Материалдар / Қазақ әдебиеті ҰБТ жаңа форматта құрылған тест сұрақтары

Қазақ әдебиеті ҰБТ жаңа форматта құрылған тест сұрақтары

Материал туралы қысқаша түсінік

Қазақ әдебиеті ҰБТ жаңа форматта 40 сұрақтан құрылған тест,жауап парақтарымен қамтылған

қазақ тілі пәні мұғалімі

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

27 Қараша 2024

125

0 рет жүктелген

Қазақ әдебиеті Тест 11 сынып

1900 ₸

Бүгін алсаңыз
+95 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +95 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Қазақ әдебиеті Жаңа формат

1-нұсқа

1.Күлтегінді түркі жұрты қалай атады

A) Аспан елінің алмас семсер

B) Көк түркінің көк семсері

C) Тарихы терең түркінің тарланы

D) Жаудан қайтпайтын жолбарыс

2.«Байдалы бидің көңіл айтуы» шешендік сөзі

A) Шешендік жұмбақ

B) Шешендік дау

C) Шешендік толғау

D) Шешендік арнау

3.Шешендік өнердің ғылыми атауы

A) Оратор

B) Полиглот

C) Риторика

D) Афоризм

4.Татар, башқұрт, қарақалпақ, өзбектерге ортақ деп танылатын, 120 жасында қайтыс болған тарихи тұлға

A) Аяз би

B) Майқы би

C) Жиренше шешен

D) Алдар көсе

5.Майқы биге қатысты нұсқа

A) Әбілқайыр ханның кеңесшілерінің бірі

B) Абылай ханның ақылшысы

C) Шыңғыс ханның замандасы

D) Әз Тәукенің кеңесші биі

6. “Зар заман” атауын әдеби термин ретінде алғаш рет қолданысқа енгізген жазушы:

A) Мұхтар Әуезов

B) Шоқан Уәлиханов

C) Шортанбай Қанайұлы

D) Абай Құнанбаев

7.Шортанбай Қанайұлының туған жері:

A) Түлкібас ауданы

B) Қараой ауылы

C) Жалағаш ауданы

D) Қаратау бойы

8.Зар заман ақындарының басты тақырыбы:

A) Ар дауы

B) Жесір дауы

C) Жер дауы

D) Құн дауы

9.Зар заман дәуірінде қазақтарға таңсық болған жағдай:

A) дастарқандағы қымыздың орнына шайдың келуі

B) Ресей отаршылдарының жерді тартып алуы

C) үлкенге құрметтің азаюы

D) малдардың санаққа алынуы

10. "Зар" деген сөздің мағынасын қалай түсінесіз

A) көркем тілмен, шеберлікпен жырлау

B) ашыну, түңілу, күйіну сарынында жырлау

C) романтикалық сыршыл сезіммен жырлау

D) реалисттік тұрғыда ұйқасты шебер қолдану

11.“Дуан басы болыс тұр

Кәпірдің сөзін мақұлдап.

Бейшараның пұлы жоқ,

Қорыққаннан қақылдап.”

Бұл үзінді толғаудағы қай кейіпкерлерге тән?

A) орыс соты мен орыс әскері

B) аймақ басқарушы мен отарлаушы халық

C) ауылдағы берекесіз басқарушылар

D) қазақтың билері мен байлары

12.1913-1916 жылдар аралығында Сәкен Сейфуллинмен бірге Омбыдағы мұғалімдер семинариясында білім алған ақын, қоғам қайраткері:

A) Бейімбет Майлин

B) Міржақып Дулатұлы

C) Мағжан Жұмабаев

D) Ілияс Жансүгіров

13.Сәкен Сейфуллиннің 1927 жылы жарық көрген алғашқы мемуарлық романын белгілеңіз:

A) Жер қазғандар

B) Тар жол, тайғақ кешу

C) Бақыт

D) Жемістер

14.Сәкен Сейфуллиннің “Көкшетау” поэмасында қыз жұмбағын шешетін батыр:

A) Адақ

B) Баян

C) Ноян

D) Абылай

15.Ы.Алтынсарин тәрбиеленді:

A) Әжесі - Зеренің қолында

B) Атасы-Балқожа Жаңбыршиннің қолында

C) Нағашысы-М.Шормановтың қолында

D) Әжесі-Айғанымның қолында

16.Ы.Алтынсаринге өзінің бай кітапханасын еркін пайдалануына рұқсат берді:

A) Г.Потанин

B) С.Тянь-Шанский

C) В.Григорьев

D) Ф.Достоевский

17."Сегіз аяқ" өлеңінің ұйқасы

A) Қара өлең ұйқасы

B) Аралас ұйқас

C) егіз ұйқас

D) шалыс ұйқас

18."Сегіз аяқ" өлеңінің әр шумағындағы тармақ саны

A) 6

B) 4

C) 8

D) 14

19.жалғастырыңыз: Көңілсіз құлақ - ... ... .

A) ойға шолақ

B) сөзге шолақ

C) ойға олақ

D) сөзге олақ

20."Сегіз аяқ" өлеңінің жүйесінде жазылған А. Байтұрсынұлы өлеңі

A) "Жиған-терген"

B) "Маса"

C) "Адамдық диқаншысы"

D) "Ақын ініме"

21.«Зілді бұйрық» өлеңінен алынған тармақтың жалғасын табыңыз.

Келді де, алып кетті жақсыны айдап, ...

A) Жақсыдан жақсы қоймай алды санап

B) Барады боздақтардың көзі жайнап

C) Қамалғандар тірідей тартты азап

D) Жиылған жұрт дағдарып, жанталасты

22.Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз.

«Егер де бұл түріңді өзгертпесең,

Басыңа бір ... саламыз!» - деп.

A) бәлені

B) қорқыныш

C) ойранды

D) жағдайды

23."Еңлік-Кебек" кімнің поэмасы

A) Мұрат Мөңкеұлы

B) Ақтамберді жырау

C) Шәкәрім Құдайбердіұлы

D) Абай Құнанбаев

24.Кебектің болашағын болжаған кім

A) Кеңгірбай

B) Қабанбай

C) Нысан

D) Абай

25.Еңлік пен Кебек қанша уақыт кездесіп жүреді

A) 1 ай

B) 6 ай

C) 3 ай

D) 1 жыл

Мен туғанда, әкем елуді еңсеріп қалған кісі екен. Әжем жарықтық әкемді: «Балаларымның ішіндегі еті тірісі осы болды», - деп отырар еді. Әкем өз бетінше талпынып жүріп, ескіше сауатын ашып алыпты. Өмір бойы өз бетінше оқыптоқыған адам. Ол есеп-қисапты тәуір білетін. Тіпті орыс әліпбиін де ежіктеп оқи беруші еді. Жас күнінде ағаш ұстасы болыпты, етікші де атаныпты, тәуіпшілдігі де бар екен. Әсіресе, зергерлікті жақсы көрген. Біздің елде одан өткен зергерұста болмаған. Әкем өз жанынан өлең шығарып, жиын-тойда айтысқа да түсіп жүріпті. Ескі ақын-жыраулардың термелерін, қиссаларын жақсы көріп тындайтын, бірақ жатқа айта алмаушы еді.

Момыш әкем ат жалын тартып мініп, бозбала халге жеткенде, Имаш бабам шаруа билігін соның қолына беріпті. Ауылдағы келін-кепшікті бір шыбықпен айдайтын адуынды Қызтумас әжемнің өзі де «Момыштан сұраңдар, Момыш біледі» деп отырады екен. Ағайын-туған арасындағы алыс-беріс, көші- қон мәселесі, ас-той, дау-дамай - бәрі-бәрі Момыштың араласуынсыз шешілмеген Әлдеқалай ол жол жүріп кетсе, сапардан қайтып келгенше тірлікті соған қаратып, жолын күтіп отыратын болған. Имаш бабамның көзінің тірісінің өзінде біздің шағын ауылды - «Момыш ауылы» дейді екен. Әкемді жиырма сегіз жасында ауылдың старшыны сайлапты. Он жеті жыл старшын боп тұрып, он сегізінші жыл дегенде, бұл дәрежесін өз ықтиярымен құрдасы Ереш деген кісіге берген екен.

Әкем жарықтық өмірінің ақырына дейін ел арасында «Тура Момыш» атанып кетті. Қанша жыл аз ауылдың кішігірім әкімі болса да, бүйірі томпайып, мал біткен емес. Бар байлығы жалғыз аттан артпапты. Әйтсе де кедейдің қолы жомарт. Әкемнің қызғаншақтық, бақталастық дейтін қу мінезі жоқ, қолы ашық кісі болған. Бары болса, кісі шақырып, той-томалақ өткізуге құмар боп тұрар еді. Дүние, мал жиюды жек көретін. Әкем базардан қайтқан күні біздің үйде кішігірім той сияқты жиын болатын. Қоржынның екі басы базарлыққа толып келеді. Сонда өрік-мейізге бір тойып қаламыз. Бала біткен сондықтан әкемді жақсы көретін. Асылы, істеген жақсылығынды бала жақсы біледі. Кейбір үлкенге істеген жақсылығың зая кетеді. Қолдан келсе, баланы қуанту керек. Ол қуанса - шын қуанады. Момыш әкемнің осы қасиеттері - маған өмірлік өнеге.

Б.Момышұлы

26.Әжесінің мінезіне сәйкес келетін нұсқа

A. Адуынды

B. Момын

C. Алаңғасар

D. Біртоға

27.Момыштың старшындық дәрежесін кұрдасына берген кездегі жасы

A. 40

B. 17

C. 28

D. 46

28.Әкесінің ел ішіндегі беделінің дәлелі

A. Елде сақина-білезік соғатын одан өткен зергердің болмауы

B. Әкемнің ауылды бір шыбықпен айдайтын тентектігі

C. Кісі шақырып, той-томалақ өткізуге құмарлығы

D. Мәселені онсыз шешпей, сапардан қайтуын күту

29.Әкесінің ел арасындағы аты

A. «Ақын Момыш»

B. «Зергер Момыш»

C. «Қолы ашық Момыш»

D. «Тура Момыш»

30.Мәтін мазмұнына сәйкес мақал-мәтел

А) Тегінде бар тегі озар.

В) Ата - балаға сыншы.

С) Әкесі құрдастың - баласы құрдас.

Д) Жеті атасын білген ұл

Жеті елдің қамын жер.

31.Орхон-Енисей жазбаларынан Томсен оқыған алғашқы сөз

A) Түркі

B) Күлтегін

C) Елбілге

D) Тәңірі

E) Иоллығ Тегін

F) Жаратушы

32.«Ұраның – салауат, құсың – бүркіт, ағашың – қарағаш, таңбаң – сүргі болсын» деп Шыңғыс ханның таңба берген адамы

A) Майқы би

B) Мөңке би

C) Төле би

D) Аяз би

E) Жиренше шешен

F) Әйтеке би

33.Сәкен Сейфуллиннің халық арасында кең тараған әндерін белгілеңіз:

A) Тау ішінде

B) Көзімнің қарасы

C) Көкшетау

D) Бір тойым бар

E) Біздің жақта

F) Қыс

34.Сәкен Сейфуллиннің қазақ фольклоры тарихына арналған еңбектерін белгілеңіз:

A) Қазақ әдебиеті(1932)

B) Батырлар (1933)

C) Қазақтың бас ақыны (1913)

D) Тар жол, тайғақ кешу (1936)

E) Қазақтың ескі әдебиет нұсқалары (1931)

F) барлық жауап дұрыс

35.Ы.Алтынсариннің педогогикалық көзқарасының қалыптасуына ықпал еткен педагог-ойшыл (-дар):

A) Н.Чернышевкий

B) К.Ушинский

C) А.Герцен

D) Я.Коменский

E) Н.Добролюбов

F) дұрыс жауап жоқ

36.Зар заман дәуіріне қатысты жазушылардың пікірн сәйкестендіріңіз

А.“Шортанбайдың үш зары бар. Олар: “Зар заман”, “Бала зар”, “Өлер зар”. Осы үш зарда да халықтың басына түскен зарды, заманының зарын айтқан” – деп айтқан:	1.Сәбит Мұқанов
В.“Зар заман” терминінің түсінігі туралы М.Әуезов қай еңбекте айтты	2.Сәкен Сейфуллин
	3 «Әдебиет тарихы»
	4. «Әдебиет майданы»

A) A-1
B) B-3
C) A-2
D) B-4
E) A-4
F) B-2

37.Шортанбай ақынға қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Шортанбай ақынның тарихи оқиғаға құрылған дастаны:	1."Ақжолтай батыр”
В. Шортанбай айтысқан ақын:	2.“Ай, заман-ай, заман-ай”
	3.Жантолы
	4.Орынбай

A) A-1
B) A-2
C) B-4
D) B-3
E) A-3
F) B-1

38.Шортанбай ақынға қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Шортанбай ақынның басылып шыққан өлеңдер жинағы:	1.Шөже
В.“Басқа ақын тап өзіңдей ірі ме еді, ел сыйлаған пірім едің” - деп Шортанбайды бағалаған ақын:	2.Ізім
	3."Оңалған заман"
	4."Бала зары"

A) B-4
B) A-4
C) A-2
D) B-1
E) B-3
F) A-3

39.Сәкен Сейфуллинге қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.1918 жылы атаман Анненковтың азап вагонында тұтқында болған Сәкен, өмірінің осы кезеңін суреттеген роман	1.Тар жол, тайғақ кешу
В.Сәкен Сейфуллиннің 1914 жылы Қазан қаласында жарық көрген алғашқы өлеңдер жинағы:	2.Қартқожа
	3.Өткен күндер
	4.Қамшыгер

A) B-1
B) A-4
C) A-2
D) B-2
E) A-1
F) B-3

40.Ыстықкөл күнделігіне қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Баяғы заманда бұл аймақты Қарабұлақтан Үшбасойырға дейін сардағыштар алып жатыпты.	1.Шелек
В. Бұл өңірде аса көп құрбақаның айрықша бір түрінің үні құлақты жарады. Сондықтан біз құлағымызға мақта тығып алдық.	2.Лепсід
	3.Аягөз
	4.Балқаш

A) A-1
B) B-2
C) A-2
D) B-3
E) A-3
F) B-4

2-нұсқа

1.Сәкен Сейфуллиннің “Сыр сандық” өлеңінің алғашқы атауы:

A) Сыр

B) Досқа жазылған хаттан

C) Адасқандар

D) Қызыл жалау

2.“Сыр сандық” өлеңі жазылған жылды белгілеңіз:

A) 1922

B) 1914

C) 1926

D) 1918

3.Сәкен Сейфуллиннің “Сыр сандық” өлеңінің басты идеясы:

A) жастарды ұйымшыл болуға шақыру

B) дос қадірін білу, досқа адалдық

C) патша үкіметінің саясатын әшкерелеу

D) азаттық жолындағы күрес

4.Филология ғылымдарының докторы С.Талжановтың айтуынша, “Сыр сандық” өлеңінің жазылу тарихына қатысты адам:

A) Серік Қирабаев

B) Шәріпжан Тотаев

C) Ғабит Мүсірепов

D) Ғалымжан Ибрагимов

5.Қазақстанда қыз балаларға білім берудің басталуы:

A) Ы.Алтынсариннің есімімен байланысты

B) Ш.Уәлихановтың есімімен байланысты

C) А.Құнанбаевтың есімімен байланысты

D) А.Байтұрсыновтың есімімен байланысты

6."Сегіз аяқ" өлеңінің бірінші шумағында қозғалған тақырып

A) әншінің құдіреті

B) тіл құдіреті

C) надандық

D) бірлік, ерлік

7."Сегіз аяқ" өлеңінің соңғы тармақтарындағы ұйқас түрі

A) қара өлең ұйқасы

B) шалыс ұйқас

C) егіз ұйқас

D) ерікті ұйқас

8.«Зілді бұйрық» өлеңінің ұйқасы –

A) шалыс ұйқас

B) ерікті ұйқас

C) шұбыртпалы ұйқас

D) қара өлең ұйқасы

9.Еңліктің көз жұмар алдындағы сұраған үш тілегі

A) Дәстүрмен жерлеу, ата-анаға қамқорлвқ жасау,

B) Кебекпен атастыру, бірге жерлеу, баласын Кеңгірбайға аманаттау

C) Мал-мүлкін баласына қалдыру, өшпес кінәрат, махаббатты дәріптеу

D) Баласын өлтірмеу, араздықты жою, Кебекпен атастыру

10.«Шұғаның белгісі» бұрын қалай аталған

A) Сиыр сойған

B) Тарғыл өгіз сойған

C) Қызыл өгіз сойған

D) Сиыр жайған

11.Шұғаның әкесі кім

А) Сәрсембай

B) Ғали

C) Есімбек

D) Ескелді

12.Айнабайдың Қазақбайға көрсеткен сый-сиияпаты қандай еді

A) Ат мінгізіп, шапан жапты

B) Ет асып, бір шана шөпті тегін берді

C) Ет асып, көйлек көншек берді

D)Бәйбішесіне сыйлық беріп, бір қап бидай берді

13.Көксерек әңгімесі қай жылы жазылды

A) 1956

B) 2003

C) 1941

D) 1929

14.Көксерек шығармасында Қасен деген кім

A) Құрмашты мазақтайтын бала

B) Құрмаштың жақын досы

C) Құрмаштың ағасы

D) Құрмаштың інісі

15.М.Әуезовке “Көксерек” шығармасын жазуға не әсер етті

A) Бір топ қасқыр

B) Аңшылық

C) Күнтізбедегі қасқыр суреті

D) Ауыл иттері

16.Күшік еді ит еттім,өсе келе балтырымды қанатты.Мылтық атып үйреттім.

