Өсімдік бөлімдеріндегі ерекше белгілері. №3 зертханалық жұмыс

САБАҚ: § 6. Өсімдік бөлімдеріндегі ерекше белгілері. №3 зертханалық

жұмыс

Мектеп: «Ащысай орта жалпы білім беретін мектеп-балабақшасы» МКК

Күні: 24.09.2018

Мұғалімнің аты-жөні:Илембаева А.М.

СЫНЫП:

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабаққа

негізделген оқу мақсаттары

8.1.1.1 – балдырлар, мүктер, қырықжапырақтәріздестер, ашық және жабықтұқымдылар мысалында өсімдіктердің ерекшеліктерін сипаттау.

Барлық оқушылар:

Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктерді біледі, өсімдіктерді жүйелеуге қолданылатын таксондарды қолдана алады.

Оқушылардың басым бөлігі:

Өсімдік бөлімдеріне сипаттама береді, бөлімдердің ерекшеліктерін

анықтай алады.

Кейбір оқушылар:

Өсімдіктердің көбею ерекшеліктерінің маңызын тұжырымдай алады.

Сабақтың

құндылығы

Зайырлы қоғам және жоғары руханият.

Бағалау критерийлері:

• Өсімдіктерді жіктеудің таксондарын қолдана алады.

• Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктердің айырмашылықтарын анықтайды.

• Өсімдіктерді бөлімдер бойынша жіктейді.

• Өсімдіктің бөлімдерінің ерекшеліктерін сипаттайды.

• Өсімдіктердің таксондарына байланысты мүшелер жүйесіне баға беру.

Тілдік мақсат

Сабақ барысында пән мазмұнының ұғымдaрын қолдануға қажетті айтылым-жазылымға сәйкес жұмыс тілін қалыптаcтыру (мысалы, топтық жұмыстар, сұрақты дұрыс қоя білу, жағдайды талдау және пікірталас жүргізу үшін қажетті тіркестері)

Негізгі сөздер мен тіркестер:

Жалаңаштұқымдылар, жабықтұқымдылар, даражарнақтылар, қосжарнақтылар, төменгі сатыдағылар, жоғары сатыдағылар, споралы

өсімдіктер

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:

Талқылауға арналған тармақтар:

1. Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктер бір-бірінен қалай ерекшеленетінін талқылаңдар.

Алдыңғы оқу

Нәруыздың қызметтері.

Құрылыс қызметі: Жасуша мен цитоплазма органоидтерінің мембраналары жасуша мембранасының ішкі, сыртқы қабықшасы, митохондрияның ішкі мембранасының 70%-ы нәруыз молекуласынан тұрады. Жануарлардың мүйізі, тұяғы, қауырсыны, түктері, сіңірлері, шеміршектері мен қан тамырларының қабырғасы және т.б. нәруыздан құралған.

Тасымалдау қызметі: Гемоглобин нәруызы өкпеден сіңіріп алған оттекті дененің барлық ұлпалары мен мүшелеріне тасымалдап, оларды оттекпен қамтамасыз етеді де, ыдырау өнімі – СО₂-шығарылады.

Қозғалыс қызметі. Ағзаның қозғалыс қызметіне бұлшық еттің талшығы мен ұлпалардың түрлі жиырылғыштық жүйесіне әсер ететін арнайы нәруыздар катысады. Мұндай нәруыздар жасушаның ішіндегі протоплазманың козғалысына да әсер етеді. Жасушаның бөлінуі кезінде ахроматин жіпшелерінің жиырылуы салдарынан, хромосомалар экватордың полюстеріне тең таралатындығы белгілі.

Қорғаныштық қызметі: Нәруыздар ағзаны әртүрлі жұқпалы аурулардан қорғайды. Егер жануарлардың немесе адамның ағзасына зиянды нәруыздар (токсиндер) енетін болса, оған қарсы тұратын нәруыздар – антиденелер түзіледі. Антиденелер бөгде денелермен күресіп, денені залалсыздандырады. Аурумен ауырғаннан кейін ағзада иммунитет пайда болады.

Ферменттік (катализаторлық) қызметі. Ағзадағы заттардың өзін-өзі жаңартуы ферменттердің әсерімен жүзеге асырылады. Орыс ғалымы И.П.Павлов ферментті «тіршіліктің қоздырғышы» деп атады, өйткені ол ағзадағы зат алмасуды реттейтін көптеген реакцияларды тездетеді.

Жоспар

Жоспарланған

уақыт

Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған

жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз)

Ресурстар

Басталуы

Ұйымдастыру. Психологиялық ахуал.

Сыныпты «Төменгі сатыдағы өсімдіктер», «Жоғары сатыдағы өсімдіктер» топтарына төменгі сатыдағы споралы өсімдіктер және тұқымды өсімдіктер суреттері арқылы бөлу. Топ мүшелері топ атына байланысты терминдердің мағынасын ашады.

Ынтымақтастық атмосферасын тудыру:

«Біз екеуміз ұқсаспыз»

Топ мүшелері өзін кімге ұқсататыны жөнінде қысқаша мәлімет береді. Бұл оқушыны тағы бір қырынан тануға көмектеседі.

Ортасы

І. Оқулықпен жұмыс.

Белгі қойып оқу немесе INSERT кестесін толтыру Бұрыннан Жаңа Менің Білгім

білемін ақпарат ойлағаныма келеді

+ қайшы,

кереғар

-

Бұрыннан білемін

Оқушылар бұл бағанаға мәтінде кездестірген өздерінің алдынан бері таныс мәліметтерді келтіреді.

