Негізгі және туынды етістік

Сабақ: Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы: Негізгі және туынды етістік

Мектеп: №11

Күні: 22.02.2019 ж

Мұғалімнің аты-жөні: Асанова Жанна

Сынып: 3 «Б»

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Оқу мақсаты:

3.2.6.1.мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін/стилін ,жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу;

3.3.2.1. өзіндік іс-әрекеті баяндалған өмірбаян жазу;

3.4.2.4. негізгі, туынды етістікті анықтау.

Сабақтың мақсаты:

*Барлық оқушылар жасай алады:

Негізгі және туынды етістікті ажырата алады. Жаңа білімді меңгереді.Сауатты, көркем жазады.

*Оқушылардың көбі жасай алады:

Диалогке қатысады, мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтай алады.

*Оқушылардың кейбірі жасай алады:

Берілген тапсырмалар бойынша ой қорыту жасай алады.

Ресурстар

Интерактивті тақта, суреттер, дидиктикалық материалдар

Тілдік мақсат

Етістік туралы білу

Алдыңғы білімдер

Етістік тақырыбынан игерген білімдеріне негізделіп меңгертіледі

Сабақтың барысы

Кезеңдері

Мұғалімнің әс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

І. Бағдарлау-мотивациялық кезең

Сабақтың ұраны

Психологиялық дайындық

Міне, оқушылар ғұлама, кемеңгер ақындарымыздың тілі-туған тіліміз қазақ тілі сабағына бүгін қонақтар қатысып отыр. Ендеше, сіздерге сәттілік тілеп, сабағымызды бастаймыз.

-Ең алдымен қонақтарымызбен амандасып, бір-бірімізге сәттілік тілейік.

Оқушыларды 3 топқа бөлу.

Әр топ өз топбасшысын сайлайды.

Әр топ бір отбасы секілді алтын ережеге бағынамыз. Алтын ережені еске түсірейікші.

Білім алушылар шеңберге тұрып бірге айтады.

Бір-бірлеріне сәттілік тілейді.

І топ. Түбір

ІІ топ. Жұрнақ

ІІІ топ. Жалғау

Әр топ өз топтарын қорғап, ережелерін еске түсіріп, дәлеледейді.

Алтын ереже

Алтын ережені айтады

Қызығушылықты ояту

«Блум түймедағының алты күлтесі» әдісі

1.Қарапайым сұрақ: Етістік дегеніміз не? Қандай сұрақтарға жауап береді? Мысал келтір.

2.Анықтауыш сұрақтар:Етістік тұлғасына қарай нешеге бөлінеді?

3.Түсіндіруші сұрақтар: Негізгі етістік дегеніміз не? Мысал келтір. Туынды етістік дегеніміз не? Мысал келтір.

4 .Шығармашылық сұрақтар:Берілген сөздер қатарынан артығын алып таста.

5.Тәжірибелік сұрақтар: Сөзерге сұрақ қой.

6.Бағалау сұрақтары: Сөздерді сәйкестендір.

Сұрақтарға жауап беріп, гүл күлтелерін құрастырады.

Үй тапсырмасын бекіту

23-жаттығу. Сөздердің туынды етістік екенін дәлелде.

Өрнекте, тырмала, ұсақта.

Үлгі: Өрнете туынды етістік, өйткені оның түбірі «өрнек». Өрнек сөзі –зат есім, оған -те жұрнағы жалғанып, қимылды білдіріп тұр.Сондықтан ло туынды етістік болады.

Әр топтан бір оқушы шығып дәлелдейді.

Жаңа сабақ

Түсіну

«Көрсет, есіме сақтаймын» әдісі

Венн диаграммасы

әдісі

Сергіту сәті

«Кім тапқыр» ойыны

Топтық жұмыс

«Қиял әлемі» «әдісі

Жеке жұмыс

Жұптық жұмыс

«Кім жылдам? ойыны

Қорытындылау

«Сиқырлы сандық» әдісі

Кері байланыс

«Білім ағашы» әдісі

«Ой қозғау» кезеңі

( Бауыржан Момышұлы туралы бейнебаянды көрсету арқылы тақырыпты ашу)

-Балалар, бейнебаянда кімді көрдіңдер?