A) Асау үйреттім

B) Аңшылыққа барды

C) Барлық жауап дұрыс емес

D) Мерген болып мені атты

17.“Көксерек” сөзі қандай мағына береді

A) Қасқырдың қарақұлақтанған түрі

B) Ірі күшті қасқыр

C) Жас қасқырдың ең мықтысы

D) Ұрғашы қасқыр

18."Құлагер" поэмасының авторы

A) Абай Құнанбаев

B) Ғабит Мүсірепов

C) Ілияс Жансүгіров

D) Ілияс Есенберлин

19.Ілияс Жансүгіровты анықтаңыз

20."Құлагер" поэмасында қандай үлкен ас болған

A) Ақан асы

B) Бораш асы

C) Сырымбет асы

D) Сағынай асы

21.Ақан сері мен Құлагер бейнесі

22."Күй аңызы" әңгімесі қай күйдің шығу тарихы жайлы?

A) Балбырауын

B) Ақсақ құлан

C) Наридірген

D) Боз айғыр

23.Екі күйші өнерлеріңді бірдей салыңдар. Кімнің сөзі

A) қарт

B) Жаңыл

C) Оразымбет

D) Естемес

24.Т.Ахтанов Алматы педагогикалық институтына қай жылы оқуға түседі

A) 1940 ж

B) 1948ж

C) 1935ж

D) 1950ж

25.Киіз үйдің шаңырағына жабылатын төрт баулы киіз

A) кереге

B) сықырлауық

C) түндік

D) туырлық

1.Жаршының даусын күтіп тұрған, бастарына өңкей қызыл, көк, ақ шыт үшкілдеп байлаған балалар кекілдерін бунап, үкі таққан аттарын ойнақтатып шыға берді. Жеңіл ер-тоқымды жарау аттар әсем билеп: бір қырындап, ойқастап, ауыздықтарын қарш-қарш шайнап, енді бірі ортекеше орғып, кейбірі қайраңға шыққан балықша жондары жалт-жұлт етіп аласұрып, шыр көбелек айналып тулап, көкке шаншыла карғып, ұзақ жарысты сезіп, қатты-қатты пысқырып, түра қалып шегіншектеп, жер тарпып, өздеріне қадалған мың-мың көздің алдынан лек-легімен өте берді.

2. Мойнын соза қараған, аттарға ұмтыла түсіп, кейін ығысып тәртіпке келтірген аттылардың қамшысынан жасқанған жұрт шулап тұр.

- Әне, Құлайкөк пен Топайкөк!

- Әй, ана бір сүліктей кара кімдікі?

- Ана қазмойын - біздің Көкдауыл!.. - дескен жұрт, астыңғы ерні салпиып, жай басып, марғау аяңдап, кекіліндегі тұмарға таққан медалі жарқырап топ арасында Құлагер өте бергенде гу етіп, орындарынан тұрып кетті.

3. Жаршының жағында тыным жоқ: «Бас бәйге - бір тайтұяқ алтын, боталы інген, тай, құлынымен бір үйір жылқы; екінші - бір атан түйе, он құлынды бие; үшінші - бір қоспақ, бес құлынды бие, он қой; төртінші - үш құлынды бие, бес қой; бесінші - бір құлынды бие, күміс кесе... Бас бәйгеге ояздың медалі бар, екіншіге күміс сағат, үшіншіге күміс таяқ...»

4. Ақан бәйгеші балаларға біраз еріп, Мөңкені тоқтатып алды да:

- Ал, қарағым, жолың болсын! Атқа шабудың әдісін білесің ғой. Дегенмен мына бәйгенің сұрқы бөлек. Байқа, Құлагерді тым қыспа, шаң қаптырып топ ортасына, ыққа түсе көрме, жел жағында отырғайсың. Түйетастан аса бере тақымды бір қысып,қарқындатып ал да, Көкөзекке бұрын түс. Ойлы-қырлы өзек ішінде атыңды сәл теже. Сүріндіріп алма. Одан шыға бере Құлагердің көзін бір сүртіп, қиқуды салып, басын еркін қоя берсен, ар жағын қанатымның өзі-ақ көрсетеді, - деп Құлагердің мойнынан құшақтады.

26.Ақанның шабандоз балаға кеңесі берілген азатжол

A)Үшінші

B)Төртінші

C)Бірінші және екінші

Д)Бірінші

27.Барлық жүлдегерлерге ортақ тігілген бағалы сый

A) Қой

B)Түйе

C)Күміс

Д)Жылқы

28. Халықтың Құлагерге деген ерекше құрметі суреттелетін азатжол

A)Екінші

B)Барлығында

C)Бірінші

Д)Үшінші

29. Мәтінде не туралы айтылған

А) Аттарды сынау

В)Атжарысы

C)Балуан күресі

Д)Ат баптаушылары

30. Мәтін мазмұнына сәйкес мақал

А)Ер қанаты - ат.

B)Ер - намысының құлы.

C)Ер атағын ел сақтар.

Д)Ер сасқанда белгілі,

Ат шапқанда белгілі..

31.Сәкеннің азаматтық көзқарасы айқын көрініс тапқан өлеңдері:

A) Кел, жігіттер!

B) Шәкірт ойы

C) Шығамын тірі болсам адам болып

D) Асығып тез аттандық

E) Жас қазақ марсельезасы

F) Қайран күндер

32.Ы.Алтынсариннің орыс-қазақ мектептерінің оқушыларына арнап жазған оқулық (-тары):

A) Асан мен Үсен

B) "Тіл құралы"

C) "Қырғыз хрестоматиясы"

D) "Қырғыздарға орыс тілін үйретуге алғашқы басшылық"

E) "Алгебра"

F) Жаз

33.Ы.Алтынсарин кімдердің шығармаларын орыс тілінен қазақ тіліне аударған:

A) А.С.Пушкиннің

B) Н.В.Гогольдың

C) М.Ю.Лермоновтың

D) И.А.Крыловтың

E) Л.Н.Толстойдың

F) барлық жауап дұрыс

34.Ы.Алтынсариннің өлеңдері:

A) "Кел, балалар, оқылық!"

B) "Әй, достарым!"

C) "Қыс"

D) "Ескендір"

E) "Жағытұры"

F) ''Мен жастарға сенемін''

35.Ы.алтынсариннің этнографиялық еңбектері:

A) "Арифметика"

B) "Қазақ хрестоматиясы"

C) "Орынбор ведомоствосы қазақтарының құда түсу мен үйлену тойы кезіндегі әдет-ғұрыптарының очерктері"

D) "Қазақстарға орыс тілін үйретуге алғашқы басшылық"

E) "Орынбор ведомоствосы қазақтарының өлген адамды жерлеу және оған ас беру дәстүрінің очеркі"

F) барлық жауап дұрыс

36.Сәкен Сейфуллин еңбектерін сәйкестендіріңіз

А.Сәкен Сейфуллиннің повестерінің қатарына жатпайтын нұсқа	1.Күнікейдің жазығы
В.Сәкен Сейфуллиннің басына түскен қиындықты жұмысшылардың көмегімен шешкен қазақ қызының тағдыры суреттелетін повесі	2.Жер қазғандар
	3.Айша
	4.Жемістер

A) A-1
B) B-3
C) А-2
D) B-1
E) A-4
F) B-2

37.Сәкен Сейфуллинге қатысты пікір айтқан тұлғаларды сәйкестендіріңіз

А. «Сәкеннің жалғыз ғана арманы – қорлық көрген халықтың туын ұстап, әділдік жолын іздеп, бостандық, кеңдік, байтаққа күн-түн қатып жету еді… Сәкен – ары таза, жүзі жарқын, абырой-атағына дақ түспеген тұлғалы азамат» Пікір авторы:	1.Тұрсынбек Кәкішев
В. «Тұла бойы тұнып тұрған ақындық еді, қара тырнағына шейін ақындық үшін жаратылған. Сәкен қазақ совет әдебиетінің негізін бірден-бір қалаушы, көшбасшысы болды. Тарих оған жүктеген міндетті ешқайсымыз атқарған жоқпыз. Тарихқа зорлық жүрмейді» Пікір авторы:	2.Мұхтар Әуезов
	3. Ғабит Мүсірепов
	4.Әлімхан Ермеков

A) A-2
B) B-2
C) A-1
D) B-3
E) A-4
F) B-4

38.А.Құнанбаевтың «Сегіз аяқ» өлеңіне қатыст ықатарды сәйкестендіріңіз

А."Сегіз аяқ" өлеңінің желісімен өлең жазған Абайдың ақын шәкірті	1.Шәкәрім
В."Сегіз аяқ" өлеңінің құрылысына талдау жасап, пікір білдірген ғалым	2.Мағауия
	3.З.Ахметов
	4.Ғ.Есім

A) A-2
B) B-2
C) A-1
D) B-3
E) B-4
F) A-4

39.М.Әуезовтың «Көксерек» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Қара ала төбеттің иесінің аты кім	1.Жұмаш
В.Көксеректі жеңген иттің аты	2.Асан
	3.Бөрібасар
	4.Аққасқа

A) A-1
B) B-4
C) B-1
D) A-4
E) A-3
F) B-3

40.Т.Ахтановтың «Күй аңызы» еңбегіне қатысты қатарын сәйкестендіріңіз

А.Тарамыс денелі, қатқыл өңді, егде кісі. Кімнің портреті?	1.Естемес
В.Екі күйші өнерлеріңді бірдей салыңдар. Кімнің сөзі?	2.Жаңыл
	3.Оразымбет
	4.Қарт

A) B-1
B) A-2
C) A-3
D) A-1
E) B-2
F) B-3

3-нұсқа

1.Абайдың "Лай суға май бітпес қой өткенмен" өлеңі неге байланысты шығарылған

A) Дінге байланысты

B) Оқу-білімге байланысты

C) Үлкен үміт күткен баласы Әбдіраман өліміне байланысты

D) Ел ішінің былық істеріне байланысты

2.Абайдың қарасөздерінің мазмұны

A) Адамдардың әр алуан мінездері

B) Ұлттықкөзқарас

C) Көркемдік,әлеуметтік, гуманистік және дінге деген көзқарастары

D) Қазақтың мақал мәтелдері жайында

3.Қарасөз (проза) поэзиядан айырмасы

A) Мазмұнында

B) Мөлшерінде

C) Сөз ырғағы еркін келеді

D) Философиясында

4."Дүние де өзі, мал да өзі, Ғылымға көңіл бөлсеңіз" деген Абайдың нешінші қара сөзі

A) Бірінші қара сөз

B) Он жетінші қара сөз

C) Отыз екінші қара сөз

D) Төртінші қара сөз

5.Қазақтың тұңғыш романы

A) Ләйлi-Мәжнүн

B) Бақытсыз Жамал

C) Айман-Шолпан

D) Қалың мал

6.Романдағы Жұманның әкесі

A) Ғали

B) Жұмабек

C) Фатихолла

D) Байжан

7.Абайдың ақын шәкірті, әрі немере інісі

A) Ақылбай

B) Көкбай

C) Шәкәрім

D) Ұлжан

8.Бес асыл іске не жатпайды

A) рахым

B) терең ой

C) еріншек

D) талап

9.Отыз бірінші қара сөз не туралы

A) бағуға себеп

B) жастарға білім беруге себеп

C) мақалды дүрыс түсінуге себеп

D) Ұтымпастыққа себеп

10.Ынтымақ, Бірлік туралы Әнет баба кімге өсиет қалдырады

A) Қазыбек би

B) Төле би

C) Әйтеке би

D) Мөңке би

11.Сөз жетім,...

A) ынтамен тыңдалмаса

B) жүректен шықпаса

C) шынайы болмаса

D) жақсы сөз болмаса

12.Шәкәрім Құдайбердіұлының "Қалқаман-Мамыр" дастанында Әнет баба кім ретінде суреттеледі

A) Қалқаман

B) Мамыр

C) Кемеңгер қария

D) Абыз би

13.Ер жігіт, сұлу әйел, ілім-білім, жүйрік ат, қыран бүркіт, берен мылтық, алғыр ит

A) Жеті қазына

B) Жеті бақыт

C) Жеті жақсы

D) Жеті байлық

14,«Ай, хан, мен айтпасам білмейсің» – атты толғау кімнің шығармасы және қай ханға арнап айтылған

A) Бұқар жырау, Абылай ханға;

B) Асан қайғы, әз Жәнібек ханға;

C) Шалкиіз, Би Темірге;

D) Жиембет жырау, Тәуекел ханға;

15.Асан қайғы жайлы тұңғыш жазба дерек қай кітапта кездеседі?

A) М.Қашқари «Диуани лұғат ат-Түрік»;

B) Қ.Халиди «Тауарих хамса»;

C) Әл-Фараби «Өлең құрылысы туралы» трактат;

D) Ж.Баласағұн «Құдатғу біліг»;

16.Төмендегі қай еңбектің Асан қайғыға қатысы бар

A) Ш.Уәлиханов «Сахарадағы мұсылмандық туралы»;

B) М.Әуезов «Әдебиет тарихы»;

C) Б.Кенжебаев «XX ғасыр басындағы әдебиет»;

D) Ә.Қоңыратбаев «Көне мәдениет жазбалары»

17.XVIII ғасырдағы орыс отаршылдығын болжай айтылған мына жұмбақ толғаудың авторы кім

…Жайлы орынды жат басқан

Жерді көрмей кетермін.

Ханның орнын қара алған

Шерді көрмей кетермін,

Қатындармен қатарлас

Ерді көрмей кетермін…

A) Асан қайғы;

B) Ақтамберді;

C) Қазтуған;

D) Тәтіқара;

18."Жеті жарғы" заңын жасаушы билер

A) Майқы би, Мөңке би

B) Ормамбет би, Әнет баба

C) Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би

D) Төле би

19.Бұқар жыраудың адам психологиясы мен мінезін ашып көрсетудегі шеберлігі қай шығармадан байқалады

A) "Әй, Абылай, Абылай"

B) «Асқар таудың өлгені»

C) "Тілек"

D) «Ай, заман-ай, заман-ай»

20.«Қасқакөл дауы» шығармасында даудың шешілуіне ықпал еткен кім

A) билердің сөзін жерге тастаған Ормамбет

B) жасының үлкендігін алға тартқан Төле би

C) халқыңа пайдасы тимес деп күйінген Әйтеке би

D) баласының қарт билерді ренжіткеніне күйінген ана

21.Біржан мен Сара қай жылы айтысты

A) 1898ж

B) 1871ж

C) 1897ж

D) 1971ж

22.Төле бидің келінінің есімі кім

A) Айша

B) Алакөз

C) Данагүл

D) Сара

23.Ж.Баласағұнның «Құтты білік» дастанының сюжеттік желісі ... құрылған.

A) отбасылық мәселелер мен мұрагерлер арасындағы таққа талас, қатаң жазаларға

B) кейіпкерлер арасында орын алған қақтығыстар мен шытырман оқиғалар, диалогқа

C) кейіпкерлердің әңгімесінен, монологтар, кейіпкерлердің портреттері мен пейзажға

D) бас қаhармандардың өзара әңгімесі, сұрақ-жауаптар мен бір-біріне жазған хаттарға

24."О Ақтан жас, Ақтан жас" өлеңі кімге арналған?

A) Бай мен билерге

B) Жетім, кедей балаға

C) Дулат ақынға

D) Ақтан елді мекенге

25.Бос орынға қажетті сөздің қайсысы тиесілі

Сырты ..., жүзі алмас,

Салған дағы жоғалмас

Сапы асынар ма екенсің?

A) қырлы

B) бүтін

C) мықты

D) іші

1. Ұрыс сәрсенбі күні таң ата басталды. Абылай да, Цеван-Доржи да елшілер арқылы уәделескен мезгілдерінде өз әскерлеріне «Аттан!» деп бұйрық берді. Көлденеңі он шақырымдай жазық далада қан төгіс қырғын тез-ақ кызып кетті. Алып майданның екі жақ шетіндегі Сырымбет пен Батыр Баян бастаған қазақ әскері қиын да болса алға қарай жылжып бара жатқаны сезіледі. Тек екі жақтың екі бас қолбасшысы тұрған майданның орта шебі мызғыған жоқ.

2. - Аттан! Аттан! - деген ұран шықты. Сол сағатта-ақ Сеңгірбай, Сағымбай, Қанай бастаған сұлтанның мың жігіті зеңбірек оғы жетпейтін қалың жыңғылды сайдан шыға сала Цеван-Доржидың тұрған төбесіне қарай лап қойған. Бірақ бір шақырымдай шапқан кезде кенет гүрсілдей жөнелген зеңбіректерден жауған жойқын оқтар дәл аттарының маңдай алдынан кеп гүрс- гүрс жарылған. Алдыңғы шептегі жүз қаралы ер жүрек жігіттер ат-матымен омақаса жер қауып, заматта арттарында келе жатқан жауынгерлерге бөгет болды. Амал жоқ, лапылдап келе жатқан калың қол еріксіз кейін шегінді. Абылай бұйрығымен жігіттер тағы шапқан. Бұл жолы да жүзге таяуы қаза тауып, қалғаны кейін серпілді. Зеңбіректі Цеван-Доржиды бұлай ала алмайтынын білген Абылай, енді шабуыл шебін басқаша кұрды. Зеңбіректерте тікелей шаппай, оны ат тағасындай қоршап, жан-жағынан анталауды бұйырды. Бірақ үш рет шабуылға шығып, ең батыр деген үш жүзге тарта ер жігіттерінен айрылған әскер не істерін білмей, тағы дағдарып қалды. Бұған Абылай:

3. -Япырмай, осыншама, қазақтан жауға шабар бір еркек кіндікті тумаған ба? - деді қатты дауыстап. -Қайсың барсың? Осы кезде топ ішінен «Абылай!» деген дауыс шықты. Бұл ұран салған Абылайдың он жеті жасар баласы Жанай еді. Ол тебініп қап, зеңбіректерге қарай атой салды. Бірақ бұдан бұрын гүрсілдеген тажалдардан әбден үркіп қалған астындағы басы қатты кертөбел бала жігітті жау шебіне емес, бір бүйірдегі жиде тоғайына қарай ала жөнелді. Жұрт тағы тына қалды. Дәл осы кезде, Абылайдың зеңбіректерді қоршаған жігіттерінің оң жақ тұсынан Цеван-Доржи тұрған төбеге қарай, басында үкілі камшат бөркі бар, ақбоз атты бір қыз бала «Қабанбай! Қабанбай!» деп ұран тастап, суырылып шыға берді. Акбоз ат көсіле сермеп келеді. Қыздың қолында не сойыл, не найза жоқ, бар болғаны тобылғы сапты қамшы. Осынау қарусыз қыздың ерлігін көрген қызба калың топ, енді шыдай алмады, лап қойды.

