Олимпиада есептер

№1  Екі  санның қосындасын табу программасын құру керек.
 Program kosindi;
 Var a, b, x  integer;
 Begin
 Write (‘a, b-сандарын енгіз');
  Readln(a, b);
  X:=a+b;
  Writeln(‘x =’,x);
 End.

№2 Екі санның бөліндісін табу программасын құру керек.
 Program bolindi;
 Var a, b, x:real;
    Begin
 Write (‘a, b-сандарын енгіз');
  Readln(a, b);
  X:=a/b;
  Writeln(‘x=’,x);
  End.

№3 Екі санның қосындысының квадраттарын және көбейтіндісін табу программасын құру керек. х = (a+ b) [1] , у = a* b
 Program esep 1;
 Var a, b, x, y:integer;
 Begin Write (‘a. b- сандарын енгіз’);
 Readln (a, b);
 X:=sqr (a+b);
 Y:= a*b;
 Writeln (‘x=’, x);
 Writeln (‘y=’, y);
 End.

№4.  k =(x2 + y2) * x+y,  мұндағы функциясының мәнін есептейтін  программа құру керек.
 Program esep 2 ;
 Var k:real;
 Const x = 5, y = 2.8;
 Begin
 K: = srq (x) + sqr(y)* sqrt (x+y);
 Writeln (‘k = ‘, k);
 End.

№5. Апта күндерінің реттік нөмірі бойынша олардың аттарын анықтайтын  программа құру керек.
    Program kyn;
    Var kyn: integer ;
    Begin
   Write  (‘ kynnin aptadagi rettik nomirin engizinder: ‘ );
       Readln (kyn);
       Case kyn of
       1: writeln ( ‘ duisenbi’);
       2: writeln ( ‘seisenbi’);
       3: writeln ( ‘ sarsenbi’);
       4: writeln ( ‘ beisenbi’);
       5: writeln ( ‘ juma’);
       6: writeln ( ‘senbi’);
       7: writeln ( ‘ jeksenbi’);
    Else writeln ( ‘ 1… 7 araligindagi sandardi engizinder’);
    End
   End.

№6. Екі санның  үлкенін табатын программа құр.
   Program max;
   Var a, b, max: integer;
   Begin
   Readln (a,b);
   If a>b then max:= a else max:=b;
   Writeln (‘ max= ’ , max);
   End.
№7. Үш санның үлкенін табатын программа құру керек.
Program max;
   Var a, b, c, x, max: integer;
       Begin
       Readln (a, b, c);
       If a>b then max:= x else max:=c;
   Writeln (‘ max= ’ , max);
   End.
№8 Екі санның кішісін табатын программа құру керек.
   Program min;
       Var a, b, min : integer;
       Begin
       Readln (a, b);
       If a<b  then min: = a  else  min : = b;
   Writeln ( ‘ min = ‘ , min) ;
   End.
№9. Үш санның кішісін табатын программа құру керек.
Program min;
   Var a, b, c, x,  min : integer;
   Begin
   Readln (a, b, c);
   If a<b  then x: = a  else  x : = b;
   If x<c  then min: = x  else  min : = c;
   Writeln ( ‘ min = ‘ , min) ;
   End.
№10 Үш кесіндінің   ұзындықтары берілген. Егер бұл үш кесіндіден үшбұрыш құру мүмкін болса, онда оның периметрін және ауданын табыңдар.
Program e5;
   Var a, b, c : integer;
   P1, p, s: real;
Begin
   Readln (a, b, c);
   If a+b>c  then p1: = a+b+c ;
   P:= (a+b+c)/2;
   S:=sqrt (p*(p-a)*(p-b)*(p-c));
   Writeln ( ‘ p1= ‘ , p1:5:2) ;
   Writeln (‘ s=’,s:5:2);
End.
№11. Адам жасына қарап, оларды әлі мектепке бармаған, мектеп оқушысы, жұмысшы, зейнеткер деген төрт топтың біріне жатқызатын программа құрыңдар. Адам жасы пернетақтадан енгізіледі.
Program e6;
   Var x : integer;
Begin
Writeln (‘ adam jasin engiz’ );
   Readln (x);
   If  x<=6 then writeln (‘ ali mektepke barmagan’ ) else
   If (x>6) and (x<=17) writeln (‘ mektep okushisi ‘) else
   If (x>17) and (x<58) writeln (‘ jumisshi’) else writeln (‘ zeinetker’);
End.

№12. Екі сан берілген. Егер бірінші санның абсолют шамасы екінші санның абсолют шамасынан артық болса,  онда біріншісін бес есе азайту керек, әйтпесе екі санды да өзгеріссіз экранға шығару керек.
Program e7;
   Var x, y : real;
   Begin
Writeln (‘x , y-?);
Readln (x, y);
If abs (x)< abs(y) then x:=x/5;
Writeln (x:5:2, y:5:2);
Readln;
End.

