Оғыз мемлекеті.

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

Күні:

Мектеп: Ғ.Мұратбаев жом Сынып: 6

Қатысқандар: Қатыспағандар:

6.1А VI-IX ғасырлардағы Қазақстан

Мұғалімнің аты-жөні:

Сабақтың тақырыбы

Оғыз мемлекеті (IX- XIғасырдың ортасы)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

6.3.1.2 VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшіліктерін түсіндіріп, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау. (білу, түсіну)

Сабақтың мақсаты

- Барлық оқушылар: VI-IX ғасырлардағы мемлекеттердің даму ерекшіліктерін біледі;

- Басым оқушылар: мемлекеттердің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтайды;

- Кейбір оқушылар: Оғыз мемлекетінің саяси құрылымын, көрші мемлекеттермен қандай қарым-қатынас болғанын зерттей отырып, Оғыздардың сол уақыттардағы қуатты мемлекет болғанын дәлелдейді.

Бағалау критерийі

- Оғыз мемлекетінің даму ерекшіліктерін түсінеді (білу)

- Басқа мемлекеттермен үқсастықтары мен айырмашылықтарын салыстырады және анықтайды (талдайды, түсінеді)

Тілдік мақсаттар

Негізгі сөздер: «Оғыз», «Оғызнама»

Талқылауға арналған тармақтар

-Тақырып бойынша мәтінді оқиды және талқылайды

(Оқылым, тыңдалам, айтылым)

Жазылым бойынша ұсыныстар:

-Венн диаграммасы арқылы екі мемлекеттің ұқсастығы мен айырмашылығын салыстырады.(айтылым, жазылым)

Құндылықтарға баулу

- Өз елінің тарихына деген мақтаныш сезімін қалыптастыру;

- Шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау;

- Жауапкершілік;

- Қарым-қатынас жасау қабілеті.

Пәнаралық байланыс

-география

- дүниежүзі тарихы

Тақырып бойынша алдыңғы білім

7.3.2.3. Атлах шайқасының тарихи маңызын талдау:

7.2.2.3 көшпелілердің әскери өнеріндегі жетістіктерін сипаттау

Оқушылардан «Кім жүйрік?» әдісі арқылы әр топтан екі оқушы шығып, мұғалімнің дайындап келген сұрақтарына жауап береді:

1.Атлах шайқасының себептері қандай?

2. Бұл шайқасқа кімдер қатысты?

3. Атлах шайқасы әлем халықтары үшін маңызды болды ма?

4. Атлах шайқасының нәтижесі қандай болды?

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған

кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған

жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

10 мин

Ұйымдастыру:

1.Сәлемдесу

2.Түгендеу

3. Сыныпта жағымды ахуал туғызу: Оқушылар шаттық шеңберге тұрып, бір-біріне жақсы тілектер айтады.

4. Оқу құралдарын сабаққа дайындығын тексеру

Б ілім алушыларды түрлі түсті геометриялық пішіндер тарату арқылы(«Жабғу», «Атабек», «Сюбасшы») 3 топқа бөлемін

Мұғалім оқушылардың білімдерін толықтырып жаңа сабақтың тақырыбын анықтайды.

Әдісі: «Ой қозғау»

Ой қозғау арқылы мұғалім білім алушыларға сұрақтар қоя отырып, сабақтың тақырыбын, сабақта не үйренетіндерін айтады.

Өткен сабақты бекіту

а)Әр топтың бір-біріне сұрағы

ә)Тест тапсырмалары

1. Тарихшы әл – Марвазидің хабарына қарағанда , қарлұқтардың құрамы қанша тайпадан тұрған ?

А) 8 в) 10 с) 9 д) 7 е) 5

2. Қарлұқ қағанаты қай жылы құрылды?

А) 751ж. в) 749ж. с) 753 ж. д) 756 ж . е) 940 ж.

3. Қарлұқтардың Ұйғыр қағанатына қарсы күресі қанша жылға созылды ?

А)2 жылға в) 10 жылға с) 20 жылға д) 15 жылға е) 25 жылға

4. қарлұқ қағанатының орталығы қай қала болды ?

А)шаш қаласы в) Суяб қаласы с) Тараз қаласы д) Испиджаб қаласы е) Баласағұн қаласы

Геометриядық пішіндер арқылы

Сабақтың ортасы

20 мин

Тапсырма:

«Аквариум» әдісі арқылы әр топқа оқулықта берілген мәтінді тақырыпша бойынша бөліп беріледі. Білім алушылар мәтінмен танысады.

Берілген тапсырма бойынша жеке, жұптық, топтық жұмыстар жүргізіледі.

Тапсырма. Әдісі: Венн диаграммасы

Оғыз Қарлұқ

Оғыз мемлекетінің территориясын Қазақстан картасынан көрсету

Тапсырма:«Идеялы ойлар»

1. Оғыз мемлекеті қашан , қай жерде құрылды , орталығы қай қала?

(ІХғ. аяғы – Хғ басы Сырд. орта және төменгі ағысы . Орт: Янгикент (Жаңа Гузия) )

3. «Оғыз» сөзінің шығуы туралы қандай пікірлер бар ?

А) Уыз б) Садақтың оғы в) Өгіз

4. Махмуд Қашғари оғыздарды қай жерде тұрды деп жазады ?