4. - Абылай! - Атығай! - Акжол! - Қарақожа! - Қабанбай! - Абылай! Абылай! «Қабанбай» аты аталған тұстағы Найман жігіттері гуілдей шапқан топтың алдарында келеді. Зеңбіректер ортадағы топтың алдыңғы қатарынағаиа оқтарьтн жіберіп үлгерді. Бірақ екі бүйірдегі сойылгерлер сапы тез-ақ жетіп қалды. Ар жағындағы жоңғар атты әскері келіп үлгергенше, түйелі зеңбіректерді түйе-мүйесімен таптап кетті. Ақ болат сауыты жарқылдап, Жалынкұйрығын көсілте Абылайдың өзі де шапты. Төбе басындағы қонтайшы көк шатырын жинай бастады. Сөйткенше болған жоқ, Жоңғардың шаян кұйрықты сары жібек жалауы шығысқа қарай шегіне берді...

5. Осылай жоңғар мен қазақ арасындағы қанды айқастардың жаңа белесі ашылды. Бұл казақ елінің жоңғар қонтайшыларын мүлдем жеңіл, атамекен жерінен қуудың ең алғашқы айқасы еді. Абылай өз шатырына келгеннен кейін, бағанағы қалмақ зеңбіректеріне жападан-жалғыз карсы шауып, бүгінгі жеңіске жол салған қызды іздетті. Бұл Қабанбай батыр мен қазақтың батыр қызы Гауһардан туған жас Назым екен. Бүлдіршіндей жас қыздың осыншама ерлік көрсеткеніне риза болғанАбылай, беліндегі сом алтыннан соғылған жаңа белбеуін шешіп берді. Абылай басқарған осы соғыс екі айға созылды.

26. Автор қазак халқының ержүректілігін қалай жеткізгісі келді

A)Батыр Баян әрекеті арқылы

B)Қабанбай әрекеті арқылы

С)Қолбасылар әрекеті арқылы

Д)Қыз әрекеті арқылы

27. Жанайдың жауға қарсы шыға алмау себебі

А)Астындағы аты үрікті

B)Қолында қаруы болмады

C)Аты үйретілмеген болды

Д)Соғыс әдіс-тәсілін білмеді

28.Абылайдың жауынгерлеріне ренжу себебі

А)Жауынгерлері алға жылжи алмады

B)Әскерлер бас амандығын ойлады

C)Шабуылды жаңаша жоспарламады

Д)Қан төгіс қырғын қыза түсті

29.Абылайдың қызға белбеуін сыйға тарту себебі

А) Қыздың жастығына сүйсінгендіктен

В)Ерлігіне риза болғандықтан

С)Қабанбайдың қызы болғандықтан

Д)Шыққан тегіне риза болғандықтан

30. Мәтіндегі негізгі ой

A)Жоңғардың соғыс күшін суреттеу

В)Қазақ пен жоңғар арасындағы соғысты дәріптеу

С)Соғыс әдістерін үйрету

Д)Қазақ батырларын таныстыру

31."Бас-басына би болған өңкей қиқым" деген өлең жолы адамның қандай қасиеттерін сипаттайды?

A) Қызғаншақтық

B) Билік құмарлық

C) Қызбалық

D) Әпербақандық

E) Жанжалқойлық

F) Көреалмаушылық

32.Ақбілектің басынан өтпеген қиыншылықты таңда; (1 бөлім)

A) Қасқырлардың шабуылына тойтарыс бергені

B) Бекболаттың қабылдамауы

C) Туыстарының Ақбілектен бас тартуы

D) Ақтардың алып кетуі

E) Анасынан айырылуы

F) барлық жауап дұрыс

33. «Ақбілек» романныдағы Мұқаштың кемшіліктерін атаңыз (мұқаштың ойына негізделсек)

A) кедей отбасынан шықаны

B) болыс болмағаны

C) халқын сатып, өз басына қайғы түсіргені

D) ақтармен дұрыс келісімшартқа келе алмағаны

E) Хат білмегені

F) бай отбасыдан болғаны

34.Жүсіпбек Аймауытов қандай газет баспаналарында жұмыс істеді

A) Ақ жол

B) Еңбекші қазақ

C) Қазақ тілі

D) Түркістан

E) Айқап

F) Ұшқын

35.Жүсіпбек Аймауытов қай жазушылардың жұмыстарына аударма жасады?

A) Гоголь

B) Мопасса

C) Паустовский

D) Толстой

E) Ломоносов

F) Гете

36.Абай Құнанбаевқа қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Абай меңгерген тілдер	1.Татар,араб,парсы тілдері
В.Абайдың поэмаларын ата	2.Орыс,араб,парсы,шағатай
	3.Ескендір,Әзім әңгімесі
	4.Масғұт, Құлагер

A) A-1
B) B-4
C) A-3
D) B-1
E) A-2
F) B-3

37.»Бақытсыз Жамал» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Шығармадағы салт-дәстүр	1.Ұрын бару
В.Жамал дың оқытушысы кiм	2.Қыз ұзату
	3.Ғазиз
	4.Ғали

A) A-1
B) B-1
C) A-2
D) B-2
E) A-3
F) B-3

38.Абайдың қара сөздеріне қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Алтыншы қара сөзге не жатпайды	1.тез жаттау үшін
В.Жетінші қара сөзде не айтылған	2.мақал мәтелді дұрыс түсіну
	3.балалардың екі мінезі туралы
	4.ересектер туралы туралы

A) A-2
B) B-2
C) A-1
D) B-4
E) B-3
F) A-4

39. «Ақбілек» романына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Роман бойынша Іскендір Дуана қай жерлерге аяқ басқаны айтылған	1.Өскемен, Зайсан, Семей, Қарқаралы,
В.Неліктен Мамырбай қызына суықтап қалды	2.Өскемен, Зайсан, Сырдария, Баянауыл
	3.Ақбілек жарамсыз болып қалғаны үшін
	4.Ақбілектің Өріпен сөзге келгені үшін

A) A-1
B) B-3
C) B-2
D) B-4
E) A-2
F) A-3

40. «Менің атым-Қожа» повесіне қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.«Менің атым Қожа» повесі басталады	1.«Ех, қайран әкем! Егер сен тірі болсаң, мүмкін, мен бұдан гөрі басқадай болар ма едім»
В.Қожаның шын аты	2.«Атымды айта бастасам, тілім таңдайыма жабысып қалғандай болады да тұрады»
	3.Қожаберген
	4.Қожакелді

A) A-1
B) B-2
C) A-2
D) B-3
E) A-4
F) B-4

4-нұсқа

1.Дулат Бабатайұлының өлең-жырларындағы басты тақырыпты көрсет.

A) ХІХ ғасырдың алғашқы жартысындағы қазақ даласындағы отаршылдыққа қарсы күрес

B) ХІХ ғасырдың басындағы ағартушылық ісі үшін күрес.Өз шығармашылығында қазақ өлеңінің көркемдік табиғатын арттыру жолындағы ізденіс.

C) Әр халықтың күрескерлік мұраты, ой-арманы ең алдымен ері мен елін жырлаған ақындар туындыларында айқын көрінеді. Дулат отаршылдыққа қарсы қаламын найза, тілін қылыш етіп күресіп, қазағының қамын ойлап күңіреніп өткен.

D) Ресей отаршылдық жүйесінің өкілдері мен жергілікті билеушілер тарапынан болған екі жақты қанау Дулатты бұл көкейтесті саяси-әлеуметтік мәселеге қалың көпшілік көзімен қарауға дейінгі биікке көтеріп, бұқара халықтың арман-тілегіне ортақ етті.

Өлең жолдарының жалғасын тап.

2.Бадана көз тоғыз тор...

A) Өмір де сүрер ме екенсің?

B) Жау қашырар ма екенсің?

C) Сұғыңсаң тояр ма екенсің?

D) Сауыт киер ме екенсің?

3.Дулаттың ойынша Жігіттің даңқын шығарып, оны дегеніне жеткізетін бір-ақ жол бар. Ол қай жол

A) Елінің бірлігі жолында жанын беру

B) Халқының абыройы үшін билікке ұмтылу жолы

C) Өзінің болашағы үшін білім алу жолы

D) Ел мақсаты үшін жан аямай күресу жолы

4.Қара мұрт орыстың Ақбілекті неліктен өлтіргісі келді

A) Өзінен басқа өзгені сүймеу үшін

B) Ақбілектің аяғы ауыр болып қалғаны үшін

C) Артынан із қалдырмау үшін

D) Ақбілектің оған бөгет жасамауы үшін

5.Б.Соқпақпаев қай облыста туды

A) Шығыс Қазақстан облысында

B) Алматы облысында

C) Павлодар облысында

D) Батыс Қазақстан облысында

6.Мотоциклдің иесі — көрші колхоздағы комбайншы жігіт .......... Жігіт деймін-ау, қайдағы жігіт. Беті әжім-әжім, сақалы тікенектей кәрі біреу.

A) Қарабек

B) Қаратай

C) Қарсақбай

D) Құлжа

7.Айтуға да ықшам, естір құлаққа да жағымды Қожа ұнатқан есімдер.

A) Ақжан, Болат, Ербол, Бақыт

B) Мұрат, Болат, Нұрбол, Бақыт

C) Мұрат, Болат, Ербол, Жантас

D) Мұрат, Болат, Ербол, Бақыт

8.Қожаның шашын ұстарамен алып тастаушы кім

A) Әубәкір

B) Сәйбек

C) Миллат

D) Әжесі

9."Өзім туралы" өлеңнің ұйқасын анықтаңыз.

A) аралас

B) қара өлең

C) шалыс

D) шұбыртпалы

10."Екі көз – екі жұлдыз маңдайдағы" тармақтағы көркемдеуіш құралды анықта.

A) эпифора

B) метафора

C) кейіптеу

D) анафора

11.Дулат Исабековтың туған жылы

A) 1942

B) 1944

C) 1943

D) 1945

12.“Әпке” драмасы неше бөлімнен тұрады

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

13.Омардың, Темірбек пен Ермектің әпкесі. Мінезі жағынан қамқор, қарапайым, бауырмал, әрі мейірімді кейіпкер

A) Омар

B) Қамажай

C) Айсұлу

D) Нәзила

14.“Әпке” пьесасының басты тақырыбы қандай

A) Ұлттық құндылықтарды дәріптеу

B) Махаббат

C) Оқу-білімге шақыру

D) Отбасы және бауырмалдық қасиеттер

15.Ағартушы ақын. С.Торайғыров өлең жазуын бастаған жасы:

A) 13

B) 15

C) 10

D) 7

17.С.Торайғыровтың 1914 жылы жазған өлеңі:

A) “Жақсылық көрсем өзімнен”

B) “Шәкірт ойы”

C) “Шығамын тірі болсам адам болып”

D) “Адасқан өмір”

18.С.Торайғыровтың Баянауылдағы медреседе оқыған жылы:

A) 1908-1910

B) 1902-1907

C) 1912-1913

D) 1910-1912

19."Ұлпан" романның авторы кім

A) Ғабит Мүсірепов

B) Ғабиден Мұстафин

C) Ільяс Жансүгіров

D) Бейімбет Майлин

20."Ұлпан" роман ретінде жарық көрген жыл

A) 1985

B) 1975

C) 1980

D) 1965

21."Ер Еспенбет" дастанында Ақтамбердінің қандай бейнесі бейнеленген

A) Жыраудың ерлігі

B) Жыраудың қартайған шағын

C) Жыраудың балалық шағы

D) Жыраудың жастық шағы

22.Ақтамберді Сарыұлы қай жылы дүниеге келді

A) 1660 ж.

B) 1675 ж.

C) 1670 ж.

D) 1580 ж.

23."Тауарих хамса" еңбегі "Қазан" баспасында қай жылы шықты

A) 1911 ж.

B) 1912 ж.

C) 1909 ж.

D) 1972 ж.

24.Берілген өлең жолдарындағы асты сызылған көркемдегіш құралды ата.

Көкорай көктем болғанда

Дауысы бар азандай,

Желіні бар қазандай,

Жаралы қудай ыңыратып,

Жарылған мұздай күңірентіп...

A) метафора

B) теңеу

C) Эпитет

D) ассонанс

25."Әділ билердің қолындағы билік қазақтың неше түрлі дертін жазатын жақсы дәрі еді" деген пікірді кім айтты

A) А Байтұрсынов

B) М Әуезов

C) Төлеби

D) Жиренше шешен

26. Автор қазак халқының ержүректілігін қалай жеткізгісі келді?

A)Батыр Баян әрекеті арқылы

B)Қабанбай әрекеті арқылы

С)Қолбасылар әрекеті арқылы

Д)Қыз әрекеті арқылы

27. Жанайдың жауға қарсы шыға алмау себебі

А)Астындағы аты үрікті

B)Қолында қаруы болмады

C)Аты үйретілмеген болды

Д)Соғыс әдіс-тәсілін білмеді

28.Абылайдың жауынгерлеріне ренжу себебі

А)Жауынгерлері алға жылжи алмады

B)Әскерлер бас амандығын ойлады

C)Шабуылды жаңаша жоспарламады

Д)Қан төгіс қырғын қыза түсті

29.Абылайдың қызға белбеуін сыйға тарту себебі

А) Қыздың жастығына сүйсінгендіктен

В)Ерлігіне риза болғандықтан

С)Қабанбайдың қызы болғандықтан

Д)Шыққан тегіне риза болғандықтан

30. Мәтіндегі негізгі ой

A)Жоңғардың соғыс күшін суреттеу

В)Қазақ пен жоңғар арасындағы соғысты дәріптеу

С)Соғыс әдістерін үйрету

Д)Қазақ батырларын таныстыру

31."Өкінбен мен де бір күн өлемін деп,Өкінем ұқсата алмай келемін деп," тармақтардағы қолданылған көркемдеуіш құралдарды белгіле.

A) анафора

B) ассонанс

C) эпифора

D) аллитерация

E) метафора

F) дұрыс жауап жоқ

32.Сұлтанмахмұттың әлеуметтік теңсіздік мәселелерін көтерген өлеңдері:

A) “Бір адамға"

B) “Байлық"

C) "Кедейлік"

D) "Есенәлі мешкейге"

E) "Дін"

F) дұрыс жауап жоқ

33.Махамбеттің ерте көзге түскен қасиеттері:

A) Шешендігі

B) Ақындығы

C) Суырыпсалмалылық

D) Тапқырлық

E) Көшбасшылық

F) Серілік

34.Махамбеттің арманы, өкініші анық көрінетін өлеңдері:

A) “Нарын”

B) “Ереуіл атқа ер салмай”

C) “Соғыс”

D) “Тарлан”

E) “Мұнар күн”

F) Барлық жауап дұрыс

35.Махамбеттің Исатайға арналған өлеңдерінде көрініс табатын Исатай қасиеттері:

A) Батырлығы

B) Көрегенділік

C) Көшбасшылық

D) Тапқырлық

E) Ақылдылық

F) Жомарттығы

36.Д.Исабектовтың «Әпке» драмасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Дулат Исабековтың "Әпке" шығармасы қай жылы жазылған	1.1977ж
В.Қамажайдың сүйгені	2.1989ж
	3.Қабен
	4.Қасен

A) A-1
B) B-3
C) B-1
D) A-2
E) B-4
F) A-3

37.Ғ.Мүсіреповтың «Ұлпан» романына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Романдағы түрікмен Мүсірептің туған інісі	1.Кенжетай
В.Түрікмен Мүсіреп қандай аспапта ойнайды	2.Есенай
	3.сыбызғы
	4.жетіген

A) A-2
B) B-2
C) A-1
D) B-3
E) A-4
F) B-4

38.Ақтамберді жырауға қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Ақтамбердінің анасының аты кім	1.Айғаным
В.Ақтамбердінің өмірі туралы жырлаған	2.Сырбике
	3.Үмбетей
	4.Шалкиіз

A) A-1
B) A-2
C) B-3
D) B-1
E) B-3
F) A-3

39. «Аққулар ұйықтағанда» поэмасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Поэмадағы оқиға өтетін жер	1.Жетімкөл
В.Поэманың үш киесі	2.Алакөл
	3.Ана, бала, аққу
	4.Аққу, ана, қарт

A) A-1
B) B-3
C) A-2
D) B-4
E) A-3
F) B-1

40. . «Аққулар ұйықтағанда» поэмасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Жетімкөлдің аққуынан айырылуына себепкер болған кейіпкер	1.Ана
В.«Аққуменен баланы аластаңдар» деп ақыл айтқан кейіпкер	2.Қарт
	3.Тәуіп
	4.Дәрігер

A) A-2
B) A-3
C) A-1
D) B-3
E) B-1
F) B-4

5-нұсқа

1.С.Торайғыровтың 1912 жылы білім алған оқу орны:

A) Троицкідегі медресе

B) Ауыл молдасы

C) Баянауылдағы медресе

D) Семейдегі мұғалімдер семинариясы

2.С.Торайғыров “Бір адамға”, “Байлық”, “Кедейлік” өлеңдерінде көтерген мәселе:

A) әлеуметтік теңсіздік

B) адам бойындағы теріс мінез

C) ел ішіндегі алауыздық

D) әйел теңсіздігі

3.С. Торайғыров көрде жатқанды артық көреді:

A) надандықпен өмір сүруден

B) арман-мақсатсыз өмір сүруден

C) өтірік айтудан

D) бодандықта болудан

4.Міржақып Дулатұлы туралы дұрыс деректі көрсетіңіз.

