«Қазақ әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Бөлім: «Өлең – сөздің патшасы» ТЖБ

«Қазақ әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

Бөлім: «Өлең – сөздің патшасы», 1-нұсқа

Шығармалар: Абай шығармашылығы «Сегіз аяқ», «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы»,

«Көңілім қайтты достан да, дұшпаннан да», «Сабырсыз, арсыз, еріншек», «Қалың елім,

қазағым, қайран жұртым», «Болыс болдым, мінеки», «Лай суға май бітпес қой өткенге»

өлеңдері, он жетінші қарасөз, отыз екінші қарасөз, отыз үшінші қарасөз, «Ескендір» поэмасы

1-БӨЛІМ

1. Шығарманың негізгі идеясына арқау болған Аристотельдің ақылы композициялық құрылымының қай кезеңіне жатады? [1]

А) байланысуы В) шешімі С) шарықтау шегі D) шиеленісуі

2.Абайдың ұлттық мүдде тұрғысынан өзектілігін жоймаған шығармасы? [1]

А) «Қалың елім қазағым, қайран жұртым» В) «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы» С) «Лай суға май бітпес қой өткенге» D) «Ескендір» поэмасы

3. Үзіндідегі көтерілген ғаламдық мәселені атаңыз.

Атағы талай жерге оның жетті,

Жердің жүзін алуға талап етті.

Есепсіз әскер ертіп, жарақтанып,

Есіткен елдеріне жүріп кетті.

Алдынан шыға алмады ешкім мұның,

Бәрін де алды, қорқытты жолдағының.

Жан шықпады алдынан, тоқтауы жоқ,

Жер жүзін жеке билеп алмақшының.(«Ескендір»поэмасы») [1]

А) Ашкөздік В) Қатыгездік С) Мансапқорлық D) Барлығы дұрыс

4. Үзінділерден ғаламдық маңызы бар өзекті мәселені анықтаңыз. [1]

5. Асты сызылған тіркестерге мән беріңіз. Ұлттық бренд қалыптастыруға кедергі келтіретін кеселдерді анықтаңыз. [1]

«Егерде мал керек болса, қолөнер үйренбек керек. Мал жұтайды, өнер жұтамайды. Алдау

қоспай адал еңбегін сатқан қолөнерлі - қазақтың әулиесі сол. Бірақ құдай тағала қолына азмаз өнер берген қазақтардың кеселдері болады» (33-қара сөзінен)

А) жалқаулық, көре алмаушылық, іштарлық, алаяқ; В) талапсыздық,еріншектік, мақтангершілік, алданғыш; С) жалақор, құлықсыздық, даңғазалық, мақтаншақтық; D) ойсыздық, пайдакүнем, жемқорлық, айлакерлік.

2-БӨЛІМ

6. Үзіндідегі авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын айқындап, талдап жазыңыз.

«Өз үйінде қипаңдап,

Кісі үйінде күй таңдап.

Ақылы бар кісіні

Ғайбаттайды, даттайды.

Ауқаты бар туғанды,

Қайырсыз ит деп жаттайды.» («Сабырсыз, арсыз, еріншек») /5

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Ескі бише отырман бос мақалдап,
Ескі ақынша мал үшін тұрман зарлап.
Сөз түзелді, тыңдаушы, сен де түзел,
Сендерге де келейін енді аяңдап.

Ынсап-ұят, ар-намыс, сабыр, талап –

Бұларды керек қылмас ешкім қалап.

Терең ой, терең ғылым іздемейді,

Өтірік пен өсекті жүндей сабап,- («Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы») деген өлең жолдарындағы автордың ойын жеткізудегі көркемдегіш құралдардың қолданысын анықтаңыз. Ойыңызды 3-4 сөйлеммен жеткізіңіз. [5]

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. «Көңілім қайтты достан да, дұшпаннан да» өлеңінде көтерілген мәселеге талдау жасау арқылы өзіндік пікіріңізді қосып, қара сөз жазыңыз. Түйінді ойыңызды жеткізіңіз. [5]

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-БӨЛІМ

9. Төмендегі тақырыптың бірін таңдап, 200-250 сөзден тұратын жазба жұмысын орындаңыз.

1. Абайдың он жетінші қара сөзі бойынша жалпыадамзаттық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазыңыз.

