Күй аңыздары

7-сынып

Сабақтың тақырыбы: «Күй аңыздары»
Сабақтың мақсаты:

1.Білімдік: Оқушылардың ойларын қозғап, « Күйл аңыздары» атты тақырыпты түсіндіре отырып, тілдесім әрекеттерін қалыптастыру.
2. Дамытушылық:  Ой - өрісін, белсенділіктерін арттырып,сұрақ-жауап жұмысын жүргізу, жалғаулардың түрлерін  қайталау арқылы есте сақтау,ойлау қабілеттерін дамыту;.

3.Тәрбиелік.Ынтымақтастыққа бір-бірін сыйлай отырып,жұмыс істей білуге,өзін-өзі бағалай білуге тәрбиелеу,әнге,күйге деген сүйіспеншілігін ояту, құрметтей білуді дәріптеу.

Түрі:  ізденіс сабақ,жаңа білімді меңгерту.

Әдіс – тәсілдері: әңгімелеу

Көрнекілігі: кесте, сызба, күйлер

Пәнаралық байланыс:музыка,тарих.

 Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі 
а) Сәлемдесу ;
ә)Түгендеу ; - Кім жоқ?
- Бүгін нешесі?

ІІ. Жаңа сабақты өтуге даярлық: 1)Қызығушылық ояту.–Күйді естірту. Сұрақ қою . Балалар бұл қандай әуен?   Балалар, тағы қандай күйлерді білесіңдер?    «Балбырауын» , «Адай» .Осы күйлерді кім шығарды?

Құрманғазы Сағырбаев. 

Құрманғазы кім?Ол туралы сендер не білесіңдер?

Қазақ эпосы мен фольклорының барлық түрі музыкамен тығыз байланыста. Салт - дәстүрлік, тұрмыстық және тарихи әндермен қоса, ірі эпикалық поэмалар да ақынның өзі таңдаған әуенмен домбыра арқылы орындалған. Қазақ фольклорындағы әуеннің ролі осы күй - аңыздарда ерекше байқалады, ол оқиға мен сезімді жеткізу құралы ретінде қолданып, сюжеттік сипатты береді. Әдетте, домбырада, сыбызғыда немесе қобызда күйші (әуенді шығарушы немесе ойнаушы) орындалатын күйдің мазмұнын қысқаша баяндайды да, оны дәстүрлі: “ал, енді мұны домбырадан тыңдаңдар”, - деген сөз тіркесі мен аяқтайды. 

2)Сабақтың тақырыбы  мен мақсатымен таныстыру. «Күй аңыздары»

Мақсатымыз: Күй аңыздары туралы мәлімет алуға іздену,сабаққа белсенді қатысу,бір,бірін сыйлай отырып жұмыс істеу, әнді,күйді сүйіп құрметтей білу.
ІІІ. Жаңа сабақ

Күй аңыздарын 3 арнаға бөлуге болады.1)Халық күйлерінің күй аңызы.

2) Халық композиторлары шығарған  аңыз-әңгіме. 3)Қазіргі күйші композиторлар шығарған күйлердің аңыз-әңгімесі.

                              Күй  аңыздарының түрлері

Халық күйлерінің        Халық композиторлары        Қазіргі күйші -

   күй  аңызы                       шығарған                          композиторлар               

                                           аңыз-әңгіме                        шығарған        

                                                                                       күйлердің        

                                                                                       аңыз-әңгімесі

        Ал,енді оқушыларға үй тапсырма ретінде өз беттерімен ізденіп дайындалуға       

Күй  аңыздарының түрлері берілген

Қазір осы оқушылардын дайындығын көреміз. 

Бірінші сөз кезегі Домбыра тобына беріліеді- Халық күйлеріні  күй  аңызы                    

Екінші сөз кезегі Жетіген тобына беріледі-Халық композиторлары  шығарған   аңыз-әңгіме. 

Үшінші сөз кезегі Қобыз тобына   беріледі- Қазіргі күйші - композиторлар   шығарған     күйлердің  аңыз-әңгімесі .                                                    

Ал,енді әр топ бірін-бірі бағалайды.

IV. Оқулықпен  жұмыс:

      Мәтінмен жұмыс133-134 бет

Грамматикалық  тапсырмалар (жалғаудың түрлері)

1.Берілген сөздерді жіктеу: күйші, әнші.

2.  Берілген сөздерді тәуелдеу: домбыра, қобыз.

3.Берілген сөздерді септе: аңыз, күй.

Ақсақ құланның суреті.

“ Ақсақ құлан” атты  бейнетаспа көріп ,күйді тыңдау.

Күйге шолу жасау.

Авторы беймәлім “ Ақсақ құлан” атты ежелгі күй - аңызда Жошы ханның жалғыз ұлы туралы.Ол құлан аулауға құмар болған.Әкесінің рұқсатынсыз аңға кеткен ханзаданы құлан теуіп өлтіріп кетеді.Баласының өлгенін бір адам домбыра арқылы естіртеді.

V.Бекіту. Сабақ ұнады ма? Несімен?Не білдіңдер?

VI. Үйге тапсырма. Диалог бойынша өзара сөйлесу134 -135 бет.