A) Қазақтың лирик ақыны, мұзбалақ ақын, өз заманында лайық бағасын ала алмаса да өзінен кейінгілер үшін мәртебесі биік ақиық ақын.

B) Дулат бидің шаңырағында Асқар, Қонысбай, Зылиха, Қанипа есімді балалардан кейінгі бесінші бала.

C) 73 жасында ақын жазалаушылар атқан оққа ұшырайды. Бұл сұмдық уақиға 1931 жылы 2 қазан күні болған.

D) Айтыскер ақын, жырау. Қазіргі Атырау облысы Қызылқоға ауданы Қарабау ауылында дүниеге келген.

5."Ұлы Хас Хажыб" сөзінің мағынасы?

A) Атақты батыр

B) Мықты қолбасшы

C) Ғұлама ғалым

D) Бас кеңесші

6.Кезінде кітапты Шығыстың патшалары көшіртіп алдырып оқитын болған. Ол қай кітап

A) Қазақ әдебиеті

B) Құтты білік

C) Қазақ тілі

D) Даналар ілімі

7."Аққулар ұйықтағанда" поэмасының басты идеясы

A) Кие, қасиет

B) Қасірет

C) Қайғы

D) Зар

8."Аққуға кезенерде ырым жасап, тым құрыса саусағыңды қанаттың ба?" деген кім

A) Анасы

B) Әкесі

C) Бала

D) Жылқышы қарт

9.М.Мақатаевтың ұлттық наным-сенімдер арқылы табиғатты аялау, жан-жануарларға қамқорлық жасау идеясын тағылым еткен поэмасын көрсетіңіз.

A) «Ару-ана» поэмасы

B) «Райымбек! Райымбек!» поэмасы

C) «Аққулар ұйықтағанда» поэмасы

D) Өлең

10.«Жусан иісі» повесінің авторын табыңыз.

A) Бердібек Соқпақбаев

B) Мұхтар Әуезов

C) Сұлтанмахмұт Торайғыров

D) Сайын Мұратбеков

11.«Жусан иісі» повесінің негізгі идеясын анықтаңыз.

A) Жақсылық жасаудың қандай болатындығын көрсету.

B) Соғыс жылдарындағы жетім қалған балалар жағдайын көрсету.

C) Жауыз адамдар мен мейірімділерді ажыратып көрсету.

D) Нағыз достықтың қандай болатындығына мысал келтіру.

12.Шығармадағы Қосым деген бала ойындағы іс-әрекеті үшін қандай лақап атқа ие болды

A) Жылауық

B) Күлегеш

C) Ертегі айтқыш

D) Тырнауық

13.«Жусан иісі» повесінің кейіпкеріне жатпайтын қатарды белгілеңіз.

A) Қосым

B) Аян

C) Есімбек

D) Өржан

14.«Жігіттер, ойын арзан, күлкі қымбат» өлеңінде ақын қандай мәселе көтереді

A) махаббат мәселесі

B) әлеуметтік теңсіздік

C) адамгершілік мәселесі

D) достық мәселесі

15.Ы.Алтынсарин тәрбиеленді:

A) Әжесі - Зеренің қолында

B) Атасы-Балқожа Жаңбыршиннің қолында

C) Нағашысы-М.Шормановтың қолында

D) Әжесі-Айғанымның қолында

16.Мұхтар Әуезов Семей қаласында қай мекемеде білім алды

A) Семей қалалық бес кластық орыс қазына училищесі

B) Семей қалалық бес кластық қазақ училищесі

C) Омбы семинариясы

D) Медресе

17.Махамбет Өтемісұлының дүниеге келген жері:

A) Батыс Қазақстан облысы, Бекетай құмы

B) Шығыс Қазақстан облысы, Аягөз ауданы

C) Қызылорда облысы, Жалағаш ауданы

D) Ұлытау облысы, Жезді ауданы

18. “Арыстан еді-ау Исатай,

Бұл пәнидің жүзінде

Арыстан одан кім өткен” –

деген үзіндеде кездесетін көркемдік тәсіл:

A) Метафора

B) Аллегория

C) Ассонанс

D) Метонимия

19.“Бағаналы терек жарылса” өлеңі не жайлы?

A) Ақын өмірінің соңғы кезіндегі көңіл күйінің көрінісін байқауға болатын өлеңі

B) Махамбеттің қойған мақсатты орындап шығу үшін қандай қиыншылық болса да шыдап, күресте табанды болуға шақыратын өлеңі

C) Көтеріліс жеңіліп, Ақбұлақтағы айқаста Исатай қаза тапқанда туған, Исатайды жоқтаған өлеңі

D) Көтеріліс кезінде туған өлеңдерінде дауылпаз ақын ата жауымен айқастың қанды қырғын, қаталдығын толғап, айтқан түйіні

20.А.Байтұрсыновтың "Адамдық диқаншысы" өлеңінің өмірлік қағидасы:

A) Өмірге деген құштарлық, ерлік пен жігер

B) Мейірімсіздік

C) Сабырсыздықтың болуы

D) Бақытты болу

21.Оттай бер, жануарым екі аяқты,Адамдық хайуанға қанша қажет?!-өлең жолдарында қай кейіпкер туралы айтылған?

A) Диқанның портреті

B) Қойшы баланың

C) Шахтердің бейнесі

D) Оқушылар іс-әрекеті

22.Аллегория дегеніміз...

A) өлең сөзде дауысты дыбыстардың үндесе қайталануы.

B) мән-мағынасы бір-біріне қарама-қарсы қолданылатын сөздер

C) Құбылыстар мен заттардың ұқсастық белгілері негізінде астарлы мағынада қолданылуы.

D) оқырманның не көрерменнің санасына, қиялына ерекше әсер ететіндей, образ жасаудың бейнелеуші құралы, көркемдік тәсіл

23."Тортай мінер ақ боз ат" әңгімесінде аты аталып, оқиға өрбитін орын

A) Ешкіөлмес

B) Жусандытөбе

C) Сұлутөр

D) Салықсалған

24."Тортай мінер ақ боз ат" әңгімесін баяндап отырған кім?

A) Тортай

B) Ораш

C) Жұман

D) Иманбек

25."Тортай мінер ақ боз ат" шығармасы қай кезеңді қамтиды?

A) соғыс жылдарынан бұрынғы кезең

B) соғыс жылдары кезеңінде

C) соғыс жылдарынан кейінгі кезең

D) Кеңес үкіметі орнай бастаған уақыт

Үш күндік жолдың бүгінгі, соңғы күніне шәкірт бала барын салды. Қорықтан күн шыға атқа мінейік деп асық-қанды. Бұны қаладан алып қайтқалы барған ағайыны Байтасты да таң атар-атпастан өзі оятып тұрғызып еді.

Күнұзын аттан да түcпей, өзге жүргіншілерден оқ бойы алда отырған. Кей-кейде өзіне таныс Көкүйрім мен Буратиген, Тақырбұлақ сияқты қоныс-құдықтардың тұс-тұсына келгенде бала оқшау шығып, астындағы жарау құла бестісін ағызып-ағызып та алады.

Арттағылар - Байтас пен жорға Жұмабай:

- Мына баланың ауылға асығуын-ай!

- Сорлы бала қыстай іш-құста болып қалған-ау, - деседі. Шәкірт бала ұзап кеткенде бұлар да еріксіз желе шоқырақтап шауып отырып қуып жетеді. Жорға Жұмабайдың тақымында қара шоқпары бар. Байтастың да аяғының басына ілген ұзын қайың сойылы бар-ды. Тақырбұлақ түсына келгенде Байтастар баланы жеке шабудан тежеп:

- Енді бізден ұзап кетпе! Анау Есембайдың жырасын білесің ғой!.. Ұры жатады...- деді.

- Сені мен бізді манадан көріп отыр! «Қоқырақтап жалғыз шабатын неме екен, түсіріп атын әпкел өзінің!» - дейді де, сені төбеден бір-ақ нұқып, мына бәйге бестіңді алады да кете барады, - деді Жұмабай да.

26.Ұйықтап жатқан Байтасты таң атар-атпаста оятқан кім?

A) Абай

B) Жұмабай

C) Құнанбай

D) Өзі оянды

27.Үш күндік жолдың қай күніне бала шәкірт барын салды?

A) Екінші күніне

B) Үшінші күніне

C) Бірінші күніне

D) Барлығы дұрыс

28.Баланың асығуын Байтас пен Жұмабай қалай жорыды

A) Қыстай іш құста болып қалған-ау

B) Анасын сағынған-ау

C) Ауылын сағынған-ау

D) Балалығы ғой ...

29.Құнанбайдың Найманкөк деген үлкен ақ көк аты

A) Байтаста

B) Жұмабайда

C) Абайда

D) Жайылып жүр

30.. ..осы белдің ойына құлай бергенде ..... арт жағынан сол иығы тұсынан тасырлатып кеп қосылған бір дүсірді есітті.

A) Автор

B) Абай

C) Жұмабай

D) Байтас

31.Махамбет өлеңдерінде жиі қолданатын ұйқастар:

A) Шұбыртпалы

B) Кезекті

C) Ерікті

D) Шалыс

E) Қара өлең

F) тұтас

32. «Тортай мінер ақ боз ат » әңгімесіндегі Тортай мен автор жағдайын жеткізетін мақал(-дар)

A) Еңбек етсең ерінбей, Тояды қарның тіленбей

B) Ораза-намаз тоқтықта

C) Аузы қисық болса да бай баласы сөйлесін

D) Байлық - бір жұттық, батыр - бір оқтық

E) Тоқ бала аш баладен ойнамайды

F) Отан оттанда ыстық

33.«Жау тылындағы бала» шығармасындағы Серіктің әкесінің есімі

A) Әкесі жоқ,қайтыс болған

B) Константин Иванович Спижевский

C) Иващенко

D) Қасым Қайсенов

E) Жомарт Мергенбаев

F) Жақып Ташкенбаев

34.Ұшқан ұя шығармасында қазақтың қай ұлттық ойыны керемет суреттеледі

A) Көкпар

B) Бәйге

C) Қыз қуу

D) Теңге ілу

E) Аударыспақ

F) Қол күрес

35.Шерхан Мұртаза кімдердің шығармаларын аударды

A) Ганс Христиан Андерсеннің

B) Шыңғыс Айтматовтың

C) Александр Пушкиннің

D) Вильям Шекспирдің

E) Лев Толстой

F) Жюль Верн

36. «Жусан иісі» повесіне қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Бапай шалдың үйіндегі Аянның кешкі қорегі	1.Қуырылған бидай
В.Аянның тобығы тайғыш болып қалуына себеп болған жағдай	2.тапа нан
	3.Бұзаудан жығылып қалуы
	4.Аттан құлауы

A) A-2
B) A-3
C) B-2
D) B-1
E) A-1
F) B-3

37.Абай Құнанбайұлына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Құнанбай Абайды неше жасында Семейге оқуға жіберді	1.тоғыз
В.Құнанбай Абайды оқудан шығарып, ел билеу ісіне баулығанда неше жаста еді	2.он
	3.он үш
	4.он бес

A) A-2
B) B-3
C) A-1
D) B-2
E) A-4
F) B-4

38.М.Өтемісұлына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Шешендігі, ақындығымен ерте көзге түскен Махамбетті өз жанында ұстауға тырысқан хан:	1.Жәңгір хан
В.Махамбетті мұсылманша оқуға берген:	2.Жалын хан
	3.әкесі
	4.әжесі

A) A-1
B) B-3
C) B-1
D) A-3
E) B-2
F) A-4

39.М.Өтемісұлына қатысты айтылған пікірлерді авторларымен сәйкестендіріңіз

А.“Ақынның 28 өлеңі тұңғыш рет А.Никольскаяның аударуында “Повстанческие песни казахов ХІХ века” деген жинақта басылды” – пікір авторы:	1.Б.Аманшин
В.«Қазақ поэзиясындағы ғасырлар бойы дамуына шешуші себеп болған қозғаушы күш - ешқашан үзілмеген, толастамаған, барған сайын үдей түскен азаттық идеясы. Бұл – Махамбет талантының қайнар көзі, асау ағысы», - пікір авторы:	2.Е.Бекмаханов
	3.З.Қабдолов
	4.Ғ.Қабышев

A) A-2
B) A-1
C) B-3
D) B-2
E) A-3
F) B-1

40. «Жау тылындағы бала» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Шығармада суреттелген әскери күш	1.ұшқыштар
В.Шығармадағы оқиғалар орын алған мемлекет	2.партизандар
	3.Украина
	4.Ресей

A) A-1
B) A-2
C) B-1
D) B-2
E) B-3
F) A-3

6-нұсқа

1.Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,

Масатыдай құлпырар жердің жүзі.

Жан-жануар, адамзат анталаса,

Ата-анадай елжірер күннің көзі.

Абай Құнанбай қай мезгіл туралы айтып тұр

A) Көктем

B) Жаз

C) Қыс

D) Күз

2."...Балаңның сүйегі ғана сенікі,әпке ! Қалғанын өзіме жіберіңіз ..." Кім туралы (Ұшқан ұя шығармасы)

A) Бауыржан

B) Момынқұл

C) Момыналы

D) Серкебай

3.Бауыржаның әкесі қандай өнер түрімен айналысқан (Ұшқан ұя шығармасы)

A) Әнші

B) Биші

C) Ағаш ұстасы

D) Зергер

4.Шерхан Мұртаза 1932 жылы Жамбыл облысының қай ауданда дүниеге келген

A) Жуан

B) Жуалы

C) Жертаза

D) Жамбыл

5.Шерхан Мұртазаның қандай романы "Қазақфильм" киностудиясында түсірілген

A) Қара маржан

B) Ай мен Айша

C) Жұлдыз көпір

D) Тамұқ

6.Шерхан Мұртаза 1978 жылы қай романы үшін Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты болды

A) Тамұқ

B) Қара маржан

C) Ай мен Айша

D) Тәуекел той

7.Шерхан Мұртаза қай жылдары Қазақстан Республикасы Мемлекеттік телерадио компаниясының төрағасы болып қызмет атқарды

A) 1992-1994

B) 1992-1995

C) 1990-1994

D) 1994-1999

8."Тәуекел той" әңгімесінің дамуы-...

A) Керімқұл қуанышы

B) Көршілерді қарсы алу

C) Қонақтарды қарсы алу

D) Керімқұлдың қонақтары

9.Шерхан Мұртазаның алғашқы шығармасын белгіле.

A) "Құрылысшы Дәку"

B) "Интернат наны"

C) "Мылтықсыз майдан"

D) "Бесеудің хаты"

10.Ләйлә түн батып, адам қарасы азайғанда қайда бет алады (Мәңгілік бала бейне шығармасы)

A) үйге

B) Терең сайға

C) Семейге

D) қызыл саңырауқұлаққа

11."Мәңгілік бала бейне" шығармасында оқиға өрбитін жер

A) Қараспан

B) Қарауыл

C) Атырап

D) Жетісу

12."О, жарық Ай, мүсіркеме сен мені. Мен күнәсіз қыз боламын. Сезімім бүтін, ақылым дұрыс. Бірақ мынау тіршілік дүниесінен безінген жұдырықтай жүрегім кек пен қасіретке толы" леп Айға мұңын шағатын кейіпкер

A) Құрмаш

B) Қатира

C) Ләйлә

D) Ақгүл

13."Қарағым Ләйлә, сенің де көрген қасіретің аз емес. Ертең біздің ауданда қаралы жиын өтпек. Өзің сияқты балаларды өткенде қала жаққа алып кеткен. Содан әлі күнге дейін хабар жоқ. Енді, міне, көзге көрінер өзің қалған екенсің. Ертең өтетін қаралы жиынға өзіңді қолға ұстап көтеріп шықсақ деген ой келіп еді." деп Ләйләға тіл қатқан кім (Мәңгілік бала бейне шығармасы)

A) Қатира

B) ауыл әйелдері

C) ауданның басшы азаматтары

D) Құмар бастаған бір топ жігіт

14.Есмағамбет қонақ болып келген үй (Анасын сағынған бала шығармасы)

A) Ағасы Балмағамбет пен жеңгесі Мейіркүлдің

B) Ағасының

C) Қарсы алған көршісінің

D) Оны өзінен сұра

15.Алғашқы әңгімелер жинағы 1971 жылы “Қауын иісі” деген жарық көрген жазушы:

A) Нұрдәулет Ақыш

B) Марат Қабанбай

C) Тынымбай Нұрмағамбетов

D) Смағұл Елубай

16.Ол жеңіл юмордың шебері. Автордың бірнеше комедиялық шығармалары бар.

