Қазақ гидронимдері

Құрастырушы

Усманов Махмутжан Усенжанович, № 49 ЖББ мектеп

при поддержке ГНМЦНТО Управления образования г. Алматы

Пәні: География

Сынып: 9

IІ тоқсан

Сабақ № 1

Тақырып:

Қазақ гидронимдері

Бөлім

Ресурстар

Оқулық: Ш.Т.Толыбекова, Г.Е.Головина, С.С.Козина, Е.А.Ахметов

Қосымша материалдар (бейнематериалдарға сілтемелер): https://bilimland.kz/ru

Иллюстрациялық материал:

Сабақтың мақсаты

бүгін сабақта сіз үйренесіз....

Терминдермен жұмыс

Сабақтың қысқаша тезисі

Гидроним  грек тілінен аударғанда "hydor - су + onyma, onoma - ат, атау, есім" кез келген су объектісін  білдіретін жалқы есім, топонимнің бір түріекенін түсіндіреді. Гидронимдердің су нысандарының түрі мен тегіне қарай бөлінетінін айқындауға болады.
 Гидронимдердің пайда болуына халықтық географиялық терминдер мен индикатор-терминдер қатысады. Кейде терминнің өзі су нысанының жеке дербес есімі бола алады.

Пелаогонимдер-теңіздермен олардың бөліктерінің атауы

Линонимдер- көлдердің, тоғандардың атауы

Потамонимдер – өзендер атауы

Гелонимдер – батпақтар мен бақпақтанған жерлердің дербес атауы

Қазақ гидронимдердегі индикатор – терминдер

Транслитерация (лат. trans - арқылы, littera - әріп) — бір жазудағы әріптерді екінші бір жазудын әріптерімен, яғни бір әліпбидегі жазуды баска бір әліпбиге ауыстыру.

• Мысалы: Каспий теңізі –Каспийское море – Caspian sea

Осы тақырып бойынша толығырақ ақпаратты оқу арқылы ала аласыз……

Оқу тапсырмалары

1. Ғаламаторды пайдалана отырып, өзендердің атауларын үш тілде ұсынады.

• Сырдария

• Іле

• Жайық

• Ертіс

• Тобыл

• Есіл

2. Кішігірім зерттеу жүргізіп, атаулардың мағынасын айқындаңдар:
       ​– Ертіс, Есіл, Жайық (Орал), Сырдария, Тобыл, Іле, Шу, Торғай, Ойыл, Сарысу өзендері;
     ​  – Каспий, Арал, Алакөл, Зайсан, Сілетітеңіз, Сасықкөл, Құсмұрын, Марқакөл, Сарықопа, Шағалалытеңіз көлдері.

Кері байланыс

Құрметті оқушылар, барлық тапсырмаларды осы электрондық поштаға жіберу керек_____________, немесе WhatsApp-та телефон нөмірі бойынша____________жіберіңіздер