- Кім туралы айтылған? (оқушылар Бауыржан Момышұлы туралы екендігін айтады )

-Соғыс қашанда тек қайғы қасірет әкелген. Біздің жерлестеріміз жері , елі үшін өмірлерін қиды. Иә, барлығы да халықтың тыныштығы  үшін , бақыты үшін күресті. 1945жылы 9 – мамырда  жеңіске жетіп «Жеңіс күні» аталды.

«Ешкім де,еш нәрсе де  ешқашан  ұмытылмайды».

1минут үнсіздікпен еске алайық.

Батыр аталарымыздың рухы биіктей берсін,аттарын мәңгілікте есімізде сақтаймыз.

-Өмірбаян дегеніміз не? Онда не жазыларды?

Өмірбаян- жеке адамның өмір жолы хронологиялық тәртіппен жазылған ресми құжат.

Өмірбаянның деректемесі: 

   - құжаттың аты

   - автордың аты-жөні,тегі;

   - туған күні, айы, жылы; туған жері;

   - ата-анасы туралы мәлімет 

-Әзілхан Нұршайықовтың «Құлын мінген бала» әңгімесімен танысамыз.

-Автор туралы түсінік. Әзілхан Нұршайықов

Қазақ әдебиетінде елеулі орын алатын белгілі қаламгер , халық жазушысы, мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Әзілхан Нұршайықов 1922 жылдың 15 желтоқсанында Жарма ауданының Келінсүйегі деген жерінде дүниегекелген. Жазушы 1941-1945 жылдары Қызыл Армия қатарындақызмет етті.

Оқулықпен жұмыс:

Кітаптың 53-бетін ашып, мәтінді оқыту

«Өмірбаян», « Құлын мінген бала»  мәтіндерін оқушыларға топпен, тізбектей оқыту.

-Мәтіндер кім туралы?

-Қай мәтін бірінші жақта айтылған?

-Мәтіндерді салыстырады.

Ойын ойнату

1-топ: Суреттегі заттардың атауымен туынды етістік жасау.Сөз құрамына талдау.

2-топ:Берілген сөздерді оқып, негігі етістікті бір бөлек, туынды етістікті бір бөлек топтайды.

3-топ:Семантикалық карта толтыру

Дәптермен жұмыс

26-жаттығуды жеке орындайды

Етістік» сөзінен баспалдақ жаса. Осы әріптерден басталатын сөз ойлап, тор көздерді толтыру.

Негізгі және туынды етістік туралы ережені қорыту.

Сабақты қорытындылау мақсатында оқушылармен  «Білім ағашы» әдісі арқылы кері байланыс орнатамын. (Тақтада ағаштың суреті беріледі.)

– Ағаш діңі жаңа сабақта өтілген тақырып, жасыл желек – экология, ал ағаштың жемісі сендердің алған білімдерің (оқушылар өздері таңдаған алманы алып, тақтадағы ағашқа жапсырады).

 Жасыл алма: Маған сабақ ұнады. Тақырыпты меңгердім.

Сары алма: Тақырыпты түсіндім, қиналамын.

Қызыл алма: Сабақ маған түсініксіз болды.

Интерактивті тақтадан жаңа сабақты тыңдайды

Тапсырмалар орындайды

1-топ:Тест

2-топ:Сөйлемді толықтыр

3-топ:Сәйкес жалғасын табу

Өмірбаян сөзін үш тілде айтады

Заттардың іс-әрекетін табады

Дескриптор:

-сурет арқылы туынды етістік жасай алады.

-сөз құрамына талдайды.

-семантикалық картаны толтырады.

Оқушылар бір-бірін бағалайды.

Дескриптор:

-Сөздерге жұрнақтардың тиістісін жалғайды

-Сөз құрамына талдайды

-Көркем жазады.

Бір-бірінің жұмыстарын тексеріп, бағалайды.

Баспалдақты толтырады

Білім алушылар тестіқима қағазға жазады және компьютер арқылы тексереді

Стикерге сабақтан қандай әсер алғандарын жазып ағашқа жабыстырады

Бағалау

Жұлдызша, шаршы,үшбұрыш фигуралары арқылы бағалау.

Білім алушылардың сабаққа қатысуына, белсенділіктеріне қарай бағалау.

Үйге тапсырма

25-жаттығу. Өз отбасыңның бір мүшесінің өмірбаянын жазып келу.