A) Нұрдәулет Ақыш

B) Марат Қабанбай

C) Тынымбай Нұрмағамбетов

D) Смағұл Елубай

17.Әдеби шығармада екі кейіпкердің немесе бірнеше адамның сөйлесуі:

A) диалог

B) монолог

C) эпилог

D) пролог

18.Ш.Құсайыновтың дүниеге келген жылын белгілеңіз

A) 1955

B) 1953

C) 1967

D) 1952

19."Томирис" шығармасындағы сақ патшайымын атаңыз?

A) Спаргапис

B) Шұғыла

C) Күнекей

D) Балхаш

20.Ш.Құсайынов ең алғаш қандай мамандықты бітірген

A) Мұғалім

B) Медицина

C) Суретші

D) Драмматург

21."Дайлықтар дайын таққа құмар ғой, көрсін қорғап сол тақты". Сөз иесі (Томирис шығармасы)

A) Мард

B) Ардашир

C) Спаргапис

D) Шұғыла

22.Томирис шығармасын орыс тілінен аударған кім

A) Е.Ысмайлов

B) Қ.Ысқақ

C) О.Сүлейменов

D) О.Асқар

23.Ш.Құсайыновтың алпыстан аса ғылыми мақаласы арналған тұлға

A) Ж.Баласағұн

B) А.Яссауи

C) М.Көпеев

D) А.Иүгінеки

24.Ш.Құсайынов А.Яссауидің неше хикметін аударған

A) 222

B) 219

C) 221

D) 220

25.2012 жылы оқырмандарға жол тартқан Сырым Датұлы туралы баяндалған еңбек

A) "Мінез"

B) "Бауыр"

C) "Тар кезең"

D) "Тарих беттері"

Түһ, түн неткен қараңғы еді! Жұлдыздар да шілде ортасындағыдай шүпірлей қапты. Анау - Темірқазық, анау - Жетіқарақшы. Анау - Ақбоз, Көкбоз... Анау... Апырау, ат құлағының арасынан қылаңытқан күлдей бозаң шоғыр Үркер ғой! Жарықгық, бұдан ұсақ, бұдан солғын жұлдыз жоқ шығар. Бірак, соған қарамастан, қаншама самала шырақтар самғаған түнгі аспанда оны көзің бірден шалып тұр-ау! Оның сиқыры неде екен? Әлде жұп ажыратпай бірге туып, бірге бататынынан ба? Жұлдыз екеш жұлдыз да неғұрлым саны аз, неғұрлым жарығы солғын болған сайын жиі тұрмаса, көзге түсе алмайтындарын білген ғой! Өздері неткен ыңғайтөк еді! Жаздың жаңбырлы, құрғак, қыстың жайлы, жайсыз боларын жұрт осы Үркерге қарап біле қояды. Бәрін алдын ала осы бір шөкім солғын шырақтар сезіп қоятындай. Бәлкім, мынау бірін-бірі иықтап, бірін-бірі төбеден нұқып жаткан әумесер дүниеде аз халықтарға да осы Үркер мінез керек шығар! Бәлкім, олар мынау ұйтқымасы көп аласапыран дүниеде тек Үркердей тығыз тұрып, дауыл мен боранды Үркердей алдын ала біліп, алдын ала ыңғайға аунап отыра алса ғана, аман қала алатын шығар...

Жолға шыққанда Үркердің маңдайынан туғанын жақсылыққа жорымаушы ма еді! «Үміт артсаң, Үркерге қара!» деуші еді ғой. Желтоқсанда да Үркердің ат құлағынан асып көтерілмегені алдағы қыстың жайлылығы шығар. Алдыңда жақсылықтан асқан бақыт бар дейсің бе! Үркердің қарсы алдыңнан туғаны маңдайыңның ашылайын дегені ме екен?!Не де болса, үміт бар ғой. Қаршадай Ералы көз көрмеген алыс жолға сол үмітпен аттанды ғой. Бұрын қайда аттап басса да, үрей анталап тұрмаушы ма еді? ...Енді, не де болса, бір үміт бар емес пе?

Ендеше, мынау Үркер де жақсылығымен туған шығар. Тек бұның, тек мынау талайды көріп, талай тауға басын соққан көнтері жұртының алдынан ылғи осылай үміт шырағы туып тұрғандай!

26. Мәтіндегі Үркер сипаты

A)Тез туьш, тез сөнетін жұлдыз

B)Түсі көгілдір, оқшау жұлдыз

C)Таң алдында ғана көрінетін жұлдыз

D)Ұсақ, солғын шоқжұлдыз

27. Халықтың: «Үміт артсаң, Үркерге қара!» - деуінің себебі

A)Түн жылы болатындықтан

B)Дәстүрді құрметтегендіктен

C)Ерекше әдемі болғандықтан

D)Түн жарық болатындықтан

28. Халықка қатыста сипаттама

A) Өжет халық

B)Әсершіл халық

С)Ырымшыл халық

D)Уайымшыл халық

29. Автордың жұлдыздар мен түнгі аспанды суреттеген жыл мезгілі

A)Жазғытұры

B)Көктем

С)Жүз

D)Жаз

30. Мәтін мазмұнына сәйкес «Бәлкім, мынау бірін-бірі иықтап, бірін-бірі төбеденнұқып жатқан әумесер дүниеде аз халықтарға да осы Үркер мінез керек шығар!» деу арқылы автор қандай нәрсеге назар аудартады

A)Шынайылыққа

B)Сенімділікке

C)Бірлікке

D)Сабырлыққа

31.Роза Мұқанованың "Мәңгілік бала бейне" шығармасына қатысты нұсқаларды белгілеңіз

A) 1989 жылы жарық көрген

B) 1990 жылы жарық көрген

C) "Шолпан" журналында басылып шыққан

D) "Қазақ әдебиеті" журналында басылып шыққан

E) Ядролық сынақтың зардабы туралы суреттелген

F) 1979 жылы жарық көрген

32.Анасын сағынға бала - ......

..................дің баласы . (Анасын сағынған бала шығармасы)

A) Серік ,Мейіркүл

B) Сейілхан, Жанар

C) Сейілхан,Гүлнәз

D) Сейдірахман,Жанар

E) Сержан,Күміскүл

F) дұрыс жауап жоқ

33.“Анасын сағынған бала” әңгімесіне сәйкес келетін мақал:

A) Балалы үйдің ұрлығы жатпас.

B) Әкеге қарап ұл өсер анаға қарап қыз өсер

C) Ата-ананың қадірін балалы болғанда білесің.

D) Үйдің жақсы болғаны - ағашынан, жігіттің жақсы болғаны - нағашыдан.

E) Еңбектің наны тәтті

F) Бірлігі күшті ел озар

34.Сержанның нағашы ата-әжесі кімдер

A) Мейіркүл

B) Күміскүл

C) Аязбай

D) Есмағамбет

E) Балмағамбет

F) Жанар

35.Қазақ әдебиетіндегі белгілі адамдардың тұлға ретінде өсуіне себепші болған әже(лер)ді белгілеңіз:

A) Айғаным

B) Зере

C) Қызтумас

D) Несібелі

E) Ұлпан

F) Сабира

36.Б.Момышұлының «Ұшқан ұя» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А."......... барлық жан-жануардың, құрт-құмырсқа, бақа-шаянның, балықтың тілін біліпті" Әжесі кім туралы айтып жатыр.	1.Сүлеймен
В.Бауыржанды орысша оқуға басында қарсы болған кейіпкер	2.Ескендір
	3.Момынқұл
	4.Серкебай

A) A-2
B) B-2
C) A-4
D) B-4
E) A-1
F) B-3

37.Ш.Мұртазаның «Тәуекел той» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Керімқұлдың ұлы Нұркеннің жасы нешеде	1.20
В.Керімқұл тойын қай мейрамханада өткізді	2.18
	3.Аспантау
	4.Арыстан

A) A-2
B) B-2
C) A-1
D) B-3
E) A-3
F) B-4

38. «Мәңгілік бала бейне» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А."Әй, қас қарайса, жын қуғандай осы сен қайда кетесің? Не пәлең бар, а?" деп Ләйләға жекіретін кейіпкер	1.Қатира
В. "Ләйлек! Ақ Ләйлек!" деп Ләйләнің жүзіне қуаныш сыйлаған кейіпкер	2.Қарбике
	3.Құмар
	4.Құрмаш

A) A-3
B) A-1
C) B-3
D) A-2
E) B-1
F) B-4

39.Ш.Құсайыновтың «Томирис» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А."Аманатты ұмытсақ - ант ұрады". Сөз иесі	1.Томирис
В.Шұғыланың күйеуінің есімі	2.Мард
	3. Балхаш
	4.Ардашир

A) A-2
B) A-3
C) B-2
D) A-1
E) B-1
F) B-3

40. «Тар кезең» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Текенің (Орал) тас түрмесінде атаманды ұстап, құлдыққа сатып жібергені үшін 4 ай бойы жатқан кейіпкер	1.Сырым
В.Басқаларға жақсы атты болып көріну үшін, Текеге (Оралға) өз аяғымен барып атаман Даниил Донсковқа Сырымды түрмеден босату үшін айыппұл төлеген кейіпкер	2.Тілінші
	3.Нұралы
	4.Ералы

A) A-1
B) A-2
C) B-3
D) B-1
E) B-4
F) A-4

7-нұсқа

1.Шығармада Күлініп (Кульнев), Қаратон (Харитонов) деген атамандардың қазақ елін шауып кеткеннен соң Шағанақ (Чаганов) атаманның басқарған қолы келіп ұрыс салуына байланысты қолданылған мақал (Тар кезең шығармасы)

A) "Аталы жау дос болмас"

B) "Ежелгі жау ел болмайды"

C) "Дұшпанның дұшпаны менің досым"

D) "Жығылғанға - жұдырық"

2.Түрмеден шығып, көкек туа елге оралған Сырым неше апта ешкіммен тілдеспей қояды

A) екі-үш

B) бір-екі

C) үш-төрт

D) төрт-бес

3."Жәсір" сөзінің мағынасы

A) Қысты күні киетін құлақты жауып тұратын бас киім

B) Батырлар соғысқа аттанар кезде ауыл адамдары оқитын тілек

C) Шабындыда қолға түскен адам, тұтқын

D) Баяғыдан келе жатқан, ескі, бұрынғы деген

4.Қарақамыстың қас пен көздің арасынша құлазып қалғанына қатысты айтылған мақал

A) "Туған жердей жер болмас"

B) "Арқада күн жақсы болса, арқар ауып несі бар"

C) "Жетімдіктің белінен туған жерің асырар"

D) "Құсы ауған көл жетім, елі ауған жер жетім"

5."Қайда безіп барамыз осы біз?! Ата-бабадан қалған құйқалы қоныс, қара жұртты тастай қашқанда, қайда барып ұшпаққа шықпақпыз? Басымызға зауал төнген екен деп, бір қатты қайырымға да келмей кете береміз бе, осылай?" Үзіндідегі ойлар кімге тиесілі (Тар кезең шығармасы)

A) Тіленші

B) Жаппар

C) Сырым

D) Есім

6.... - мөлдір әйнек, шытынатып алсақ қайта жамай алмаймыз

(Бауыр әңгімесі)

A) достық

B) сүйіспеншілік

C) адам жаны

D) бауыр

7."Тығыз қара шашы ұсақ-ұсақ, бұйра-бұйра, қол-аяғы таралып қалған, кең иықты болмаса да, ешкімнен қарызға жауырын сұрай қоймайтын кішірек көзді ақ сұр бала (Бауыр әңгімесі)

A) Қали

B) Манап

C) Алик

D) Эльдар

8.Қали неше жыл бұрын Өскемендегі балалар үйіне тапсырылған

A) он

B) тоғыз

C) сегіз

D) он бір

9."Айдағы жасырынбақ" шығармасының авторы кім

A) Т.Айбергенов

B) М.Мағауин

C) А.Құнанбаев

D) Ж.Сахиев

10."Айдағы жасырынбақ" шығармасы қай жанрда жазылған

A) өлең

B) фантастика

C) эпостық

D) реалистік

11.Ж.Сахиев қай жылы дүниеге келген

A) 1950

B) 1904

C) 1944

D) 1980

12.Фантастика жанрының ерекшелігі

A) өлеңмен жазылады

B) соңы ашық аяқталады

C) қиялға негізделеді

D) ертедегі шығармалар

13."Дабыл" шығармасында Төлен ауылы қай жердің баурайындағы сайға бет алады

A) Ақмола

B) Алатау

C) Ақтау

D) Ақмешіт

14.Ауыл адамдарының бас қосуының себебі (Дабыл әңгімесі)

A) Төленнің перзентті болуы

B) Жаңа әліпбидің шығарылуы

C) Жасағанның алыс астанадан келуі

D) Жаңа зерттеулердің нәтижесі шығуы

15.Жасы елуден асқан, орта бойлы, шашы сиреген, қыр мұрынды, қой көзді кісі. Қазаққа белгілі түрколог. Ғылым докторы, Төленнің інісі

(Дабыл әңгімесі)

A) Қазыкен

B) Жасаған

C) Таңатар

D) Баламұрат

16.Жасаған бастаған топтың мақсаты (Дабыл әңгімесі)

A) Қазақ өлкесіндегі, Ақтау бурайындағы сыры ашылмай қалған жерлерді анықтау

B) жалпы түркі мәдениетіне ортақ осы асыл мұралар тілінің қоры қазақ тілінде қаншалықты сақталғанын анықтау

C) Өзге ғаламшырлықтардан Түркі мәдениеті туралы біліп, үлес қосу

D) Ғылымға жаңалық әкеліп, артындағы ұрпағына үлгі болу

17."Бесатар" повесі қандай стильде жазылған

A) дидактикалық

B) баяндау

C) ішкі сарын

D) аллегориялық

18."Бесатар" повесі қай жылы жазылған

A) 1945

B) 1963

C) 1968

D) 1971

19."Бесатар" повесінің ерекшелігі

A) 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліске арналған қазақ әдебиетіндегі алғашқы шығарма

B) 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысын бір тәуліктің ішіне сыйғыза алуы

C) Автордың ерекше ұтымды тәсілдерді қолдана отырып, автор бейнелерін арқау етуі

D) Шығарманың бірнеше авторлардың көңілінен шығып, қазақ әдебиеті тарихында жоғары баға алуы

20."Бесатар" повесінде қозғалған дүниені басты идеясы етіп алған шығарма

A) Жамбыл Жабаев "Зілді бұйрық"

B) Қабдеш Жұмаділов "Тағдыр"

C) Ілияс Есенберлин "Қаһар"

D) Мұхтар Мағауин "Шақан шері"

21."Құтты білік" дастанының толық жақсы сақталған нұсқасы қайда сақтаулы?

A) Баласағұн қаласында

B) Вена қаласында

C) Наманган қаласында

D) Каир қаласында

22."Құтты білік" дастанын толық түрде аудырған қазақ ғалымы кім

A) А.П. Жобер

B) А. Егеубаев

C) М.Жолдасбеков

D) М.Мағауин

23."Құтты білік" дастаны неше тараудан тұрады

A) 80

B) 84

C) 85

D) 82

24."Құтты білік" дастанын Баласағұн кімге арнаған

A) Шыңғыс ханға

B) Бұғра ханға

C) Хасан ханға

D) Шамс ханға

25.Ж.Баласағұнның "Құтты білік" дастанының сюжеттік желісі ... құрылған.

A) Кейіпкерлер арасында орын алған қақтығыстар мен шытырман оқиғалар, диалогқа

B) Отбасылық мәселелер мен мұрагерлер арасындағы таққа талас, қатаң жазаларға

C) Кейіпкерлердің әңгімесінен, монологтар, кейіпкерлердің портреттері мен пейзажға

D) Бас қаһармандардың өзара әңгімесі, сұрақ-жауаптар мен бір-біріне жазған хаттарға

Ескі замандарда бір-бірін қатты жақсы көретін өте бауырмал екі ағайынды болыпты. Үлкенінің есімі Халил, кішісі Ибраһим. Халил үйленген, бала-шағалы, ал Ибраһим әлі бойдақ екен. Екеуінің ортақ егіс алқабы бар еді. Бірлесе егіншілікпен айналысып, шыққан өнімді екіге бөлісіп күнелтеді.

Бір жылы екі ағайынды бидай егеді. Шыққан бидайды орып, өнімді екіге бөледі. Кейін екеуі өз үлестерін үйлеріне тасуға кіріседі. Үлкен бауыры Халил: «Ибраһим, сен осында күте түр, мен қаптарды алып келейін», - дейді. Ибраһим: «Жарайды аға», - деп астық басында калады. Халил қаптарды алып келуге кеткенде інісі ойланады: «Ағам үйленген, бала-шағасы бар. Маған қарағанда оған бидай көбірек керек», - деп, өзінің үлесіндегі бидайдың бірнеше күрегін ағасының бидайына қосып қояды. Кейінағасы қаптарды алып келіп: «Қане, Ибраһим, тасуды алдымен сен баста», - дейді. Ибраһим: «Жарайды», - деп бір қапты толтырып, алып кетеді. Ол кеткен кезде ағасы ойланады: «Мен үйленгенмін, бала-шағам да бар. Ал інім әлі бойдақ. Оған әлі көп жүмыс істеп, акша табу керек. Үйленіп, үй болуы керек», - деп, өзінің бидайынан біраз күрек інісінің бидайына тастайды. Келесі кезекте Халил кеткенде інісі өзінің бидайынан тағы да оның үлесіне қосып қояды. Ағасы да өз кезегінде бірнеше күрек інісінің бидайына тастап отырады. Осылайша біраз уақыт жалғасса да, ағайындылардың бір-бірінің әрекетінен хабары болмайды. Соңында кеш батып, күн қараяды. Ал бидайдың таусылатын түрі жоқ, тіпті азаймайды да.