Жетісу және Ыстықкөл мен Шу өзенінің аралығында басқа түркі тілдес тайпалармен қатар

5. Оғыздар не себепті сырдария бойына қарай ығысты?

Қарлұқтардың күшеюіне байланысты

ІІ топ : Оғыздардың тайпалық құрамы және қоғамдық құрылысы

Кангар - печенегтер

Сырдария аңғарының тайпалары

О ғыздар Арал маңының тайпалары

Қ ұрамына Каспий бойының тайпалары

Үнді-еуропалықтар ,

Финн - угорлар

Мағынасын тап»

«ел» - тайпалық одақтар

«жабғу» - Оғыздар билеушісі

«инал» - жабғудың мұрагері

«атабек» - иналдың тәрбиешісі

«қатын » - жабғудың әйелі

«сюбашы» - әскербасы

«күл - еркін» - кеңесшілер

«қаңқаш» - шонжарлардың кеңесі

«ұлы және кіші құрылтай» - ел басқарудағы ең жоғарғы орган

«боз оқ» және «үш оқ» - құрылтайда қағанның балаларының отыратын орны

«ұрық» - атақты тұқымдар , әулеттер

«Оғызнама » дерегінде жабғу жерін неше аймаққа бөлді№

ІІІ топ : Саяси жағдайы :

1. Оғыздар қандай елдермен соғыс жүргізді?

Печенегтермен , хазарлармен , Орта Азия , Шығыс Түркістан, Қытай

2. Оғыз билеушілері аладрына қандай мақсат қойды?

1. Қара теңіз , Дон өзенінің бойындағы жақсы жайылымды қолға қарату

2. Еуропаны Азиямен байланыстыратын аса маңызды сауда жолдарын алу

3. Оғыз тайпаларындағы наразылықтардың шығуына не себеп болды?

Соғыс , алым – салық

4. Оғыз мемлекеті қашан , кімдердің шабуылынан құлады ?

ХІ ғ. басында Қыпшақтардың

ІҮ топ : Шаруашылығы кәсібі мен қолөнері

Мұғалім берген сұрағына жауап алған соң, логикалық ойлауды ашу үшін, басқа оқушылардан айтылған идея туралы ойларын сұрайды. Мысалы, «.... идея туралы басқалар не ойлайды?» Тапсырма. Әдісі: «Ашық сұрақ»

Сабақтың түйінді идеяларын қорытындылау үшін ашық сұрақтар беру. Мысалы: Не себептен Оғыз мемлекеті басқа көрші мемлекеттермен жақсы қарым-қатынаста болды?

Оқулық

АКТ

Кеспе қағаз

Сабақтың соңы

5 мин

Сабақтың соңындағы оқушылардың кері байланысы

Алтын сандық – құнды мәлімет

Фонарик – әлі де іздену керек

Қоқыс жәшігі –бұл мәліметтерді бұрыннан білемін

Тақтаға алтын сандық, фонарик, қоқыс жәшігі салынған плакат ілінеді

Саралау- Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау- Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

-Барлық оқушылар: «Аквариум» әдісі арқылы Оғыз мемлекетінің құрылуын, жер аумағын, тайпалық құрамы мен қоғамдық құрылысын білді.

- Басым оқушылар: «Венн диаграммасы», «Ашық сұрақ» әдісі арқылы Оғыз мемлекеті мен Қарлұқ қағанатының ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтады, оғыз мемлекетінің территориясын көрсетті.

- Кейбір оқушылар: «Идеялы ойлар» әдісі арқылы мұғалім берген сұрағына жауап алған соң, логикалық ойлауды ашу үшін, басқа оқушылардан айтылған идея туралы ойларын Мысалы, «.... идея туралы басқалар не ойлайды?»

Оғыз мемлекетінің саяси құрылымын, көрші мемлекеттермен қандай қарым-қатынас болғанын, Оғыздардың сол уақыттардағы қуатты мемлекет болғанын дәлелдеді.

2.Қызыл, жасыл, сары түс арқылы топтар бір –бірін бағалайды

Смайликтер арқылы

-Тоқ көзін мұғалімнің рұқсатынсыз қосуға болмайды

-Сыныптағы санитарлық-гигиеналық ережелерді сақтау.

-АКТ (интерактивті тақта) жұмыстарының пайдалану ережесі.

Рефлексия

Сабақ оқу мақсаттары шынай ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған шаралары тиімді болдыма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердімбе?

Сабақтың мақсаты смарт мақсатта қойылғандықтан, қол жетімді шынайы болды.

Оқушылар бүгінгі сабақтан Оғыз

мемлекетінің саяси жағдайымен,

құрамымен, қоғамдық құрылысын толық меңгерді.

Сабақтың ұйымдастыру бөлімінде шаттық шеңбері арқылы оқушылардың көңі күйі көтеріліп, сабаққа деген қызығушылығы арта түсті.

Мен өзім жоспарлаған сабақ құрылымындағы әдіс-тәсілдерді қол жетімді, нақты пайдаланғандықтан оқушыларға жақсы әсер етті деп есептеймін.

Мен 45 минуттың ішіне әдіс- тәсілдерге арнайы уақыт бөлінгеннен кейін уақытты тиімді пайдалана білдім.

Бұл сабағымды жоспарлау\