Қадыр Мырза-Әлі шығармашылығы бойынша нәтиже сабақ

Сыныбы

11Ә-сынып

IV бөлім. Табиғат және адам 21.04.2022ж

Мұғалім

Муратбаева Назгүл Жақсылыққызы

Алматы қаласы, Түрксіб ауданы, №76 ЖББМ

Тақырыбы

Қадыр Мырза Әлі шығармашылығы бойынша нәтиже сабақ

Сабақтың түрі

Турнир-сабақ

3 кезеңнен тұрады:

1. «Жыр эстафетасы»

2. «Аламан» топжарыс

Тайм-аут

3. «Жекпе-жек»

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

11.2.5.1 - әлем және қазақ әдебиетіндегі ортақ құндылықтардың үндестігін талдау;

Сабақ мақсаттары (SMART мақсаттар)

• Қазақ әдебиетіндегі осы шығармамен идеялық жағынан мазмұндас туындылармен үндестігін талдау;

• Үндес шығармалардағы ортақ құндылықтарды анықтау;

Бағалау критерийлері

• Қазақ әдебиетіндегі осы шығармамен идеялық жағынан мазмұндас туындылардың идеясын салыстырады;

• Үндес шығармалардағы ортақ құндылықтардың кемінде 3-уін анықтайды;

• Құндылықтардың маңыздылығына дәлелдер келтіреді;

• Автор стиліне өз бағасын береді;

Тілдік мақсаттар

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

1. Әдеби троп пен айшықтаудың түрлері: эпитет, метафора, метанимия, кейіптеу, анафора, эпифора, риторикалық сұрақтар.

2. Құндылық деген не?

Талқылауға арналған сұрақ: 1. Әдебиет – өмір айнасы. Әдебиет өмір сүруді үйретеді. Ендеше, Қадыр ақынның шығармашылығы бізге нені үйретті?

Құндылықтарды дарыту

Жалпыадамзаттық құндылық. Адам – табиғаттың бөлшегі. Табиғаттың алдындағы жауапкершілігі өте үлкен.

Азаматтық құндылық. Біз ең алдымен – адамбыз, ұлтымыз бар, еліміз бар, жеріміз бар, ата-бабамыздан аманат болып қалған ұлттық салт-дәстүріміз, тарихымыз бар.

Алдыңғы оқу

Көркем мәтінде автор қолданған көркемдегіш құралдардың түрлеріне талдау жасауды біледі

Сабаққа дейін:

«Домбыра», «Қазақтарды шетелдік қонақтарға таныстыру» өлеңдерімен танысады. Ақынның өлеңдеріне жазылған әндердің шығу тарихын зерделейді.

Сабақтың барысы

Сабақтың басында мұғалім өзіне және оқушыларға: «Неліктен сабақ жүргізу ережелерін талқылауымыз керек? »

(2 минут)

Оқушылармен сабақ жүргізу ережесіне келісімге келу:

1. Уақытты басқару.

2. Қол көтеріп сөйлеу.

3. Топта белсенділік таныту.

4. Басқаларды тыңдау.

5. Тақырыптан ауытқымау.

Сабақ барысы

Тапсырмалар

Ресрустар

Сабақ мақсатын оқушыларға жеткізу

2 мин

Бүгін сабақта не үйренеміз?

• Қадыр Мырза Әлінің өлеңдерімен идеялық жағынан мазммұндас шығармалармен салыстыру, құндылықтарды анықтау, идеялық үндестігін дәлелдеу;

• Атор стилінің ерекшелігін бағалау;

Тілдік мақсатқа түсінік беру

(2 мин)

Құндылық деген не?

Жалпыадамзаттық құндылықтарға нені жатқызамыз?

1. Кезең «Жыр эстафетасы»

6 мин

«Аманат» ұлдар және «Айналайын» қыздар тобы ортаға шығады. «Қызыл кітап» поэмасының І бөлімін жатқа мәнерлеп оқу эстафетасы ұйымдастырылады.