26. Мәтін мазмұнына сәйкес мақал

A)Көп ақымақтың ағасы болғанша,

Көп ақылдының інісі бол.

B)Ақыл- дария, алсаң да таусылмайды,

Жер - қазына саусаң да таусылмайды.

C)Жақсы жұмыс - жанға тыныс.

D)Ағасы бардың жағасы бар,

Інісі бардың тынысы бар.

27. Ағайындылар айналысатын кәсіп

А)Диқаншылықпен айналысады

В)Нан пісіріп сатады

С)Сауда ісімен айналысады

D)Бау-бақша салады

28. Ибраһимнің бидайды ағасының қабына салу себебі

A)Ағасы өзінен үлкен болғандықтан

B)Ағасының үлесі көп болғандықтан

C)Ағасының бай болғанын қалағандықтан

D)Ағасы өтініш жасағандықтан

29. Халил мен Ибраһимнің екеуіне де тән қасиет

А)Сақтық

В)Жанашырлық

С)Болжай білгіштік

D)Сыншылдық

30. Халил әрекеті арқылы автор нені айтқысы келді?

A)Еңбекқор болуды

B)Жайдары болуды

С)Қанағатшыл болуды

D)Адал болуды

31.Сырым елінің Орынбордағы астыртын хабарласып отырған адамдары:

A) Шәпи молда

B) Жексен молда

C) Шәріпбай

D) Шүкірәлі бай

E) Түменәлі бай

F) Наби молда

32.Екі түрлі сипаттағы екі офицер (Бесатар шығармасы)

A) Крейгель

B) Сәруар

C) Төрехан

D) Голоножкин

E) Иноземцов

F) дұрыс жауап жоқ

33.Шығармадағы екі түрлі сипаттағы екі көтеріліс басшылары (Бесатар шығармасы)

A) Крейгель

B) Сәруар

C) Төрехан

D) Иноземцов

E) Мұқағали

F) Мұқан

34.Иноземцевке қатысты дұрыс нұсқаларды белгілеңіз

A) қазақ тіліне шала

B) қазақ тіліне жетік

C) Петербургтегі оқуын тастап, майданнан бас сауғалап, Ташкенттегі банкир әкесінің қолтығына тығылады

D) арманы - мыңдық отрядты басқаратын офицер болу

E) арманы – полиция бастығы болу

F) ұлт сатқыны

35.Бесатар шығармасындағы оқиға өрбитін қос арна

A) Сәруар мен Төрехан арасындағы диалог

B) Сәруар мен Мұқағали арасындағы қатынас

C) Иноземцев пен Мұқағали арасындағы диалог

D) Сәруар мен Крейгель арасындағы диалог

E) Мұқағали мен Төрехан арасындағы диалог

F) дұрыс жауап жоқ

36. «Тар кезең» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Сырымның "Дайындалу керек! Даярланбай болмайды. Өлсек те, жастығымызды ала жығылып, бұлармен тек шайқасып өлу керек, шай-қа-сып!" деген сөзінде қолданған мақалы	1."Еркек тоқты құрбандық"
В.Ел жиналар шақта үн-түнсіз жатып қалған ағайынның беткеұстарларына қатысты Сырым айтқан мақал	2."Отан үшін отқа түс күймейсің"
	3."У ішсең, руыңмен"
	4."Өзге елде сұлтан болғанша, Өз еліңде ұлтан бол"

A) B-1
B) B-2
C) A-4
D) A-4
E) A-1
F) B-3

37. «Айдағы жасырынбақ» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Шығарманың идеясы:	1. Табиғатты аялау
В.Шығармада ай термометрі қанша градусты көрсетіп тұрды	2.Қоқысты өңдеу
	3.300
	4.200

A) A-1
B) B-4
C) A-4
D) B-1
E) B-2
F) A-3

38. «Дабыл» әңгімесіне қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Жасағанның әйелі	1.Балайым
В.Төленнің жұбайы	2.Айгүл
	3.Перузат
	4.Әсел

A) A-1
B) B-2
C) B-3
D) B-4
E) A-4
F) A-3

39. «Дабыл» әңгімесіндегі кейіпкерлерді сәйкестендіріңіз

А."Жасаған жасынан тауқұмар" деп Жасағанның мерейін асырып отырған кейіпкер	1.Төлен
В."Міне, заманымыздың нағыз түйесі!" деп арнайы көлікке баға берген кейіпкер	2.Қаныкен
	3.Таңатар
	4.Әбен

A) A-1
B) B-3
C) B-2
D) B-1
E) A-2
F) A-3

40. «Қыз Жібек» жырына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А."Қыз Жібек" жырын алғашқы болып жырлаған жыршылар?	1.Қазақбай мен Көшілек
В.1970 жылы Қыз Жібек жырын түсірген кім	2.Жамбыл мен Нұрпейіс
	3.С.Қожықов
	4. Ш. Айманов

A) A-3
B) B-2
C) A-1
D) B-3
E) A-4
F) B-4

8-нұсқа

1."Бәйіт" сөзінің мағынасын тап.

A) Қарасөз деген ұғымды білдіреді.

B) Өлең-жыр және екі жолды өлең деген ұғымды білдіреді.

C) Роман-эпопея деген ұғымды білдіреді.

D) Шағын әңгіме деген ұғымды білдіреді.

2.Ақыл - бұйда, ере түссең, жетелер,

Сөйтіп, арыз-тілегіне жетер ер!

"Ақыл - бұйда" дегеннің мәні неде

A) Жұмбақтап айтылған сөз

B) Архаизм ретінде айтқаны

C) Адамға сенімді ой беретін жетелеуші ой деген ауыспалы мағына береді

D) Түйе не өгіздің мұрындығына тағылатын бас жіп, бау

3.Қобыланды батырдың шешесінің аты кім?

A) Құртқа

B) Аналық

C) Қарлыға

D) Қарлығаш

4.Қобыланды батыр жырының неше нұсқасы бар

A) 26

B) 27

C) 28

D) 29

5.Қобланды батыр жыры әдебиеттің қай тектеріне жатады

A) Лирика

B) Драма

C) Комедия

D) эпостық

6.Қобыланды батырдың ағасы кім

A) Тоқтарбай

B) Бектеміс

C) Естеміс

D) Қараман

7.VII - X ғасырлар аралығында Сырдария аңғарында өмір сүрген деп есептеледі

A) Ахмет Яссауи

B) Ақтамберді жырау

C) Қорқыт

D) Шалкиіз жырау

8.Бамсы Байрақ туралы жырдың авторы

A) Шортанбай

B) Шалкиіз

C) Ақтамберді

D) Қорқыт

9."Алла демейінше, іс түзелмес,

Тәңірі бермейінше , ер байымас. "

кімнің сөздері

A) Қорқыт ата

B) Ақтамберді

C) Шалкиіз

D) Мұрат

10.Қандай жырдан алынған үзінді

Қойды мыңнан өсірген,

Жылқыны санға жеткізген.

Арпа, қауын төктірген,

Жеріне жеміс ектірген,

Тоғыз жылдай сарғайып, -

A) Күлдір- күлдір кісінетіп

B) Үш қиян

C) Сарыарқа

D) Балаларыма өсиет

11.Би Темірге бірінші толғаудың авторы

A) Ақтамберді Сарыұлы

B) Шалкиіз Тіленшеұлы

C) Корқыт ата

D) Ахмет Яссауи

12.Қандай жырдан үзінді

Татулық болар береке,

Қылмасын жұрт келеке.

Араз болсаң алты ауыз,

Еліңе кірген әреке.

A) Үш қиян

B) Күлдір - күлдір кісінетіп

C) Балаларыма өсиет

D) Сарыарқа

13."Түйе мойнын тұз кесер", "Күлдір-күлдір кісінетіп" қай жыраудың толғаулары

A) Ақтамберді жырау

B) Шалкиіз жырау

C) Қазтуған жырау

D) Асанқайғы жырау

14.Әңгімеде қай елдің білімді адамы туралы баяндалады (Дүние қалай етсең табылады шығармасы)

A) қазақ елінің

B) орыс ұлтының

C) ағылшын елінің

D) француз жұртының

15."Бай болғың келсе, мен саған ақыл айтайын "мен өзім де сендей кедей едім, бірақ тіленшілік қылғаным жоқ" Кімнің сөзі? (Дүние қалай етсең табылады шығармасы)

A) Ыбырай Алтынсарин

B) Антон

C) француз жұртының білімді адамы

D) бейтаныс арықтау кісі

16.Француз жұртының білімді адамы әр жеті сайын жаяу қайда барып тұрушы еді (Дүние қалай етсең табылады шығармасы)

A) Версаль қаласындағы әкесіне

B) Версаль қаласындағы анасына

C) Париж қаласындағы анасына

D) Марсель қаласындағы әкесіне

17.Шақанның кіндік әкесі Құба мерген мен нағашы атасф Қара-батыр қамыстағы үйге кіріп келгеннен кейін бірінші ойлары (Шақан шері)

A) Жолбарыстың қайтыс болуы

B) Шақанның тірі қалуы

C) Шақанның қайтыс болуы

D) Шақанның отбасысымен бірге қашып кетуі

18.Үзінді шығарманың қай бөлімінен алынған

Тұтқын сөз мәнісін ұқпағандай, тілмаштың бетіне аңыра қарап аз бөгеді. Содан соң шапыраш көзі жыпылықтап, жарақат бет қатқан көндей жиырыла тыржиды да, сойдақ тістер ырсия ашылып, ар жағынан жөтелге ұқсас, қарлығыңқы үн шықты (Шақан шері)

A) 1 бөлім

B) 2 бөлім

C) 3 бөлім

D) Эпилог немесе кіріспе

19.«Әдебиетіміздің негізіне қаланған бірінші кірпіш — Абай сөзі, Абай аты боларға керек. Абайға шейін қазақта қолға алып оқырлық, шын мағынасында қазақ әдебиеті дерлік бір нәрсе болған жоқ еді. Абайдың бізгеқымбаттығы да сол» пікір авторы:

A) Міржақып Дулатұлы

B) Мұхтар Әуезов

C) Ілияс Жансүгіров

D) Тұрсын Жұртбай

20.«Абай – қазақтан шыққан философ» пікір авторы:

A) Жүсіпбек Аймауытов

B) Нұрсұлтан Назарбаев

C) Мұхтар Әуезов

D) Құдайберген Жұбанов

21.«Құл мен қожа майданда теңеледі,

Жас пен кәрі білімде теңеледі,

Бай мен кедей жомарттықта теңеледі,

Жақсы мен жаман өлгенде теңеледі» - ойдың авторы кім

A) Құнанбай

B) Абай

C) Мұхтар Әуезов

D) Лермонтов

22.Абайдың «Ескендір» поэмасында адамның қандай қасиеті әшкереленетінін белгілеңіз

A) Ашкөздік

B) Қызғаншақтық

C) Жағымпаздық

D) Қорқақтық

23.«Ескендір» поэмасында «сылдыр қаққан мөлдір бұлақтың» қасиетін қандай заттың көмегімен анықтайтынын табыңыз

A) Бас сүйек

B) Топырақ

C) Кепкен балық

D) Таразы

24.Абайдың «Ескендір» поэмасының ғибраты

A) жағымпаз, жарамсақ болудан сақ болу

B) көрсеқызар, ашкөз, мақтаншақтықтан сақ болу

C) өркөкірек, тәкаппар болудан сақтану

D) есер, әсіреқызыл, әсемпаз болудан сақтану

25.Александр Македонский (Ескендір Зұлқарнайын) туралы жазған шығыс шайырлары

A) Қожа Хафиз, Физули

B) Сағди, Шамси, Сайхали

C) Фирдоуси, Низами, Науаи

D) Омар Хаям, Жәми

I.Аршат Оразовты біраздан бері білемін. Өзімен-өзі жүретін қара торы, тұйық, нұр жүзді, жас жігітті бір көргенде бұйығы ма деп қаласың. Сөйтсек, ол бойында үлкен сыр жатқан жігіт болып шықты. Кезінде біраз елдің құлағына ілінген Ақтөбе облысынан шыққан вундеркинд бала осы екен. Оның кейінгі тағдыры қалай болғанын өзінен сұрап көрелік.
- Мен Ақтөбенің Ойыл ауданындағы Сарыбие ауылында тудым. Алдымен, менің зеректігімді, үйренуге талпынысымды көрген атам 2-3 жасымда әріптерді үйретпек болса, мен бәрін де бірден қағып алыппын. Содан төрт жасымда кез келген кітапты зуылдатып оқи бастаған екенмін. Оны өзім білмеймін, кейін айтқан әңгімелерден естідім. Менің әкем - атамның үлкені. Атамнын өзі майдангер еді, үлкен немересі болған соң мені бауырына басып, еркелетіп өсірді. Бетімнен қақпай, талап еткен нәрсемнің бәрін де орындай беріпті.
II. Бірде мектепті тексеруге облыстық оқу бөлімінен адамдар келеді. Мектепте жұмыс істейтін көршіміз мен туралы айтады. Олар қызығушылық танытып, мені алдырады. Тексерушілер менің кітап оқи алатыныма шүбә келтіреді, бірак «Бозінгеннің» кез келген жерін зуылдатып оқып бергенімде, шалқаларынан түсе жаздайды. Бәрі де мұғалімдер емес пе, есеп шығартып, басқа «білігімді» де тексереді. Сөйтіп, қатты таң қалып, мені қаладағы Мақсат Құсайынов атындагы дарынды балалар мектепинтернатына алдырмақ болып шешеді. 1-сыныптың 4-тоқсанына ғана келдім. Төртінші тоқсанда оқып жүргенде зерігіп, басқа шаруалармен айналысып кететінмін, өйткені маған оқу өте оңай болды. Келесі жылы 2-сыныпқа барған едім, бұл жерде де маған сабақ өте жеңіл болып, еш нәрсеге қызықпай, тыңдамай отыратынмын. Сондықтан, мектептің педагогикалык кеңесі мені бірден 3-сыныпқа ауыстырды.
III. Сөйтіп, алты жасымнан 3-сыныпта оқи бастадым. Бұл да маған аса киындық тудырған жоқ.
- Өзіңнен үлкен балалармен оқу қиын болған жоқ па?
- Әрине, өзіндік қиындықтары болды. Мәселен, олардың оп-оңай білетін кейбір дүниелерін мен үға алмай тұрып қалатын кездерім жиі болатын. Оның үстіне бәрі де менен үлкен, бәрі де менен күшті. Ал бала болған соң алысып- жұлысып ойнамай қоймайсың, сондайда бәрі де маған әлімжеттік жасап кететін. Біраз уақыттан кейін менің әке-шешем де қалаға көшіп келді.

- Айтқандай, олар мамандықтары бар, оқыған жандар ма еді?
IV. - Жоқ, екеуі де қарапайым жүмысшылар. Әкем темір жолға орналасты, ал шешем бір асханаға жұмысқа кірді. Жергілікті билік вундеркинд баланың ата-анасы деп менен басқа үш баласы барларға бермей, отбасымыз шағын бізге бес бөлмелі үй бермек болды. Әкем қарсы болып, кейін үш бөлмелі пәтер алдық.
V. 1991 жылы №32 қазақ мектеп-гимназиясына ауыстым. Мұнда бізді профильдерге бөлді, мен химиябиологияны ұнаттым. Сол жылы Қазақстанда ең соңгылардың бірі болып Бүкілодақтық пионерлер
лагері «Артекке» де барып, бір ай оқып келдім. Ондағылар 10 жасар баланың жетіншіге қалай өткеніне ұзақ уақыт сенбеді. Артектегі оқу орысша, соған қарамай мен жақсы оқып кеттім. Сонымен бірге спорттық жарыстардан бірнеше грамота, мақтау қағаздар алып қайттым.
26. Мәтін мазмұнына сай келмейтін сөйлемді көрсетіңіз
A) Спорттық жарыстардан бірнеше грамота, мақтау қағаздар алып кайттым.
B) Бетімнен қақпай, талап еткен нәрсемнін бәрін де орындай беріпті.
C) Бәрі де мұғалімдер емес пе, есеп шығартып, басқа «білігімді» де тексереді.
D) Отбасымыз шағын болса да бес бөлмелі пәтерге көшіп келдік.
27. Баланың ерекше қаситетін алғаш таныған кім
A) Атасы
B) Мектеп басшысы
C) Көршісі
D) Әкесі
28. Мәтіндегі басты кейіпкер өзінің сүйікті пәнін таңдағаны туралы қай бөлімде айтады
A) V
B) I
C) H
D) IV
29. «Кезінде біраз елдің құлағына ілінген» деп автор нені айтқысы келіп отыр
A) Мақтаншақтығын
B) Жүрек жұтқандығын
C) Атаққұмарлығын
D) Танымалдығын
30. Мәтін мазмұнының реттілігін анықтаңыз.
1. Қаладан келген қонақтар.
2. Бүкілодақтық пионер лагері.
3. Үшінші сынып оқушысы.
4. Нұр жүзді жігіт.
5. Дарынды баланың әке-шешесі.
A) 4,1,3,5,2
B) 5, 2, 4,1,3
C) 1,3,5,2,4
D) 3, 5, 2, 4,1

31.Отаршыл Ресейдің сұмпайы саясатын қазақ даласында жүргізген(-дер) (Бесатар шығармасы)

A) Крейгель

B) Голоножкин

C) Сывченко

D) Иноземцев

E) Төрехан

F) Пугачев

32.Крейгель болжаған Иноземцевті ұстап отырған үш ұя (Бесатар шығармасы)

A) Қазықұрттың қарсы бетіндегі Айтас

B) Қазықұрт етегіндегі Райымның ауылы

C) Ташкент жақ беттегі Қазақбайдың қыстауы, Қосмола

D) Рабатты қыстайтын Мұқағалидың ауылы

E) Түркістанның оң жағындағы Айбас мекені

F) Қазығұрттың барлық ауданы

33.Мұхтар Мағауин кім болып келеді

A) ақын

B) тарихшы

C) ағартушы

D)прозашы

E) адебиет тарихын зерттеуші

F) археолог

34.А.Құнанбайұлына тән қатар:

A) философ

B) аудармашы

C) композитор

D) музыкант

E) әртіс

F) әнші

35.Құнанбайға тән қасиеттер:

A) мықты найзагер

B) кесек мінезді

C) қатты адам

D) ақын-композитор

E) етікші

F) аудармашы

36. Қобыланды батыр жырына қатысты қатарды сәйкестендіріңіэ

А.Қара қасақа ат кімдікі	1.Алшағыр
В.Тарлан ат кімдікі	2.Көбікті
	3.Қарлыға
	Қобыланды

A) A-1
B) B-2
C) A-2
D) B-3
E) A-3
F) B-4

37. Ы.Алтынсариннің «Дүние қалай етсең табылады» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Антонға бейтаныс адамның айтқан ақылының нәтижесі	1.Кітап дүкенін ашты.
В.Әңгіме соңында Антонның іс-әрекетіне сәйкес келетін тұжырымды белгілеңіз.	2.Қағаз фабрикасын ашады.
	3.Бақыттың кілті - еңбекте.
	4.Өнерлі өрге жүзер.

