"Өлең -сөздің патшасы,сөз сарасы" бөлімі ТЖБ 10-сынып қоғамдық -гумманитарлық бағыт

Қазақ әдебиеті ТЖБ (1-тоқсан) 1-НҰСҚА

«Өлең – сөздің патшасы» бөлімі бойынша тоқсандық бақылау жұмысы

10__ сынып Күні: ________ Оқушының аты – жөні: ______________________

1-тапсырма. Тест тапсырмасын орында

1. Қазақтың ұлттық жазба әдебиетінің негізін қалаған

A) Шоқан

B) Абай

C) Ахмет

D) Ыбырай

E) Шәкәрім

2. «Жазасыз жақын жердің бәрін шапты,

Дарияның суындай қандар ақты.

Шапқан елдің бәрін де бодан қылып,

Өкіметін қолынан тартып апты», – деген өлең жолдары мына дастанға тиісті:

A) «Вадим»

B) «Ескендір»

C) «Әзімнің әңгімесі»

D) «Масғұт»

E) «Он жетінші» қарасөз

3. «Сол қасқырша алақтап түк таппадым,

Көңілдің жайлауынан ел кеткен бе?»

Белгіленге сөздер қандай көріктеу құралына жатады?

A) Метафора

B) Синегдоха

C) Ассонанс

D) Теңеу

E) Литота

4. Абайдың көркемдік, әлеуметтік гуманистік және дінге көзқарастары терең білінген еңбегі –

A) Қарасөздері

B) Поэмалары

C) Өлеңдері

D) Нақыл сөздері

E) Аудармалары

5. «Ескендір» поэманың гуманистік сипатын толықтырып тұрған кейіпкер

A) Аристотель

B) Ескендір

C) Әзім

D) Жауынгерлер

E) Филипп патша

2-тапсырма. «Қалың елім, қазағым» өлеңі мен «Сабырсыз, арсыз еріншек» өлеңін салыстыра отырып, жағымсыз қасиеттерден арылудың қағидаларын талдап жазыңдар. [5]

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма. Абайдың «Отыз екінші» қара сөзінің композициялық ерекшелігін талдаңыз. Автор білім-ғылым үйрену үшін не істеу керектігін қалай жеткізеді? [5]

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4-тапсырма.Лай суға май бітпес қой өткенге, Күлеміз қасқыр жалап, дәметкенге. Сол қасқырша алақтап түк таппадым,Көңілдің жайлауынан ел кеткен бе? – деген өлең жолдарындағы автордың ойын жеткізудегі көркемдегіш құралдардың қолданысын анықтаңыз. Ойыңызды 3-4 сөйлеммен жеткізіңіз. [5]

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4-тапсырма Төмендегі тақырыпқа 200-250 сөзден тұратын әдеби эссе жазыңыз.

Абайдың «Ескендір» поэмасының тарихи және көркемдік құндылығын бағалаңыз,білек күшінен білім мен даналық күшінің басымдылығын шығарма идеясымен мазмұндас туындылармен салыстыра отырып дәлелдеңіз.

[10]

Ескерту.4-тапсырманы қос параққа орындаңыздар

Қазақ әдебиеті ТЖБ (1-тоқсан) 2 -НҰСҚА

«Өлең – сөздің патшасы» бөлімі бойынша тоқсандық бақылау жұмысы

4-тапсырма. Тест тапсырмасын орында

1. Абайдың «Отыз екінші» қарасөзі қандай өлеңімен мазмұндас?

A) «Сегіз аяқ»

B) «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым»

C) «Ғылым таппай мақтанба»

D) «Болыс болдым, мінеки»

E) «Жаз»

2. Абайдың «Сегіз аяқ» өлеңіндегі жолды табыңыз.

А) Қалың елім, қазағым

В) Болыс болдым, ...

С) Жігіттер, ойын арзан ...

D) Тамағы тоқтық, жұмысы жоқтық

Е) Талаптың мініп тұлпарын

3. Абай «Отыз екінші» қарасөзінде білімді толық меңгерудің неше шартын көрсеткен?

A) 2

B) 4

C) 6

D) 3

E) 5

4. Білгенге маржан,

Білмеске арзан,

Надандар бәһра ала алмас. Қарамен жазылған сөздің мағынасын белгіле.

A) Жаратушы

B) Мекенсіз

C) Келген, оралған

D) Алдау, қиянат жасау

E) Пайда, білімнен үлес

5. «Ескендір» поэмасының негізгі идеясы:

A) Әділет пен даналықты дәріптеу

B) Өнер-білімге шақыру

C) Отаршылдық саясатын қолдау

D) Надандықпен күрес

E) Ел тұрмысына жаны ашу

2-тапсырма.

Қалың елім, қазағым, қайран жұртым,
Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың.
Жақсы менен жаманды айырмадың,
Бірі қан, бірі май боп енді екі ұртың, - деген өлең жолдарына өз көзқарастарың бойынша баға беріңдер. Қазіргі жастар қандай болу керек деп ойлайсыңдар? Өз пікіріңді білдір. [5]

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-тапсырма.Неге Абай адамның көп қасиеттері ішінен қайрат, ақыл, жүрек үшеуін ғана таңдап алған? Пікіріңізді білдіріңіз. [5]

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

4-тапсырма. Өлеңнің тіліне талдау жасап, берілген кестені толтырыңдар. 5 балл

5-тапсырма. Абайдың «Ескендір» поэмасының идеясын қанағат,ізгілік тұрғысынан талдап, «Қанағат,ізгілік сияқты құндылықтарымыздың қоғамға пайдасы» тақырыбында әдеби эссе жазыңыз.

Сөз саны 200-250 сөз