлик арқылы бағалау

өте жақсы жақсы қаңағаттанарлық

Интербелсенді тақта

Смайликтер

Жұптық жұмыс «Ия», «Жоқ» сұрақтары бойынша қортындыланады

1. Климат дегеніміз не? Ол қандай климат құрушы факторларға тәуелді?

2. Климаттың қалыптасуына географиялық ендік пен жер бедерінің ролі қандай?

3. Жер бетіндегі тіршілік үшін күннің қандай ролі бар?

4. Күн радиациясы ұғымына анықтама беріп, өлшем бірлігін қалай атайды?

5. Радиация дегеніміз не?
   
   

Аяқталуы

(2 минут)

Бақылаушы топ мүшелерінің бағаларымен таныстырады.

Кері байланыс

«Плюс-минус-қызықты» әдісі Оқушыларға сабақ соңында кестені толтыру ұсынылады: П(+); М(-); Қ (қызықты).

«П»-«плюс» бағанына сабақта ұнаған нәрсе жазылады: ақпарат, жұмыс түрлері, т.с.с.

«М»-«минус» бағанына сабақтың ұнамаған немесе түсініксіз сәттері, оқушы пікірі бойынша оған ешқандай қажеттілігі жоқ ақпарат жазылады.

«Қ»-«қызықты» бағанына оқушылар сабақта естіген қызықты мәліметтерді жазады, оған қоса тақырып бойынша білгісі келетін мәселелер бойынша мұғалімге сұрақтар жазуға болады.

Үй тапсырмасы. Еліміздің климаты туралы қосымша ақпараттар дайындау.

Түрлі-түсті стикерлер

Бағалау парағы

Қосымша ақпарат :

Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау – оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері. АКТ-мен байланыс. Құндылықтардағы байланыс

Оқушылардың деңгейлеріне қарай әртүрлі деңгейлік тапсырмалар берілді. Барлығы саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттайды.

Кейбіреуіне тақырып бойынша тапсырмаларды орындап түсіну үшін оқушыларға қолдау көрсетіп ынталандыру қажет. Тапсырмалар орындау барысында «Кел ойланайық» әдісінің тиімділігі оқушылардың топта жұмыс істеуіне толыққанды көмек көрсетеді.Ой қозғау әдісі арқылы кескін картамен жұмыс жүргізіледі ягни есте сақтау дағдысы қалыптасады. «Плюс-минус» әдісінің тиімділігі оқушылар жаңа тақырып бойынша не түсінгендігін бір сөйлем арқылы өзінің есте сақтау қабілетін жақсартады.

Оқушылардың топта немесе жұптық тапсырмаларды орындау кезіңде қадағалау. Оқушылардың уәжін көтеру негізінде мадақтау сөздері, смайлик, жеміс стикерлерімен бағаланып отырады. Бағалау

Пәнаралық байланыс -биология. Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау ережелері сақталды. АҚТӨ ны қолданылады.

Ркфлексия.

Сабақ, оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?

Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?

• Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз

Коммуникативтік жағдаятқа сай оқушылар көркем бейнелеуіш эмоционалды–экспрессивті сөздерді және мақал-мәтелдер мен тұрақты тіркестерді еркін қолданып, диалогке қатысады, пікір таласта тез және дұрыс шешім қабылдай алды. Оқушылардың көңід күйі көтеріңкі болды.

Қорытынды бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1.

2.

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1.

2.

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/ қиындықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарды не нәрсеге назар аудару қажет.