Қимыл-қозғалыс ойындарының пайдасы.

Қимыл-қозғалыс ойындарының пайдасы.

Қозғалмалы ойындар (қимыл-қозғалыс ойындары) – балалар мен ересектерге арналған, физикалық белсенділікті талап ететін ойын түрлері. Бұл ойындар дене шынықтыру мен психологиялық дамуға оң әсерін тигізеді, топтық жұмыс қабілетін жақсартады, сондай-ақ, денсаулықты нығайтады.

Қимыл-қозғалыс ойындарына арналған авторлық бағдарлама құру – мектепке дейінгі және бастауыш сыныптағы балалардың физикалық және психологиялық дамуын ынталандыратын тиімді әдіс. Мұндай бағдарламаны құру үшін келесі қадамдарды ұстану маңызды:

1. Мақсат пен міндеттерді анықтау:

- Балалардың физикалық даму деңгейін арттыру.

- Қимыл-қозғалыс қабілеттерін жақсарту.

- Топтық жұмыс дағдыларын дамыту.

- Спортқа және дене шынықтыруға қызығушылықты арттыру.

2. Мазмұнды таңдау:

- Ойындардың жас ерекшеліктеріне сай келетіндігі.

- Қауіпсіздік талаптарына сәйкес болуы.

- Әртүрлі қимыл-қозғалыс түрлерін қамту (жүгіру, секіру, лақтыру, т.б.).

3. Ойындар тізімін жасау:

- Жеке ойындар (балалардың өзіндік қозғалыс белсенділігін дамыту).

- Жұптық ойындар (балалардың бір-бірімен өзара әрекеттесуі).

- Топтық ойындар (топ ішінде ынтымақтастық пен коммуникацияны дамыту).

4. Сабақ құрылымы:

- Кіріспе бөлім: денені қыздыру жаттығулары.

- Негізгі бөлім: таңдаулы ойындарды өткізу.

- Қорытынды бөлім: денені босату жаттығулары, қорытынды жасау.

5. Бағалау критерийлері:

- Балалардың белсенділік деңгейі.

- Ойынға қатысу сапасы.

- Тапсырмаларды орындау дәлдігі мен жылдамдығы.

Қозғалмалы ойындардың түрлері мен артықшылықтары

1. Дәстүрлі қозғалмалы ойындар:

- Қазақтың ұлттық ойындары: "Асық ату", "Бәйге", "Қыз қуу", "Көкпар".

- Әлемдік ойындар: футбол, баскетбол, волейбол, теннис.

2. Танымдық қозғалмалы ойындар:

- Жасырынбақ: Балалардың шапшаңдығын, жылдамдығын және логикалық ойлауын дамытады.

- Арқан тартыс: Күш пен ұжымдық жұмысты талап етеді.

3. Спорттық ойындар:

- Жүгіру: Әртүрлі қашықтықтарға жүгіру арқылы жылдамдық пен төзімділік артады.

- Секіру: Арқан арқылы секіру немесе биіктікке секіру дененің икемділігін жақсартады

Қозғалмалы ойындардың пайдасы

- Физикалық денсаулық: Қозғалмалы ойындар денсаулықты нығайтып, жүрек-тамыр жүйесін жақсартады.

- Әлеуметтік дағдылар: Топпен ойнау арқылы балалар мен ересектер достық, ынтымақтастық және бәсекелестік сезімдерін дамытады.

- Психологиялық даму: Ойындар көңіл-күйді жақсартады, стрессті азайтады және өзіне сенімділікті арттырады.

- Моторикалық дағдылар: Қозғалмалы ойындар арқылы дененің қозғалыс координациясы мен ептілік дамиды.

Ойындардың ұйымдастырылуы

1. Ойын алаңы: Қозғалмалы ойындар ашық алаңдарда, спорт залдарда немесе арнайы алаңқайларда өткізіледі.

2. Қауіпсіздік: Ойын барысында жарақат алмау үшін қауіпсіздік ережелерін сақтау маңызды.

3. Жетекші: Ойындарды ұйымдастырып, қадағалап отыратын жетекші немесе мұғалім болуы қажет.

.

Қимыл-қозғалыс ойындарына арналған мысалдар:

1. "Кім жылдам?" ойыны:

- Балалар шеңбер құрып тұрады. Жүргізуші белгі бергенде, барлығы шеңбердің сыртынан жүгіріп шығып, бастапқы орнына қайтып келеді. Кім бірінші болса, сол жеңімпаз атанады.

2. "Өзен арқылы өту" ойыны:

- Балаларға екі таспа беріледі, олар таспаларды пайдаланып, "өзеннен" өтуі керек. Еденге су деп есептелетін сызық сызылады, балалар таспаларды аяқ астына қойып, тек таспалар арқылы өтуге тырысады.

3. "Допты лақтыр" ойыны:

- Балалар топтарға бөлінеді. Әр топ өз қатарынан допты бір-біріне лақтырып, екінші топтың ойыншыларын тигізуге тырысады. Кім көп ойыншыны тигізсе, сол топ жеңеді.

Бағдарлама құрылымы:

1-сабақ:

- Кіріспе: 5 минут

- Негізгі бөлім: 20 минут (екі ойын)

- Қорытынды: 5 минут

2-сабақ:

- Кіріспе: 5 минут

- Негізгі бөлім: 20 минут (екі ойын)

- Қорытынды: 5 минут

3-сабақ:

- Кіріспе: 5 минут

- Негізгі бөлім: 20 минут (екі ойын)

- Қорытынды: 5 минут

Осы үлгі бойынша, әр сабақта әртүрлі ойындар енгізіліп, балалардың қимыл-қозғалыс қабілеттері үнемі жаңартылып отырады.

Бұл бағдарлама балалардың дене шынықтыру деңгейін арттырып қана қоймай, олардың жалпы дамуында да үлкен рөл атқарады.

Қорытынды

Қозғалмалы ойындар - әртүрлі жастағы адамдарға физикалық және психологиялық тұрғыдан пайда әкелетін тамаша іс-шаралар. Оларды күнделікті өмірге енгізу арқылы денсаулықты жақсартып, өмір сүру сапасын арттыруға болады.

Бұл авторлық жұмыс қозғалмалы ойындардың маңыздылығын көрсетіп, олардың түрлері мен ұйымдастырылу жолдарын түсіндіреді деп ойлаймын.