Өркениеттің дәстүрлі (аграрлық)түрі: отырықшы-егіншілік және көшпелі

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10. Бөлімі. Өркениет: даму ерекшеліктері

Мектеп:

Күні:

Мұғалім:

Сынып: 10

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Өркениеттің дәстүрлі (аграрлық)түрі: отырықшы-егіншілік және көшпелі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

10.1.2.2 шаруашылық қызмет пен өркениеттік даму арасындағы байланысты талдау

Сабақ мақсаттары

Көшпеліжәнеотырықшыөркениеттердіңерекшкліктерінанықтау.

Көшпеліжәнеотырықшыөркениеттердіңерекшеліктерін салыстыра отырып, ұқсастықтары мен айрмашалықтарын анықтау.

Бастапқы білім

Оқушылар Қазақстан тарихы сабақтарынан алған отырықшы және көшпелі өркениеттердің белгілері туралы білімдері пайдаланады. Сонымен қатар, оқушылар «өркениет», «дәстүрлі қоғам» ұғымдарын біледі.

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

(5 минут)

(М) Ұйымдастыру кезеңі.

(С) Оқушылардың назарларына көшпелі өркениеттің ерекшеліктерін сипаттайтын үзіндіні ұсыну:

Көшпелілер өркениеті бұл дегеніміз қоныстар мен соқпақтар, тайпалар арасындағы ниеттестік, аштық, арақашықтық, жануарлармен тығыз байланыстар. Отырықшы адамдар үшін олар қатыгез, тұйық, қараңғы, діннен ада болып көрінеді. Осындай қоғамды мәдениетті адам «жабайы» деп санайды.

«Цивилизациум» энциклопедиясынан үзінді.

Келесі сұрақты қою: отырықшы өркениет көшпелі өркениетке қарағанда дамыған деген пікірмен келісесіздер ме? Оқушыларды өз жауаптарын түсідіруге бағыттау.

(М) Оқушыларға олар дәстүрді қоғамының белгілерін қарастыратындығын хабарлау. Сыныппен мақсаттар мен бағалау критерийлерін талқылау.

Презентация слайдтары

«Цивилизациум» энциклопедиясынан үзінді.

https://sites.google.com/site/civilizacium/home/civilizacium/kocevaa-civilizacia

Сабақтың ортасы

(30 минут)

5 минут

12 минут

(С) Білімді өзектендіру.

Оқушыларға келесі сұрақты қою:

Отырықшы және көшпелі өркениет деген ұғымдардың мағынасын қалай түсінесіздер?

(Ж) (ф) Оқушылар берілген дереккөздің негізінде Эйлера-Венн салыстырмалы диаграммасын толтырады.

Жұпта оқушылардың біреуі көшпелі өркениет жайындағы мәтінде оқиды, екіншісі отырықшы өркениеттің ерекшеліктерін қарастырады. Жұптық жұмыстың барысында оқушылар көрсетілген санаттар бойынша (шаурашылық, әлеуметтік құрылым, мәдениет) отырықшы және көшпелі өркениеттердің айырмашылықтары мен ұқсастықтарын анықтайды.

Дескрипторлар

Оқушы:

- отырықшы және көшпелі өркениеттердің арасындағы 3-4 айырмашалақтары мен ұқсастықтарын анықтайды;

- шаруашылық қызмет пен өркениеттік даму арасындағы байланысты талдап, қорытынды жасайды.

Келесі кезеңде оқушылар жұмыс нәтижелерін талқылайды, мұғалім ауызша кері байланысты беруі тиіс. Сонымен қатар, жұптық бағалау рәсімін өткізуге де болады.

(Ж) (ф) Оқушылар алған білімдерін жинақтап, келесі сұраққа қысқаша жауап береді: «отырықшы және көшпелі өркениеттерің әсері:

А) менің өмірімде;

Б) отбасымның өмірінде;

В) мемлекетімнің өмірінде

қандай көрініс табады?»

Презентация слайдтары

Көшпелі өркениет

https://svaslavia.ru/02/21/kochevaya-civilizaciya-i-ee-razvitie-vzaimodejstvie-kochevoj-i-osedloj-civilizacii/

Сабақтың соңы

(5минут)

(С) Сабақ қорытындысын жасау.

Сабақ рефлексиясы «Синквейн».

Келесі ұғымдарға синквейн жасаңыздар: отырықшы өркениет, көшпелі өркениет (оқушылар бір ұғымды таңдайды).

Синквейн 5 жолдан тұрады:

1 жол – ұғым (1 сөз).

2 жол – сын есім (2 сөз).

3 жол – етістіктер (3 сөз).

4 жол – сөйлем (4 сөзден тұратын сөйлем құрастырылады).

5 жол – зат есім (берілген ұғымның синонимі)

Қосымша ақпарат: сын есімдер мен етістіктер берілген ұғымның мағынасын ашады, сөйлем мағыналы болуы тиіс.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақбарысында сынып туралынемесежекелегеноқушылардыңжетістік/қиындықтарытуралыненібілдім, келесісабақтарда неге көңілбөлуқажет?