ҰМЖ
тарауы: 7. 3В Қазақ халқының
қалыптасуы
|
Мектебі:№
81
|
Күні:27.02.2018
ж
|
Мұғалімнің аты-жөні:
Мусаева Б
|
Сынып
7
|
Қатысқандар
-
|
Қатыспағандар
-0
|
Сабақтың
тақырыбы
|
Қазақ халқы
этногенезінің тарихы
|
Осы сабақта қол
жеткізілетін оқу
мақсаттары
|
7.1.1.3- Ежелгі және ортағасырлар тариыынының
оқиғалары арасында байланыс орнату арқылы қазақ халқы
қалыптастыруының негізгі кезеңдерді анықтау
.
7..1.1.4- «Қазақ » этнонимінің мағынасын
түсіндіру . .
|
Сабақ
мақсаты
|
Барлығы: 1. Этнос Этногенез ұғымдарын
біледі.
Көбісі : Қазақ халқының құрылуына
ықпал еткен жағдайларды анықтайды
.
.
Кейбірі: Дерек көздерін пайдалана
отырып, Қазақ сөзінің терминін біледі
.
|
Ойлау
деңгейі
|
Білу және
түсіну
|
Бағалау
критерийі
|
Қазақ халқының қалыптасының аяқталуын
біледі.
Қазақ хандығының негізін
қалаған Керей мен Жәнібек екенін
анықтайды.
|
Тілдік
мақсаттар
|
Негізгі
ұғымдар
Этнос , Этногенез
,антропология
|
Талқылауға арналған
сұрақтар;
Қазақ халқының құрылуына ықпал
еткен жағдайлар ?
Этностың қалыптасу үрдісін
тежеген жағдай .?
Қандай оқиға қазақ
халқының қалыптасу үрдісіне ерекше маңызды рөл атқарды
?
|
Диалогқа арналған
сұрақтар;
Қазақ
халқының қалыптасуына жеделдеткен екі
жағдай.
|
Жазылымға арналған
тапсырмалар:
«Деңгейлік тапсырма » әдісі, « Кім жылдам »
әдісі
|
Тарихи
концепт
|
Себеп-салдар
|
Құндылықтарға
баулу
|
Біртұтас қазақ мемлектінің
құрылуы туралы хабардар етіп және сал дәстүрімізге құрметпен
қарау;
|
Пәнаралық
байланыс
|
Жаратылыстану, дүниетану, бейнелеу
өнері
|
Алдыңғы
білім
|
Мәдениет, өнер,
шаруашылық, тарихи ескерткіштер туралы
біледі.
|
Сабақтың
барысы
|
Сабақтың
жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы
жоспарланған жаттығу
түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың
басы
5
мин
|
І.Ұйымдастыру
кезеңі.
Амандасу.
Сабақ өткізуге қолайлы
психологиялық ахуал жасау.
«Сиқырлы нүктелер»
тәсілі.
Топтастыру ; «Адасқан
әріптер »
.
І- топ
Этнос
ІІ-топ:
Этногенез
ІІІ-топ :
Қазақ
ІҮ –топ:
Антропология
|
Кеспелер
Бүгінгі сабақтың негізгі
ұғымдар
ын табады
.
|
Сабақтың
ортасы
5
мин
14
мин
6
мин
6
мин
|
Топтық
жұмыс
Мәтін топтарға бөлініп
беріледі.
мәтінмен
жұмыс
І-топ:Этнос пен
этногенез
ІІ-топ: Қазақ халқының
қалыптасу кезеңдері .
ІІІ-топ: Қазақ халқының
қалыптасуның аяқталуы
ІҮ-топ: «Қазақ» .
термині
№ 1-тапсырма (топтық
жұмыс)
«Өрнекті ара »
әдісі.
Қ.Б Үш шапалақ арқылы
бағалау
№ 2-тапсырма
«Кім жылдам » әдісі. арқылы
тарихи оқиғаның жалғасын
табу
Қ.Б.Бағдаршам арқылы
бағалау
№3. Қалыптастырушы бағалауға
арналған тапсырма.
«Деңгейлік тапсырма » бойынша
тапсырманы жазбаша орындаңыз. Жеке
жұмыс
ҚБ «Өзін-өзі
бағалау»
|
Оқулық 35-39
б.б
Мәтін
ҚБ
парағы.
Дескриптор
|
Аяқталуы
4
мин
|
Рефлекия.«Ұстазға
хат »
.
Үйге тапсырма:Қосымша мәліметтер
жинақтап келу.
|
Үлестірмелі парақша
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1.Этнос
2.
Этногенез
3.
