|
Оқулықпен жұмыс.
16-бет
1-тапсырма. Оқулықтағы Нұрасыл мен
Ләйланың сөздерін жұптасып оқып
шық.
Сұрақтарға жауап
бер:
-
Қалай ойлайсыңдар
ежелгі дәуір әдебиетіне қай ғасырлар әдебиеті
жатады?
-
Әдебиетіміздің
кезеңдік ерекшелікте рін анықтаған
кімдер?
-
Ежелгі дәуір
әдебиеті, түркілік дәуір әдебиеті деген ұғымды кім қалыптастырған
?
«Ара»
әдісі
Жұппен жұмыс
. 2-тапсырма. Жұптасып мәтін бөліктерін оқып
шығыңдар.
-
мәтін
бөлігі
Алып ер
Тұңға
(б.з.б. Vіі
ғ.)
Алып Ер Тұңға –
түркі мемлекетін басқарған көсем.
Ол
замандағы түркілер
Енисей мен Ертіс, Дунай бойлары, Ауғанстан мен Иран, Сирия, Түркия
жерлерін мекендеген.
2-мәтін
бөлігі
Тұран әскері
қолбасшысының атына қосылып айтылатын «алып» сөзі сол заманда
«күшті», «батыр», «қаһарман» , «ержүрек» деген мағынаны білдірген.
«Алып» – сақтар мен ғұндар заманынан бері ел қорғаған батырлардың,
қолбасшы ерлердің мәртебелі
есімі.
3-мәтін
бөлігі
Алып Ер Тұңға –
Иранның ұлы ақыны Фирдоусидің «Шаһнама» кітабына кейіпкер болған.
Онда Афрасиаб, яғни Алып Ер Тұңға Тұран патшасы болып суреттеледі.
«Тұран» – Тұр елі – түркілер елі деген сөз. Иран патшалары мен
Афрасиабтың соғысы Сейхұн (Сырдария) – Жейхун (Әмудария)
шегарасында өткен.
4-мәтін
бөлігі
Алып Ер Тұңға –
тарихи адам. Ақыл-айласымен, күшімен, айтса сөзін өткізіп, тірессе
жеңіп, елді ел қылған батыр. Ол қайтыс болғанда, артында қалған елі
жоқтау шығарған. Сол жоқтау ауыздан-ауызға тарап, одан ХІ ғасырда
түркі ғалымы Махмұт Қашғаридің «Диуани лұғат ат-түрік» («Түрік
тілдерінің сөздігі») еңбегі арқылы біздің дәуірімізге
жеткен.
Ұжымдық
жұмыс.
«Қабырғадағы
сурет» әдісі
Суреттегі Алып ер
Тұңға бейнесіне мәтін бөліктерінен алған ақпаратты сызба арқылы
түсір.
    
Топпен
жұмыс
3-тапсырма. «Алып ер Тұңғаны жоқтау» жырын
оқулықтан оқыңдар. Шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін
анықта.
1-топ «Хикая картасы» әдісімен ертегі оқиғасын
рет-ретімен жүйелі түрде суретін салып, мазмұнын қысқаша баяндайды.
Топ жұмыстарын тақтаға
шығып,қорытындылайды.
 
Дескриптор:
- Оқиға реттілігі
сақталады;
- Сюжеті толық қамтылады; А3 форматтағы
плакат, маркерлер
- Мазмұнды суретпен
сипаттайды;
Теориялық ұғымды
түсіндіру:
Мұғалім жырдың оқиғасы рет санын
ауыстырады.
Сұрақ: -Енді нені байқадық? -Егер біз оқиға орнын
өзгертсек жырдың мазмұны қалай
болады?
Сол
үшін көркем шығармадағы оқиғаны рет-ретімен айту
керек.
Көркем шығармада суреттелген оқиғаны рет-ретімен
жүйелі баяндау фабула деп аталады.
Фабула (лат.Fabula — аңыз, әңгіме, ертегі,
мысал) —
көркем шығармада суреттелген окиғаны рет-ретімен
жүйелеу.
2-топ.
ТЖ.
«Оқиғa тауы» графикалық органайзер арқылы сюжeт жeлiсi бойыншa
сюжeттiң бaстaлуы, бaйлaнысы, шиeлeнiсуi, шaрықтaу шeгi жәнe
шeшiмiн нaқты жaзыңыз.
Дeскриптор:
сюжeт жeлiсi бойыншa сюжeттiң бaстaлуын
көрсетеді
сюжeт жeлiсi бойыншa сюжeттiң байланысын
жазады
сюжeт жeлiсi бойыншa сюжeттiң шиеленісуін
көрсетеді. сюжeт жeлiсi бойыншa сюжeттiң шарықтау шегін
айтады
-
сюжeт жeлiсi бойыншa сюжeттiң шешімін
табады
Теориялық ұғымды
түсіндіру:
Осы «Оқиға тауындағы»
бөлімдердің орнын ауыстырсақ,нені байқауға болады? -Жалпы, балалар,
жыр неден құралған? -Оқиға. -Яғни,оқиға дегеніміздің(сөзінің)
өзінің терминдік атау- бұл сюжет.
Көркем шығарма бөлімдерінің
орны сақталуы керек. Сюжет (фр.sujet -
зат) - өзара жалғасқан оқиғалардың
тізбегі, біртұтас желісі.
|
20 Қаңтар 2024
120
0 рет жүктелген