A) A-1
B) B-3
C) A-2
D) B-4
E) A-3
F) B-1

38. Ы.Алтынсариннің «Дүние қалай етсең табылады» шығармасынадағы кейіпкерледі сәйкестендіріңіз

А."Жасым - жас, ісім - нық, жинақтымын, еріншектікті білмейтінмін. осы күнде екі әйдік тас жұртым бар".	1.бейтаныс адам
В. Суреттеу қай кейіпкерге тән екенін табыңыз. "Ісіме нық, малыма күтімді болдым, ақырында осы зор дүкеннің иесі болдым"	2.білімді адам
	3.Антон
	4.Ансон

A) B-1
B) A-4
C) A-1
D) B-3
E) B-2
F) A-2

39.А.Құнанбайұлына қатысты айтылған пікірлерді сәйкестендіріңіз

А.«Абай кітаптардан алған, өмірде сезінген, жәуәнмәртлік ой-пікірлерін, ондағы әрқилы бағыттағы танымдарды өз ой елегінен, сыншыл ақыл тезінен өткізіп барып екшеп, шығармашылық жолмен қорытып, өзіндік төл ұғымға айналдырып жібереді» пікір авторы:	1.Мекемтас Мырзахметұлы
В.«Өлеңді өнер деп бағалаған Абай — сол өлеңді кестелеп, қазаққа қызмет етті. Өлеңнің өнер екенін көрсетті. Қазақта да мынадай сөз өнерінің үлгілері болады деп өнер белгісін қалдырды. Абайды жазба әдебиеттің — сырлы әдебиеттің басы дейтініміздің бір жағы осында» пікір авторы:	2.Ілияс Жансүгіров
	3.Құдайберген Жұбанов
	4.Тұрсын Жұртбай

A) A-3
B) A-1
C) B-2
D) B-4
E) A-4
F) B-3

40.А.Құнанбайұлының «Ескендір» поэмасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Құпия қақпадан патшаға берілген сый	1. Алтын-күміс
В.Таразы басындағы бас сүйектен басым түскен не нәрсе екенін көрсетіңіз.	2.Адамның бас сүйегі
	3.Бір уыс топырақ
	4.Қару-жарақ

A) A-1
B) B-4
C) A-4
D) A-2
E) B-3
F) B-1

9-нұсқа

1.Абайдың «Ескендір» поэмасы қалай аяқталатынын белгілеңіз

A) Ескендірдің Аристотельді жазалауымен

B) Патшаның жаңа жорығымен

C) Патшаның жаңа жерді жаулауымен

D) Авторлық ғибратпен

2.Мағжан Жұмабаевтың шын есімі

A) ӘбуМағжан

B) Әбілмағжан

C) Әлимағжан

D) Бекмағжан

3.Мағжан Жұмабаевтың алғашқы өлеңдер жинағы қалай аталды

A) Жұлдыз

B) Жас қыран

C) Шолпан

D) Үміт

4."Батыр Баян" жанры жағынан

A) Өлең

B) Проза

C) Поэма

D) Роман

5.Батыр Баян қай ғасырларда өмір сүрген

A) 17 ғасыр

B) 16 ғасыр

C) 18 ғасыр

D) 19 ғасыр

6."Батыр Баян" поэмасын жазуға Мағжанға кім себепші болды

A) Анасы

B) Атасы

C) Әжесі

D) Әкесі

7.«Өткен істен оңай жоқ» - ойдың авторы кім?

A) Құнанбай

B) Абай

C) Мұхтар Әуезов

D) Лермонтов

8.Құнанбайдың Күңкеден туған баласы:

A) Құдайберді

B) Тәңірберді

C) Ысқақ

D) Оспан

9.Аңыздың ізімен жазылған философиялық-психологиялық шығарма

A) Тағдыр

B) Қонақтар

C) Аңыздың ақыры

D) Ұлпан

10."Аңыздың ақыры" романы алғаш рет қандай атаумен жарық көргн?

A) Махаббат мұңы

B) Менің махаббатым

C) Махаббат мұнарасы

D) Қызыл алма

11."Аңыздың ақыры" романындағы әміршінің прототипі

A) Александр Македонский

B) Абылай хан

C) Ақсақ Темір

D) Шыңғысхан

12."Аңыздың ақыры" романы қай шығармамен үндес

A) А. Пушкин "Ескерткіш"

B) "Абай жолы"

C) А. Құнанбаев "Ескендір"

D) А. Құнанбаев "Масғұт"

13.Орта бойлы, кең жауырын, арықтау тарамыс денелі, жатаған келген ат жақты сары сұр кісі. Кімді сипаттап тұр (Қаһар шығармасы)

A) Кенесары

B) Қасым хан

C) Наурызбай

D) Жүсіп

14."Мыңбасы" деген сөз қандай мағына береді

A) Заң бойынша алынатын міндетті төлем

B) Салық түрі

C) кедейлерге берілетін садақа

D) мың сарбаздан тұратын қолды басқарушы

15."Қаһар" романында қандай оқиға суреттеледі

A) кенесары хан бастаған азаттық үшін болған күрестің ірі кезеңі көркем бейнеленеді

B) Қазақ хандығынығ ішкі сыртқы жауларымен болған күрес

C) Қазақ халқының басынан өткен жаугершілік заман

D) Әбілқайыр ұлысының екіге бөлінуі

16.І. Есенберлиннің 1945 жылы жарық көрген дастаны

A) "Сұлтан"

B) "Адамгершілік туралы жыр"

C) "Толқиды Есіл"

D) "Жанталас"

17."Айша" дастанының бас кейіпкері

A) Мәншүк Мәметова

B) Әлия Молдағұлова

C) Хиуаз Доспанова

D) Ф.Оңғарсынова

18."Алтын Орда" трилогиясы қашан жазылды

A) 1091-1972

B) 1981-1982

C) 1983-1985

D) 1982-1983

19."Қонақтар" әңгімесінің авторы кім

A) Б.Соқпақбаев

B) Т.Әбдіков

C) С.Мұратбеков

D) Ы.Алтынсарин

20."Қонақтар" әңгімесінің негізгі идеясы қандай

A) Қолдан жасалған аштықтан қырылған халықтың тағдыры

B) Отан алдындағы әскери борышты өтеу

C) Ата-ана алдындағы перзенттік парыз

D) Оқ астындағы әскер тағдыры

21.Әңгімедегі бас кейіпкер Ерекеңнің шын аты қалай (Қонақтар әңгімесі)

A) Ермағанбет

B) Ералы

C) Ерғали

D) Ерсұлтан

22.Сапабек қай салада қызмет етеді (Қонақтар әңгімесі)

A) Медицина

B) Геология

C) Білім беру

D) Астрология

23.Шыңғыс Айтматов қай жылы дүниеге келді

A) 1925

B) 1926

C) 1927

D) 1928

24.“Қазір Мәскеу уақыты - түнгі екі. Мейманхананың балконында тұрып, жоғарыдан от жайнаған қалаға қарап, ертерек ауылыма барып, осы кісіге иіліп сәлем бергенімді тілеймін…” (Алғашқы ұстаз шығармасы)

Бұл оқиғаның композициялық жүйесіндегі қандай орынға ие

A) Байланысы

B) Дамуы

C) Шарықтау шегі

D) Аяқталуы

25.Ұлықбек Есдәулеттің эсселер, естеліктер кітабы:

A) "Заман-ай"

B) "Қара пима"

C) "Әбілхаят"

D) "Жетім бұрыш"

I. Аяқ астынан есіктің алдында жатқан, талай жылдан бері керегіме жарап жүрген балтам жоғалды. Ары іздедім, бері іздедім - жоқ. Қора-қопсының ішін аударып-төңкеріп, астанкемтеңін шығара қарадым. Жоқ. «Өз-өзіңе мығым бол, көршіңді ұры тұтпа» деген нақылды ұлық тұтқан қазақеңнің ұрпағы болған соң, дымым ішімде. Досхан деген қызметтес дизайнер жігіт қайным болып келеді. Ол жұмысқа осы балта жоғалатын күні алғаш рет «шайтан арбамен» келген болатын. Әрі ол үйінде қызу құрылыс жұмысын бастап жатыр. Күдігім соған ауғандай.

II. Тағы да бір күн өтті. Аяқ астынан жиенім келе қалсын.- Аға, өткен жолы тойға шақыру таратып жүріп көлігіммен үйіңізге соқсам, есіктеріңіз құлыптаулы. Ары отырып, бері отырып, сіздер келе қоймаған соң, көршілеріңізге қалдырып кетіп едім. Әйтеуір аманат қой, соны алған-алмағаныңызды білейін деп келіп едім, — дейді.

- Ауыл қалай, ағайындар аман ба? - деп хал сұрасып жатырмыз.

- Иә, аға, бәрі жақсы, сол жолы құрылысқа қажетті заттар алып кеткен едім. Соның біразын осы жолы түгендеп әкетіп барамын, - деді. Ойыма әлгі қу балтам caп ете түссін. Жиенімнің жүзіне қарасам, қыбыжықтап томен қарағандай болды. Көзін көзіме тура қарамай алып қаша береді.

III. Балта табылғанша қанша адамды ұры етерімді кім білсін. Сенбі күні кешкілік үйді жинастырьш жүрген қызым: - Көке, іздеп жүрген балтаңыз мынау ма? - деп құж желке балтамды аяқ киім қоятын сөренің астынан шығарып тұр. «Сен алдың!» демесем де, ішкі ойыммен ұры тұтқан маңайымдағылардан ұят болды. Енді балтам табылған соң, Досханға да, Құрақка да, жиеніме де қараймын, олардың түрлерінен ешқандай ұрлық жасаған «қылмыскердің» белгісін таба алмадым. Балта табылған соң, әлгі күдік-күмәндар күл болып ұшып кеткендей. Досханның баяғы сол жымия күліп жүргені, Құрақтың сол еңбекқорлығы, жиенімнің жібектей ұяңдығы, басқа ештеңе жоқ.

IV. Өзгені өзгеге танытуға, ғайбаттауға, нақактан жала жабуға, қара күйе жаға салуға құмарақпыз, ал енді өзге түгілі өзімізді өзіміз осы күнге дейін танымай келгенімізге қайранмын. Үш күн тығылып жатып, өзімді өзіме танытқан «алтын сапты» балтама қарай бердім.

26. Қандай жауап мәтіннің негізгі түйіні бола алады

A) Бұзауды ұрлаған өгізді де ұрлайды.

B) AT жүйрігін түлкі сүймес.

C) Досыңның қимасына көз салма.

D) Өзін танымаған өзгені танып жарытпас.

27. Қорытынды бөлімдегі автордың айтқысы келген ойы

A) Алдымен адам өзін-өзі танып білуі керек.

B) Дәлелсіз айып тақкандарды кешіре білу керек.

C) Барлық адамды танып-білу мүмкін емес.

D) Адамды танып-білмей, шешім қабылдаудың сөкеттігі жоқ.

28. I бөлімде автор алдымен кімнен сезіктенді

A) Отбасы мүшелерінен

B) Өзінен

C) Жиенінен

D) Қызметтесінен

29. Жиенінің кандай әрекеті «балтаны осы ұрлады» деген сенімін нығайта түсті

A) Жиенінің колының шеберлігі

B) Әңгіме кезінде жиенінің ұялып, төмен қарай бергені

C) Жиенінің аяқ астынан келуі

D) Жиенінің шақыру билеттерін таратуы

30. Мәтін қандай стильде жазылған

A) Көркем эдебиет

B) Ресми ісқагаз

C) Fылыми

D) Ауызекі сөйлеу

31.Құнанбайдың атағын көтере сөйлейтін рубасылары мен дін таратушы қожа-молдалардың Құнанбайды мақтау сөздері:

A) «Қарқаралыда мешіт салғызды»

B) «Меккеде қазақ қажылары түсіп жүретін Тәкие үй салғызды»

C) «Ислам дінін қабылдады»

D) «Бөжей асында дұға оқи отырып, сауап алды»

E) «Әр үйге садақа таратты»

F) дұрыс жауап жоқ

32.Құнанбай аты көп аталатын билер жайлы әңгімелер тараған губерниялар:

A) Ақмола

B) Семей

C) Жетісу

D) Қызылорда

E) Мәскеу

F) Орал

33.Құнанбай айтқан ойлар:

A) «Құл мен қожа майданда теңеледі»

B) «Жас пен кәрі білімде теңеледі»

C) «Бай мен кедей жомарттықта теңеледі»

D) «Жаманның досы болғанша, жақсының жауы бол»

E) «Шынайы достықсыз өмірдің мәні жоқ»

F) дұрыс жауап жоқ

34.Ұлжанның әкесімен бірге туысқан ағалары Қонтай мен Тонтайға тән қасиеттер:

A) қалжыңмен даңқы жайылған

B) белгілі мысқылшыл

C) тапқыш күлдіргілер

D) мықты найзагер

E) кесек мінезді

F) ауыр мінезді

35."Аңыздың ақыры" романының бөлімдеріне жатпайды:

A) Қызыл алма

B) Мұнара

C) Махаббат

D) Аңыздың ақыры

E) Опасыздық

F) барлық жауап дұрыс

36. «Аңыздың ақыры» романына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Құрт түскен қызыл алманы Ұлы ханымның Әміршіге жіберуі романның қай бөлімінде орын алады	1.Қызыл алма
В.Шебердің сезімі, әміршінің жазасы, «Басқа шаһарда мұндай мұнара салынбасын» деген ой айтылатын бөлім	2.Мұнара
	3.Махаббат
	4.Аңыздың ақыры

A) B-1
B) A-3
C) B-2
D) A-1
E) B-3
F) A-4

37. «Бекторының қазынасы» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Шығармада Қайырболдының ақшаны сұрап қойып, іші ашып бірақ ауызынан шыққан сөзге міндетті екенін жеткізген мақал	1.Айтылған сөз атылған оқпен тең
В.Алтынның өте бағалы, сегіз миллион доллар тұратынын айтқан бейне	2.Жақсы сөз жараны да жазады
	3.Аристарх Никонарович
	4.Александр Архипович

A) A-1
B) B-3
C) A-2
D) B-4
E) A-3
F) B-1

38.А.Алтайдың «Прописка » әңгімесіне қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Архаттың құрдастары "Сергелдең сері" деп атаған мәселе	1.пропискаға отыру
В.Архатқа қандай айып тағылды	2.пәтер жалдау
	3.желтоқсаншы
	4.ұрлықшы

A) A-1
B) B-3
C) A-2
D) B-4
E) A-4
F) B-1

39.Авторларды еңбектерімен сәйкестендіріңіз

А.«Мадақ жырының» авторы:	1.Қазтуған
В.«Үш қиян» толғауының авторы:	2.М.Мөңкеұлы
	3.М.Өтемісұлы
	4.Ә.Кердері

A) A-3
B) A-4
C) B-2
D) B-4
E) A-1
F) B-2

40.Сүйінбай Аронұлына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Сүйінбайдың өмір сүрген жылдары	1.1818-1881
В.Сүйінбай қай оқиғада қазақ руларының басын біріктіруге ат салысты	2.1815-1898
	3.Қоқан хандығының шапқыншылығы кезінде
	4.Қалмақ хандығының шапқыншылығы кезінде

A) A-1
B) A-2
C) B-3
D) A-3
E) B-2
F) B-4

10-нұсқа

1.Ұлықбек Есдәулет «Әдебиет порталы» сайтының «Қазақтың 10 үздік ақыны» деген сауалнамада 55 ақынның ішінен 10 ақынның ішіне кіріп, үздік ақын атанған жылы:

A) 2015

B) 2017

C) 2018

D) 2014

2.Ұлықбек Есдәулеттің Мағжан ақынның «Мен жастарға сенемін»

өлеңіндегі өршілдік рухты жалғастырып, Отанның болашағына сеніммен

қарайтын өлеңі:

A) "Елім менің"

B) "Туған тіліме"

C) "Біз түркілерміз"

D) "Қазақстан"

3.Алғашқы әңгімелер жинағы 1971 жылы “Қауын иісі” деген жарық көрген жазушы:

A) Нұрдәулет Ақыш

B) Марат Қабанбай

C) Тынымбай Нұрмағамбетов

D) Смағұл Елубай

4.Архаттың бейнесін ашатын үзіндіні анықта (Прописка әңгімесі)

A) «Тоқтатыңдар, паниканы! Жігіттер мен есікті ашамын қазір, басқалардың шығуына көмектесіңдер!».

