Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттер 9 сынып

Мұғалімнің аты-жөні:

Керимбекова Бакыт Ергазыновна

Пән/Сынып:

Химия, 9- сынып

Қай аптаның нешінші сабағы

13-сабақ

Тарау немесе бөлім атауы:

9.4С Оттекті және азотты органикалық қосылыстар

Сабақтың тақырыбы:

Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттер

Оқу мақсаты:

9.4.3.18 -оттекті органикалық заттардың жіктелуін білу;

9.4.3.19 -спирттердің жіктелуін, метанол мен этанолдың қолданылуын,этанолдың алынуын білу және қасиеттерін түсіндіру;

9.4.3.20-метанол мен этанолдың адам ағзасына физиологиялық әсерін түсіндіру;

9.4.3.21 этиленгликоль мен глицериннің физикалық қасиеттері мен қолданылуын білу;

Бағалау критериі:

Спирттен қанықпаған көмірсутектің қандай мөлшері алынатынын анықтайды

Саралап оқыту тапсырмалары

Ұжымдық жұмыс

Жаңа тақырыппен таныстыру;

Сабақтың мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстыру;

Жаңа тақырыпты цифрлық ресурстар мен презентация арқылы түсіндіру;

Презентацияны қолдана отырып, бекіту тапсырмаларын орындату;

Бірлескен жұмыс (1,2 тапсырма)

Тапсырманы ұсыну және дұрыс жауапты ұсыну арқылы үйрету;

Бекітуге арналған тапсырмаларды орындату;

Тапсырмалардың жауаптарын жазу;

Жеке жұмыс

Тапсырманы ұсыну, оқушылардың өз бетімен тапсырма орындауы;

Уақыт

Кезеңдері

Тапсырма

Тапсырманың мақсаты

Мұғалімнің бақылауы мен зерттеуі не?

Баға-

лау

Ресурс-тар

1 минут

Ұйымдас-тыру

Сәлеметсіздер ме!

Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы:

Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттер

Сіздердің білетіндеріңіз:

• Тек қана көміртек пен сутектен тұратын көмірсутекті органикалық қосылыс жайлы білдіңіз

Сіздердің меңгеретіндеріңіз:

• Оттекті органикалық заттарды

• Спирттер, спирттердің жіктелуі

• Спирттердің физикалық және химиялық қасиеттерімен қолданылуы

Сабақтың тақырыбымен және оқу мақсатымен танысу

Слайд 2

Слайд 3

10 минут

Жаңа сабақ

Заттарды сипаттау

Оттекті органикалық қосылыстар дегеніміз- құрамында сутек және көміртек атомдарымен бірге оттек атомы болатын органикалық қосылыс.

• Спирттер

• Карбон қышқылы

• Жай және күрделі эфирлер

• Көмірсулар

Спирттер дегеніміз- молекуласындағы бір немесе бірнеше сутек атомдары гидросотоптармен (OH) алмасқан көмірсутектердің туындыларын айтады.

Спирттердің жалпы формуласы ROH OH деп өрнектеледі. Мұндағы R- көмірсутек радикалы.

Спирттерді атаған уақытта сәйкес көмірсутектің атына –ол жұрнағы жалғанады. Мысал, ең алғашқы өкілі- метанол

OH

Сондай-ақ, оларды метил спирті және этил спирті деп атауға болады.

Спирттердің жіктелуі:

Гидроксил (ОН) тобының санына байланысты

Гидроксил тобымен байланысқан көмірсутек радикалына байланысты

Спирттердің алынуы:

1. Метанол мен этанолдың өндірістік маңызы бар. Өндірісте метанолды синтез газдан (сутек пен көміртек монооксидінің қоспасы ) алады.

СО+2 = OH

2. Этанолды глюкозаны ашыту арқылы алады. Этанол органикалық заттардың ішінде өндірілу көлемі бойынша 1 орында.

=2 OH +2 ↑

3. Заманауи өндірісте этанолды өршіткі қатысында этиленді гидратациялау арқылы алады.

+ O = OH

Спирттердің физикалық қасиеті:

Метанол-өте улы зат. Оның аз ғана мөлшері адамды соқыр ету немесе өлімге душар ету мүмкін. Метил спирті өзіне тін иісі бар, мөлдір сұйықтық

Этанол- түссіз, өзіне тән иісі бар, сумен кез келген қатынаста араласатын сұйықтық

Слайд 4

Слайд 5

Слайд 6

Слайд 8

Слайд 9

Слайд 10

3 минут

Бекіту

Тапсырма 1

96 % - дық 80 г этил спиртінен этиленнің қандай көлемін (қ.ж) алуға болатынын есептеңіз

Жаңа сабақты бекіту, бағалау

Реакцияны дұрыс жазып, алынған заттың көлемін табу

Слайд 15

1

минут

Қосымша ақпарат

М. К.Оспанова, Қ.С. Аухадиева, Т. Г. Белоусова 9 сынып химия, 2 бөлім

Слайд16