монғол аспабы - моринхур

Бекітемін:

Пәні :

Музыка

Сыныбы:

5

Уақыты:

Тоқсанның тақырыбы:

Ғасырлармен сырласқан сазды аспаптар

Сабақтың тақырыбы:

Манғол халқының көнеден жеткен аспабы - моринхур

Құзыретілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:

А) Ақпараттық

Оқушыларға Манғол халықтарының өнері, әдебиеті, мәдениеті, салт- дәстүрі туралы түсіндіру.

Б)Коммуникативтік

Аспаптарымен таныстыру. Өз халқының аспаптаымен салыстыру,ерекшелігі,айырмашылығын білуге тәрбиелеу.

В) Проблеманы шешу құзыреттілігі

Музыкалық сауаттылықтарын арттыру.Музыканың өмірдің бір бөлшегі екенін ұғындыру.

Түрі:

жаңа материалды түсіндіру

Қолданылатын педагогикалық технологиялар:

Ақпараттық-коммуникативтік технология

Әдістер:

Жұптық, топтық, жеке венн диаграммасы

Пәнаралық байланыс:

Тарих.Бейнелеу.

Пайдаланылған көрнекілігі:

Музыкалық технологиялар

Сабақтың барысы

Оқытушының қызметі

Оқушының қызметі

Күтілетін нәтиже

І. Ұйымдастыру кезеңі

2мин

1.Оқушылармен амандасу;

Үш тілде амандасу

2.Оқушыларды түгелдеу:

Сабақта жоқ оқушыларды анықтау;

3.Дауыс жаттықтыру:

Шаттық шеңбері

1.Оқытушымен амандасу;

Үш тілде амандасу

2.Кезекші оқушының есеп беруі;

3. Қосылып орындайды.:

Оқушы бар зейінімен сабаққа көңіл аударуы.

Оқушылар сабақ бастауға дайын

ІІ. Үй тапсырмасы.

6 мин.

Тақтаға қима сурет ілінеді . Оқушылар берілген сұраққа жауап беру арқылы қима қағаздарды құрастырады. Жаттаған әндерін жұптастырып орындайду. Салған суреттерін тексеру

Меңгерген сабақты орындай білуі.

Ән орындау:

«Қазақтай ел қайда» әнін жазған: Ж.Дәулет

өлеңін жазған: Н.Айтұлы

Оқушылар жаттаған әндерін жұптасып орындайды

Музыкаға қосылып ән айтуды үйренеді .

ІІІ. Жаңа материалды игеру кезеңі

10 мин

Презентация арқылы көрсетіледі, аудио жазба арқылы тыңдалады.

Моң­ғол мә­дениеті моң­ғол­­дардың көшпенді өмір салтымен байла­ныс­­ты. Соны­мен қатар, ти­­бет­тік, буд­да­лық, қы­тай және орыс мәде­ни­ет­те­рімен ұш­тасып жат­­қан ұлттық құн­дылықтар моңғолдар салт-дәс­тү­ріндегі алатын орны да ерекше. Өзі­нің шығу тегі мен от­басына деген құрметін моң­ғолдар әр мәдени ту­ын­дыда ашып көр­се­те­ді. Мұны сурет көрме­ле­рі­нен, кинокартина­ла­рынан аңғару қиын емес. Моңғол му­зыкасының биік шыңы – аспап­ты ансамбл­ьдер­дің ор­ындауындағы әуендер. Халық ас­пап­тары: аманхур, моринхур (моң­­ғол­дың виолончелі) мен лимб (бамбук сы­бызғысы) ас­­паптары олар­дың ұлттық музыка­сын­дағы ала­тын орны бөлек екеніне концерт барысында куә болдық Қобыз өзге ұлттарда, жалпы қазақтар секілді әзірбайжан халқында да бақ­сылар қобыз тектес аспаптарда ойнаған. Әзірбайжандықтар бақсыларды «Озандар» деп атаған. Олар үшін де Қорқыт қобыз тектес гопуз аспабының шығарушысы, әрі алғашқы озаны. Бұл шертпелі аспаптың гопуз аталуының өзіндік мәнісі бар. «Гоп» - биік, жоғары, «уз» - дыбыс, дауыс дегенді білдіреді. Екеуі біріккенде «ғажайып дыбыс» деген ма­ғынаны береді екен. Біз бұл жерден әзірбайжан халқы үшін де қобыздың маңызы жоғары болғандығын аңғарамыз. Қобыз одан басқа Азия елдерінде де сақталып қалған. Қазақтарда қобыз, қырғыздарда қыл қияқ, тәжік, ұйғыр, өзбек, түрік­мен­дерде гиджак деп аталса, армян, грузин, дағыстан халықтарында кеманча деп аталады. Ал моңғолдар бұл аспапқа моринхур деген ат берген. Олар мо­ринхурды киелі санап, шеберлер оған «улзи» белгісін, яғни «бітпейтін жол» белгісін сызатын болған. Яғни осы арқылы қо­быздың жай аспап емес екенін ескеріп отырған. Еуропада жасалатын ск­рипкаларға да шеберлер осындай сызықтар сызады екен

Оқушылар жаңа сабақты қабылдайды, қабылдаған ақпаратты талқылап, талдайды, ақпарат негізінде білімін жүиелейді, жинақтайды, одан қорытынды шығара алады.

Музыка тыңдау: 5мин

Қылқобыз аспабында «Аққу» күйі

Топпен жұмыс: Оқушылар музыка тыңдай отырып, «венн» диаграммасы арқылы жаңа сабақты талдайды талқылайды

Оқушылар өз бетімен жұмыстана алады

Оқулықпен, дәптермен, тақтамен жұмыс 10мин.

Морин - ат , хур – ішек, «Гоп» - биік, жоғары, «уз» - дыбыс, дауыс дегенді білдіреді. Екеуі біріккенде «ғажайып дыбыс» деген ма­ғынаны береді екен.

Оқушылар жаңа музыкалық терминмен танысады. Анықтамасын қайталап айтып жаттайды.

Музыкалық сөздік қорын көбейтеді.

Ән үйрету 5мин

«Жаңа жыл» әні мен өлеңін жазған Бота Бейсенова

Оқушылар музыкамен қосылып ән айтып үйренеді

Ән айту ырғағына ілесуі

Жаңа сабақты бекіту

5мин

«Қар үйіндісі » әдісі арқылы оқушылар сабақтан алған білімдері, мәліметтері, туралы айтып береді

Оқушылар сабақтан алған әсерлері туралы айтады

Сабақ толығымен қамтылады

Бағалау

1мин

Оқушылар жұмысына жалпы сипаттама беру; Тақырыпты қорғаудағы жетістіктеріне баға беру; Кемшіліктерді ашу, олардың алдын алу жолдарын көрсету

Сабақты ойша зерделейді; Жетістіктер мен кемшіліктерді қабылдайды. Баға алған оқушы күнделіктеріне бағаларын қойғызады.

Үй тапсырмасы

1мин.

«Жаңа жыл» әнін жаттау

Оқулықтағы мәтінді оқу

Мүмкіндігінше моринхурдың суретін салып келу

Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазып алады,

Оқушылар өздігінен үйге берілген тапсырманы орындай алады.