Бір топтың жырын келесі топ тоқтаған жерден сүрінбей, жалғастыруы керек.

Бағалау парақшалары

2-кезең

«Аламан» топжарыс

Презентация қорғау

7 мин+7 мин

«Аманат» ұлдар тобы «Қызыл кітап» поэмасымен идеялық мазмұн жағынан ұқсас басқа шығармалармен салыстырып, үндестігін талдайды (Ж.Молдағалиев «Күйзеліс», А.Бақтыгереева «айдын-көлдің арызы» )

«Айналайын» қыздар тобы «Домбыра» өлеңін басқа ақындардың осы тақырыптас өлеңдерімен салыстырады, үндестігін талдайды (І.Жансүгіров «Домбыра», Қ.Аманжолов «Домбыра, мұнша шешен болдың неге?» ).

Презентацияға қойылатын талаптар:

• Мазмұндас 3 шығарманы салыстыру;

• Шығарма не туралы?

• Автор қандай идеяны ұсынды?

• Автор қолданған троптар мен фигураларды анықтау, автор стиліне баға беру;

«Аманат» тобының «Экология» тақырыбына жазылған шығармалар үндестігі» презентациясы;

«Айналайын» тобының «Домбыра» тықырыбына жазылған өлеңдердің үндестігі» презентациясы

Топтардың бірін-бірі критерийлер арқылы бағалауы

2 мин

Топтарға бағалау парақшалары беріледі, бір топ келесі топтың презентациясын бағалайды

Бағалау парақшалары

Тайм-аут

6 мин

Қадыр Мырза Әлі өлеңдеріне жазылған әндерді орындау.Топтар алдын-ала бір әннің тарихын зерттеп келіп, баяндайды, қарсы топ сол әнді хормен немесе жеке орындайды, көрермендер көмегіне жүгінуге болады.

Әндер мәтіні, минус жазбасы

«Жекпе-жек» кезеңі

6 мин

Екі топтың топ басшылары ортаға шығады. Ұсынылған тақырып бойынша өз ойын тарқатып, шешен сөйлейді.

Қадыр Мырза Әлі – мысал әңгімелердің де шебері.

Ұсынылған мысал әңгімесін негізге алып, автордың айтпақ болған астарлы ойын ашу, өз ойымен ұштастыра, бүгінгі заман көріністерімен байланыстырып шешен сөйлеу додасы.

1-ші мысал:

«Айна мен әйнек»

– Айна арам ғой, – деді әлденеге ашуланған әйнек.

– Біздің бер жағымыздан қарағанда аржағымыз түгел көрінеді, ал айнаның ар жағында не жатқанын кім білсін. Арам ғой, арам.

2-ші мысал:

Қусырынғанда мешпеттің екі өңірін ұштастырып тұратын екі үлкен түйме бар, оның қарсысына әдемілік үшін екі үлкен түйме қадалған. Әр жеңге үш-үштен алты түйме қадалған. Қысқасы жұмыс істейтін екі түйменің қасында түк бітірмейтін сегіз түйме бар.

Арам тамақтар қай жерде де толып жүр!

3-мысал

«Дөңгелек пен доға»

– Мен дөңгелектің баласымын, – деді сол дөңгелектің жартысындай ғана доға. Баласы осындай болса, немересі мен шөбересі қандай болар екен ертең!

Азып бара жатқан бүтін дүние-ай!

Ресурстар:

• Ақынның мысал әңгімелері;

• Шешендік ділмарлықты бағалау парақшалары

Қорытындылау

3 мин

«Бүгінгі сабаққа кім қандай үлес қосты?»

Оқушылар сабақ бойынша қорытынды жасайды.

Сабақ басында қойылған критерийлерге қайтып ораламыз!

• Қазақ әдебиетіндегі осы шығармамен идеялық жағынан мазмұндас туындылардың идеясын салыстырады;

• Үндес шығармалардағы ортақ құндылықтардың кемінде 3-уін анықтайды;

• Құндылықтардың маңыздылығына дәлелдер келтіреді;

• Автор стиліне өз бағасын береді;