Өз сөзіңізге зейін қойыңыз

Өз сөзіңізге зейін қойыңыз

Бізге сөйлеу үшін тіл мен ауыз берілді, ал біз соны дұрыс қолдана аламыз ба? Әрбір тілдің өзіндік ерекшелігі бар. Сол ерекшеліктерді дұрысынан қолданып,дамыту арқылы адамдармен жақсы қарым қатынаста бола аламыз. Сөйлеу өнерін екіге бөліп қалыптастыруға болады. Проактивті сөйлеу жәнеде Реактивті сөйлеу.Шынайы проактивтілік деңгейін біздің сөйлеген сөздеріміз айқындап бере алады. Мысалға,реактивті сөйлеу: әдетте адамдар жауапкершіліктен қорғайтын сөйлеу мәнерін таңдайды, пайдаланады:

- Міне, мен осындаймын. Менің қолымнан тек осы келеді. Мен жасай алмаймын.

- Ол менің ығырымды шығарып,қанымды ішті. Өз-өзіме қазір жауап бермеймін. Менің эмоциямды белгісіз біреу немесе бірдеңе басқарады.

- Мен мұны істеген емеспін,істей де алмаймын. Менің бұндай істерге жай ғана уақытым жоқ. Мені сыртқы жағдайлар яғни – уақыт жоқтығы басқарады.

- Маған осылай істеуге тура келді. Жағдайлар, өзге адамдардың ықпалы мені бірдеңені істеуіме міндеттейді. Мен өз ұнатқан ісімді таңдауға ерікті емеспін.

Міне,реактивті сөйлеу үлгісі осындай болады. Оны өзгерте алуға да мүмкіндігіміз бар. Ол үшін проактивті сөйлеу үлгісін қарастырамыз.

-Менде қандай мүмкіндіктердің барын қарастырайық.

-Мен басқа амалын бар екенін сеземін әрі оны таңдай аламын.

-Мен өз сезімімді бақылауда ұстай алатыныма сенімдімін.

-Мен өзіме тиімді презентацияны жасаймын

-Мен қалаймын

-Мен ұсынамын.

-Мен істей аламын.

Осындай проактивті үлгіде сөйлейтін болсақ,өмірімізде жағымды жаңалықтар мен жақсы істер толары анық емеспе?

Қорытындылай келе,түрлі жағдайларға қарай өз ұсыныстарымызды өзіміз таңдасақ,өмір сүруге деген құштарлығымыз шабыттана түседі. Қамшының сабындай қысқа өмірде,өз өзіміздің таңдауымызды құрметтеп,дұрыс сөйлей білейік.

Ақмола облысы,Есіл ауданы №3 қазақ орта мектебінің «11 Ә» сынып оқушысы Төлеуханқызы Бұлбұл.16 жас