Қазақ
4.Антропология
Қазақ халқы этногенезінің
қалыптасуы
«Этнос» гректің «ethnos» - халық деген
сөзінен шыққан. (тайпа ұлт) Ортақ аумақ, тіл мен мәдениет негізінде
құрылады. Бірінші кезекте адамдардың ортақ этникалық сана
–сезімімен еркешеленеді.
«Этногенез »–халықтың шығу тегі .
Халықтың құрылу үрдісін білдіреді .Қазақ халқы шығу тегінің тарихы
(этногенезі ) өте күрделі.
Қазақ хандығы зерттеушілерінің
пікірінше, қазақ –түркі сөзі Ежелгі Сібір
тайпалары тілдерінде «қазақ » сөзі «мықты », «берік», «алып»
мағынасын берген. ХІІІ ғасырдың басында жасалған мәмүліктің Египет
мемлекетінің «араб –қыпшақ сөздігінде» «Қазақ сөзіне «еркін»
«кезбе» деген түсіндірме берілген.
Антропология- адамның шығу тегін, дамуын,
дене құрылысын, нәсілдік ерекшеліктерін зерттейтін ғылым.
Грекше antropos- адам туралы
ғылым.
Деңгейлік
тапсырма
-
тапсырма Ойды
аяқта
Этногенез ұғымы
________________ құрылу үрдісін
білдіреді.
2 . Қазақстан аумағындағы
этникалық үрдістер _____________ және
___________
кезеңдерге
бөлінді.
3.ХV ғасырдың ортасында ,
1459—1460 жылдары _______________ пен
_____________
сұлтандар бастаған тайпалар
өзбек ұлысынан Жетісуға көшті . Бұл оқиға қазақ халқының қалыптасу
үрдісінде ерекше маңызы рөл атқарды .
2 тапсырма Жабық
тест
1 Қазақ халқы мен оның
этникалық аумағының қалыптасу үрдісі аяқталған мерзім
.
а) ХІІІ-ХІVғасырлар ә)
ХVІ-ХVІІ ғғ б) ХV-ХVІғғ
2. Этностың қалыптасу
үрдісін тежеген жағдай
а) манғол шапқыншылығы ә)
араб басқыншылығы б) Түрік
басқынышылығы
3 тапсырма тұжырым
кестесі
Р/С
|
Мазмұны
|
ия
|
жоқ
|
1
|
Қарахан
мемлекеті Жетісу, Оңтүстік Қазақстан мен Орта Азияның бірқатар
аумағы тұрғындарын
біріктірді.
|
|
|
2
|
Қазақ халқының
қалыптасуы бір кезеңнен
тұрды.
|
|
|
3
|
Қазақстан
аумағындағы тайпалар мен одан әрі бірігу үрдісі монғол кезеңінен
кейінгі Ақ Орда, Әблқайыр хандығы, ноғай Ордасы және Моғолстан
мемлекеттерінің тарихымен
байланысты
|
|
|
|
|
|
|
4.
Қорытынды
Деңгейлік
тапсырма
-
тапсырма Ойды
аяқта
-
Этногенез ұғымы халықтың
құрылу үрдісін білдіреді.
2 . Қазақстан аумағындағы
этникалық үрдістер бірінші және екінші
кезеңдерге
бөлінді.
3.ХV ғасырдың ортасында ,
1459—1460 жылдары Жәнібек пен Керей
сұлтандар бастаған тайпалар
өзбек ұлысынан Жетісуға көшті . Бұл оқиға қазақ халқының қалыптасу
үрдісінде ерекше маңызы рөл атқарды .
2 тапсырма Жабық
тест
1 Қазақ халқы мен оның
этникалық аумағының қалыптасу үрдісі аяқталған мерзім
.
а)
ХІІІ-ХІVғасырлар ә) ХVІ-ХVІІ
ғғ б)
ХV-ХVІғғ
2. Этностың қалыптасу
үрдісін тежеген жағдай
а) манғол шапқыншылығы ә)
араб басқыншылығы б) Түрік
басқынышылығы
3 тапсырма тұжырым
кестесі
Р/С
|
Мазмұны
|
ия
|
Жоқ
|
1
|
Қарахан
мемлекеті Жетісу ,Оңтүстік Қазақстан мен Орта Азияның бірқатар
аумағы тұрғындарын біріктірді
.
|
+
|
|
2
|
Қазақ халқының
қалыптасуы бір кезеңнен тұрды
.
|
|
+
|
3
|
Қазақстан
аумағындағы тайпалар мен одан әрі бірігу үрдісі монғол кезеңінен
кейінгі Ақ Орда , Әблқайыр хандығы , ноғай Ордасы және моғолстан
мемлекеттерінің тарихымен
байланысты
|
+
|
|
|
|
|
|