Жаңа ақпарат

Осы тақырып бойынша өздері үшін жаңа болып табылатын ақпаратты жазады.

Менің ойлағаныма қайшы, кереғар

Осы мәтінде келтірілген қандай ақпарат олардың алдынан білетініне қайшы келгенін жазады.

Білгім келеді

Білгісі келетін сұрақтарды жазады.

Дескрипторлар:

• Мәтіннен негізгі ойды бөліп алады.

• Жүйелеу таксондарын қолдана алады.

ІІ. Жинақтау»

Мәтіннен алған білімді пайдаланып, төменгі сатыдағы және жоғары сатыдағы өсімдіктерді жазып шығыңдар, жазғандарыңды дәлелдеңдер.

Төменгі сатыдағы Жоғары сатыдағы

өсімдіктер өсімдіктер

Дескрипторлар:

• Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктерді жүйелейді.

• Төменгі және жоғары сатыдағы өсімдіктердің ерекшеліктерін талдайды.

Рефлексия:

«Қол сигналы»

«Топтастыру»

Оқулық

Белгілері

Өсімдік бөлімдері

1. Хроматофоры болады

2. Жасұнықтан тұрады

3. Биология ғылымы зерттейді

4. Тұщы су қоры

5. Жерүсті өркендері екі түрлі

6. Жапырақтарында сорустары болады

7. Ине тәрізді үшкір жапырақтары бар

8. Көбею мүшесі – гүл

«Кластер» стратегиясы

Өсімдіктер систематикасы

Дескрипторлар:

• Өсімдік бөлімдерінің бір-бірінен айырмашылықтарын негіздейді.

• Әр бөлімнің өзіне тән ерекшеліктерін тұжырымдайды.

• Өсімдіктер систематикасының сызбасын дұрыс орналастырады.

Аяқталуы

«Синквейн» бес жолды өлең стратегиясы

Оқушы берілген тапсырма бойынша өлең құрастырады. Бес жолды өлеңді құрудың ережесі мынадай:

• бірінші жолда 1 зат есім /балдырлар, қырықбуындар, мүктер т.б./,

• екінші жолда 2 сын есім,

• үшінші жолда 3 етістік,

• төртінші жолда 4 сөзден тұратын сөйлем, яғни ойды түйіндеу,

• бесінші жолда тақырыпқа байланысты 1 синоним сөз жазылады.

Дескрипторлар:

• Синквейн арқылы өсімдіктер бөлімдері туралы білімін көрсете алады.

• Өсімдік бөлімдерінің маңызын зерделейді.

Қосымша ақпарат: Жоғары сатыдағы өсімдіктер күрделі дифференциалданған көпжасушалы ағза – жер көлемінде өсуге бейімделген. Патшалық асты патшасына жататын өсімдіктер – 300 мыңнан астам көбінесе құрғақ жерлерде өседі. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктер сабақ және жапырақтан тұрады. Осыған байланысты оларды жапырақ сабақты өсімдіктер деп атайды. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктердің көбінде тамыр болады. Бұлар 2 жолмен көбейеді – жынысты – (гаметофит) және жыныссыз – (спорофит). Жыныс мүшелерінің: аталығы – антеридий – аналығы – архегоний – әрқашан көпжасушалы. Қазіргі жоғарғы сатыдағы өсімдіктерге:

риниофиттер

сарыбауырлылар плаунтәрізділер псилотәрізділер

қырықбуындар папоротниктер

жалаңаштұқымдылар

жабықтұқымдылар жатады

Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай

жоспарлайсыз?

Қосымша көмек керек оқушылар үшін: Жануарларды жүйелеуде қолданылатын таксондар мен өсімдіктерді жүйелеуде қолданылатын таксондарды талқылаңдар. Екеуіне де ортақ таксондарды көрсетіңдер. Қабілеті жоғары оқушы:

Жоғары сатыдағы өсімдіктердің шығуы және даму жолдары. Жоғары сатыдағы өсімдіктерді жүйелеңдер.

Пәнаралық байланыс Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері

АКТ-мен байланыс Құндылықтардағы байланыс

Рефлексия

Сабақ / оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және

неліктен?

Рефлексия

Өзін-өзі талдау кестесі

Мен сабақта жұмыс істедім белсенді/белсенді емес Мен өзімнің жұмысыма ризамын/риза емеспін Сабақ мен үшін... қысқа/ұзақ болды

Мен сабақта шаршаған жоқпын/шаршадым

Менің көңілім жақсарды/шамаланды Сабақтың мазмұны мен түсінікті/түсініксіз болды үшін пайдалы/пайдасыз болды

Қорытынды бағамдау

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1. Сабақта әртүрлі оқыту стратегиялары, түрлі әдістерді араластырып қолдану

2. Жеке, жұптық, топтық жұмыстар

Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1. Оқушылардың сабақ барысындағы жұмыстарына талдау жасау, тапсырмалардың орындалуын жақсарту үшін не істеу керектігіне мән беру

2. Оқушылар орындай алмаған тапсырмаларды қайта қарап, өзгеріс енгізу

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?

Жекелеген оқушылардың сабақты қабылдау ерекшеліктерін, әрқайсысының бейімділігіне қарай тапсырма дайындау қажеттігін және тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне қарай жасақтау