Психологиялық көмек көрсету арқылы өзін-өзі тәрбиелеуге, дамыту

«Павлодар қаласының №20 лицей-мектебі» КММ

Инновациялық педагогикалық тәжірибе – 2022

Тәжірибе тақырыбы: Психологиялық көмек көрсету арқылы өзін-өзі тәрбиелеуге, дамыту

Педагог-психолог: Ханафия Мадина

1. Автор туралы мәлімет

Мұғалімнің аты-жөні: Ханафия Мадина

Білімі: жоғары

Оқу орны: Павлодар Инновациялық Еуразия университеті (2006 жыл)

Диплом бойынша мамандығы: педагог-психолог

Жұмыстың зерттелу орыны:

Павлодар қаласының «№37 жалпы орта білім беру мектебі» КММ.

№20 литцей мектебі

Лауазымы: педагог-психолог

Педагогикалық өтілі: 13

Аталған лауазымдағы жұмыс өтілі: 23

Біліктілігі: педагог-зерттеуші

Марапаттары (Білім беру басқармасы және жоғары)

2. Тәжірибенің құрылу жағдайлары:

• Әріптестерімнің қызметтегі тәжірибелеріне көңіл аудару;

• Курстық қайта даярлау

• Оқушылардың бойында талант көзін ашу, өз ойын еркін айтуға, өздігінен білім алуға, өзін-өзі бағалауға жетелеу

• Күнделікті өмірде білімдерін қолдана білу дағдыларын дамыту

• Жалпы шығармашылық әрекетке бағыт-бағдар беру

• Оқушылардың шығармашылық ізденістерін, өздігінен жұмыс істеу белсенділіктерін арттыру арқылы теориялық білімдерін кеңейту, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту

• әдістемелік құралдарды қолдану;

• жұмыстың маңызы практикада қолдану;

• Бірлестіктерде тәжірибені бөлісу;

3. Теориялық кезең

Әр елдің интеллектуалдық, парасаттылық, мәдени қарым-қатынасы ғылым саласының дамуына, оның жаңаша даму мүмкіндіктеріне тікелей қатысты екендігін қазіргі ғылым мен білімнің эволюциясы, яғни даму тарихы айқындап отыр. Қазіргі қарқынды дамып келе жатқан заманда оқушыларымызың бәсеке қабілетті болып, мектеп табалдырығынан алған білімдерін болашақта тиімді қолдану үшін білім саласына жаңаша көзқараспен қарау қажеттігін уақыттың өзі талап етуде. Нақтырақ айтқанда, бәсекеге қабілетті маман даярлау білікті ұстаздардың қолында.

Қазақстандық білім жүйесін модернизациялаудың басты бағыттарының мақсаты – оның қазіргі нарықтық экономика жағдайында, жаһандануды ескере отырып, жаңа мазмұнын қамтамасыз ету болып табылады.
Сондықтан қазіргі заман талабына сай жеке тұлғаны тәрбиелеу үшін ұстаздар қауымына оқу процесіне басқаша көзқараспен қарауға, мұғалімнің кәсіби дамуы үшін тәжірибелік дағдыларды қалыптастыруға ерекше көңіл бөлудің маңызы зор. [МАН, 16 б]

Оқушыларды қалай оқу керектігін үйрету, сол арқылы олардың өз ойларын еркін айта алатын және сыни тұрғыдан ойлай алатын дәрежеге жеткізу.

Бүгінгі оқу үрдісі барысында оқушының психологиялық тұрғыда қалыпты өмірге бейімдеу, өмірге деген көзқарасын дамыту, өзіндік көзқарасты қалыптастыру, шығармашылыққа әр түрлі жұмыстар жасау барысында мінез құлқы мен оқу үрдісіндегі оқу мен оқытуды қатар ұштастыра отырып ұстаз алдында қалыпты адам реттінде тұлғаны дамыту. Білім беру барысында талап деңгейінен шығу мұғалімнің іздену шеберлігіне тіреледі. Бүгінгі талап оқушыға білім берумен бірге оны білікті түрде қолдана алуына, оны дағдыға жеткізіп қана қоймай баланың ақыл-ойын, қабілетін дамытуға, әрекет нәтижесінде белгілі тұжырым жасай алуға үйретуге негізделеді.

