"Қазақ тілі пәнінен білім беру технологияларының маңызы"

Мақала

Тақырыбы: Қазақ тілі пәнінен білім беру технологияларының маңызы

Мақала авторлары: Байбусенова Аяжан
Қанатқызы

Сембаева Айдана Сембайқызы

Мақала жетекшісі: Сағынтаева Жұлдыз
Қайратқызы

Қазақ тілі пәнінен білім беру технологияларының маңызы

Қоғамдық өмірде көрінетін сандық, сапалық өзгерістер, жаңартулар, жаңалыққа бет бұру мұғалімдерді өз істеріне сыни көзқараспен қарауға итермелейді. Өйткені, оқушыларға берілетін білім де, тәрбие де, әлемге деген көзқарас та мұғалімнің іс-әрекеті, білімі мен үлгісі арқылы қалыптасады. Нағыз мұғалім әрқашан балалардың жанында болады. Ол ұжымда жоғары беделге ие, балаларды қалай қызықтыруды біледі, сабақтарды ерекше күтеді, сабақ үстінде керемет тәртіп болады.

Балалар мұғалімді әділдігі, ақылдылығы, білімі мен уәдеге беріктігі үшін бағалайды. Шебер мұғалім мұны әрқашан есте сақтайды, сонымен қатар оның алдындағы балаларға өзінен кіші адам деп санамай, өзіне тән мінез-құлқы, санасы, тілектері мен талаптары бар тұлға ретінде қарайды. Әрине, дағды бірден пайда болмайды. Ол бірнеше жылдан кейін даму мен қажырлы еңбектің арқасында келеді.

Қазіргі уақытта әдістемелік ғылым жаңару, даму процесінде. Жаңа технологияларды қолдану арқылы да, қолданбай да сабақтар кезінде жоғары қолжетімділікке қол жеткізуге болады. Қазір мектеп мұғалімнен оның кәсібилігін арттыруды, атап айтқанда, сабақта оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастыруды таңдауды талап етеді. Қазақ тілі объективті түрде күрделі мектеп пәндерінің бірі болып табылатындықтан, көптеген оқушыларға қиындық туғызады. Мұғалімнің міндеті – оқуды ұйымдастырудың тиімді түрлерін іздеу. Қазақ тілін саналы және сапалы меңгеру жаңа технологияларды ұтымды пайдаланумен тығыз байланысты.

Қазіргі ғылыми-техникалық процестің қарқыны білім беру жүйесіне мүлдем жаңа міндеттер қояды. Педагог-ғалымдар қазіргі уақытта қолданылып жүрген білім беру технологиясы терминін әр қырынан ашады. В.П.Беспалько оқыту технологиясына келесідей шарттар қояды:

• Оқытуда дайындықсыз әрекеттерді болдырмау;

• Оқушының оқу-танымдық қызметінің құрылымы мен мазмұны оқу-тәрбие үрдісінің жобасына негізделуі қажет.

Оқытудың тиімділігін арттыру мақсатында білімнің жаңа парадигмасына сүйене отырып, біз оқыту технологияларының неғұрлым тиімді жақтарын таңдап, оқу-тәрбие процесіне озық технологияларды белсенді енгізуіміз керек. Жаңа технологияның мақсаты-оқытуды ізгілендіру, яғни Оқыту құралдары оқушылар танымдық іс-әрекеттерді өз бетінше жүзеге асыра алатындай болуы керек. Жаңа технологиялар оқушының шығармашылық қабілетін арттыруға ықпал етеді.

Сапалы білім беруде көптеген тәжірибелер бар, оқушылардың қызығушылығын арттыруда жаңа технологиялар өсуде, тек әр мұғалім өз оқушыларына ыңғайлысын қолдана білуден ұтады. Білім беру технологияларын пайдаланудың тиімді тұстары:

• Оқушының пәнге деген жеке қызығушылығын оятады;

• Оқушыны шығармашылық жұмысқа баулиды;

• Қосымша мәліметтер береді;

• Мұғалім уақытын тиімді пайдаланады;

Осыдан жаңа технологияларды пайдаланып оқыту мынадай нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді:

• Оқу материалдарын терең түсіну;

• Оқу мотивациясының артуы;

• Алған білімнің неғұрлым ұзақ уақыт есте сақталуы;

• Білім беруге жұмсалатын шығынның азаюы.

Сонымен қазақ тілі сабағында білім берудің жаңа технологияларын пайдалану арқылы қазақ тілінің құндылығын жоғалтпай, біздің байлығымыз екенін ескеріп, маңыздылығын, қажеттілігін көрсете отырып оқыту көзделеді. Профессор Ә.Исабаев: «Қазақ тілінен білім беру әдістері сан алуан. Осы әдістерді әдістемеде жіктеп көрсетудің мәні зор. Жіктеп көрсетуде, біріншіден, оқушыға берілетін білімнің сапасы артады. Екіншіден, оқушымен жүргізілетін жұмыстың дәлдігі нығаяды. Үшіншіден, мұғалімнің атқаратын жұмысы жеңілдейді... Оқушылар тілді практикалық-теориялық және теориялық-практикалық жағынан меңгереді», – дейді.

Қорытындылай келе, жаңа білім беру технологиясы ұғымы жаңа, белгісіз, оқыту әдістерін, іс-әрекеттерді іздеу, яғни білім мен тәрбиеде ғылым нәтижелеріне қол жеткізу, жаңа ізденістерді оңтайлы пайдалану, осылайша оларды жоғары көрсеткіштерге жеткізу дегенді білдіреді.Қазақ тілін оқытудың әдіснамалық негіздерін тану – қазақ тілін оқытуда үлкен нәтижелерге қол жеткізу жолдардың теориялық аспектілерін меңгеру арқылы қазақ тілін оқыту қазақ тілін әрдайым бар етіп тұратын оқу-тәрбие үдерісін құру.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. «Использование современных технологий на уроках казахского языка и литературы» Нургалиева Г.И., учитель казахского языка и литературы.

2. Құрман Н.Ж. Қазақ тілін оқытудың әдіснамалық негіздері. Монография. –Астана, 2008.

3. «Жоғары оқу орындарында қазақ тілін оқытудың әдіснамалық негіздеріне жаңаша көзқарас», Құрманова Б.Ж.

4. Жұмабаев Ә.Е., Уайсова Г.И. Қазақ тілін оқыту әдістемесі: Оқу құралы. - Қарағанды, « Μedet Group» ЖШС, 2019.- 234 бет

5. Оразбаева Ф. Ш., Рахметова Р.С. Қазақ тілін оқыту әдістемесі: Оқу құралы.- Алматы: Print-S, 2005. – 170 б.

6. Ф.Ш. Оразбаева, Б.Қ. Қасым, Ж.Қ. Балтабаева, Н.А. Оразахынова, Р.С. Рахметова/ Қазақ тілінің оқыту әдістемесі: Оқулық (2-ші басылым).- Қарағанды: , « Μedet Group» ЖШС, 2019.- 424 бет