Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Основные части гидросферы
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен (оқыту қазақ тілінде емес)
жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар
9-сынып
Нұр-Сұлтан, 2019
Құрметті мұғалім!
Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 9-сынып білім алушыларына «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні (оқыту қазақ тілінде емес) бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша оқу бағдарламасы негізінде дайындалған.
Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім алушының тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.
Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ, жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныстар түрінде берілген.
Қосымша материалдарды (нұсқаулықтар, таныстырылымдар, жоспарлар және т.б.), форумдағы талқылауларды және бейне нұсқауларды сіз «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ smk.edu.kz ресми сайтынан таба аласыз.
Жемісті жұмыс пен шығармашылық табыс тілейміз!
Әдістемелік ұсыныстар негізгі мектеп мұғалімдеріне, әдіскерлерге, критериалды бағалау бойынша өңірлік және мектеп үйлестірушілеріне, басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.
Әдістемелік ұсыныстар дайындау барысында ресурстар (суреттер, мәтіндер, бейне және аудио материалдар, т.б.) қолжетімді ресми интернет-сайттардан алынды. Жинақ коммерциялық емес мақсатта құрастырылған.
МАЗМҰНЫ
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 4
«Қазақ жазуының даму жолы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 4
«Жолың болсын, жолаушы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 8
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 12
«Заң – қоғамның тірегі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 12
«ҚР Тұңғыш Президенті күні – Тәуелсіз Қазақстанның айбынды мейрамы» бөлімі 17
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 21
«ЭКСПО-2017» – Қазақстанның белесі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 21
«Биотехнология жаңалықтары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 25
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 28
«Жаһандық мәселе: демография» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 28
«Роботтар мен киборгтер әлемі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 34
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
«Қазақ жазуының даму жолы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Сөйлеу әрекетінің түрлері Тыңдалым
Айтылым
Оқу мақсаты |
9.1.1.1 Тыңдалатын мәтіндегі фразалар мен дәйексөздерді талқылай отырып, тақырып пен көтерілетін мәселені болжау 9.2.1.1 Берілген тақырыпқа сай сөздерді орынды қолдана отырып, мақсатты аудиторияға арналған ауызша мәтіндер құрастыру |
Бағалау критерийі |
Білім алушы:
|
Ойлау дағдыларының деңгейі |
Білу және түсіну Қолдану |
Орындау уақыты |
15-20 минут |
Тапсырма
-
Берілген сөздер мен сөз тіркестері арқылы тақырыпты, көтерілетін мәселені болжаңыз. Себебін түсіндіріңіз. Өз жауабыңызды бірінші бағанға жазыңыз.
Ұсынылатын сөздер мен дәйексөздер: Жазу жүйесі, көне түркі мұралары, араб графикасы, қазақ әліпбиі, латын графикасы, «Латын графикасына көшу қазақ тілін жаңғыртып қана қоймай, оны осы заманғы ақпараттың тіліне айналдырады» (Н.Ә.Назарбаев).
Менің болжамым |
Мәтін тақырыбы және көтерілген мәселе |
Тақырып:
Мәселе:
|
Тақырып:
Мәселе: |
-
Мәтінді тыңдап, тақырыбы мен көтерілген мәселені кестенің екінші бағанына жазыңыз.
Көне заманнан бері қазaқтар әртүрлі жазу жүйесін пайдаланып келген. Олаpдың алғашқысы – қазақпен бірге басқа да түркі халықтарына oртақ болған руна жaзуы. Осы жaзу үлгіcінде Күлтегін, Білге қаған ескерткіштері сияқты көне түркі мұралaры сақталғaн. V-ХІІ ғасырлаpды қaмтитын рунa жазуы Орхон, Енисей, Тaлас өзендері бойынан тaбылып отыр. Мұның өзі біздің aтa-бабaлaрымыздың өмір сүpген гeографиялық оpындаpын көрсетеді. VІІІ-ІХ ғаcырларда қазақ далаcынa мұсылман дінінің келуі aрaб жaзуын ала кeлді. Араб графикасынa негізделген жазу үлгіcі 1929 жылға дейін cақтaлып келді. Яғни оcы тұcқа дейін жазылған еңбектеp араб жазуы негізінде хатқа түсті. Оны Ш.Уәлиханов, А.Құнанбаев, Мәшһүр Жүсіп, Шәкәрім cияқты ұлы тұлғалар қолданды. ХХ ғасырдың бaсындa А.Байтұрсынұлы араб жазуын қазақ тілінің заңдылықтарына оpай бейімдeп, қазақ әліпбиін жасaды. Осы әліпби негізінде кітаптар жарық көрді, шәкірттеp білім алды. Мағжaн, Абай, Мұхтар секілді алыптардың еңбектері осы әліпби негізінде жaзылды. 19291940 жылдар аралығында халқымыз латын графикасы негізіндегі әліпбиді пайдаланды. 1940 жылдан бастап қазіpгі қолданыстағы кирилицаға негізделгeн әліпби қолданылуда.
Қазіргі кездe қоғамдa лaтын әліпбиінe көшу мәселесі көтеpілy үстінде. Ел арасында түрлі пікірлер айтылады. Біреулері қолдаса, кейбірі әліпбиді ауыстыруға ұзақ уақыт, көп қаражат, сонымен қатар интеллектуалдық күш-жігер керек деген көзқараста.