B) Оған да, бірақ өзі сұранып, Қаскелеңде «рапорт» жазып, Ауғанстан соғысына қатысам деп кеткен-ді.

C) «Енді қайттік! Қатып қалмасақ игі еді!».

D) «Жолға шығарда қарамайма, қайдан ғана отырып едім, енді келмеспін бұл жаққа»

5."Прописка" әңгімесінің авторы

A) Сайын Мұратбеков

B) Оралхан Бөкей

C) Асқар Алтай

D) Ерлан Жүніс

6.Әңгіменің "Прописка"аталуының себебі

A) Бас кейіпкердің сергелдеңі "Желтоқсан оқиғасына " қатысып, мекен-жайы бойынша есепке тұра алмауынан басталды

B) Кейіпкер басқа елден көшіп келді

C) Кейіпкер Алматы қаласында үлкен қызметке тұру үшін есепке тұруы қажет болды

D) Кейіпкер Алматы қаласынан туған жеріне көшпекші болды

7.Қақатаевтың сипаттамасын тап

A) Қатал," Устав" бойынша жүретін әскери қызметкер

B) Орысша өскен, мінезі шайпау адам

C) Жетісу "ауылсоветі", жоғары жақтағылардың билігіне ғана бағынатын өз ойы жоқ, жалтақ басшы

D) Аурушаң, ауылда жұрт қатары күнін көріп жүрген момын адам

8.Ғақлия сөзінің мағынасы қандай

A) керемет, ғажайып, сыр, ақыл

B) үлгі, өнеге, сабақ алу

C) көркем сөз, дана сөз, асыл сөз

D) хикмет, ғибратлану

9.Қара сөздер ең алғашқы қай қалада жарық көрді

A) Түркістан

B) Семей

C) Атбасар

D) Алматы

10.Қара сөздер қай жылы жарық көрді

A) 1940

B) 1951

C) 1935

D) 1948

11.Абай ең бірінші қара сөзінде нені атап көрсетеді

A) Қара сөзді жазу мақсатын

B) Естілік туралы

C) Имандылыққа шақыру

D) Білгеніңді өзгеге үйрету

12.Абай қара сөдерін неше жасқа келгенде жазып бастады

A) 37

B) 45

C) 39

D) 40

13.Естілік туралы нешінші қара сөзде айтылған

A) 1

B) 15

C) 19

D) 34

14.кейіпкердің көпшілікке қарата немесе өзіне арнап айтқан сөзі,толғанысы қалай аталады

A) монолог

B) диалог

C) арнау

D) толғау

15.«Зар заман ақындары» деген ұғымды ғылымға енгізген:

A) М.Әуезов

B) С.Мұқанов

C) Асан қайғы

D) Ә.Кекілбаев

16.Қазтуған жырау туралы «Қазтуған» толғауын жазған:

A) М.Мөңкеұлы

B) М.Шаханов

C) Бұқар жырау Қалқаманұлы

D) М.Мағауин

17.өлеңнің соңында бір сөздің не сөз тіркесінің бірнеше рет қайталанып келуі:

A) эпифора

B) анафора

C) жай қайталау

D) еспе қайталау

18.М.Әуезов зар заман ақындарының дәуірін қай жыраумен аяқтайды:

A) Ә.Кердері

B) Н.Орманбетұлы

C) М.Мөңкеұлы

D) Қ.Сүйінішұлы

19.Дидактикалық сарындағы,белгілі бір оқиғаны баяндайтын,белгілі бір мақаммен немесе музыкалық аспаппен орындалатын поэзиялық үлгідегі жанр:

A) толғау

B) ойламалдау

C) ән

D) баллада

20.Жыраулар поэзиясын зертттеген ақын-жазушы, «Алдаспан» жинағының авторы:

A) М.Мағауин

B) М.Әуезов

C) О. Жүнісбеков

D) Д.Жаналиев

21.«Қырымның қырық батырын» жатқа жырлаған:

A) М.Сеңгірбаев

B) Манас

C) А.Салыбеков

D) Асан қайғы

22."Тоқырау заманы" туралы жазылған шығарма

A) "Ақ боз үй"

B) "Жалған дүние"

C) "Мінәжат"

D) "Тоқырау"

23.Тарихта "Ұлы жұт" деген атпен қалған қазақ халқын атажұртынан бездіріп, тентіретіп қана қоймай, санының күрт азаюына кесірін тигізген қасірет орын алған жылдар

A) 1923-1927 жылдар

B) 1931-1933 жылдар

C) 1941-1945 жылдар

D) 1918-1923 жылдар

24."Ол ашаршылық оқулықтар жазғандай, "кездейсоқ қуаңшылықтан" немесе "жергілікті белсенділер жіберген қателіктерден" емес, тұп-тура сол кездегі партия жүргізген саясаттан болған" дегенді айта бастаған кейіпкер (Жалған дүние романы)

A) Хансұлу

B) Маусымжан

C) Едіге

D) Түгелхан

25.«Бұйрабас» деп Мағжанды кім айтқан

A) Аққағаз

B) Сәбит

C) Едіге

D) Нығмет

1. Сонау көне заманда, бүгінгі қазақ елінің төрінде, Ергенеқон елінде ай мүйізді, аққу қанатты қос Пырақ өмір сүріпті. Сол қос Пырақты бүгінгі Қазақтың, кешегі Көк Түріктің, ертедегі Ғұн мен Сақтың ата-бабалары алғаш рет ауыздықтап, жанына серік етіпті. Сөйтіп, «Ат – ердің қанаты» деп, желден жүйрік тұлпар мінген, тұлпар емес-ау, Пырақ мінген Ерлердің рухы биіктеп, бойларына желік бітіпті.

2. Сонымен олар ұшса, қайыспас қанат, ұмтылса, қайырылмас қару болып, жер-дүниені кезіп, шарлапты. Бергеннің қолынан, бермегеннің жолынан деп, ел мен жерді жаулапты. Шығыста сонау Амурдан, Батыста сонау Дунайға, тіпті Римге дейін саулапты. Бірақ, бір уақыттарда «ел аралаған сыншы болар» дегендей, Ерлер есін жиыпты. Өзге елдің ерге құт болмайтынын біліп, «Отан - оттан да ыстық», «Өз елім - өлең төсегім» деп, Ергенеқон еліне қайтып оралыпты.

3. Олар қайтып оралғанда, алдарынан қалқып Қыран шығыпты.

- Иә, не көрдіңдер, не түйдіңдер? - депті Қыран. Сонда қос Пырақ:

- Көргенімізді айтсақ, көп сөз. Түйгенімізді айтсақ, әркімнің өз жері - жұмақ екен, - депті.- Туған жер - тұғырың, туған ел - қыдырың, - деп қостапты Қыран. - «Кісі елінде дүркірегенше, өз еліңде дүркіре» деген екен, Алтын Шаңырағымызды өз еліміздің төріне тігуге бел байладық.

4. - Онда алдарыңнан жарылқасын, - депті Қыран. Сол Шаңырағымыз биік, берекелі болсын, нұр шашсын, шайқалмасын деп, қанаттың астына алып, Жұлдызымыз әрдайым жоғары болсын деп, қырағы қорғаны болу керек. «Төртеу түгел болса, төбедегі келеді» деп, мен де Көк төрінде төбелеріңнен қалықтайын. Алтын нұрлы Күн астында айбарларыңды асқақтатайын.

- Тауып айттың, Қыран! Ынтымақ түбі - игілік. Сол игіліктің арқасында «Қазақстан» атты елдің мәңгілік рәмізіне айналсақ, біз үшін бақыт емес пе!?

26. Мәтін қандай стильде жазылған

A) Ауызекі сөйлеу стилі

B) Ресми іс қағаздар стилі

C) Публицистикалық стиль

D) Көркем әдебиет стилі

27. Мәтіннің тақырыбы қандай

A) Ұлттық рәмізіміз - әнұранның шығу тарихы

B) Ата-бабаларымыздын тарихы

C) Қос Пырақтың әңгімесі

D) Ұлттық рәміздер - елтаңба мен тудың пайда болуы

28. Мәтіннің мазмұны қай үлгіде кұрылған

A) Эпос

B) Ертегі

C) Аңыз

D) Қисса

29. Мәтіннің 2-азатжолындағы ойға сәйкес тұжырым(-дар)

1. Өзге елде сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол.

2. Туған жер - тұғырың.

3. Қара арғымақ арыса, қарға адым жер мұң болар.

A) Бірінші, үшінші

B) Үшеуі де

C) Бірінші, екінші

D) Екінші, үшінші

30. Қос Пыракты ауыздықтаған Ерлердің алғашқы әрекеті қандай болды

A) Елдермен достасты

B) Елін асқақтатты

C) Елдерді аралады

D) Елдін басын қосады

31.Шыңғыс Айтматовтың шығармаларын белгіле

A) Әшім

B) Шақан шері

C) Бетпе бет

D) Ақбілек

E) Қартқожа

F) Әпке

32.Сүйінбайдың толғаулары:

A) Өтеген батыр

B) Сұраншы батыр

C) Жабай батыр

D) Ақжолтай батыр

E) Едіге
F) Ескендір

33.Сүйінбай мен Қатағанның айтысы кезінде Сүйінбай көтерген мәселелер:

A) әлеуметтік мәселелер

B) адамгершілік

C) отбасыдағы берекенің жоқтығы

D) қырғыздардың алауыздығы

E) ата-анаға құрмет

F) жауыздық

34."жалған дүние" романына қатысты дұрыс нұсқаларды белгілеңіз

A) символизм рухында жазылған

B) аллегориялық сипат басым

C) мистикалық сарыны бар

D) философиялық астары терең

E) адамгершілікке шақыру мақсатында жазылған

F) барлық жауап дұрыс

35.Шеге 1944 жылы "халық жауы" ретінде ұсталғанда балалары неше жаста болады (Жалған дүние романы)

A) Түгелхан он бірде

B) Үміт жетіде

C) Түгелхан он үште

D) Үміт тоғызда

E) Үміт сегізде

F) дұрыс жауап жоқ

36.Мағжан Жұмабаевқа қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Мағжан Жұмабаев Қазақстанның қай өңірінің тумасы?	1.Солтүстік Қазақстан
В.Автордың өлеңдер жинағы	2.Батыс Қазақстан
	3.Шолпан
	4.Алқа

A) A-1
B) B-3
C) A-2
D) B-4
E) A-3
F) B-1

37.Ілияс Есенберлин еңбектеріне сай қатарды сәйкестендіріңіз

А.Ақын шығармалары қай жылдан бастап шығарыла бастайды	1.1940ж
В.Ақынның «Қаһар» атты шығармасы жарық көрген жыл	2.1945ж
	3.1969ж
	4.1960ж

A) A-2
B) A-1
C) B-3
D) B-2
E) B-4
F) A-4

38.Ілияс Есенберлинге қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Ілияс Есенберлиннің марапаты	1.Қызыл орден
В.Ілияс Есенберлиннің туындысы	2.«За оборону Ленинграда» медалі
	3.Қатерлі өткел
	4.Өмір

A) A-2
B) B-3
C) A-1
D) B-4
E) A-4
F) B-2

39.Ы.Алтынсаринге қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Ы.Алтынсарин дүниеге келген жер	1. Қостанай облысы
В.Ыбырайдың атасының есімі	2.Ақмола облысы
	3.Балғожа
	4.Әуез

A) A-2
B) B-4
C) A-1
D) B-3
E) A-3
F) B-2

40. «Жусан иісі» шығармасына қатысты қатарды сәйкестендіріңіз

А.Шығармадағы Қосым деген бала ойындағы іс-әрекеті үшін қандай лақап атқа ие болды	1.Тырнауық
В.Әжесі қайтыс болғаннан кейін Аян көшіп барған жер	2.Жылауық
	3.Әжесінің тумаласының үйіне
	4. Жетімдер үйіне

A) A-3
B) B-2
C) B-1
D) A-4
E) A-1
F) B-3

Жауаптары

1-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
В	D	C	B	C	А	D	C	A	B	B	С	В	A	В	C	В	C	C	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
В	C	С	C	B	A	D	D	D	A	AD	А	ACE	ABE	BD	AB	AC	BD	EF	AB

2-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
B	C	B	B	А	B	C	A	B	В	C	B	D	C	C	D	C	С	B	D
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
A	С	B	A	C	D	A	A	D	D	ADE	CD	DE	АВ	CE	АВ	CD	CD	AB	DE

3-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
С	C	C	C	В	D	C	C	D	В	A	C	A	В	B	B	A	C	A	D
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
B	C	D	В	A	C	D	A	A	B	B	ВС	AE	АВС	АВ	EF	AF	CE	AB	CD

4-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	D	D	А	B	B	D	A	В	B	А	B	B	D	А	A	А	A	А	C
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
B	B	A	B	А	C	D	A	A	B	BC	ABC	AB	АВС	AB	AB	CD	BC	AB	CD

5-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	A	A	В	D	B	А	D	C	D	B	D	C	D	В	А	А	А	A	А
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
A	D	D	B	С	А	C	A	B	C	AB	BE	Е	А	AB	EF	AB	AB	BC	BE

6-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	B	D	В	A	B	A	C	A	В	В	C	C	А	С	C	А	D	В	B
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
C	B	B	C	С	A	D	A	A	A	ADE	E	АD	AE	ABC	EF	CD	BC	DF	AC

7-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
D	A	C	D	C	С	A	D	D	B	A	D	С	C	B	B	D	C	B	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
С	B	C	B	D	A	B	D	C	B	AD	AE	AC	BCE	CD	EF	AB	AC	AB	CD

8-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
B	D	В	D	D	C	С	D	A	B	B	C	A	D	D	B	С	D	А	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
А	А	B	B	C	D	A	A	D	A	AD	ACD	BDE	ABC	АВС	AB	AB	CD	BC	DE

9-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
D	В	C	C	C	C	A	А	С	C	C	С	А	D	A	A	A	D	В	C
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
C	B	D	D	С	D	A	D	B	A	АВ	АВС	ABC	ABC	E	DE	AB	AB	EF	BC

10-нұсқа

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
A	D	С	В	С	A	C	С	B	D	A	B	C	А	A	A	A	B	A	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
A	В	В	C	D	D	D	C	C	C	АС	ABC	АВ	ACD	СЕ	AB	BC	AB	CD	EF

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
В	D	C	B	C	А	D	C	A	B	B	С	В	A	В	C	В	C	C	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
В	C	С	C	B	A	D	D	D	A	AD	А	ACE	ABE	BD	AB	AC	BD	EF	AB

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	A	A	В	D	B	А	D	C	D	B	D	C	D	В	А	А	А	A	А
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
A	D	D	B	С	А	C	A	B	C	AB	BE	Е	А	AB	EF	AB	AB	BC	BE

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	B	D	В	A	B	A	C	A	В	В	C	C	А	С	C	А	D	В	B
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
C	B	B	C	С	A	D	A	A	A	ADE	E	АD	AE	ABC	EF	CD	BC	DF	AC

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
D	A	C	D	C	С	A	D	D	B	A	D	С	C	B	B	D	C	B	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
С	B	C	B	D	A	B	D	C	B	AD	AE	AC	BCE	CD	EF	AB	AC	AB	CD

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
В	D	C	B	C	А	D	C	A	B	B	С	В	A	В	C	В	C	C	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
В	C	С	C	B	A	D	D	D	A	AD	А	ACE	ABE	BD	AB	AC	BD	EF	AB

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	A	A	В	D	B	А	D	C	D	B	D	C	D	В	А	А	А	A	А
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
A	D	D	B	С	А	C	A	B	C	AB	BE	Е	А	AB	EF	AB	AB	BC	BE

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	B	D	В	A	B	A	C	A	В	В	C	C	А	С	C	А	D	В	B
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
C	B	B	C	С	A	D	A	A	A	ADE	E	АD	AE	ABC	EF	CD	BC	DF	AC

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
D	A	C	D	C	С	A	D	D	B	A	D	С	C	B	B	D	C	B	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
С	B	C	B	D	A	B	D	C	B	AD	AE	AC	BCE	CD	EF	AB	AC	AB	CD

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
В	D	C	B	C	А	D	C	A	B	B	С	В	A	В	C	В	C	C	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
В	C	С	C	B	A	D	D	D	A	AD	А	ACE	ABE	BD	AB	AC	BD	EF	AB

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	A	A	В	D	B	А	D	C	D	B	D	C	D	В	А	А	А	A	А
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
A	D	D	B	С	А	C	A	B	C	AB	BE	Е	А	AB	EF	AB	AB	BC	BE

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
А	B	D	В	A	B	A	C	A	В	В	C	C	А	С	C	А	D	В	B
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
C	B	B	C	С	A	D	A	A	A	ADE	E	АD	AE	ABC	EF	CD	BC	DF	AC

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
D	A	C	D	C	С	A	D	D	B	A	D	С	C	B	B	D	C	B	A
21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	32	33	34	35	36	37	38	39	40
С	B	C	B	D	A	B	D	C	B	AD	AE	AC	BCE	CD	EF	AB	AC	AB	CD