2. «Лай суға май бітпес қой өткенге» өлеңінде көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беріңіз[10]

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

«Қазақ әдебиеті» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

Бөлім: «Өлең – сөздің патшасы», 2-нұсқа

Шығармалар: Абай шығармашылығы «Сегіз аяқ», «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы»,

«Көңілім қайтты достан да, дұшпаннан да», «Сабырсыз, арсыз, еріншек», «Қалың елім,

қазағым, қайран жұртым», «Болыс болдым, мінеки», «Лай суға май бітпес қой өткенге»

өлеңдері, он жетінші қарасөз, отыз екінші қарасөз, отыз үшінші қарасөз, «Ескендір» поэмасы

1-БӨЛІМ

1. Шығарманың негізгі идеясына арқау болған «орамалдағы сый» композициялық құрылымының қай кезеңіне жатады? [1]

А) байланысуы В) шешімі С) шарықтау шегі D) шиеленісуі

2.Абайдың ұлттық мүдде тұрғысынан өзектілігін жоймаған шығармасы? [1]

А) «Қалың елім қазағым, қайран жұртым» В) «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы» С) «Лай суға май бітпес қой өткенге» D) «Ескендір» поэмасы

3. Үзіндідегі көтерілген ғаламдық мәселені атаңыз.

Ескендір елде алмаған хан қоймады,
Алған сайын көңілі бір тоймады.
Араны барған сайын қатты ашылып,
Жердің жүзін алуға ой ойлады.
Қан ішер қаһарлы хан ашуы көп,
Атағынан қорқады жұрт қайғы жеп.
Сол күнде қошеметші айтады екен,
Ханның ханы, патшаның патшасы деп. («Ескендір»поэмасы») [1]

А) Ашкөздік В) Қатыгездік С) Мансапқорлық D) Барлығы дұрыс

4. Үзінділерден ғаламдық маңызы бар өзекті мәселені анықтаңыз. [1]

5. Асты сызылған тіркестерге мән беріңіз. Ұлттық бренд қалыптастыруға кедергі келтіретін кеселдерді анықтаңыз. [1]

«Егерде мал керек болса, қолөнер үйренбек керек. Мал жұтайды, өнер жұтамайды. Алдау

қоспай адал еңбегін сатқан қолөнерлі - қазақтың әулиесі сол. Бірақ құдай тағала қолына азмаз өнер берген қазақтардың кеселдері болады» (33-қара сөзінен)

А) жалқаулық, көре алмаушылық, іштарлық, алаяқ; В) талапсыздық,еріншектік, мақтангершілік, алданғыш; С) жалақор, құлықсыздық, даңғазалық, мақтаншақтық; D) ойсыздық, пайдакүнем, жемқорлық, айлакерлік.

2-БӨЛІМ

6. Үзіндідегі авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын айқындап, талдап жазыңыз.

«Қызмет қылып мал таппай,
Ғылым оқып ой таппай,
Құр үйінде жатады.
Ел қыдырып ас ішіп,
Еркек арын сатады.» («Сабырсыз, арсыз, еріншек») /5

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

7. Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы,
Қиыннан қиыстырар ер данасы.
Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп,
Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы.

Өлеңге әркімнің-ақ бар таласы,
Сонда да солардың бар таңдамасы.
Іші алтын, сырты күміс сөз жақсысын
Қазақтың келістірер қай баласы?- («Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы») деген өлең жолдарындағы автордың ойын жеткізудегі көркемдегіш құралдардың қолданысын анықтаңыз. Ойыңызды 3-4 сөйлеммен жеткізіңіз. [5]

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

8. «Болыс болдым, мінеки» өлеңінде көтерілген мәселеге талдау жасау арқылы өзіндік пікіріңізді

қосып, қара сөз жазыңыз. Түйінді ойыңызды жеткізіңіз. [5]

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3-БӨЛІМ

9. Төмендегі тақырыптың бірін таңдап, 200-250 сөзден тұратын жазба жұмысын орындаңыз.

1. Абайдың отыз екінші қара сөзі бойынша жалпыадамзаттық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазыңыз.

2. «Лай суға май бітпес қой өткенге» өлеңінде көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беріңіз [10]

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________