Оқытудың барлық әдістері баланы дамытуға бағытталған. Ал біздің мақсатымыз – баланың сабақ үстіндегі оқу-әрекетін тиімді әрі қызықты болатындай етіп ұйымдастыру, әрекет нәтижесін байқау, бағалау.

Жұмыстың мақсаты: – балаға жеке және әр жастың кезеңіне тән психологиялық көмек көрсету арқылы олардың өзін-өзі тәрбиелеуге, оқытуға, дамытуға жағдай туғызу .

4. Тәжірибенің өзектілігі, басты идеясы: Қазіргі уақытта оқу үрдісін ұйымдастыруда түрлі педагогикалық технологияларды қолдану арқылы оқушылардың зерттеушілік дағдыларын дамытады. Адам өміріндегі келеңсіз оқиғалардан арылу үшін, жасөспірімдер тұлғасының өмірлік көзқарасының негізін құрайтын, салауатты өмір сүру салтын сақтап, қалыптастыра отырып, өз өміріне жауап беретін тұлғаны қалыптастыру. Әртүрлі зерттеу жұмыстарын қолдану арқылы, зерттеу жұмыстарын жүргізу.

5. Жаңашылдығы:

Бүгінгі оқу үрдісі барысында оқушының психологиялық тұрғыда қалыпты өмірге бейімдеу, өмірге деген көзқарасын дамыту, өзіндік көзқарасты қалыптастыру, шығармашылыққа әр түрлі жұмыстар жасау барысында мінез құлқы мен оқу үрдісіндегі оқу мен оқытуды қатар ұштастыра отырып ұстаз алдында қалыпты адам реттінде тұлғаны дамыту.

Тәжірибенің өзектілігі мен болашағын негіздеу. Оның оқу процесін жетілдірудегі маңызы. Тәжірибенің өзектілігі мектепте оқытудың заманауи талаптарына және дәстүрлі мен инновациялық әдістер мен тәсілдердің жиынтығы ретінде заманауи білім беру технологияларын қолдану қажеттілігіне байланысты.

Қазіргі әлем жылдам өзгеруде. Сол өзгерістер білім беру жүйесін қайта қарау қажет екендігін паш етті. Білім беру саласында оқушылар үшін білім де, дағдылар да терең дәрежеде маңызды деген ортақ үстаным қалыптасуда. Заманауи тәсілдің ең негізгі ерекшелігі оқушылардың алған білімдерін жай ғана иеленіп қоймай, оларды орынды жерде қолдана білуіне басты назар аудару болып табылады (1)

Зерттеушілік дағдылар негізінде төмендегі көрсеткіштер жатады :

- оқушылардың танымдық білік пен дағдыларын дамыту;

- ақпараттық кеңістікте бағыт ала білу;

- өз білімін өздігінен құрай алу дағдысы;

- ғылымның әралуан саласындағы білімдерін кіріктіре алу дағдылары;

- сыни тұрғыдан ойлай білу дағдысы.

Мектеп жеке тұлғаның өзіндік дамуына ықпал ететін әралуан танымдық әдістерін оқушылар тарапынан меңгеруді қамтамасыз етуге жәрдем. Кіші мектеп оқушыларын белсенді танымдық әрекетке араластыру үшін, мұғалімнен дидактикалық шарттарды құру талап етіледі, ол жағдайда білімді меңгерумен қатар оқушылардың өзіндік жеке тәжірибелік әрекеттері ұйымдастырылады. Оны жүзеге асыруда технологиялар, әдістер мен тәсілдердің үлкен қоржыны бар: бағытталған оқыту, зерттеушілік және жартылай зерттеушілік әдістері және жобалау әдісі.

Түрлі әдіс-тәсілдерді сабақ үстінде қолдануда тапсырманы креативті орындау барысында мен талантты және дарынды оқушыларды анықтай аламын. Себебі, креативтілік олардың жаңа идеяларды ашудағы ең басты жолы болып табылады. Сондықтан олар үшін сараланған тапсырмаларды ұсынамын. Ұсынылған ақпарат пен тапсырмалар өмірмен байланысты болғаны дұрыс, себебі, бұл білім алушының ойлау және қолдану дағдысын арттырады.

Сын тұрғысынан ойлау модулі бойынша сабақтың кез келген барысында қолданған жөн, яғни талдау, жинақтау және рефлексия. Олар жалпы бір жүйені құрайды және ақпаратты қарастыруда дағдылар қалысптастырады. Менің жоспарлауым бойынша, бұл ақпаратты сыни тұрғыдан талдап, өзін-өзі басқару мен өзін-өзі, өзара бағалай білуге жетелейді. Осы жерде мұғалімнің рөлі бағыт беруші болып саналады.