№13.Пернетақтадан трамвай билетінің нөмірі (1 орынды 6 сан ) енгізіледі. Билет «бақытты» нөмір болатынын анықтаңдар. Бақытты билеттің алғашқы 3 цифрының қосындысы соңғы 3 цифрының қосындысына тең болады.
Program e8;
   Var x, y, z, r, k, t, s, n : integer;
   Begin
   Read (x, y, z, r. k. t );
   S:= x+y+z;
   N:= r+k+t;
   If  S= N then writeln (‘ bakitti nomer’) else writeln (‘ bakitti nomir emes’);
   End.

№14.  1-ден n – ге дейінгі сандардың квадраттарының қосындысын табатын программа құру керек.
   Program  kvadrat;
   Var s,  i , n: integer;
   Begin
       WriteLn (‘ n = ’) ;
       Readln (n);
       I:=1;
       S:=0;
       While i<=n do
       Begin S:=S + sqr (i);
       I:= i+1;
       WriteLn (‘ S=’ , S);
       End;
   End.

№15.  Y= ex sinx+cosx   функциясының мәндерінің [a, b]  аралығында  h  қадамы бойынша өзгеру кестесін құратын программа құрыңдар.
   Program y- tap;
   Var x, y, a, b, h: real;
   Begin
   WriteLn (‘ a , b , h -? ’);
   ReadLn (a, b , h);
   X:= a;
   While x<= b do
   Begin
Y:=exp (x) * sin (x) + cos(x);
WriteLn  (‘x=’, x:5:2, ‘, ‘ , y= ‘, y:5:2);
X:=x+h;
End;
End.

№16. Х   € [1; 3]   аралығындағы 0,2 қадаммен өзгергендегі  y= функциясының мәнін тап.
   Program esep;
   Var x, y: real;
   Begin
   X:=1;
   While x<=3 do
   Begin y:= sqrt (x+1)-1/x;
   Writeln (‘ x=’ , x, ‘y=’, y);
   x:=x+0.2;
   end;
   readln;
   end.

№17   Р=1*2*3 … * N  N !   факториалды табу программасын жаз.
   Program fakt;
   Var I , n , p: integer;
   Begin
       WriteLn ( ‘ n= ‘);
       ReadLn (n) ;
       I: = 1;
       P:= 1;
   Repeat
       P:= p*1;
       I:= i+1;
   Until  i>n;
     Writeln (p:4);
   End.

№18.   у  =3x+1   x  €[1 ; 2 ],  h =0,5  өрнегін  WHILE, REPEAT операторларын пайдаланып  программа құр.  
Program y-tabu;
   Var  x , y : real ;
   Begin
   X:=-1;
   Repeat
Y: = 3*x+1;
WriteLn (‘ y = ‘ , y);
X:=X+0,5;
   Until x>2;
   End.

№19.    x  €[1 ; 3 ]  аралығында 0,2 қадаммен өзгергендегі    y=   функциясының мәнін тап.

Program esep;
   Var x, y: real;
   Begin
   X:=1;
   repeat
   y:= sqrt (x+1)-1/x ;
   Writeln ( x:3, y:5);
   x:=x+0.2;
until x>3
readln;
end.

№20.  1- ден 100-ге дейінгі сандарды экранға шығаратын программа құрыңдар.
Program  san;
Var i: integer;
Begin
   Wtiteln (‘ 1- den 100- ge dein butin san’);
   Writeln;
   For i:=1 to 100 do
   Write (i:4);
End.

№21.  30-дан 10-ға дейінгі барлық жұп сандарды экранға шығаратын программа құрыңдар.
   Program jup;
   Var i: integer;
   Begin
   Writeln (’30-dan 10-ga deingi jup san’);
   For i:=30 downto 10 do
   If   I  mod 2=0 then
   Writeln (i);
End.

№22.  1- ден 100 –ге дейінгі тақ сандардың және жұп сандардың қосындыларын табудың программасын құру керек.
   Program tak and jup
   Var I, s, s1: integer;
   S:=0; S1:= 0;
   For i:=1 to 100 do
   Begin
   If  I  mod  2 = 0 then s:=s+I  else s1:=s1+I;
   Writeln (‘ s=’, s, ‘ , ‘ , ‘s1= ‘, s1);
   End;
   End.

№23.  5- тен 1-ге дейінгі сандардың қосындысын есептеу керек.
   Program kosindi;
   Var I, s:integer;
   Begin
   S:=0;
   For i:=5 downto 1 do
   S:=S+I;
   Writeln (‘s = ‘, s);
End.

№24. Кіші латын әріпімен енгізілген жолды, үлкен латын әріптеріне ауыстыру программасын құрыңыз.
Program austir:
Var s:string:
k:byte:
 begin
        readln(s):
        for  k:=l to length (s) do
s[K]: =Upcase (s[k]);
writeln(s):
end.

№25. 20 нақты сан берілген. Осы сандардың арифметикалық ортасын табу програмасы . Осы 20 нақты сандар тобын А жиымы деп қарастырсақ , жиымның элементтері A[1], A[2], …,A[20] нақты сандар болады.
 Program
 Var     A: array [l..20] of real;
    I:integer;
    S:real;
Begin
 For i:=1 to 20 do
    Read (A[i]);
    S:=0;
    For i:=l to 20 do
    S:=S+A[i];
    S:=S\20;
  Write (S);
   End.