Ал еліміздің Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев: «Латын графикасына көшу қазақ тілін жаңғыртып қана қоймай, оны осы заманғы ақпараттың тіліне айналдырады», – деген болатын. Сондықтан біздің латын әліпбиіне көшуіміз әлемдегі бәсекеге қабілетті елдердің қатарына кіру жолындағы маңызды қадам болмақ.
-
Сіз қалаңыздағы жастар форумына қатысуға шақырту алдыңыз. Жастарға арнап латын әліпбиіне көшудің тиімділігі мен маңызы туралы ауызша мәтін құраңыз. Мәтін мазмұнында келесі сөздер және сөз тіркестерін қолданыңыз: жаһандану дәуірі, тіл тазалығы, сауаттылық деңгейі, ғылым мен техника тілі, тіл үйрену, қазақ жазуының тарихы, көршілес елдер тәжірибесі.
______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________
Бағалау критерийі |
Тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Фразалар мен дәйексөздерге сүйеніп, тақырып пен көтерілетін мәселені болжайды |
1-2 |
|
1
1 1
1 |
Сөздерді қолданып, мақсатты аудиторияға сай ауызша мәтіндер құрастырады |
3 |
|
1 1
1
1 1 1 |
Барлық балл: |
|
|
10 |
«Қазақ жазуының даму жолы» тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика Білім алушының аты-жөні ___________________________________
Бағалау критерийі |
|
Оқу жетістігі деңгейі |
|
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Фразалар мен дәйексөздерге сүйеніп, тақырып пен көтерілетін мәселені болжайды |
К ілт сөздер мен дәйексөздер арқылы тақырып пен көтерілетін мәселені болжауда қиналады.
|
Кілт сөздер мен дәйексөздер арқылы тақырып пен көтерілетін мәселені болжауда қателеседі. |
Кілт сөздер мен дәйексөздер арқылы тақырып пен көтерілетін мәселені болжайды.
|
Сөздерді қолданып, мақсатты аудиторияға сай ауызша мәтіндер құрастырады |
М әтін құрылымы мен мақсатты аудиторияға сай ұсынылған сөздер мен сөз тіркестерін қолданып, тақырып бойынша ауызша мәтін құрауда қиналады.
|
Мәтін құрылымы мен мақсатты аудиторияға сай ұсынылған сөздер мен сөз тіркестерін қолданып, тақырып бойынша ауызша мәтін құрауда қателеседі. |
Мәтін құрылымы мен мақсатты аудиторияға сай ұсынылған сөздер мен сөз тіркестерін қолданып, тақырып бойынша ауызша мәтін құрайды.
|
7
«Жолың болсын, жолаушы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым
|
Жазылым |
Оқу мақсаты |
9.3.4.1. Мәтіндердің стилін, жанрлық ерекшелігін салыстырып, талдау жасау 9.4.3.1. Жазба жұмыстарында афоризмдерді тиімді қолданып жазу |
Бағалау критерийі |
Білім алушы:
|
Ойлау дағдыларының деңгейі |
Қолдану Жоғары деңгей деңгейлері |
Орындау уақыты
Тапсырма |
15-20 минут |
-
Мәтіндерді оқып, стилін, жанрын салыстырыңыз.
А мәтіні Жасың бар, жігіт-желең, шалдарың бар. Ертең біз жол жүреміз, қамданыңдар. Жол ұзақ, биік асу, сапар алыс, Жаз өтер, күз де кетер, тақалар қыс. Қамданыңдар Болашақ деген елге, Қандай біз сый-сияпат апарамыз? Қорқауды, өсекшілді қатарға алма, Кеселін тигізеді сапарға алда. He бетімізді айтамыз Болашаққа? Жат қылықты қалдырмай апарғанда Жамандық атаулыны қалдырыңдар, Суға батыр, отқа өрте, жандырыңдар. Болашақ деп аталған өлмес-өшпес, Жақсылықтан жаралған тағдырың бар. Қыз-қырқын, жігіт-желең, шалдарың бар, Ертең біз жол жүреміз, қамданыңдар! М. Мақатаев |
Ә мәтіні «Халықаралық бағдаршам күні» 1914 жылғы тамыз айының 5-і күні орын алған оқиғаға байланысты тойланады. Бұл күні Американың Кливленд қаласында алғашқы заманауи бағдаршамның тұңғыш түпнұсқасы шыққан болатын. Алайда ең алғашқы бағдаршамды британдық Джей Найт есімді азамат XIX ғасырда ойлап тапты. Ол тек екі түсті шамнан тұрды. Ал ол бір түстен екіншіге ауысқанда дыбыс шығаратын болған. Бұл құрылғы тұңғыш рет 1889 жылы Лондон парламенті орналасқан көшеге қойылды. Кейін үш жыл өткен соң, бағдаршамның жарық шамы жарылып, абайсызда жақын тұрған полиция сақшысын зақымдаған көрінеді. Содан бағдаршам 50 жыл бойы ұмыт қалған. 1910 жылы алғашқы екі түсті автоматтандырылған бағдаршам патенттеліп, қолданысқа берілді. Ал күнделікті күнде көріп жүрген үш түсті бағдаршамыңыз алғаш рет Нью-Йорк қаласында 1914 жылы пайда болды. Жылдар өте бұл аппарат тиімділігін көрсетіп, Америка және Еуропа мемлекеттерінде кеңінен қолданыла бастаған. |
-
Берілген кестені толтырыңыз.