Өздігінен жұмыс істеу оқушыларды ұқыптылыққа, шыдамдылыққа, жауапкершілікке бастаған ісін соңына дейін жеткізуге тәрбиелесе, ал мұғалім үшін оқушы еңбегін бағалайтын ең жақсы көрсеткіштің бірі және ізденушілікке бағыттайды. Мысалы оқушылардың өз бетімен жүргізілетін жұмыстарының бірнеше түрлерін сабақ барысында әр кезеңінде ұйымдастыру.

«4 К моделі» бойынша ең үздік әдіс-тәсілдер ретінде қолдану. Оқушының білімін сабақ барысында оқу мен оқытудағы дағдысын анықтай отырып зерттеу жұмысын жасау. Екінші тренинк «Қарым-қатынасты қалыптастыру» әдісі. Бұл жұмыстар арқылы оқушының мінезін, білімін, қарым-қатынасын, ойлауын, құндылықтарында анықтауға болады.

«4 К моделі» қолдану нәтежесі: Оқушының қызығушылығы артады, логикасы дамиды, сабаққа белсенділіг артады.

«4К моделі» дегеніміз не?

• Кешенді  тапсырмаларды шеше алуы;

• Сыни ойлай алуы;

• Шығармашылықпен ойлауы;

• Адамдарды басқара алуы;

• Командамен жұмыс істей алуы;

• Басқа адамдардың эмоциясы мен өзінің эмоциясын анықтап, оларды басқара алуы;

• Өз ой пікірін айтуы және пайымдап, шешімдер шығара алуы;

• Келісім жүргізе алуы;

Бір тапсырмадан екіншісіне тез ауыса алуы. Әр түрлі тренингтер жүргізу арқылы кәсіби дайындық жүргізуде оқушылардың арман-мақсаттарын білу үшін «Армандар» атты тренинг, өзін-өзі көрсету үшін, Өзін-өзітану, Өзінің және айналасындағылардың психологиялық мінездемесін анықтау және талдау іскерлігін дамыту мақсатында «Сенің есімін» жаттығуы, өзін-өзі жарнамалау» әр түрлі мамандық туралы білімді кеңейту мақсатында «ол кім, бұл не?» «Сенің есімін» жаттығуы.» және топтағы сенімділік пен ынтымақтастық сезімін нығайту мақсатында «Менің ішкі жағдайым» «қарым-қатынас» тренигтері жүргізілді. Әрбір жүргізілген тренигтер барысында оқушылармен кері байланыс жүргізілді. Әр оқушы өз ой- пікірлерін, ойын тренигтер барысында алған әсерлерін ортаға салып талқылайды.

«Сенің есімін» жаттығуы.

Мақсаты: топ ішінде жағымды атмосфера қалыптастыру, өздерін жоғары бағалауға дағдыландыру. 

Әр оқушы өз есімін параққа жазып, әр әріпіне жағымды сөздер табады. Мысалы: Дамир

Д- денелі

А-аяулы

М-мықты

И-инабатты

Р-романтикалы

Жағымды сөздерді жазғаннан кейін барлығы оқып шығады.

Сыныптас жолдастарына мінездеме беру

​​

​​

Оқушылардың жұмысы

Жағымды	Жағымсыз
Адал	Жалқау
Сабырлы	Дөрекі
Ақылды	Өзімшіл
Мейірімді	Сараң
Сезімтал	Қатыгез
Икемді	Қу
Мақсаты айқың	Қорқақ
Сенімді	Зұлым
Батыл	Надан
Нақтылық	Ұятсыз
Көрікті	Арсыз
Әдепті	Шыдамсыз
Тәрбиелі	Тұрақсыз
Аянышты	Өтірікші
Қамқор	Арам
Еңбекқор	Тәкаппар
Шыншыл	Ақымақ
Ашық	Ұры
Өнерлі	Сатқын
Сауатты	Қатаң
Кішіпейіл	Бұзық
Адамгерші 770 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Психология пәні бойынша барлық материалдарды көру Аттестацияда (ПББ) 100% келетін тақырыптармен дайындаймыз Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады Толығырақ