Мұғалім
әрекеті:
Оқушыларға Томирис патшайым және сақтар
туралы деректер қалдырған адамдардың сурет-сызбасын
ұсынады.
Оқушыларды жетелеуші сұрақтар арқылы
сабақтың тақырыбын ашуға бағыттау
Оқушылармен диалог
орнату.
Мысалы:
Сақтар туралы дереккөздерді кімдер қалдырды
?
Томирис қай тайпаның билеушісі
?
М Оқушыларды сыныптағы оқушылардың санына қарай үш
топқа бөлуге бөлу.Топтарды сақтардың түрлеріне қарай бөлемін.
(Тиграхауда, парадаия, хаомоварга )
Видеоролик көрсетіледі. Ерден атаның
әңгімелері». тарихи анимациялық бағдарлама.Сақтар туралы. Көріп
болған соң тапсырма « Шетелден келген тарихшыларға
таныстыру»
І
топ: Сақтар туралы не білесіңдер ?
(Оқушыларға қосымша ресурстар
таратылады)
ІІ
топ: Сақтардың парсылармен шайқасы
туралы
ІІІ
топ: Спаргапис,Шырақ,Аршак туралы
не білесіңдер ?
Топтық жұмысты
дайындауға 2 минут жеткілікті.
Бағалау критериийі
|
Дескриптор
|
Сақтар туралы
біледі
Сақтардың парсылармен
шайқасы туралы айтады
Спаргапис,Шырақ,Аршак туралы
әңгімелейді
|
Сақтар туралы дәлелдер
келтіреді
Парсылармен болған шайқасты
анықтайды
Сақ
батырларын суреттейді
|
Мұғалім оқушылардың жұмысына бағыт-бағдар бере
отырып, жазба деректерге назар аударуы
тиіс
Оқушы әрекеті
Оқушылар топтағы жұмыстарын таныстырылымға
дайындалады.
Топтық жұмыстарды қорғап болған соң оқушылардан
сақтар және олар туралы білімдерін қол шапалақтау арқылы
бағаланады.
Мұғалім әрекеті
Қосымша-деректер
таратылады
Оқушыларға парсы,грек,рим тарихшыларының
( т.б.) сақтар туралы жазған
деректерін карточка ретінде ұсынамын. Оқушылар деректерді оқып
төмендегі зерттеу сұрағына жауап
жазады.
1топ. Ержүрек
сақтар
2топ Сақ әйелдерінің
ерліктері
3
топ Сақтар туралы жазба деректер 3 топқа бөлінген
Бағалау критериийі
|
Дескриптор
|
Ержүрек сақтарды
атайды
Сақ әйелдерінің
ерліктерін біледі
Жазба деректерді топқа
бөледі
|
Сақтардың ерліктерін
атайды,біледі
Сақ әйелдері туралы
баяндайды
Жазба деректерді анықтап
жазады.
|
Сыни ойлауға арналған сұрақтар. Оқушылар
пікірлерін айтады, дәлел келтіреді.
Сақтар туралы жазба
деректердің ерекшелігі неде ?
Тәуелсіздік жолындағы күресін
қалай түсінесің ?
Карта мен жұмыс: Қазақстан аумағындағы
тайпалық
одақтар.
Сақтардың мекендеген жерлерін көрсету.Сақ
тайпаларының қоныстануын
атау
«Жылжымалы
карта». Әр топтан бір оқушы келіп
сақтардың орналасуын есіне сақтап,тобына жеткізіп ауызша
түсіндіреді, ал топ оқушылары картаға орналыстырады.Топ мүшелері
ауысып отырады.
Қорытындылау мақсатында
оқушылардың қабілетіне қарай жеке тапсырмалар ұсыныңыз, оқушылардың
өздері таңдау мүмкіндігі бар.
Ж.1.Сөйлемдерді
толықтыр.
1.Шошақ бөрік киіп жүретін сақтар
(тиграхауда) –
2.---Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шань,
Жетісу.
3.Теңіздің арғы жағындағы сақтар (Парадарайа)
---4.----Қара теңіздің солтүстігі, Арал теңізінің маңы, Сырдария
мен Амударияның төменгі
ағысы.
5.Хаома сусынын
дайындайтын сақтар (Хаумаварга)
6.---------Мургаб
аңғары.
Деректері
толықтыру
Оқушылар
деректерді атап,босатылған сөздерді орынорнына
қояды. Иран
жазбаларында..................................................
Ежелгі грек
деректерінде ........................................ Парсы
деректерінде ..................................................
«жүйрік атты турлар»,«азиялық
скифтер»,«құдіретті
еркектер»
Сабақтың осы кезеңінде кері
байланыс жасап шығыңыз. «Бас бармақ» әдісі
арқылы.
|
https://www.youtube.com/watch?v=xJH_Boye4p8
«Ерден атаның әңгімелері».Тарихи анимациялық
бағдарлама.Сақтар туралы,
Б.з.б. 484–425 жылдары өмір сүрген грек
тарихшысы Геродот, шошақ бөрікті сақтарды
(тиграхауда) - массагеттер деп
атаған. Грек
деректерінде көшпелі тайпалардың тағы
да бір атауы
– дай
(дайлар) кездеседі. Грек
тарихшыларының
айтуына қарағанда, сақтар «дұшпанға – қатал,
досқа – адал» болған. Олар
батыр жауынгерлерді ардақтап, құрмет тұтқан. Сақ
деп аталатын тайпалардың әрқайсысының өз
алдына көсемі
болған.
Грек
авторы Ктесий: «сақ
әйелдері ер
жүрек келеді, соғыс қаупі төнгенде
ерлеріне көмек
көрсетіп, ұрысқа араласады» деп
баяндайды.
Сақтар туралы
жазба деректерді 3
топқа бөлуге
болады. Біріншісі – ежелгі парсы патшаларының
тастағы сына жазбалары мен
Геродоттың еңбектеріне негізделген. Екіншісі – Александр Македонский мен оның
мұрагерлерінің жорықтары кезіндегі грек
жазбалары. Үшіншісі – Орта Азия халықтарымен байланыста болған,
өз замандастарының мәліметтеріне сүйенген грек және латын
ғалымдарының жазбалары.
Парсы
патшалары І Дарий мен Ксеркстің бұйрығымен
жазылған мәтіндерде
Қазақстандағы сақ тайпаларының аты
аталады. ”
|