Қанайналым жүйесі

Сабақтың тақырыбы

Қан тамырлар және олардың түрлері. Үлкен жіне кіші қанайналым шеңбері.

Мақсаты

Білімділік: Оқушыларға қан тамырларының түрлері мен олардың        ерекшекліктері, үлкен және кіші қанайналым шеңберлері мен олардың маңызы туралы түсінік қалыптастыру Дамытушылық: : Оқушылардың өз бетінше жаңа білімді игеру іскерліктерін, шығармашылық қабілетін дамыту.Әртүрлі әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Тәрбиелік: оқушыларды ұқыптылыққа, тиянақтылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу 

Күтілетін нәтиже

-   Оқушылардың қанайналым жүйесі туралы білімдерін   толықтыру, дүниетанымдығын арттырады

- Салауатты өмір салтына тәрбиелеу.

-Оқушылардың қызығушылығын ояту

- білімдерін жүйелейді, жетілдіреді;

Сабақтың түрі

жаңа сабақ

Оқыту құралдары

Интерактивті тақта, оқулық, карточкалар

Әдіс-тәсілдер

Топтық жұмыс, сын тұрғысынан ойлау, формативті (вербальді және вербальді емес) бағалау, критериалды бағалау

Сабақтың барысы

І. Ұйымдастыру.

/5 мин/

Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу.

Жағымды психологиялық ахуал туғыу

Сергіту сәті видео (2 мин)

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру (10 мин)

Бинго әдсі арқылы тексеру слайдта өрсетіледі

1. Қанайналым дегеніміз не ? (организмдегі қанның үздіксіз қан тамырлардың бойымен ағуын)

2. Ересек адамның жүрегінің салмағы қанша? (250-300)

3. Жүректің қабырғасы неше қабаттан тұрады? (3)

4. Жүрек неше бөлікке бөлінеді? (2)

5. Жүректің сыртқы қабаты қалай аталады? Қандай қызмет атқарады? (эпикард – беріктік, серпімділікқаситке ие)

6. Адамның жүрегі неше қуысты? Толық ашып айту (4 қуысты, 2 жүрекше 2 қарыншадан тұрады)

7. Қарыншаның арасында не орналасады? (қақпақша)

8. Жүрек циклі неше кезеңнен тұрады? (3)

ІІІ. Жаңа сабақ

( 15 мин)

Артерия қантамырлары (гр. arteria - қантамыр) - қанды жүректен мүшелер мен ұлпаларга тарататын қантамырлар тобы. Жүректен шығатын екі ірі артерия қантамыры бар. Оң жақ қарыншадан басталатын - өкпе артериясының ішінде вена қаны болады. Вена қантамырлары (лат. vena - қантамыр, сіңір) — мүшелер мен ұлпалардан көмірқышқыл газына, зат алмасу өнімдеріне, гормондарға және т. б. қаныққан қанды жүрекке тасымалдайды. Артерияларға қарағанда веналардың бұлшықет қабаты нашар жетілгендіктен, қабырғасы жұка, жұмсак, серпімділігі аз болады. Қылтамырлар (капилляр), лат. capillaris - шаш тәрізді қылдай деген ұғым береді, адам шашынан 50 есе жіңішке. Олар дененің барлық мүшелері мен ұлпаларын торлайды. Қылтамырлардың қабырғасы өте жұка, эпителий жасушаларынан түзілген бір қабаттан тұрады. Онда қан өте баяу қозғалады. Олардың жұқа қабырғалары арқылы қан мен ұлпаның арасында газ алмасады. Сондықтан қан еріген оттегінің көбін ұлпаға беріп, өзі көмірқышқыл газымен қанығып.

Бекіту .

/6 мин/

І-топқа Биологиялық диктант

1.Организмді түглдей торлап жатқан тамырларды _______________  деп 3 топқа бөлеміз. (артериялар, веналар,капилярлар)

2. _____________ оттекпен қаныққан қанды жүректен барлық мүшелерге жеткізеді. (артерия қан тамырлары)

3.Вена тамырының ерекшелігі _________ болады.(ішінде қалта тәріздіқақпақшалары)

4.Жүректәң сол жақ қарыншасынан қолқа артериясы қан тамырынан басталады _________ шеңбер. ( үлкен)

5. Өкпеде артерия қан атмырынан түзілген _________газ алмасады. ( капилярлар торында)

ІІ –топқа. Адасқан сандар

Организмдегі қан атмырлары 105- 120

Қанның үлкен және кіші шеңберде айналу уақыты 140-150

Ең жоғарғы қан қысымы неше мм құрайды 20-25

Қол-аяқтың ірі артериясында қан қысымы қанша 20-40

Ұсақ артерия мен капилярларда қан қысымы қанш 3

Бағалау.

/5 мин/

Бағалау парағына топ асшысы бағалайды

Рефлексия

/2 мин/

Стикерлер арқылы бүгн сабақ қалай болганын жазады, смайликтер арқылы топтың көңіл күйін білдіреді

Үйге тапсырма

/2 мин/

Қан тамырлар және олардың түрлері. Улкен жіне кіші қанайналым шеңбері оқу. Қосымша мәлімет әкелу.